1970
Itxura
1970. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa • 1980(e)koa • 1990(e)koa |
Urteak | 1967 • 1968 • 1969 • 1970 • 1971 • 1972 • 1973 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1970 MCMLXX |
Ab urbe condita | 2723 |
Armeniar egutegia | 1419 ԹՎ ՌՆԺԹ |
Bahá'í egutegia | 126 – 127 |
Bengaliar egutegia | 1377 |
Berber egutegia | 2920 |
Egutegi budista | 2514 |
Myanmarko egutegia | 1332 |
Bizantziar egutegia | 7478 – 7479 |
Koptoen egutegia | 1686 – 1687 |
Etiopiar egutegia | 1962 – 1963 |
Hebrear egutegia | 5730 – 5731 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 2026 – 2027 |
Shaka Samvat | 1892 – 1893 |
Kali Yuga | 5071 – 5072 |
Iraniar egutegia | 1348 – 1349 |
Islamiar egutegia | 1389 – 1390 |
Japoniar egutegia | Shōwa 45 (昭和45年) |
Korear egutegia | 4303 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2513 |
Unix denbora | 0 – 31535999 |
Holozeniar egutegia | 11970 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 3a – Urtain Europako txapeldun bilakatu zen.
- Ekainaren 15a – Espainiako Goardia Zibilak Jose Migel Andueza Elizalde (1931-1970) nafarra tirokatu eta hil zuen auto istripu batean, Donostiako Infernu auzoan.
- Abuztuaren 9a – 1970eko Urdulizko tren istripua: 33 pertsona hil ziren Urdulizen bi trenek elkar jotzean.
- Irailaren 18an – Joseba Elosegi euskal gudari jeltzaleak bere buruari su eman eta Francisco Francoren aurrean bota zuen protesta moduan.
- Urriaren 19a – Burgosko prozesua zela eta, Erbesteko Eusko Jaurlaritzak greba orokorrera deitu zuen.
- Abenduaren 1a – Eugen Beihl ohorezko kontsul alemaniarra ETAk Donostian bahitu zuen. Haren automobila erabilizi Ipar Euskal Herrira eraman zuten. Burgosko Prozesu betean, presioa eragiteko ekintza izan zen.
- Abenduaren 3a – Burgosen auzitegi militar batek ETAko hamasei kideri egindako epaiketa guztiz sumarioa izan zen. Burgosko prozesua izan zen Diktaduraren historian mobilizazio handienak sortarazi zituen gertaera.
- Abenduaren 8a – Poliziak Roberto Perez Jauregi hil zuen tiroz Eibarren egindako manifestazio batean.
- Abenduaren 21a – Antonio Goñi Igoa (1931-1970) nafarrak bere buruaz beste egin zuen Martuteneko espetxetik atera ondoren. Aurretik Espainiako poliziak 18 egun inkomunikatuta eduki zuen.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 8a – K8 sobietar itsaspeko nuklearrak istripu larria izan zuen Bizkaiko Golkoan.
- Apirilaren 12a – K8 sobietar itsaspekoa erabat hondoratu zen, 52 tripulantekin.
- Maiatzaren 4a – Ohion: lau ikasle hil eta bederatzi zauritu ziren Guardia Nazionalak Kent State Unibertsitatean Vietnamgo gerraren kontrako manifestazio bat desegitean.
- Ekainaren 17a – Zemlako matxinada Aaiunen.
- Urriaren 24a – Salvador Allende sozialista Txileko presidente izendatu zuten.
- Abenduaren 25a – Eugen Beihl ohorezko kontsul alemaniarra aske azaldu zen Wiesbaden, ETA V.-k bahituta izan ostean. Burgosko Prozesu betean, presioa eragiteko ekintza bat burutu zuen ETAk.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 22a – Boeing 747 hegazkin batek lehenengo hegaldia egin zuen.
- Otsailaren 23a – Ernalketa artifiziala lehen aldiz erabili zuten Londresen.
Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 3a – Urtain Europako txapeldun bilakatu zen.
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Rónán Ó Snodaigh, irlandar folk abeslari, olerkari eta musikaria, Kíla taldeko abeslari nagusia.
- Urtarrilaren 2a – Crescencio Cuéllar, nafar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 3a – Álvaro González de Galdeano, arabar txirrindulari ohia eta kirol zuzendaria.
- Urtarrilaren 3a – Olga Mostepanova, errusiar gimnasta artistikoa.
- Urtarrilaren 5a – Goizalde Landabaso, bizkaitar kazetaria eta euskal idazlea.
- Urtarrilaren 5a – Iñaki del Moral, nafar kazetaria.
- Urtarrilaren 6a - Nancy Obregon, perutar koka-buruzagia eta politikaria.
- Urtarrilaren 9a – Axel Rodrigues de Arruda, brasildar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 9a – Tonino Carotone, nafar abeslaria.
- Urtarrilaren 9a – Lara Fabian, belgikar abeslari eta piano jotzailea.
- Urtarrilaren 10a – David Martínez de Aguirre, arabar domingotar apaiza.
- Urtarrilaren 12a – Zack de la Rocha, estatubatuar musikari, poeta eta ekintzailea.
- Urtarrilaren 12a – Masaaki Sawanobori, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 13a – Marco Pantani, italiar txirrindularia, historiako igotzailerik onenetakoa (h. 2004).
- Urtarrilaren 13a – Shonda Rhimes, estatubatuar gidoilari, film-zuzendari eta ekoizlea.
- Urtarrilaren 14a – Sunny Garcia, hawaiiar surflaria.
- Urtarrilaren 14a – Edin Mujčin, bosniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 16a – Mikel Roteta, gipuzkoar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urtarrilaren 17a – Xabier Eskurza, bizkaitar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 21a – Marina Foïs, frantziar aktorea.
- Urtarrilaren 21a – Ángel Lekunberri, nafar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 21a – Ken Leung, estatubatuar aktorea.
- Urtarrilaren 21a – Txus di Fellatio, bizkaitar rock musikaria.
- Urtarrilaren 22a – Abraham Olano, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Urtarrilaren 24a – Maria Naredo Molero, espainiar legelaria eta ikertzailea, giza eskubideetan eta generoan espezializatua.
- Urtarrilaren 25a – Jone Miren Hernandez, gipuzkoar antropologo eta irakaslea.
- Urtarrilaren 26a – Bjiarni Benediktsson, Islandiako lehen ministroa.
- Urtarrilaren 27a – Patricia Ruiz de Irizar, nafar farmazialaria eta kooperantea.
- Urtarrilaren 29a – Heather Graham, estatubatuar aktorea.
- Urtarrilaren 31 – Minnie Driver, ingeles aktore eta kantautorea.
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Luis Mari Ormaetxea, gipuzkoar politikaria, Usurbilgo alkate ohia.
- Otsailaren 2a – Aitor Gorosabel, Su Ta Gar taldeko gitarra-jotzaile eta kantaria.
- Otsailaren 2a – Xabier Lazpiur, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Otsailaren 3a – Warwick Davis, estatubatuar aktorea.
- Otsailaren 5a – Pello Otxoteko, gipuzkoar idazlea.
- Otsailaren 7a – Karlos Barrutia, bizkaitar futbolari ohia eta futbol entrenatzailea.
- Otsailaren 10a – Robert Shearman, ingeles fantasiazko-literatura idazlea.
- Otsailaren 12a – Ainhoa Aizpuru, gipuzkoar politikaria, Gabiriako alkate ohia.
- Otsailaren 12a – Maite R. Ochotorena, gipuzkoar idazlea.
- Otsailaren 13a – Elmer Bennett, estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- Otsailaren 14a – Simon Pegg, ingeles aktorea.
