Władysławów (powiat turecki)

Władysławów
	wieś
	; Ratusz na rynku we Władysławowie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	turecki
Gmina	Władysławów
Liczba ludności (2005)	1625
Strefa numeracyjna	63
Kod pocztowy	62-710
Tablice rejestracyjne	PTU
SIMC	0301210
	Położenie na mapie gminy Władysławów Władysławów
	Położenie na mapie Polski Władysławów
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Władysławów
	Położenie na mapie powiatu tureckiego Władysławów
	52°06′11″N 18°28′21″E/52,103056 18,472500
	Strona internetowa

Władysławów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Władysławów^[3]. Siedziba gminy Władysławów. Prawa miejskie w latach 1727–1870 i 1919–1934.

Wieś położona jest wśród Pagórków Złotogórskich, będących północną częścią Wysoczyzny Tureckiej. pośrodku trójkąta miast Konin-Koło-Turek.

We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego^[4] oraz jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej^[5].

Historia

Osobny artykuł: Historia Żydów we Władysławowie.

Dawne miasto szlacheckie lokowane było na prawie miejskim w 1727 roku przez Jana Władysława Kretkowskiego, wojewodę chełmińskiego. Od 1728 roku Władysławów był w posiadaniu rodu Gurowskich.

Podstawą rozwoju Władysławowa było tkactwo. Pierwsza wzmianka o istnieniu cechu tkackiego pochodzi z 1738 roku. Osiedlili się tutaj wówczas tkacze z Czech i Saksonii.

Po II rozbiorze Polski, miasto przeszło do zaboru pruskiego, licząc około 520 mieszkańców i 72 domostwa. Mieszkańcy Władysławowa utrzymywali się głównie z rzemiosła, które obejmowało blisko 35 warsztatów.

Od 1807 roku miasto włączono w skład Księstwa Warszawskiego, zaś od 1815 roku wchodziło w skład Królestwa Polskiego. W XIX wieku rozwinęła się tu produkcja bryczek i wozów. Czynne tu były również dwie garbarnie^[6].

W 1870 roku Władysławów stracił prawa miejskie w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w Rosji. Prawa miejskie Władysławów odzyskał w 1919 roku^[7], lecz utracił je ponownie w 1934 roku^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Zabytki

W miejscowości zachował się XVIII-wieczny układ zabudowy. Interesujący zespół zabytków tworzą dawne domki tkaczy z przełomu XVIII i XIX wieku. Są to murowane budynki parterowe, kryte dachami naczółkowymi lub czterospadowymi. W niektórych zachowały się przelotowe sienie.

Na rynku wznosi się rokokowa figura świętego Jana Nepomucena z płaskorzeźbami świętych na cokole, pochodząca z 1751 roku.

Po przeciwległej stronie rynku, w czterdziestą rocznicę wybuchu II wojny światowej, w 1979 roku, ustawiony został głaz narzutowy, upamiętniający poległych i pomordowanych w latach 1939–1945.

W eklektycznym budynku dawnego kościoła ewangelickiego z drugiej połowy XIX wieku mieści się Gminny Ośrodek Kultury.

Sport

W miejscowości działa, założony w 1977 roku, Gminny Ludowy Klub Sportowy „Znicz Władysławów”, którego sekcja piłkarska uczestniczyła w rozgrywkach ligowych w latach 1977–1988, 1998–2013 i 2017–2022. W sezonach 2008/09 – 2012/13 zespół występował w konińskiej klasie okręgowej.

Ludzie związani z Władysławowem

Oskar Bartel – teolog, profesor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Henryk Leopold Bartsch – pastor ewangelicki, muzyk
Roman Chojnacki – muzyk, muzykolog, profesor Akademii Muzycznej w Warszawie
Adam Gurowski – filozof, publicysta, działacz polityczny okresu powstania listopadowego
Ignacy Gurowski – publicysta, uczestnik powstania listopadowego
Rafał Gurowski – hrabia, fundator kościoła w Wyszynie
Eduard Kneifel – pastor ewangelicki, historyk
Jerzy Kusiak – polityk, poseł, ambasador
Andrzej Rosicki – działacz samorządowy, prezydent miasta Łodzi
Wawrzyniec Sielski – poseł, właściciel ziemski
Ryszard Trenkler – pastor ewangelicki

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149089
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1476 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-03-03].
↑ Szkoła Podstawowa we Władysławowie [online], www.sp.wladyslawow.pl [dostęp 2023-09-05] .
↑ OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA WE WŁADYSŁAWOWIE | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2023-09-05] .
↑ Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 330, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 47, poz. 403.

Bibliografia

PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC 750945451 .
Andrzej CzesławA.C. Nowak Andrzej CzesławA.C., Konin, Turek, Dobra, Golina, Rychwał, Tuliszków oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-04-8, OCLC 69453891 .

Linki zewnętrzne

Strona internetowa Władysławowa i gminy Władysławów
Galeria zdjęć Gminy Władysławów. galeria.wladyslawow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-02)].
Strona internetowa drużyny Znicz Władysławów
Władysławów (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 693 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149089

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1476 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[teryt-3] Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-03-03].

[4] Szkoła Podstawowa we Władysławowie [online], www.sp.wladyslawow.pl [dostęp 2023-09-05] .

[5] OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA WE WŁADYSŁAWOWIE | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2023-09-05] .

[6] Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 330, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554

[7] Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140.

