Pałac w Białokrynicy
50°08′24″N 25°44′46″E/50,140000 25,746111 Pałac w Białokrynicy, Napoleon Orda | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek, pałac |
| Rozpoczęcie budowy |
XVI w. |
| Ważniejsze przebudowy |
XIX w. |
| Odbudowano |
1606 r. |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Jerzy Zbaraski, Wiśniowieccy, Radziwiłłowie, Czosnowscy |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 50°08′24″N 25°44′46″E/50,140000 25,746111
| |
Pałac w Białokrynicy – pierwotny zamek zbudowany został w XVI w. przez rodzinę Zbaraskich.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XVI wieku wieś znalazła się pod panowaniem rodu Zbaraskich, którzy wybudowali tu zamek. Prace budowlane prowadził książę Andrzej Zbaraski (ok. 1498-1540)[1], a następnie kontynuował jego syn Mikołaj Zbaraski (ok. 1540-1574)[1][2]. Warownię zrównaną z ziemią przez Tatarów podniesiono z ruin w 1606 r. Po ks. Jerzym Zbaraskim, krajczym wielkim koronnym, podczaszym wielkim koronnym, kasztelanem krakowskim, staroście pińskim, sokalskim i radohowskim[3] w 1631 r. posiadaczami warowni byli Wiśniowieccy a następnie Radziwiłłowie od 1725 r., którzy otrzymali ją w wianie[4]. W 1806 r. zamek, który był własnością Dominika Radziwiłła (1768-1813) spłonął i przez długi czas stał w ruinie[2].
Pałac
[edytuj | edytuj kod]
Kolejni właściciele Czosnowscy, po pożodze w 1806 r., przebudowali warownię na pałac pozostawiając fragmenty ruin[4]. Około 1866 r. Czosnowski został aresztowany przez władze carskie za udział w powstaniu w 1863 r. a zamek był sprzedany w drodze licytacji. Wraz z 4500 akrów ziemi kupił go hrabia Aleksander Woronin, generał-gubernator oraz tajny radca i oficera do szczególnie ważnych spraw w Kijowie. W latach 1862–76 wieś odwiedził słynny artysty Napoleon Orda (1807-1883), który na rysunkach przedstawił okres pałacowo-zamkowy, gdy pałac nie został jeszcze przebudowany, a stary zamek nie był do końca zniszczony. Obecny pałac powstał w XVII w., a jego wygląd to efekt gruntownej przebudowy w stylu neogotyckim pod koniec XIX w.[5] Nowy pałac był prawie trzy razy większy niż poprzedni. Oczywiście, w tym czasie zostały zniszczone kamienne ruiny starego zamku, utrudniające budowę[2]. Przed II wojną światową działała tu Państwowa Średnia Szkoła Rolnicza[6]. Obecnie mieści się w nim technikum leśne[5] a z zamku ocalały pozostałości murów obronnych, rowy i wały[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]W XVII w. zamek zbudowany był na planie czworokąta z ziemnymi bastionami na narożnikach. Na zewnątrz zamku były wykopane fosy a mury obronne i fortyfikacje były kamienne. Prawdopodobnie jeden z zamkowych murów kurtynowych przylegał do pomieszczeń pałacu wraz pozostałymi ścianami, gdzie mogły być umieszczone budynki mieszkalne i handlowe[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Mikołaj Zbaraski. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-12-10].
- ↑ a b c d e Замок в селе Белокриница. zamki-kreposti.com.ua. [dostęp 2013-10-13].
- ↑ Jerzy Zbaraski. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-12-10].
- ↑ a b Białokrynica. www.ruinyizamki.pl. [dostęp 2013-08-08].
- ↑ a b Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 236. ISBN 83-921981-6-6.
- ↑ Białokrynica. Średnia Szkoła Rolnicza. audiovis.nac.gov.pl, 1935. [dostęp 2024-05-20].