- Otsailaren 15a – Antoni Daimiel, espainiar kazetaria, saskibaloia eta NBAn aditua.
- Otsailaren 17a – Thomas Frischknecht, mendiko bizikleta eta ziklo-kroseko suitzar txirrindularia.
- Otsailaren 18a – Núria Cadenes i Alabèrnia, kataluniar kazetari eta idazlea.
- Otsailaren 22a – Estibaliz Urrutia, bizkaitar atleta ohia, 5.000 metroko lasterketan aditua.
- Otsailaren 23a – Nathalie Arthaud, frantziar politikaria, Langile Borroka alderdiko bozeramailea.
- Otsailaren 24a – Óscar López Uriarte, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Otsailaren 25a – Koldo Azpitarte, bizkaitar mediku eta komiki-kritikaria.
- Otsailaren 25a – Beatriz Rico, espainiar aktorea, aurkezlea, abeslaria eta idazlea.
- Otsailaren 26a – José Ángel Balanza, Gorostiza, errioxar pilotari ohia eta Asegarceko entrenatzailea.
- Otsailaren 27a – Simone Tebet, brasildar abokatua, irakaslea, idazlea eta politikaria.
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Manuel García, txiletar abeslari eta musikagilea.
- Martxoaren 1a – Fernando Sapo, aragoiar abeslaria.
- Martxoaren 1a – Paco Vidarte, espainiar filosofoa, idazlea eta LGTBQ eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2008).
- Martxoaren 3a – Julie Bowen, estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 4a – Àlex Crivillé, kataluniar motoziklismoko pilotu ohia.
- Martxoaren 5a – John Frusciante, estatubatuar abeslari eta gitarra-jotzailea, Red Hot Chili Peppers taldeko kide ohia.
- Martxoaren 5a – Aleksandar Vučić, Serbiako presidentea.
- Martxoaren 6a – Pablo Goncálvez, uruguaitar serie-hiltzailea.
- Martxoaren 7a – Rachel Weisz, ingeles aktorea.
- Martxoaren 9a – Claudia López Hernández, Bogotako alkatea.
- Martxoaren 9a - María Eugenia Rodríguez Palop, espainiar legelaria eta politikaria.
- Martxoaren 13a – Jeanne d’Arc Mujawamariya, ruandar politikari eta diplomazialaria.
- Martxoaren 14a - Mariam Budia, espainiar irakaslea, antzerkigilea, idazlea ea ikertzailea.
- Martxoaren 14a – Migel Mari Elosegi, Luze, nafar bertsolaria.
- Martxoaren 15a – Xabier Gurutzeta, gipuzkoar futbolari ohia.
- Martxoaren 18a – Olatz Fernández de Arroyabe, bizkaitar errugbilari ohia.
- Martxoaren 18a – Queen Latifah, estatubatuar rapeatzaile, abeslari eta aktorea.
- Martxoaren 19a – Karmele Jaio, euskal idazlea, kazetaria eta komunikazio arduraduna.
- Martxoaren 21a – Asier Hormaza, bizkaitar aktore eta bikoiztailea.
- Martxoaren 21a – Moacir Rodrigues Santos, brasildar futbolaria (h. 2024).
- Martxoaren 22a – Leontien van Moorsel, herbeheretar txirrindulari ohia.
- Martxoaren 24a – Lara Flynn Boyle, estatubatuar aktore eta ekoizlea.
- Martxoaren 24a – Sharon Corr, irlandar musikari, abeslari eta celebritya, The Corrs taldeko kidea.
- Martxoaren 26a – Amaia Garbaio, nafar igerilari ohia.
- Martxoaren 26a – Martin McDonagh, irlandar-ingeles antzerkigile, zinema gidoilari eta zuzendaria.
- Martxoaren 26a – Araceli Segarra, kataluniar alpinista, mendigoizale eta modeloa, Everest mendia igo zuen Espainiar Estatuko lehenbiziko emakumea.
- Martxoaren 26a – Juan Vallejo, arabar alpinista eta eskalatzailea, hainbat zortzimilako igo dituena.
- Martxoaren 27a – Santi Martín, gipuzkoar futbolari ohia.
- Martxoaren 27a – Elizabeth Mitchell, estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 28a – Joxemiel Bidador, euskal dantzaria, idazlea, ikertzailea, filologoa, irakaslea eta historialaria (h. 2010).
- Martxoaren 28a – Cristina Cerrada, espainiar idazlea eta sorkuntza-idazketako irakaslea.
- Martxoaren 28a – Belén López, espainiar aktorea.
- Martxoaren 28a – Vince Vaughn, estatubatuar aktorea.
- Martxoaren 30a – Ruben Kruger, hegoafrikar errubilaria (h. 2010).
- Martxoaren 31 – Urko Aiartza, gipuzkoar abokatu eta politikaria.
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Antonio López-Istúriz, nafar politikari eta abokatua.
- Apirilaren 1a - Silvia Rodríguez González, kanariar poeta.
- Apirilaren 3a – Beatriz Artolazabal, arabar politikari jeltzalea.
- Apirilaren 3a – Elena Calvillo, gipuzkoar mendi-korrikalaria.
- Apirilaren 3a – Evelio Gil, UPNko nafar politikaria.
- Apirilaren 3a – Donald-Olivier Sié, bolikostar futbolaria.
- Apirilaren 3a – Paul Zubillaga, gipuzkoar aktorea.
- Apirilaren 4a – Rebekka Bakken, norvegiar jazz-abeslara.
- Apirilaren 4a – Iñigo Cabo, bizkaitar margolaria.
- Apirilaren 4a – Mix Master Mike, estatubatuar DJa eta turntablista.
- Apirilaren 6a – Iryna Bilyk, ukrainar abeslaria.
- Apirilaren 6a – Iñaki Izagirre, gipuzkoar izotz hockey jokalalari ohia.
- Apirilaren 8a – Amaia Cía Abascal, gaztelaniazko haur literaturaren idazle nafarra.
- Apirilaren 8a – Care Santos, kataluniar idazle eta literatura kritikaria, gaztelaniaz eta katalanez.
- Apirilaren 11 – Javier Etxaniz, gipuzkoar piraguista ohia, ur bizietako kayaken aritua.
- Apirilaren 11 – David García Markina, nafar txirrindulari ohia.
- Apirilaren 11 - Mar Regueras, kataluniar aktorea, dantzaria eta gimnasia erritmoko entrenatzailea.
- Apirilaren 13a – Szilveszter Csollány, hungariar gimnasta (h. 2022).
- Apirilaren 17a – Pascale Arbillot, frantziar aktorea.
- Apirilaren 18a – Saad Hariri, Libanoko lehen ministroa.
- Apirilaren 18a – Jorge Zabaleta, txiletar telebista-aktorea, irrati-aurkezlea eta enpresaburua.
- Apirilaren 19a – Abelardo Fernández, espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Apirilaren 19a - Kelly Holmes, britainiar atleta, iraupen-erdiko probetan aditua.
- Apirilaren 19a – Luis Miguel, mexikar abeslari eta aktorea.
- Apirilaren 20a – José David Carracedo, espainiar soziologo eta politikaria.
- Apirilaren 20a – Abdelmalek Drukdel, aljeriar buruzagi jihadista (h. 2020).
- Apirilaren 20a – Ainhoa Gozategi, gipuzkoar musikaria, Gozategi taldearen sortzaile eta kidea.
- Apirilaren 20a – Jose Luis Padron, euskal poeta.
- Apirilaren 21a – Jokin Etxaniz, gipuzkoar pilotari ohia.
- Apirilaren 21a – Nicole Sullivan, estatubatuar aktorea.
- Apirilaren 22a – Felix Urkola, gipuzkoar politikaria, Lazkaoko alkatea.
