Poseidon

Poseidon
Griekse Olimpiese god
Standbeeld van Poseidon in Kopenhagen.
Naam	Poseidon
God van	Die see, aardbewings en perde
Blyplek	Die see
Simbool	Drietandvurk, vis, dolfyn, perd, bul
Vrou	Amfitrite
Ouers	Kronos en Rea
Broers, susters	Hades, Demeter, Hestia, Hera, Zeus
Kinders	Teseus, Triton, Polifemos
Romeinse eweknie	Neptunus

Poseidon (Grieks: Ποσειδῶν) was in die Griekse mitologie die god van die see, perde en, as "Die Aardskudder", van aardbewings. Hy is een van die twaalf Olimpiese gode, maar het in ’n paleis onder die see gewoon. Poseidon het baie kinders gehad. Daar is ’n lofsang van Homerus aan Poseidon, wat die beskermheer van baie Hellenistiese stede was, hoewel Atena hom geklop het in die stryd om Athene.

Eienskappe

Poseidon het nuwe eilande geskep en die see laat bedaar. As hy beledig of geïgnoreer is, het hy met sy drietandvurk op die grond geslaan en woeste fonteine, aardbewings, verdrinkings en die sink van bote veroorsaak. Matrose het tot Poseidon gebid vir ’n veilige vaart en het soms perde verdrink as ’n offerande.

In Griekse kuns ry hy ’n strydwa wat deur ’n hippokampus (seeperd) getrek word, of deur perde wat op die see kan hardloop. Sy simbole was die drietandvurk, vis, dolfyn, perd en bul. Hy het in ’n paleis op die seebodem gewoon wat van korale en edelstene gemaak was.

Mites

Geboorte en triomf oor Kronos

Poseidon was die seun van Kronos en Rea. In die meeste weergawes van die mite is hy nes sy broers en susters, behalwe Zeus, ná sy geboorte deur sy pa ingesluk en later deur Zeus gered.

In sommige weergawes van die mite spring hy egter nes Zeus dié lot vry. Hy word gered deur Rea, wat hom tussen ’n trop lammers versteek en voorgee sy het die lewe aan ’n hingsvul geskenk. Sy gee dié vir Kronos om in te sluk. Volgens Diodorus Siculus is Poseidon op Rodos grootgemaak en Zeus op Kreta.

Volgens die Ilias het Poseidon die see gekry toe die wêreld in drie verdeel is tussen hom, Zeus en Hades. Zeus het die lug gekry en Hades die onderwêreld.

Nederlaag in Athene

Tempel vir Poseidon by Kaap Sounion, omstreeks 440 v.C.

Atena het die beskermpersoon van die stad Athene geword nadat sy ’n kompetisie teen Poseidon gewen het. Poseidon het egter ’n teenwoordigheid op die Akropolis behou in die vorm van sy surrogaat, Erechteus.

Op ’n Atheense fees het die twee gode ooreengekom dat elk vir die Atheners ’n geskenk sal gee, en dié sou dan kon kies watter een hulle wil hê. Poseidon het met sy drietandvurk op die grond geslaan en ’n fontein het ontstaan. Die water was egter sout en nie baie bruikbaar nie. Atena het vir hulle ’n olyfboom gegee. Die Atheners het die olyfboom gekies, en daarmee saam vir Atena as hul beskermpersoon, want die olyfboom het aan hulle hout, olie en kos verskaf.

Poseidon was so kwaad dat hulle hom nie gekies het nie dat hy ’n groot vloed na die Attika-vlakte gestuur het om hulle te straf. Die induiking wat deur Poseidon se vurk gemaak en met sout water gevul is, is omring deur die noordelike muur van die Erechteum en is onbedek gelaat.

Die kompetisie tussen Atena en Poseidon was die onderwerp van die reliëfwerk aan die westelike kroonlys van die Parthenon, die eerste gesig wat besoekers begroet het.

Die mure van Troje

Nadat Poseidon en Apollo vir Zeus beledig het, het laasgenoemde hulle gestuur om koning Laomedon van Troje te dien. Hy het hulle ’n groot muur om die stad laat bou en belowe om hulle aansienlik daarvoor te vergoed, ’n belofte wat hy toe verbreek het. Uit wraak, voor die Trojaanse Oorlog, het Poseidon ’n seemonster gestuur om Troje aan te val. (Dit is later deur Perseus doodgemaak.)

Ander mites

In die Ilias was Poseidon die Grieke goed gesind en het hy hulle op verskeie geleenthede gehelp om teen die Trojaanse magte te veg. In Boek XX help hy die Trojaanse prins Eneas egter teen Achilles.

