22. mars

22. mars er 81. dagur ársins (82. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 284 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 238 - Íbúar rómversku Afríku gerðu uppreisn gegn Maximinusi og hinn aldraði Gordíanus 1. tók við embætti Rómarkeisara ásamt syni sínum, Gordíanusi 2.
• 1604 - Karl hertogi var hylltur sem konungur Svíþjóðar á stéttaþingi í Norrköping í kjölfar þess að Jóhann hertogi af Austur-Gautlandi afsalaði sér kröfu til krúnunnar.
• 1622 - Blóðbaðið í Jamestown: Alkonkvínar drápu 347 enska landnema í Jamestown í Virginíu (þriðjung allra íbúa nýlendunnar) og brenndu bæinn Henricus til grunna.
• 1882 - Bandaríkjaþing bannaði fjölkvæni.
• 1888 - Enska knattspyrnudeildin var stofnuð.
• 1895 - Fyrsta kvikmyndasýning sögunnar fór fram í París þegar bræðurnir Auguste og Louis Lumière sýndu áhorfendum í fyrsta sinn kvikmynd. Sýningin var einungis fyrir boðsgesti.
• 1924 - Þriðja ríkisstjórn Jóns Magnússonar tók við völdum og sat í rúm tvö ár.
• 1939 - Lúðrasveit Vestmannaeyja var stofnuð af Oddgeiri Kristjánssyni.
• 1945 - Arababandalagið var stofnað.
• 1948 - Skáldsaga Halldórs Laxness Atómstöðin kom út og seldist upp samdægurs.
• 1959 - Leikfélag Kópavogs frumsýndi leikritið Veðmál Mæru Lindar í leikstjórn Gunnars Hansen í Félagsheimili Kópavogs.
• 1972 - Geirfugladrangur vestur af Eldey hrundi. Hann var áður um tíu metra hár, en eftir hrunið kemur hann aðeins upp úr um fjöru.
• 1974 - Bandaríkjaþing samþykkti stjórnarskrárbreytingu sem kvað á um jafnrétti kynjanna.
• 1978 - Loftfimleikamaðurinn Karl Wallenda lést þegar hann féll af línu sem hann gekk á á milli hótela í San Juan, Púertó Ríkó.
• 1982 - Geimskutlan Columbia hélt í sína þriðju geimferð.
• 1986 - Kvikmyndin Eins og skepnan deyr var frumsýnd í Reykjavík.
• 1993 - Intel setti fyrsta Pentium-örgjörvann á markað.
• 1995 - Valeríj Poljakov sneri aftur til jarðar eftir að hafa dvalið 438 daga í geimnum.
• 1996 - Fyrsti tölvuleikurinn í leikjaröðinni Resident Evil kom út í Japan.
• 1996 - Göran Persson varð forsætisráðherra Svíþjóðar.
• 1997 - Tara Lipinski varð yngsti heimsmeistari sögunnar í listdansi á skautum.
• 1997 - Íslenska heimildarmyndin Íslands þúsund ár var frumsýnd.
• 2004 - Ahmed Jassin, leiðtogi Hamassamtakanna myrtur af ísraelska hernum.

• 2012 - Forseta Malí, Amadou Toumani Touré, var steypt af stóli.
• 2016 - 35 létust í þremur hryðjuverkaárásum á flugvellinum í Brussel og lestarstöð í Maalbeek í Belgíu.
• 2017 - Árásin í Westminster 2017: 52 ára Breti ók bíl á vegfarendur á Westminster-brú í London og stakk lögreglumann áður en hann var skotinn til bana.
• 2017 - Orrustan um Mósúl: Fjöldagröf með þúsundum fórnarlamba Íslamska ríkisins fannst við borgina.
• 2022 - Rússneski stjórnarandstöðuleiðtoginn Aleksej Navalníj var dæmdur í níu ára fangelsi fyrir svik og vanvirðingu við dómstóla.
• 2024 - Vopnaðir menn gerðu skotárás á mannfjölda í tónleikahöllinni Crocus City Hall í Moskvu.

Fædd

• 1366 - Thomas de Mowbray, 1. hertogi af Norfolk (d. 1399).
• 1459 - Maximilían 1., keisari hins Heilaga rómverska ríkis.
• 1599 - Antoon van Dyck, flæmskur listmálari (d. 1641).
• 1609 - Jóhann 2. Kasimír Vasa, konungur Póllands (d. 1672).
• 1797 - Vilhjálmur 1. Þýskalandskeisari (d. 1888).
• 1847 - Magnús Þórarinsson, íslenskur tóvinnumaður (d. 1917).
• 1857 - Paul Doumer, franskur stjórnmálamaður (d. 1932).
• 1869 - Emilio Aguinaldo, forseti Filippseyja (d. 1964).
• 1886 - August Rei, eistneskur stjórnmálamaður (d. 1963).
• 1887 - Chico Marx, bandarískur gamanleikari (d. 1961).
• 1929 - Yayoi Kusama, japonsk myndlistarkona.
• 1930 - Stephen Sondheim, bandariskt tonskald (d. 2021).
• 1930 - Eyþór Þorláksson, íslenskur gítarleikari (d. 2018).
• 1931 - William Shatner, kanadískur leikari.
• 1937 - Júlíus Sólnes, íslenskur ráðherra, alþingismaður og prófessor.
• 1941 - Bruno Ganz, svissneskur leikari.
• 1948 - Andrew Lloyd Webber, breskt tónskáld.
• 1957 - Magnús Tumi Magnússon, íslenskur myndlistamaður.
• 1968 - Kazuya Maekawa, japanskur knattspyrnumaður.
• 1976 - Reese Witherspoon, bandarísk leikkona.
• 1977 - Owusu Benson, ganverskur knattspyrnumaður.
• 1978 - Björn Lind, sænskur skíðagöngumaður.
• 1978 - Rökkvi Vésteinsson, íslenskur uppistandari.
• 1981 - Rakel Logadóttir, íslensk knattspyrnukona.
• 1999 - Bríet, íslensk tónlistarkona.

Dáin

• 752 - Sakarías páfi.
• 1421 - Tómas af Lancaster, hertogi af Clarence, næstelsti sonur Hinriks 4. Englandskonungs (f. 1388).
• 1471 - Páll II páfi, (f. 1418).
• 1602 - Agostino Carracci, ítalskur listmálari og prentmyndasmiður (f. 1557).
• 1685 - Go-Sai, Japanskeisari (f. 1638).
• 1687 - Jean-Baptiste Lully, ítalskt tónskáld (f. 1632).
• 1832 - Johann Wolfgang von Goethe, þýskt skáld (f. 1749).
• 1917 - Þóra Pétursdóttir, íslensk myndlistarkona (f. 1847).
• 1958 - Mike Todd, kvikmyndaframleiðandi og þriðji eiginmaður Elísabetar Taylor fórst í flugslysi.
• 1998 - Shoichi Nishimura, japanskur knattspyrnumaður (f. 1911).
• 1999 - Þorleifur Einarsson, íslenskur jarðfræðingur (f. 1931).
• 2004 - Ahmed Yassin, leiðtogi Hamas.