- Apirilaren 25a – Jason Lee, estatubatuar aktorea.
- Apirilaren 26a – Melania Trump, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama.
- Apirilaren 28a – José Ramón Cuspinera, bizkaitar saskibaloi entrenatzailea.
- Apirilaren 28a – Cholo Simeone, argentinar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Apirilaren 29a – Andre Agassi, estatubatuar tenislari ohia, historiako hoberenetakoa.
- Apirilaren 29a – Uma Thurman, estatubatuar aktorea.
- Apirilaren 30a – Halit Ergenç, turkiar aktorea.
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Javi Gracia, nafar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Maiatzaren 1a – Juan Manuel Moreno, Andaluziako Juntako presidentea.
- Maiatzaren 1a – Antonio Turiel Martínez, espainiar fisikaria, matematikaria, zientzialaria eta zientzia-dibulgatzailea.
- Maiatzaren 3a – Bobby Cannavale, estatubatuar aktorea.
- Maiatzaren 4a – Karla Homolka, kanadar serieko-hiltzailea.
- Maiatzaren 4a – Céline Orgelle Kentsop, kamerundar aktorea (h. 2024).
- Maiatzaren 4a – Blanca Riestra, galiziar idazlea.
- Maiatzaren 5a – Iñaki Aizpurua, gipuzkoar futbolari ohia.
- Maiatzaren 5a – Wilfried Nelissen, belgikar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 6a – Tristán Ulloa, galiziar aktorea.
- Maiatzaren 8a – Naomi Klein, kanadar idazlea eta aktibista.
- Maiatzaren 8a – Luis Enrique, espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Maiatzaren 8a – Olga Margallo, espainiar aktorea, antzerki-zuzendaria, zuzendari artistikoa, youtuber eta idazlea.
- Maiatzaren 12a – Jim Furyk, estatubatuar golfaria.
- Maiatzaren 12a – Cristina López Barrio, espainiar idazle eta abokatua.
- Maiatzaren 12a – David A. R. White, estatubatuar aktore, zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Maiatzaren 13a – Ana Otero, Donostian jaiotako espainiar aktorea.
- Maiatzaren 14a – Kenichi Shimokawa, japoniar futbolari ohia.
- Maiatzaren 14a – Mikel Zarrabeitia, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 15a – Asier Barandiaran, bizkaitar filologoa.
- Maiatzaren 15a – Frank de Boer, herbeheretar futbolari ohia.
- Maiatzaren 15a – Ronald de Boer, herbeheretar futbolari ohia.
- Maiatzaren 15a – Asier Guenetxea, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 15a – Anuska Lasa, gipuzkoar aktorea.
- Maiatzaren 16a – Gabriela Sabatini, argentinar tenis-jokalari ohia.
- Maiatzaren 17a – Iñaki Elizalde, nafar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Maiatzaren 17a – Giovanna Trillini, florete modalitateko italiar eskrimalaria.
- Maiatzaren 18a – Tina Fey, estatubatuar aktore eta komediantea.
- Maiatzaren 18a – Tim Horan, australiar errugbilari ohia.
- Maiatzaren 20a - Hengameh Ghaziani, iraniar aktore eta itzultzailea.
- Maiatzaren 21a – José Luis Baroja, arabar futbolari ohia.
- Maiatzaren 21a – Rade Bogdanović, serbiar futbolari ohia.
- Maiatzaren 21a – María Gimeno, diziplina anitzeko zamorar artista garaikidea.
- Maiatzaren 21a – Pablo Gómez Ortiz de Guzmán, arabar futbolari ohia.
- Maiatzaren 21a – Pauline Menczer, australiar surflari ohia.
- Maiatzaren 21a – Unai Ziarreta, bizkaitar politikaria.
- Maiatzaren 22a – Naomi Campbell, ingeles top-modela, bere belaunaldiaren modelorik ospetsuenetarikoa.
- Maiatzaren 22a – Guillermo Willy Toledo, espainiar aktorea eta antzerki ekoizlea.
- Maiatzaren 23a – Mikel Unzurrunzaga, Dj Makala, gipuzkoar DJ, musikagile eta Gaztea irratiko esataria.
- Maiatzaren 24a – Xabier Mantzizidor, gipuzkoar futbolari ohia.
- Maiatzaren 25a – Kaoru Kadohara, japoniar futbolari ohia.
- Maiatzaren 26a – Maribel Vaquero, EAJko gipuzkoar politikaria.
- Maiatzaren 27a – Michele Bartoli, italiar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 27a – Joseph Fiennes, ingeles aktorea.
- Maiatzaren 31 – Paolo Sorrentino, italiar zine zuzendaria eta gidoigilea.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 3a – Jevgeni Berzin, errusiar txirrindulari ohia.
- Ekainaren 3a – Jorge Elordui, bizkaitar saskibaloi entrenatzailea.
- Ekainaren 4a – David Barrufet, kataluniar eskubaloi jokalaria.
- Ekainaren 4a – Toru Kawashima, japoniar futbolaria (h. 2024).
- Ekainaren 4a – Izabella Scorupco, poloniar-suediar aktorea, abeslaria eta modeloa.
- Ekainaren 7a – Cafu, brasildar futbolari ohia, Brasilgo selekzioarekin partida gehien jokatu dituen futbolaria.
- Ekainaren 7a – Naroa Gorostiaga, Euskararen Erakunde Publikoko hizkuntza kargudunetako bat.
- Ekainaren 10a – Chris Coleman, galestar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Ekainaren 10a – Imanol Mugarza, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Ekainaren 10a – Miguel Ángel Rodríguez, El Sevilla, Mojinos Escozíos taldeko abeslari eta burua.
- Ekainaren 14a – Brad Will, estatubatuar dokumentalista independente eta militante anarkista (h. 2006).
- Ekainaren 15a – José Manuel Galdames, bizkaitar futbolari ohia.
- Ekainaren 16a – Phil Mickelson, estatubatuar golflaria.
- Ekainaren 19a – David Gistau, espainiar telebista-gidoilaria, bidaia berri-emailea, zutabegilea eta eleberrigilea (h. 2020).
- Ekainaren 21a – Carmen Domingo, kataluniar filologo eta idazle feminista.
- Ekainaren 22a – Ainhoa Elordi, bizkaitar poeta.
- Ekainaren 23a – Yann Tiersen, bretainiar musikagilea.
- Ekainaren 24a – Silvia Bel, kataluniar aktorea.
- Ekainaren 24a – Goizalde Núñez, bizkaitar aktorea.
- Ekainaren 24a – Daniel Sánchez Arévalo, espainiar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Ekainaren 25a – Mónica Nepote, mexikar idazlea, editorea eta kudeatzailea.
- Ekainaren 26a – Paul Thomas Anderson, estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
- Ekainaren 26a – Hanna Arsenych-Baran, ukrainar eleberrigile, olerkari, eskola-irakasle eta idazlea (h. 2021).
- Ekainaren 26a – Sean Hayes, estatubatuar aktorea.
- Ekainaren 26a – Fernando Iglesias García, arabar soziologo eta politikaria.
- Ekainaren 26a – Chris O'Donnell, estatubatuar telebista eta zinemako aktorea.
- Ekainaren 27a – John Eales, australiar errugbilari ohia.
- Ekainaren 29a – Joxe Mari Aizega, Mondragon Unibertsitateko Basque Culinary Centerreko zuzendaria.
- Ekainaren 29a – Miguel Capellán, errioxar pilotari ohia.
- Ekainaren 30a – Leonardo Sbaraglia, argentinar aktorea.
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 2a – Yumi Watanabe, japoniar futbolari ohia.
- Uztailaren 2a – Amy Weber, estatubatuar aktore, WWE borrokalari eta modelo ohia.