In die Odussee haat Poseidon vir Odusseus nadat hy sy seun, die sikloop Polifemus, se oog uitgesteek het. Hy verhoed jare lank dat Odusseus huiswaarts kan keer.

Verhoudings en kinders

Andrea Doria as Neptunus, deur Angelo Bronzino.

Poseidon se lewensmaat was Amfitrite, ’n nimf en antieke seegodin, die dogter van Nereus en Doris. Hy het ook baie helde by talle ander vroue verwek. Hy was vermoedelik die pa van die broemde Teseus.

’n Sterflike vrou, Turo, was getroud met Kreteus (by wie sy ’n seun, Eson, gehad het). Sy was egter verlief op Enipeus, ’n riviergod wat haar attensies verwerp het. Een dag het Poseidon, vol begeerte na Turo, homself as Enipeus vermom. Uit dié voorval is die tweelinghelde Pelias en Neleus gebore.

Poseidon het ook ’n verhouding gehad met Alope, sy kleindogter deur Kerkuon, en daaruit is die Attiese held Hippotoon gebore. Kerkuon het sy dogter daarna lewend laat begrawe, maar Poseidon het haar in ’n fontein, die Alope naby Eleusis, verander.

Poseidon het Amumone van ’n wellustige sater gered en toe die kind Nauplios by haar verwek.

Nadat hy Kaineus verkrag het, het Poseidon haar versoek toegestaan en haar in ’n manlike stryder verander.

Nie al Poseidon se kinders was menslik nie. In een mite het hy na Demeter gevry. Sy het hom egter verwerp en haar in ’n merrie verander sodat sy tussen ’n trop perde kon wegkruip. Hy het besef wat gebeur het, hom in ’n hings verander en haar verkrag. Hul kind was ’n perd, Arion, wat soos ’n mens kon praat.

Poseidon het ook seks met Medusa op die vloer van ’n tempel in Athene gehad. Atena het Medusa toe in ’n monster verander. Toe sy later deur die held Perseus onthoof is, het Chrusaor en Pegasus uit haar nek voortgekom. Verder was daar Triton, die meerman; Polifemos, die sikloop; en Aloadai, die reuse.

’n Lys van Poseidon se kinders:

1. By Etra
   1. Teseus
2. By Alope
   1. Hippotoon
3. By Amfitrite
   1. Rode
   2. Triton
   3. Bentesikume
4. By Amumone
   1. Nauplios
5. By Astupalaia
   1. Ankaios
   2. Eurupulos

Detail van Neptunus, deur Lambert-Sigisbert Adam, omstreeks 1725 (Los Angeles County Museum of Art).

1. By Kanake
   1. Aloios
   2. Epopeus
   3. Hopelus
   4. Nireus
   5. Triopas
2. By Kelaino
   1. Lukus
3. By Chione
   1. Eumolpus
4. By Chloris
   1. Poriklumenos
5. By Kleito
   1. Atlas
   2. Eumelus
   3. Amferes
   4. Evaimon
   5. Mneseus
   6. Autochton
   7. Elasippus
   8. Mestor
   9. Azais

Poseidon, eerste helfte van die 5de eeu v.C.

1. 1. Diaprepes
2. By Demeter
   1. Arion
   2. Despoina
3. By Europa
   1. Eufemus
4. By Euruale
   1. Orion
5. By Gaia
   1. Antaios
   2. Charubdis
6. By Halia
   1. Rode
7. By Hiona
   1. Hios
8. By Hippotoi
   1. Tafios
9. By Ifimedia
   1. Aloadai
10. By Libua
    1. Belus
    2. Agenor
    3. Leleks
11. By Lubie
    1. Lamia
12. By Melia
    1. Amukus
13. By Medusa
    1. Pegasus
    2. Chrusaor
14. By Periboia
    1. Nausitous
15. By Saturion
    1. Taras
16. By Toosa
    1. Polifemus
17. By Tiro
    1. Neleus
    2. Pelias
18. By onbekende moeders
    1. Aon
    2. Buzas
    3. Kerkuon
    4. Kuknus
    5. Evadne
    6. Lotis
    7. Rodos
    8. Sinis

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Poseidon

• Walter Burkert, Greek Religion (1977) 1985.
• GML Poseidon
• Theoi.com: Poseidon
• Die verhaal van Poseidon en Pelops Geargiveer 20 Maart 2007 op Wayback Machine
• Gods found in Mycenaean Greece; ’n tabel deur Michael Ventris en John Chadwick, Documents in Mycenaean Greek, tweede uitgawe (Cambridge 1973)
• Jenks, Kathleen (April 2003). "Mythic themes clustered around Poseidon/Neptune". Myth*ing links. Besoek op 13 Januarie 2007.