Zamek w Starym Siole

Zamek w Starym Siole
	; Wieża zamku w Starym Siole
Państwo	I Rzeczpospolita
Miejscowość	Stare Sioło
Typ budynku	zamek
Architekt	Ambroży Nutclauss
Inwestor	Władysław Dominik Zasławski-Ostrogski
Rozpoczęcie budowy	1584
Ważniejsze przebudowy	1642
Zniszczono	1648, XIX w.
Odbudowano	1649–1654
Kolejni właściciele	Adam Mikołaj Sieniawski, Potoccy
	Położenie na mapie obwodu lwowskiego Zamek w Starym Siole
	Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Starym Siole
	49°42′07″N 24°11′41″E/49,701944 24,194722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Starym Siole – jeden z największych zamków spośród wszystkich, które kiedykolwiek powstały w Rzeczpospolita Obojga Narodów, zbudowany przez księcia Władysława Dominika Ostrogskiego w latach 1649–1654^[1] na planie pięciokąta, z kamienia i cegły^[2]. W budowie prawdopodobnie brał udział architekt Ambroży Nutclauss.

Historia

Pierwszy drewniany jeszcze zamek wzniósł tu Jan z Garbowa herbu Sulima. W latach 1584–1589 Ostrogski zbudował tu pierwszy zamek murowany. W latach 1649–1654 książę Dominik Zasławski przekształcił wcześniej istniejącą budowlę we wspaniałą rezydencję obronną^[2]. Zamek nie został zdobyty przez powstańców Bohdana Chmielnickiego, nie szturmowali go też w 1672 roku^[2] Turcy po zdobyciu Kamieńca Podolskiego. Na początku XVIII wieku obiekt został odrestaurowany przez Adama Mikołaja Sieniawskiego. Potoccy stali się jego właścicielami w 1809 roku. Na początku XIX wieku Potoccy założyli na terenie zamku browar, co – razem z otwarciem linii kolejowej obok zamku – przyczyniło się do zniszczenia budowli^[2].

Architektura

Zamek w połowie XVII wieku uzyskał kształt obszernego pięcioboku z pięcioma wysuniętym basztami ze strzelnicami i szóstą basztą bramną w połowie kurtyny południowej. Baszta północna była szczególnie wysunięta poza mury zamkowe. Na terenie dziedzińca znajdowała się w części południowej wielokątna kaplica z prezbiterium i długi dwupiętrowy pałac wzdłuż muru od strony wschodniej. Od strony południowej znajdował się budynek gospodarczy. W niezachowanej baszcie zachodniej mieścił się arsenał. Mury i baszty były zwieńczone attyką. W XVIII wieku przebito nową bramę w murze od strony północno-zachodniej. Napis na baszcie przy pałacu WDXOYZWSŁS oznacza Władysław Dominik książę Ostrogski i Zasławski wojewoda sandomierski łucki starosta.