- Uztailaren 3a – Lolita Bosch, kataluniar idazlea.
- Uztailaren 3a – Serhiy Honchar, ukrainar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 4a – Mercedes Gallego, kataluniar kazetari eta idazlea.
- Uztailaren 4a – Doddie Weir, eskoziar errugbilaria (h. 2022).
- Uztailaren 6a – Gemma Sanginés, bizkaitar psikologoa.
- Uztailaren 7a – Erik Zabel, alemaniar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 8a – Beck, estatubatuar musikaria eta konposatzailea.
- Uztailaren 8a – Miguel Ángel Peña, espainiar txirrindulari ohia.
- Uztailaren 8a - Pablo Zuluaga, bizkaitar futbolari ohia.
- Uztailaren 9a – Carlos Delgado, bizkaitar futbol arbitroa.
- Uztailaren 11 – Idoia Mariezkurrena, gipuzkoar atleta ohia, xabalina jaurtiketan nabarmendu zena.
- Uztailaren 12a – Mayumi Omatsu, japoniar futbolari ohia.
- Uztailaren 17a – Arlene Foster, Ipar Irlandako lehen ministroa.
- Uztailaren 17a – Gavin McInnes, estatubatuar aktorea.
- Uztailaren 17a – Marie-Andrée Ouret, baxenafar liburuzaina, euskaltzalea, eta euskaltzain urgazlea.
- Uztailaren 19a - Anna Cardús Flaqué, espainiar saskibaloi-arbitro ohia, ACB ligako bigarren emakume arbitroa.
- Uztailaren 19a – Christopher Luxon, Zeelanda Berriko lehen ministroa.
- Uztailaren 19a – Nicola Sturgeon, Eskoziako lehen ministroa.
- Uztailaren 20a – José Javier Esparza, UPNko nafar politikaria.
- Uztailaren 20a – Mikel Torres, bizkaitar politikaria, Portugaleteko alkatea.
- Uztailaren 22a – Yuriko Mizuma, japoniar futbolari ohia.
- Uztailaren 23a – Charisma Carpenter, estatubatuar aktorea.
- Uztailaren 25a – Ernesto Alterio, argentinar aktorea.
- Uztailaren 25a – Jorge Javier Vázquez, kataluniar telebista aurkezle, aktore, idazle eta antzerki enpresaria.
- Uztailaren 27a – Nikolaj Coster-Waldau, danimarkar aktorea.
- Uztailaren 28a – Carlos Docando, bizkaitar futbolari ohia eta futbol entrenatzailea.
- Uztailaren 30a – Dean Edwards, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- Uztailaren 30a – Christopher Nolan, ingeles-estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
- Uztailaren 31 – Alejo Mancisidor, gipuzkoar tenislari ohia eta entrenatzailea.
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Helena Maleno, giza eskubideen defendatzaile, kazetari, idazle eta ikerlari espainiarra.
- Abuztuaren 2a – José Antonio Sánchez Medina, bizkaitar atleta paralinpiar ohia.
- Abuztuaren 3a – Masaharu Suzuki, japoniar futbolari ohia.
- Abuztuaren 4a – Ainhoa Aznarez, Nafarroako Parlamentuko lehendakaria.
- Abuztuaren 5a – Xeni Jardin, estatubatuar blogari eta kazetaria, IKT gaietan aditua.
- Abuztuaren 5a – Jose Antonio Sasiain, gipuzkoar bertsolaria.
- Abuztuaren 6a – Yutaka Akita, japoniar futbolari ohia.
- Abuztuaren 6a – M. Night Shyamalan, indiar jatorriko estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea.
- Abuztuaren 8a – Chester Williams, hegoafrikar errugbilaria (h. 2019).
- Abuztuaren 13a – Casiano Delvalle, paraguaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 13a – Carlos García García, bizkaitar futbolari ohia.
- Abuztuaren 13a – Alan Shearer, britainiar futbolari ohia.
- Abuztuaren 14a – Ivan Ferreiro, galiziar indie abeslaria.
- Abuztuaren 14a – Angélica Morales, espainiar idazle, aktore eta antzerki-zuzendaria.
- Abuztuaren 15a - Iñaki Zabala, gipuzkoar futbolari ohia.
- Abuztuaren 16a – Fabio Casartelli, italiar txirrindularia (h. 1995).
- Abuztuaren 17a – Jim Courier, estatubatuar tenislari ohia.
- Abuztuaren 17a – Ophélie Koering, lapurtar aktorea.
- Abuztuaren 21a – Erik Dekker, herbeherear txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 21a – Nanaia Mahuta, zeelandaberritar politikari maoria.
- Abuztuaren 22a – Santiago Crespo, nafar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 22a – Tímea Nagy, hungariar eskrimalari ohia, ezpata modalitatekoa.
- Abuztuaren 23a – Jay Mohr, estatubatuar aktore eta umorista.
- Abuztuaren 23a – River Phoenix, estatubatuar aktorea (h. 1993).
- Abuztuaren 24a – Guido Alvarenga, paraguaiar futbolari ohia.
- Abuztuaren 25a – Claudia Schiffer, alemaniar modeloa, 1990eko hamarkadan ospe handiduna.
- Abuztuaren 26a – Ana Locking, espainiar moda-diseinatzailea , enpresaburua eta argazkilaria.
- Abuztuaren 26a – Melissa McCarthy, estatubatuar aktore, idaizle, zinema ekoizlea, eta umorista.
- Abuztuaren 31 – Rania Jordaniakoa, Jordaniako erregina ezkontidea.
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 3a – Iosune Cousillas Aramendi, gipuzkoar Irakaslea, euskal ekintzailea eta feminista.
- Irailaren 4a – Koldo Alvarez de Eulate, Koldo, euskal herritar futbolaria, nazioartean Andorra ordezkatu zuena.
- Irailaren 6a – Leonora Áquilla, brasildar kazetaria.
- Irailaren 9a – Nerea Onaindia, bizkaitar futbolari ohia.
- Irailaren 11 – Paul B. Preciado, espainiar filosofoa eta queer aktibista.
- Irailaren 13a – Martín Herrera, argentinar futbolari ohia, Alaveseko inoizko jokalari hoberenetakoa.
- Irailaren 14a – Francesco Casagrande, italiar txirrindulari ohia.
- Irailaren 16a – Juri Nikiforov, errusiar futbolari ohia.
- Irailaren 17a – Edílson da Silva Ferreira, brasildar futbolari ohia.
- Irailaren 18a – Alejandro Agag, espainiar politikari ohi eta negozio-gizona, 1 Formulako negozioetan aritzeagatik ezaguna.
- Irailaren 21a – Thelma Cabrera, guatemalar politikaria eta giza-eskubideen defendatzailea.
- Irailaren 23a – Ani DiFranco, estatubatuar egile abeslaria.
- Irailaren 24a – Gabriella Lantos-Romacz, florete modalitateko hungariar eskrimalaria.
- Irailaren 26a – Joseba Ituarte, gipuzkoar futbolari ohia.
- Irailaren 26a – Kote Pikabea, gipuzkoar futbolari ohia.
- Irailaren 28a – Vicente Uritz, nafar futbolari ohia.
- Irailaren 30a – Tony Hale, estatubatuar bikoiztaile eta aktorea.
- Irailaren 30a – Agustin Sagasti, euskal txirrindularia (h. 2009).
- Irailaren 30a
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Moses Kiptanui, kenyar atleta ohia, munduko iraupen lasterkari onenetakoa.
- Urriaren 2a – Maribel Verdú, espainiar aktorea.
- Urriaren 4a – David de Jorge, Robin Food, gipuzkoar sukaldaria.
- Urriaren 5a – Laura Borràs, kataluniar filologo eta politikaria.
