屈折とは？ わかりやすく解説

出典: フリー百科事典『ウィキペディア（Wikipedia）』 (2022/04/12 10:41 UTC 版)

「グルジア語」の記事における「屈折」の解説

グルジア語の名詞と形容詞には7格の屈折が存在する。 主格 能格（他動詞や一部の自動詞の主語を標示する機能を有する） 与格 属格 具格 副詞格（フィンランド語の変格、様格のような機能を有する） 呼格 名詞の格変化の例格დედა（母）მეფე（王）ჯილდო（賞）მწვრთნელი（コーチ）მეგობარი（友人）単数複数単数複数単数複数単数複数単数複数主格დედა დედები მეფე მეფეები ჯილდო ჯილდოები მწვრთნელი მწვრთნელები მეგობარი მეგობრები 能格დედამ დედებმა მეფემ მეფეებმა ჯილდომ ჯილდოებმა მწვრთნელმა მწვრთნელებმა მეგობარმა მეგობრებმა 与格დედას დედებს მეფეს მეფეებს ჯილდოს ჯილდოებს მწვრთნელს მწვრთნელებს მეგობარს მეგობრებს 属格დედის დედების მეფის მეფეების ჯილდოს ჯილდოების მწვრთნელის მწვრთნელების მეგობრის მეგობრების 具格დედით დედებით მეფით მეფეებით ჯილდოთ ჯილდოებით მწვრთნელით მწვრთნელებით მეგობრით მეგობრებით 副詞格დედად დედებად მეფედ მეფეებად ჯილდოდ ჯილდოებად მწვრთნელად მწვრთნელებად მეგობრად მეგობრებად 呼格დედავ დედებო მეფევ მეფეებო ჯილდოვ ჯილდოებო მწვრთნელო მწვრთნელებო მეგობარო მეგობრებო 人称代名詞、指示代名詞と形容詞の格変化格一人称二人称三人称（=あれ）これそれ形容詞単数複数単数複数単数複数単数複数単数複数კარგი（良い）主格მე ჩვენ შენ თქვენ ის ისინი ეს ესენი ეგ ეგენი კარგი 能格მე ჩვენ შენ თქვენ მან მათ ამან ამათ მაგან მაგათ კარგმა 与格მე ჩვენ შენ თქვენ მას მათ ამას ამათ მაგას მაგათ კარგ 属格ჩემ ჩვენ შენ თქვენ მის მათ ამის ამათ მაგის მაგათ კარგი 具格ჩემით ჩვენით შენით თქვენით მით მათით ამით ამათით მაგით მაგათით კარგი 副詞格ჩემად ჩვენად შენად თქვენად იმად იმათად ამად ამათად მაგად მაგათად კარგ 呼格 შენ თქვენ კარგო 動詞も人称や時相により語形変化が起こり、法によって計10種類の時相法がある。また、人称・時制などはマーカーとして動詞にくっつける。グルジア語の興味深い特徴としては、ほとんどの屈折言語では主語が主格として、目的語が対格あるいは与格としておかれるのに対して、その逆の現象が多く発生することがある（能格言語）。それは動詞の性質から起こるものであり、それを特に与格構文 (Dative construction) と呼んでいる。また主語に相当する品詞が能格におかれる例としては、他動詞が完了時制である場合（分裂能格）や、知っている (იცის、icis) という動詞の現在時制と未来時制である場合などがある。 動詞の時相法動詞の形直説法非過去直説法過去接続法現在形現在 未完了 接続法現在 未来形未来 条件法 接続法未来 過去形 アオリスト 希求法 完了形 現在完了 過去完了 動詞の構成要素構成要素前辞人称マーカーバージョンマーカー語根受動マーカー現在/未来マーカー原因マーカー未完了/条件マーカー時相マーカー人称マーカー複数マーカーI、III類動詞現在・未来・過去ა-და-გა-მი-მო-შე-ჩა-წა-など 主語：一人称 -ვ-二人称 -ხ-目的語：一単 -მ-一複 -გვ-二人称 -გ-三人称 -ს- / -ჰ- -ა--ი--უ--ე- 語根-დ- -ამ--ავ--ებ--ობ--ოპ--ი- -ინ--ევ--ებ- -დ--ოდ- 現在・未来・未完了・条件法：-ი-接続法・過去・希求法：-ე-希求法：-ო- / -ა- 三人称単数：現在・未来・接続法・希求法：-ს-現在・未来・未完了・条件法・過去：-ა-過去：-ო-三人称複数：現在・未来：-ენ-未完了・接続法・条件法・過去・希求法：-ნენ-過去：-ეს-希求法：-ნ- -თ I、III類動詞完了主語：一人称 -ვ-目的語：一単現 -მი-一単過 -მე-一複現 -გვი-一複過 -გვე-二現 -გი-二過 -გე-三人称 -უ- -ამ--მ--ავ--ვ--ებ- -ნ--ინ- 現在：-ი-過去：-ი--ე- 一現完 -ვარ-二現完 -ხარ-三現完 -ა- / -ს-三過完 -ა- / -ო- II類動詞目的語なし主語：一人称 -ვ- -მ- -მ--ამ--ებ--ობ- -ილ--ულ--ალ--არ- 一現完 -ვარ-一過完 -იყავი-二現完 -ხარ-二過完 -იყო-三単現完 -ა-三複現完 -ან-三過完 -იყვნენ- II類動詞目的語あり主語：一人称 -ვ-目的語：一単 -მ-一複 -გვ-二人称 -გ-三人称 -ს- / -ჰ- -ებ--ამ--მ--ავ--ვ--ობ- -ოდ- -ი- 一現完 -ვარ-二現完 -ხარ-三単現完 -ა-三複現完 -ან-三単過完 -ა-三複過完 -ნენ- IV類動詞まれ 目的語：一人称 -ვ-主語：一単 -მ-一複 -გვ-二人称 -გ-三人称 -ჰ- / -ს- 現在：-ი- / -უ- / -ა-持続：-ე- 現在：-ავ--ი-未来：-ებ- 現在：-დ--ოდ-過去：-ოდ- 一現 -ვარ-二現 -ხარ-三現 -ს- / -ა-過去・未完了 -ა-条件法・希求法 -ს- 受動態 一人称 -ვ- -ა--ი--უ--ე- 現在：なし未来：-ებ- 未来：-ოდ- 現在・未来：-ი-接続法・過去：-ე-希求法：-ო- 上に同じ 動詞の活用の例წერს（書く、I類動詞）მოტყუება（嘘をつく、II類動詞）ცხოვრობს（住む、III類動詞）არის（存在動詞、特殊変化）単数複数単数複数単数複数単数複数現在形一人称მე ვწერ ჩვენ ვწერთ მე ვიტყუები ჩვენ ვიტყუებით მე ვცხოვრობ ჩვენ ვცხოვრობთ მე ვარ ჩვენ ვართ 二人称შენ წერ თქვენ წერთ შენ იტყუები თქვენ იტყუებით შენ ცხოვრობ თქვენ ცხოვრობთ შენ ხარ თქვენ ხართ 三人称ის წერს ისინი წერენ ის იტყუება ისინი იტყუებიან ის ცხოვრობს ისინი ცხოვრობენ ის არის ისინი არიან 未来形一人称მე დავწერ ჩვენ დავწერთ მე მოვიტყუები ჩვენ მოვიტყუებით მე ვიცხოვრებ ჩვენ ვიცხოვრებთ მე ვიქნები ჩვენ ვიქნებით 二人称შენ დაწერ თქვენ დაწერთ შენ მოიტყუები თქვენ მოიტყუებით შენ იცხოვრებ თქვენ იცხოვრებთ შენ იქნები თქვენ იქნებით 三人称ის დაწერს ისინი დაწერენ ის მოიტყუება ისინი მოიტყუებიან ის იცხოვრებს ისინი იცხოვრებენ ის იქნება ისინი იქნებიან 過去形一人称მე დავწერე ჩვენ დავწერეთ მე მოვიტყუე ჩვენ მოვიტყუეთ მე ვიცხოვრე ჩვენ ვიცხოვრეთ მე ვიყავი ჩვენ ვიყავით 二人称შენ დაწერე თქვენ დაწერეთ შენ მოიტყუე თქვენ მოიტყუეთ შენ იცხოვრე თქვენ იცხოვრეთ შენ იყავი თქვენ იყავით 三人称მან დაწერა მათ დაწერეს ის მოიტყუა ისინი მოიტყუვნენ მან იცხოვრა მათ იცხოვრეს ის იყო ისინი იყვნენ 完了形一人称მე დამიწერია ჩვენ დაგვიწერია მე მიცხოვრია ჩვენ გვიცხოვრია მე ვყოფილვარ ჩვენ ვყოფილვართ 二人称შენ დაგიწერია თქვენ დაგიწერიათ შენ გიცხოვრია თქვენ გიცხოვრია შენ ყოფილხარ თქვენ ყოფილხართ 三人称მას დაუწერია მათ დაუწერიათ მას უცხოვრია მათ უცხოვრია ის ყოფილა ისინი ყოფილან IV類動詞უყვარს（愛する/好き）：（目的語）は（主語）が好き。უნდა（欲しい） ჰყავს（いる/持つ） აქვს（ある/持つ） 主語一人称二人称三人称目的語単数複数単数複数一人称単数 მიყვარხარ მიყვარხართ მიყვარს მინდა მყავს მაქვს 複数 გვიყვარხარ გვიყვარხართ გვიყვარს გვინდა გვყავს გვაქვს 二人称単数გიყვარვარ გიყვარვართ გიყვარს გინდა გყავს გაქვს 複数გიყვარვართ გიყვარვართ გიყვართ გინდათ გყავთ გაქვთ 三人称単数ვუყვარვარ ვუყვარვართ უყვარხარ უყვარხართ უყვარს უნდა ჰყავს აქვს 複数ვუყვარვარ ვუყვარვართ უყვარხარ უყვარხართ უყვართ უნდათ ჰყავთ აქვთ

※この「屈折」の解説は、「グルジア語」の解説の一部です。
「屈折」を含む「グルジア語」の記事については、「グルジア語」の概要を参照ください。