Hoddom

Hoddom


Suidheachadh
Dùthaich	Alba
Ceàrn	Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Co-chomharran	55° 02′ 38.″ Tuath 03° 19′ 20″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh fòn	01576
Duilleag oifigeil	Hoddom aig Visit Scotland

‘S e baile beag dùthchasail faisg air Logarbaidh, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Hoddom (Hodelm o shean).^[1] Tha e suidhichte aig 7m os cionn ìre na mara^[2] air an àirde an ear-dheas Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Eaglais Fheichin agus Cathair Ruairidh, ri taobh na h-aibhne Anainn.^[3] Tha e 246km air falbh bho Obar Dheathain, 109km bho Ghlaschu, 19km bhon Dhùn Phrìs agus 101km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.^[4] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànain aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Hoddom. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd agus turasachd. A bharrachd air sin, tha raon goilf agus carabhanlann^[5] anns a’ bhaile. Taobh fhoghlaim, chan eil bun-sgoil ann is feumar a dhol dhan bhun-sgoil ann an Eaglais Fheicein^[6] agus dhan àrd-sgoil ann an Logarbaidh.

Freumhan an Ainm

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann às an t-Sean Bheurla héafod agus holm, (Gàidhlig: Ceann an Eilein)^[7] agus le sin tha e coltach gun d'fhuair e ainm mu 650. Tha cuid eile dhen bheachd gur ann à Lochlannais holm (innis)^[8] cuideachd. 'S ann gu math pailt 's a tha ainmean-àite Lochlannach ann an iar-dheas na h-Alba,^[9] gu h-àraidh nas fhaisge air a' Mhuir agus tha iad uile-làthaireach san sgìre eadar Inbhir Anainn agus Greatna.

Eachdraidh

Chaidh eaglais a thogail an seo le Naomh Mungo eadar 572 agus 575^[10] ann an àite far an robh tèarmann pàganach ro làimhe. Chan eil càil air fhàgail bhon àm ud sin o chionn 's gun do thogadh na toglaichean ann am fiodh. Thogadh crois san 8mh Linn ann an stoidhle gu math àbhaisteach ann an ceann a tuath Shasainn, a chaidh a lorg san 19mh Linn.^[11] Chaidh Caisteal a thogail san 17mh Linn is mean air mhean leasachadh e fad na linntean, gu seach àraidh aig deireadh na 19mh Linne.^[12] Chuairtich an Caisteal an dèidh do Mhàiri I Alba fhàgail ach ghèill na luchd-dìon dìreach an ceann latha.^[13] Chaidh e a chuairteachadh a-rithis ann an 1559 agus rinn feachdan à Sasainn droch mhilleadh airsan san ath bhliadhna. Tha tobhtaichean an t-sean eaglaise, a chaidh a thogail ann an 1610, ri fhaicinn ged an do deach tè ùr a thogail ann an 1817.^[14]

Iomraidhean

Bailtean ann an Siorrachd Dhùin Phris

Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck

[1] Ecclefechan History

[2] Weatherline

[3] Fish Pal

[4] Distance From

[5] Hoddom Castle

[6] Hoddom Primary

[7] Old English Translator

[8] The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892

[9] Ordanance Survey

[10] Ecclefechan History

[11] SCRAN

[12] Buildings at Risk

[13] Canmore

[14] Scottish Places

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]