- Urriaren 5a – Kirmen Uribe, euskal idazlea.
- Urriaren 6a – Rawdna Carita Eira, Norvegia aldeko Laponiako idazlea.
- Urriaren 6a – Rober Gutiérrez, Bai Euskarari Elkartearen zuzendaria.
- Urriaren 8a – Matt Damon, estatubatuar aktore eta gidoigilea.
- Urriaren 8a – Sadiq Khan, Londresko alkatea.
- Urriaren 8a – Ángel Ruiz, nafar aktorea.
- Urriaren 9a – Annika Sörenstam, suediar golflaria.
- Urriaren 10a - Rosana Alonso, espainiar maistra eta politikaria.
- Urriaren 11 – Pilar Kaltzada, gipuzkoar idazle eta kazetaria.
- Urriaren 12a – Cody Cameron, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 12a – Kirk Cameron, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 12a – Pilar Castro, espainiar aktore eta dantzaria.
- Urriaren 14a – Begoña García-Zapirain, gipuzkoar ingeniari eta unibertsitateko irakaslea.
- Urriaren 18a – Manuel Indiano Azaustre, gipuzkoar politikaria (h. 2000).
- Urriaren 18a – Ferran Latorre, kataluniar alpinista eta mendizalea, 14 Zortzimilakoak igo dituen lehenbiziko kataluniarra.
- Urriaren 19a – Martín Gervasoni, argentinar aktore eta gidoigilea.
- Urriaren 19a – Fabián Roncero, espainiar atleta ohia.
- Urriaren 24a – Raúl Ojeda, arabar futbolari ohia.
- Urriaren 26a – Bittor Alkiza, gipuzkoar futbolari ohia.
- Urriaren 29a – Phillip Cocu, herbeheretar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Urriaren 29a – Edwin van der Sar, herbeheretar futbolari ohia.
- Urriaren 30a – Xie Jun, txinatar xake jokalaria.
- Urriaren 30a – Nia Long, estatubatuar aktorea.
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Arantxa Argüelles, espainiar dantzaria eta zuzendaria.
- Azaroaren 1a – Igor Cvitanović, kroaziar futbolari ohia.
- Azaroaren 3a – Yolanda Alzola, bizkaitar telebista-aurkezlea eta aktorea.
- Azaroaren 3a – Almir Turković, bosniar futbolari ohia.
- Azaroaren 6a – Ethan Hawke, estatubatuar aktore, idazle eta zuzendaria.
- Azaroaren 7a – Olatz Arbelaitz, gipuzkoar informatikaria, EHUko irakaslea eta UEUko Informatikako sailburua.
- Azaroaren 7a – Morgan Spurlock, estatubatuar dokumental egile, umorista, telebista ekoizle eta gidoigilea (h. 2024).
- Azaroaren 9a – Susan Tedeschi, estatubatuar blues eta soul abeslari eta gitarrista.
- Azaroaren 10a – Marta Reina Izquiano, kataluniar LGBT ekintzaile eta ikertzailea.
- Azaroaren 11 – Idurre Eskisabel, gipuzkoar kazetaria eta antropologoa, EHUko kazetaritza irakaslea.
- Azaroaren 11 – José Tomás Toro, bizkaitar judoka ohia.
- Azaroaren 12a – Tonya Harding, estatubatuar izotz gaineko patinatzaile artistikoa eta boxeolaria.
- Azaroaren 12a – Alina María Hernández, Cachita, kubatar telebistako aktorea (h. 2016).
- Azaroaren 13a – Neus Munté, kataluniar abokatu, sindikalista eta politikaria.
- Azaroaren 15a – Patrick M'Boma, kamerundar futbolari ohia.
- Azaroaren 16a – Juan Kruz Lakasta, nafar kazetaria.
- Azaroaren 18a – Mike Epps, estatubatuar aktorea eta raperoa.
- Azaroaren 18a – Peta Wilson, australiar aktore eta modeloa.
- Azaroaren 19a – Rachael Dunlop, Dr. Rachie, australiar biokimikari, mediku ikerlari, blogari eta zientzialari eszeptikoa.
- Azaroaren 22a – Pascual Tamburri, euskal herritar historialaria eta irakaslea (h. 2017).
- Azaroaren 24a – Julieta Venegas, mexikar abeslaria eta kantugilea.
- Azaroaren 25a – Eluana Englaro, auto istripu larri baten ondorioz hamazazpi urtez koman egon zen italiar emakumea (h. 2009).
- Azaroaren 27a – Han Kang, hegokorear idazlea, 2024ko Literaturako Nobel Saria.
- Azaroaren 27a – Kelly Loeffler, estatubatuar enpresaburua eta politikaria.
- Azaroaren 28a – Édouard Philippe, Frantziako Lehen Ministroa.
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 1a – Antonio Casado da Rocha, gipuzkoar filosofoa eta EHUko irakaslea, Henry David Thoreauren bizitza eta filosofian eta bioetikan aditua.
- Abenduaren 1a – Jonathan Coulton, estatubatuar abeslaria.
- Abenduaren 2a – Dmitri Radtxenko, errusiar futbolari ohia.
- Abenduaren 3a – Amy Helm, estatubatuar abeslari eta konpositorea.
- Abenduaren 4a – Kevin Sussman, estatubatuar aktorea.
- Abenduaren 4a – Jesús María Toral, gipuzkoar kazetari eta idazlea.
- Abenduaren 5a – Walt Dohrn, estatubatuar ahots-aktore eta gidoigilea.
- Abenduaren 5a – Nacho Guerreros, espainiar aktorea.
- Abenduaren 5a – Francisco José Sánchez, bizkaitar kirolaria, borroka librean aditua.
- Abenduaren 6a – Amaia Merino, gipuzkoar aktorea.
- Abenduaren 8a – Magda Bandera, kataluniar kazetari eta idazlea.
- Abenduaren 8a – Juan Manuel de Prada, gaztelerazko bizkaitar idazle eta artikulista.
- Abenduaren 9a – Djalminha, brasildar futbolari ohia.
- Abenduaren 9a – Anna Gavalda, frantziar idazlea.
- Abenduaren 10a – Luisa Larraga Cacho, aragoiar atleta, iraupen eta erdi-iraupen lasterketetan espezializatua.
- Abenduaren 12a – Jennifer Connelly, estatubatuar aktorea.
- Abenduaren 13a – Gerlinde Kaltenbrunner, austriar alpinista, hamalau zortzimilakoetatik hamar igo dituen munduko lehen emakumea.
- Abenduaren 14a – Mikel Abrego, gipuzkoar musikaria.
- Abenduaren 14a – Anna Maria Jopek, poloniar pop/jazz-abeslari, konpositore eta piano-jotzailea.
- Abenduaren 15a – Stefano Secco, italiar tenorra.
- Abenduaren 16a – José Javier Pascual, nafar futbolari ohia.
- Abenduaren 16a – Jo Planckaert, belgikar txirrindulari ohia.
- Abenduaren 17a – Gustavo Huete, argentinar palari ohia.
- Abenduaren 17a – Silvia Vidal, kataluniar eskalatzaile, esploratzaile eta alpinista.
- Abenduaren 20a – Todd Phillips, estatubatuar zinemagilea eta aktorea.
- Abenduaren 22a – Mutiu Adepoju, nigeriar futbolari ohia.
- Abenduaren 22a – Joxean Fernández, Matxín, bizkaitar kirol zuzendaria.
- Abenduaren 22a – Gloria Gray, alemaniar aktore, abeslari, idazle eta modeloa.
- Abenduaren 25a – Laura Garrido, arabar politikaria.
- Abenduaren 26a – Danielle Cormack, zeelandaberritar aktorea.