[8] Dz.U. z 1934 r. nr 47, poz. 403.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Przez uroczysko Grzymiszew	Turek Obrzębin Grabieniec Babiak Grzymiszew Ruda Głogowa Felicjanów Władysławów Russocice
Dworski – rezydencje istniejące i utracone	Turek Obrzębin Słodków-Kolonia Słodków Wrząca Piętno Gozdów Imiełków Grzymiszew
U podnóża Wzgórz Malanowskich	Turek Obrzębin Słodków-Kolonia Słodków Wrząca Deszno Żdżenice Cisew Turkowice Turek
Doliną rzeki Kiełbaski	Turek Korytków Chlebów Laski Rogów Kaczki Plastowe Kaczki Średnie Marianów-Kolonia Kowale Księże Turkowice Turek
Doliną rzeki Teleszyny	Turek Korytków Chlebów Laski osadnik Gajówka Psary Przykona Bądków Pierwszy Stefanów Żeronice Ugory Długa Wieś Dobra Czajków Potworów Mikulice Stefanów Gąsin Kaczki Plastowe Rogów Laski Chlebów Korytków Turek
Szlak jezior powiatu tureckiego	Turek Korytków Chlebów Laski osadnik Gajówka Psary Przykona Zimotki Dąbrowa Słomów Kościelny Młyniska Paulinów Posoka Kuźnica Janiszewska Koźmin Głowy Janiszew Brudzew

Wsie	Beznazwa Chylin Głogowa Jabłonna Kamionka Kuny Leonia Małoszyna Mariantów Międzylesie Milinów Natalia Olesin Piorunów Polichno Przyborów Russocice Skarbki Stawki Stefania Tarnowski Młyn Władysławów Wyszyna
Części wsi	Felicjanów Józefów Przemysławów Wandów
Nieoficjalna część wsi	Emerytka

Przynależność wojewódzka	gubernia kaliska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–38) woj. poznańskie (II RP) (1938–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta	Golina (do 1870 i od 1921) Kleczew (← od 1932) Konin (do 1973 →) Pyzdry (← 1932–48 →) Rychwał (do 1870 i od 1921) Słupca (← 1932–55 →) Ślesin (do 1870 i od 1921) Tuliszków (do 1870 i 1919–39 →) Władysławów (do 1870 i 1919–34) Zagórów (← 1932–55 →)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Brzeźno (do 1954) Ciążeń (← 1932–48 →) Dąbroszyn (do 1954) Dłusk (← 1932–48 →) Golina Golina (191?–21) Gosławice Grodziec (← od 1923) Kazimierz Biskupi (← od 1932) Kleczew (← 1932–54) Kramsk Krzymów (od 1973) Lądek (← 1932–54) Młodojewo (← 1932–54) Oleśnica (← 1932–54) Ostrowite (← 1932–54) Piorunów (do 1939) Piotrkowice (← 1922–54) Russocice (do 1870 i 1877–19??) Rychwał (191?–21) Rychwał (od 1973) Rzgów Skulsk (od 1973) Skulska Wieś (← 1932–54) Sławoszewek (do 1954) Stare Miasto Szymanowice (← 1932–48 →) Ślesin (191?–21) Ślesin (od 1973) Trąbczyn (← 1932–54) Tuliszków (do 1939 →) Wilczogóra (Wilcza Góra) (← 1932–54) Wilczyn (od 1973) Władysławów (1870–77 i 19??–1939 →) Wysokie (do 1954)
Gromady (1954–72)	Białobłoty (1954–55 →) Biela (1954–57) Biskupice (1954–61) Borowiec Stary (1954–58) Brzeźno (1954–72) Budzisław Kościelny (1954–72) Cienin Kościelny (1954–55 →) Cienin Zaborny (1954–55 →) Cukrownia Gosławice (1954–67) Dobrosołowo (1954–71) Drążna (1954–55 →) Giewartów (1954–55 →) Golina (1954–72) Gosławice (1954–72) Grabienice (1954–57) Grabina (1954–55 →) Grodziec (1954–72) Ignacewo (1954–57) Jabłków (1954–57) Kaliska (1954–57) Kawnice (1954–72) Kazimierz Biskupi (1954–72) Kijowiec (1954–59) Kleczew (1954–72) Kopojno (1954–55 →) Kowalewo Sołectwo (1954–55 →) Kramsk (1954–72) Królików (1954–59) Krzymów (1954–72) Kuchary Kościelne (1954–61) Lądek (1954–55 →) Licheń Stary (1954–72) Lisiec Wielki (1954–71) Łukom (1954–55 →) Młodojewo (1954–55 →) Modlibogowice (1954–59) Modła (1954–59) Morzysław (1958–67) Niesłusz (1954–57) Ostrowąż (1954–61) Ostrowite (1954–56 →) Paprotnia (1954–59) Piaski (1954–57) Piotrkowice (1954–71) Potaźniki (1954–57) Radolina (1954–57) Rudzica (1954–57) Rychwał (1954–72) Rzgów (1954–72) Siąszyce (1954–57) Siernicze Wielkie (1954–56 →) Skulsk (1954–72) Sławęcinek (1954–57) Sławsk (1954–72) Stare Miasto (1954–72) Ślesin (1954–72) Święte (1954–61) Trąbczyn (1954–55 →) Wilczyn (1954–72) Wysokie (1954–72) Zagórów (1954–55 →) Złotków (1954–59)

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948, od 2025)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)