- Abenduaren 26a – Jon Odriozola, euskal txirrindulari ohia eta Euskaltel-Euskadiko kirol zuzendaria.
- Abenduaren 29a – Bernardo Hernández, arlo teknologikoko ekintzaile, exekutibo eta inbertitzaile espainiarra.
- Abenduaren 29a – Cesar Solaun, bizkaitar txirrindulari ohia.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Aitor Arozena, gipuzkoar txistularia.
- Aitor Frantzesena, gipuzkoar surflari eta surf-entrenatzailea.
- Aitor Furundarena, gipuzkoar soinu-jotzaile eta musikagilea.
- Aitor Pescador, nafar historialaria eta dokumentalista.
- Aitor Zabaleta, Madrilen erail zuten gipuzkoar errealzalea (h. 1998).
- Alberto Berzal, gipuzkoar aktorea.
- Alberto Irazu, gipuzkoar kazetaria.
- Alberto J. Gorritiberea, arabar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- Alvaro Arrizabalaga, gipuzkoar arkeologoa, ikerketzailea eta irakaslea.
- Amaia Madinabeitia, nafar telebista aurkezlea.
- Ana Galarraga, gipuzkoar kazetaria, zientzia-komunikatzailea Elhuyarren.
- Anari, gipuzkoar egile abeslaria.
- Asier Leoz, gipuzkoar irakasle eta irrati esataria.
- Bakarne Jorge, gipuzkoar aktorea eta musikaria (h. 2018).
- Begoña Divar, arabar klarinete-jotzailea, Gasteizko Udal Musika Bandan sartu zen lehen emakumezkoa.
- Bruno Oteiza, gipuzkoar sukaldaria.
- Cecilia Solaguren, bizkaitar aktorea.
- Christel Teruel, nafar musikaria (h. 2022).
- Idoia Bilbao, bizkaitar gidoilari eta kazetaria.
- Ignazio Aiestaran, nafar idazlea.
- Igor San Juan, gipuzkoar abeslari bakarlaria.
- Inmaculada Jurío, nafar politikaria.
- Irene Larraza, gipuzkoar kultura eragilea, Etxepare Euskal Institutuko zuzendaria.
- Jokin Oregi, gipuzkoar aktorea, antzerki-zuzendaria eta antzerkigilea.
- Jon Eizmendi, gipuzkoar bertsolaria.
- Jose Maria Sarriegi, gipuzkoar unibertsitateko ingeniari, ikertzaile eta irakaslea Tecnumen (h. 2018).
- Josune Escota Bisbal, bizkaitar abokatua.
- Josune Irabien, Amurrioko alkatea.
- Julieta Itoiz, La Chula Potra, nafar rap abeslaria.
- Kepa del Hoyo, bizkaitar ETAkidea (h. 2017).
- Manuela Igartua Olaechea, gipuzkoar farmazialaria.
- Markos Untzeta, gipuzkoar abeslaria eta gitarra-jotzailea.
- Marta Luxán, bizkaitar soziologo eta demografoa, EHUko irakaslea.
- Mikel Huarte Alzueta, nafar suhiltzailea, kirolzalea eta Osasuna futbol klubaren historiaren ikertzailea.
- Mikel Lizarralde, gipuzkoar kazetaria.
- Mikel Salas, nafar musikagilea da, zinemarako soinu-bandak egiten dituena.
- Miren Dobaran, bizkaitar irakasle eta politikaria.
- Nerea Melgosa, arabar politikaria.
- Patrick Mixelena, Mixu, euskal abeslaria (h. 2009).
- Sara Mazkiaran, nafar zinemagilea.
- Telmo Aldaz, nafar abenturazale eta itsasgizona.
- Adriana Dias, brasildar antropologo eta aktibista (h. 2023).
- Amaya Arzuaga, espainiar moda-diseinatzailea eta enpresaburua.
- Carlos Busqued, argentinar idazlea, irratsaio-ekoizlea, ingeniaria eta unibertsitate irakaslea (h. 2021).
- Cristina Durán Costell, espainiar ilustratzailea eta marrazkilaria.
- Eva Yerbabuena, espainiar flamenko-dantzari eta koreografoa.
- Jaime Rosales, kataluniar zinema zuzendaria.
- Joanne Limburg, ingeles idazlea.
- Juana Perea Plata, hispano-kolonbiar aktibista, ekintzailea eta enpresaria (h. 2020).
- Julia Leigh, australiar eleberrigile eta zinema zuzendaria.
- Julie Mehretu, etiopiar-estatubatuar artista bisual garaikidea.
- Kate Raworth, ingeles ekonomialaria.
- Manchán Magan, irlandar kazetari, bidaiari eta idazlea.
- Marta Velasco, bizkaitar saxofoi-jole eta abeslari klasikoa.
- Niko Gutiérrez, bizkaitar poltikaria.
- Kami Rita, nepaldar alpinista eta xerpa, Everest mendira igoera gehien egin dituen gizakia.
- Rob Warner, mendi-bizikletako ingeles txirrindulari ohia.
- Roberto Álamo, espainiar aktorea.
- Tolo Calafat, baleartar mendizalea (h. 2010).
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 5a – Max Born, alemaniar fisikaria, 1954ko Fisikako Nobel Saria (j. 1882).
- Urtarrilaren 5a – Robert Gerhard, musika klasikoko katalan musikagilea (j. 1896).
- Urtarrilaren 10a – Nicanor Narbarte, gipuzkoar kirolzale eta euskalzalea, euskal abizenei buruzko liburu baten idazlea (j. 1892).
- Urtarrilaren 10a – Charles Olson, abangoardiako estatubatuar olerkaria (j. 1910).
- Urtarrilaren 12a – Blanche Stuart Scott, Estatu Batuetako lehen emakume hegazkinlaria (j. 1884).
- Urtarrilaren 14a – William Feller, kroaziar-estatubatuar matematikaria, probabilitate-teorian ekarpen handiak egin zituena (j. 1906).
- Urtarrilaren 27a – Erich Heckel, alemaniar margolari eta grabatzailea (j. 1983).
- Urtarrilaren 29a – Basil Liddell Hart, britainiar militar , historialari militarra eta teoriko militarra (j. 1895).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Alice Săvulescu, errumaniar botanikaria (j. 1905).
- Otsailaren 2a – Victor Ruiz Añibarro, gipuzkoar kazetari eta idazlea (j. 1900).
- Otsailaren 2a – Bertrand Russell, galestar idazle, filosofo eta matematikaria, 1950eko Literaturako Nobel Saria (j. 1872).
- Otsailaren 5a – José Landazabal, Lakatos, bizkaitar futbolaria (j. 1899).
- Otsailaren 6a – Gloria Giner de los Ríos García, Maistren Eskola Normal Nagusiko eta Irakaskuntza Erakunde Libreko irakaslea (j. 1886).
- Otsailaren 16a – Francis Peyton Rous, estatubatuar medikuntza-ikertzailea, 1966ko Medikuntzako Nobel saria (j. 1879).
- Otsailaren 17a – Shmuel Yosef Agnon, israeldar eleberrigilea, 1966ko Literaturako Nobel Saria (j. 1888).
- Otsailaren 17a – Alfred Newman, estatubatuar musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. 1900).
- Otsailaren 25a – Mark Rothko, errusiar-estatubatuar margolaria (j. 1903).
- Otsailaren 27a – Reizo Fukuhara, japoniar futbolaria (j. 1931).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Toshio Iwatani, japoniar futbolaria (j. 1925).
- Martxoaren 8a – Hans Hansen, Faroe uharteetako margolaria (j. 1920).
- Martxoaren 8a – René Labat, lapurtar atleta (j. 1892).
- Martxoaren 11 – Erle Stanley Gardner, estatubatuar eleberrigilea (j. 1889).
- Martxoaren 14a – Fritz Perls, alemaniar medikua eta psikiatra, Gestalt Terapiaren sortzailea (j. 1893).
- Martxoaren 15a – Arthur Adamov, armeniar-frantziar antzerkigile surrealista, absurduaren antzerkiaren bultzatzailea (j. 1908).
- Martxoaren 15a – Tarjei Vesaas, norvegiar olerkari eta eleberrigilea (j. 1897).
- Martxoaren 16a – Tammi Terrell, estatubatuar abeslaria, Marvin Gaye abeslariarekin duetoan abesteagatik ezaguna (j. 1945).
- Martxoaren 22a – Vicente Moriones, nafar anarkista (j. 1913).
- Martxoaren 29a – Vera Brittain, ingeles idazlea, anglikanoa, feminista eta bakezalea (j. 1893).
- Martxoaren 29a – Lev Kulexov, sobietar zinema teoriko eta pedagogoa, sobietar zinemaren aitzindarietakoa (j. 1899).
- Martxoaren 29a – Anna Louise Strong, estatubatuar kazetari, idazle eta aktibista (j. 1885).
- Martxoaren 30a – Heinrich Brüning, Alemaniako kantzilerra (j. 1885).
- Martxoaren 31 – Semion Timoxenko, sobietar mariskala (j. 1895).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 5a – Manuel Egileor, bizkaitar politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1884).
- Apirilaren 6an desagertua – Sean Flynn, estatubatuar aktore eta fotokazetaria (j. 1941).
- Apirilaren 8a – Felix Borboi-Parmakoa, Luxenburgoko duke handi ezkontidea (j. 1893).
- Apirilaren 11 – John O'Hara, estatubatuar idazlea (j. 1905).
- Apirilaren 16a – Richard Neutra, austriar-estatubatuar arkitektoa (j. 1892).
- Apirilaren 18a – Michał Kalecki, poloniar ekonomialaria (j. 1899).
- Apirilaren 18a – Luis Usatorre, Mondragon korporazioaren sortzaileetako bat (j. 1923).
- Apirilaren 20a – Paul Celan, errumaniar jatorriko austriar poeta lirikoa (j. 1920).
- Apirilaren 27a – Genaro Sánchez Martín, sestaoar militantea, goi-tentsioko dorre batean bandera bat ipintzen ari zela elektrokutatuta (j. 1952).
- Apirilaren 28a – Ed Begley, estatubatuar aktorea (j. 1901).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 9a – Walter Reuther, estatubatuar sindikalista (j. 1907).
- Maiatzaren 10a – Valentin Larrea, gipuzkoar piano-jotzaile eta musikagilea (j. 1876).
- Maiatzaren 12a – Władysław Anders, poloniar militar eta politikaria (j. 1892).
- Maiatzaren 12a – Nelly Leonie Sachs, alemaniar idazlea, 1966ko Literaturako Nobel Saria (j. 1891).
- Maiatzaren 14a – Billie Burke, estatubatuar aktorea (j. 1884).
- Maiatzaren 21a – Miguel Ángel Olano, gipuzkoar misiolari kaputxinoa (j. 1891).
- Maiatzaren 31a – Clare Sheridan, ingeles eskultore, kazetari eta idazlea (j. 1885).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – Pedro Eugenio Aramburu, euskal jatorriko politikaria, Argentinako presidentea (j. 1903).
- Ekainaren 1a – Giuseppe Ungaretti, italiar olerkaria (j. 1888).
- Ekainaren 2a – Bruce McLaren, zeelandaberritar lasterketa-autoen diseinatzaile, pilotu, ingeniari eta asmatzailea (j. 1937).
- Ekainaren 2a – Lucía Sánchez Saornil, espainiar olerkari ultraista, militante anarkista eta humanista integrala (j. 1895).
- Ekainaren 3a – Hjalmar Schacht, alemaniar politikaria eta finantzaria (j. 1877).
- Ekainaren 4a – Josep Carner, poeta katalanen printzea, kataluniar poeta, kazetari, antzerkigile eta itzultzailea (j. 1884).
- Ekainaren 7a – Manuel Gómez-Moreno, espainiar historialaria eta arkeologoa (j. 1870).
- Ekainaren 7a – Edward Morgan Forster, ingeles idazlea (j. 1879).
- Ekainaren 8a – Abraham Maslow, estatubatuar psikologo humanista, Maslow piramidearen asmatzailea (j. 1908).
- Ekainaren 11 – Joseph Campot, lapurtar arraunlaria (j. 1886).
- Ekainaren 11 – Aleksandr Kerenski, errusiar politikari sozialdemokrata iraultzailea (j. 1881).
- Ekainaren 15a – Jose Migel Andueza Elizalde, nafar langilea, istripu bat izan ondoren Goardia Zibilak tirokatua (j. 1931).
- Ekainaren 15a – Henri Queuille, Frantziako lehen ministroa (j. 1884).
- Ekainaren 16a – Elsa Triolet, errusiar frantesezko-idazlea, Goncourt saria irabazi zuen lehen emakumea (j. 1896).
- Ekainaren 21a – Sukarno, Indonesiako aurreneko presidentea (j. 1901).
- Ekainaren 24a – Pilar Zubiaurre, gaztelaniazko idazle, feminista eta piano jotzaile bizkaitarra (j. 1884).
- Ekainaren 26a – Veremunda Olasagarre, iruindar sozialista, UGTko burua (j. 1912).
- Ekainaren 27a – Pierre MacOrlan, frantziar idazlea (j. 1882).
- Ekainaren 29a – Günther Messner, Hegoaldeko Tiroleko italiar mendizalea (j. 1946).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 2a – Jessie Street, bakearen eta giza eskubideen aldeko sufragista eta ekintzaile australiarra (j. 1889).
- Uztailaren 4a – Barnett Newman, estatubatuar margolaria (j. 1905).
- Uztailaren 7a - Laura Knight, britainiar margolaria (j. 1877).
- Uztailaren 10a – Félix Gaillard, Frantziako lehen ministroa (j. 1919).
- Uztailaren 11 – Agustín Muñoz Grandes, espainiar militar eta politikaria, Espainiako Gerra Zibilean Nafarroako II. Brigadaren agintaria (j. 1896).
- Uztailaren 11 – Secundino Zuazo, bilbotar arkitekto eta hirigile arrazionalista (j. 1887).
- Uztailaren 12a – Nicasia Madariaga, bizkaitar paisaia eta erretratu margolaria (j. 1875).
- Uztailaren 13a – Leslie Groves, estatubatuar militarra, Manhattan Proiektuaren arduraduna (j. 1896).
- Uztailaren 14a – Luis Mariano, irundar tenorra (j. 1914).
- Uztailaren 19a – Panagiotis Pipinelis, Greziako lehen ministroa (j. 1899).
- Uztailaren 21a – Galina Tiurina, errusiar matematikaria, geometria aljebraikoan espezialista (j. 1938).
- Uztailaren 22a – George Johnston, australiar kazetari, gerra berriemaile eta idazlea (j. 1912).
- Uztailaren 27a – António de Oliveira Salazar, Portugaleko lehen ministro eta diktadorea (j. 1889).
- Uztailaren 28a – Dominique Soubelet, lapurtar apaiza eta euskal idazlea (j. 1897).
- Uztailaren 28a – Antonio Valverde, gipuzkoar margolaria, grabatzailea, publizista, industrialaria eta euskal idazlea (j. 1915).
- Uztailaren 30a
- George Szell, hungariar-estatubatuar orkestra-zuzendari eta musikagilea (j. 1897).
- Victor Txabarri Anduiza, bizkaitar enpresaburu eta politikaria (j. 1888).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Frances Farmer, estatubatuar aktorea eta telebista eta irratiko aurkezlea (j. 1913).
- Abuztuaren 1a – Otto Heinrich Warburg, alemaniar biokimikaria, 1931ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1883).
- Abuztuaren 18a - Soledad Miranda, espainiar aktorea eta abeslaria (j. 1943).
- Abuztuaren 22a – Vladimir Propp, errusiar ipuinen oinarrizko osagaiak analizatu zituen sobietar eruditua (j. 1895).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – François Mauriac, frantziar idazlea, 1952ko Literaturako Nobel Saria (j. 1885).
- Irailaren 1a – Luis Migel Zulategi, nafar idazlea, musikagilea, organojolea eta folklorista (j. 1898).
- Irailaren 2a – Mercedes Llopart, kataluniar abeslari liriko sopranoa (j. 1895).
- Irailaren 2a – Marie-Pierre Kœnig, frantziar jenerala (j. 1898).
- Irailaren 3a – Saturnino Legarda, nafar organista eta musikagilea (j. 1896).
- Irailaren 3a – Alan Wilson, estatubatuar abeslari eta egile abeslaria, Canned Heat taldeko kidea (j. 1943).
- Irailaren 5a – Jochen Rindt, 1 Formulako austriar pilotua, munduko txapelketa hil ostean irabazi duen gidari bakarra (j. 1942).
- Irailaren 13a – Martín Domínguez, gipuzkoar arkitektoa (j. 1897).
- Irailaren 14a – Rudolf Carnap, alemaniar filosofoa, Vienako Zirkuluaren burutzat hartua (j. 1891).
- Irailaren 18a – Jimi Hendrix, estatubatuar musikaria eta kantautorea, Rock musikaren historiako gitarrista elektriko handienetakoa (j. 1942).
- Irailaren 22a – Alice Hamilton, estatubatuar mediku eta ikertzailea, industria toxikologian aitzindaria (j. 1869).
- Irailaren 23a – Esteban Bilbao, euskal herritar politikari karlista eskuindarra (j. 1879).
- Irailaren 23a – Bourvil, frantziar aktore eta abeslaria (j. 1917).
- Irailaren 25a – Erich Maria Remarque, alemaniar eleberrigilea (j. 1898).
- Irailaren 28a – Gamal Abdel Nasser, Egiptoko presidentea eta bere garaiko arabiar buruzagirik garrantzitsuena (j. 1918).
- Irailaren 28a – John Dos Passos, estatubatuar idazle eta margolaria (j. 1896).
- Irailaren 30a – Izaskun Zubizarreta, gipuzkoar mendi-zeharkako eskiatzailea (h. 2024).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 4a – Janis Joplin, estatubatuar rock and roll eta blues abeslaria, rockaren historian izartzat hartzen den lehenengo emakumea (j. 1943).
- Urriaren 4a – Fabiana Zudaire, gipuzkoar musikaria eta musika irakaslea (j. 1894).
- Urriaren 8a edo 9a – Jean Giono, frantziar idazlea (j. 1895).
- Urriaren 10a – Édouard Daladier, Frantziako lehen ministroa (j. 1884).
- Urriaren 15a – Gotzon Garitaonaindia, bizkaitar idazlea (j. 1936).
- Urriaren 17a – Rosa Oteiza, nafar emagina eta Nafarroako Foruen monumentuko irudiaren modeloa (j. 1883).
- Urriaren 18a – Ignacio Errandonea, nafar elizgizona eta idazlea (j. 1886).
- Urriaren 18a – Mairtin O Cadhain, gaelerazko irlandar idazlea (j. 1906).
- Urriaren 19a – Lázaro Cárdenas, Mexikoko presidentea (j. 1895).
- Urriaren 19a – Jose Emilio Esparza Viela, nafar abokatua eta funtzionarioa (j. 1919).
- Urriaren 21a – John T. Scopes, estatubatuar irakaslea, 1925ean eboluzioaren teoria eskolan irakasteagatik epaitua (j. 1900).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 2a – Abram Samoilovitx Besikovitx, errusiar matematikaria (j. 1891).
- Azaroaren 2a – Johannes Urzidil, alemanezko idazle, olerkari eta kazetari txekiarra (j. 1896).
- Azaroaren 3a – Petri II.a Jugoslaviakoa, Jugoslaviako azken erregea (j. 1923).
- Azaroaren 9a – Charles de Gaulle, Frantziako presidentea (j. 1890).
- Azaroaren 11 – Víctor Zubizarreta, bizkaitar musikagile, organo-jole eta pedagogoa (j. 1899).
- Azaroaren 15a – Konstantinos Tsaldaris, Greziako lehen ministroa (j. 1884).
- Azaroaren 17a – Felix Arrarats, nafar kalonjea (j. 1883).
- Azaroaren 20a – María Barbeito, galiziar pedagogoa, idazlea, itzultzailea, hizkuntzalaria eta irakaslea (j. 1880).
- Azaroaren 21a – Chandrasekhara Venkata Raman, indiar fisikaria, 1930eko Fisikako Nobel Saria (j. 1888).
- Azaroaren 23a – Yusof Ishak, Singapurreko lehendabiziko presidentea (j. 1910).
- Azaroaren 25a – Yukio Mishima, japoniar idazlea, poeta, aktorea eta zinema zuzendaria, XX. mendeko japoniar idazlerik garrantzitsuenetakoa (j. 1925).
- Azaroaren 28a – Fritz von Unruh, alemaniar poeta eta antzerkigilea (j. 1885).
- Azaroaren 29a – Nina Ricci, italiar jatorriko frantziar jostuna (j. 1883).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 7a – Norberto Almandoz, gipuzkoar apaiza, musikagilea, organista eta musika kritikaria (j. 1893).
- Abenduaren 7a – Romaine Brooks, estatubatuar margolaria (j. 1874).
- Abenduaren 7a – Édith Thomas, frantziar nobelagile, artxibozain, historialari eta kazetaria (j. 1909).
- Abenduaren 8a – Roberto Pérez Jauregi, eibartar gaztea, Burgosko Prozesuaren aurkako manifestazio batean poliziak emandako tiroen ondorioz (j. 1949).
- Abenduaren 14a – Esther Chapa, mexikar mediku zirujaua, idazlea, feminista, sufragista, sindikalista eta aktibista (j. 1904).
- Abenduaren 20a – Sara Benoliel, brasildar-portugaldar mediku eta ekintzaile feminista, Portugalen lan egin zuen lehen emakume pediatra (j. 1898).
- Abenduaren 30a – Sonny Liston, estatubatuar pisu astunetako boxeolaria.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ceferino Yanguas, nafar argazkilaria (j. 1889).
- Etienne Durruti, trinketeko esku huskako pilotaria (j. 1907).
- Jose Irigoien, El león navarro, nafar pilotaria, bere garaiko erremonte-jokalari hoberenetakoa (j. 1893).
- Jose Ramon Agirretxe, gipuzkoar politikaria karlista, Irungo alkatea (j. 1896).
- Pierre Ibarrondo, baxenafar euskaltzalea (j. 1905).
- Pilar Zubiaurre, gaztelaniazko idazle, feminista eta piano jotzaile bizkaitarra (j. 1884).
- Zoilo Moso, nafar artzaina (j. 1902).
- Syra Alonso, galiziar idazlea (j. 1899).
- Fisika: Hannes Olof Gösta Alfvén eta Louis Néel.
- Kimika: Luis Federico Leloir
- Literatura: Aleksandr Solzhenitsin.
- Medikuntza: Sir Bernard Katz, Ulf von Euler eta Julius Axelrod.
- Ekonomia: Paul Samuelson.
- Bakea: Norman E. Borlaug.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|