Przejdź do zawartości

ISO 3166-1

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

ISO 3166-1 – część standardu ISO 3166, zawiera 3 wersje kodów nazw państw oraz terytoriów. Po raz pierwszy był opublikowany w 1974 roku przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) jako ISO 3166. W piątej edycji ISO 3166 zostało rozszerzone do trzech części, z których pierwsza była kontynuacją poprzednich edycji. Określa on trzy różne zestawy kodów[1]:

Pierwsza edycja ISO 3166 została opublikowana w 1974 i zawierała jedynie kody literowe. Druga edycja, opublikowana w 1981, zawierała dodatkowo kody numeryczne. Edycje trzecia (1988) i czwarta (1993) utrzymywały ten podział. Od 1997, czyli od rozwinięcia standardu do trzech części, kody państw i terytoriów są publikowane jako ISO 3166-1[2].

Jako powszechnie stosowana norma międzynarodowa, ISO 3166-1 jest wdrażany w innych standardach i używany przez wiele organizacji międzynarodowych[3] w celu ułatwienia wymiany towarów i informacji[4]. Nie jest jednak jedynym standardem kodowania krajów. Istnieją również inne zestawy kodów państw używane przez różne organizacje międzynarodowe, które są całkowicie bądź częściowo niezgodne z ISO 3166-1[5], choć zdarzają się też takie, które ściśle odpowiadają kodom ISO 3166-1.

W przypadku zmiany nazwy państwa jest mu przydzielany nowy kod literowy. W przypadku zmian granic zmianie ulega kod numeryczny. Zdarza się również, że nowe państwo otrzymuje kod, który kiedyś był używany przez państwo już nieistniejące albo takie, które zmieniło swoją nazwę co z kolei spowodowało zmianę jego kodów ISO 3166-1. Przykładem jest kod CS przydzielony w latach 1974–1993 Czechosłowacji, zaś w latach 2003–2006 Serbii i Czarnogórze.

Kryteria przydzielania kodów

[edytuj | edytuj kod]

Aktualnie 249 państw i terytoriów ma przydzielone oficjalne kody ISO 3166-1. Zgodnie z zasadami Agencji zarządzającej ISO 3166 (ISO 3166/MA), jedynym sposobem przydzielenia państwu kodu standardu ISO 3166-1 jest rejestracja tego państwa lub terytorium w jednym z następujących miejsc[6]:

  • Biuletyn Nazwy państw ONZ,
  • Kody państw i regionów do użytku statystycznego (Country and Region Codes for Statistical Use według nomenklatury ISO i Countries or areas, codes and abbreviations według nomenklatury ONZ[7]) Departamentu Statystyki ONZ.

Aby zostać wymienionym w biuletynie Nazwy państw, państwo musi spełniać co najmniej jeden z następujących warunków:

Lista nazw w Country and Region Codes for Statistical Use Departamentu Statystyki ONZ bazuje na biuletynie Nazwy państw i innych źródłach ONZ.

Jeżeli państwo lub terytorium zostanie wymienione w jednym z tych dwóch źródeł, zostanie automatycznie dodane do standardu ISO 3166-1.

ISO 3166/MA może rezerwować kody dla innych elementów, które na podstawie powyższych kryteriów nie kwalifikują się do włączenia do standardu. Przykładem jest Unia Europejska, której pomimo tego, że nie jest państwem i nie jest formalnie objęta ISO 3166-1, z przyczyn praktycznych Agencja zarządzająca ISO 3166 zarezerwowała dwuliterowy kod EU w celu identyfikacji Unii Europejskiej w ramach kodów ISO 3166-1[8].

Nazwy i kody

[edytuj | edytuj kod]

Nazwy państw i terytoriów wymienione w standardzie ISO 3166-1 pochodzą z dwóch wymienionych powyżej źródeł ONZ. Niektóre nazwy państw, używane przez ONZ, a zatem przez ISO, są przedmiotem sporu:

  • Republika Macedonii z powodu konfliktu grecko-macedońskiego jest wymieniona jako „Macedonia, była Republika Jugosłowiańska” (tymczasowe odniesienie stosowane przez ONZ)[potrzebna aktualizacja?].
  • Terytorium wyspy Tajwan jest wymienione jako „Tajwan, prowincja Chin” ze względu na status polityczny w ramach ONZ. ONZ nie uznaje wyspy Tajwan jako Republiki Chińskiej, natomiast uznaje ją za część Chińskiej Republiki Ludowej[8]. W 2007 r. Republika Chińska wniosła pozew przed cywilnym sądem szwajcarskim przeciwko Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO), twierdząc, że stosowanie przez ISO nazwy używanej przez ONZ zamiast nazwy „Republika Chińska (Tajwan)” narusza prawa Tajwanu do określania własnej nazwy[9]. 9 września 2010 r. Federalny Sąd Najwyższy Szwajcarii, stosunkiem głosów trzy do dwóch oddalił pozew jako sprawę polityczną, nie podlegającą szwajcarskiej jurysdykcji cywilnej[10][11].

Kody są wybierane w sposób „odzwierciedlający istotny, unikatowy składnik nazwy kraju, w celu umożliwienia wizualnego skojarzenia nazwy i kodu danego państwa”[8]. Z tego powodu elementy pospolite nazw państw, takie jak „Republika”, „Królestwo”, „Unia”, „Federacja” czy „demokratyczny/a” nie są zazwyczaj wykorzystywane do określania elementów kodu. W konsekwencji, na przykład Wielkiej Brytanii jest oficjalnie przypisany kod alfa-2: GB, a nie UK, na podstawie oficjalnej nazwy „Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej” (choć kod UK na wniosek Wielkiej Brytanii jest zarezerwowany). Niektóre kody zostały wybrane na podstawie rodzimych nazw krajów. Na przykład Niemcom jest przypisany kod alfa-2: DE, nawiązujący do niemieckiej nazwy „Deutschland”.

Informacje zawarte w standardzie ISO 3166-1

[edytuj | edytuj kod]

Standard ISO 3166-1 jest opublikowany w dwóch wersjach językowych: angielskiej i francuskiej. Od drugiej edycji ISO 3166-1 (2006) dla każdego państwa i terytorium podane są następujące informacje:

  1. NAZWA PAŃSTWA/TERYTORIUM (skrócona, zapisana kapitalikami)
  2. Nazwa państwa/terytorium (skrócona, zapisana małymi literami)
  3. Pełna nazwa państwa/terytorium
  4. kod alfa-2
  5. kod alfa-3
  6. kod numeryczny
  7. uwagi
  8. niepodległość (tzn. oznaczenie czy dany podmiot traktowany jest jako państwo suwerenne)
  9. informacje dodatkowe: Język urzędowy kod(y) alfa-2
  10. informacje dodatkowe: Język urzędowy kod(y) alfa-3
  11. informacje dodatkowe: lokalna nazwa państwa/terytorium (nazwa w języku urzędowym danego państwa/terytorium)

Oficjalnie przydzielone kody

[edytuj | edytuj kod]

Poniżej zamieszczona jest kompletna lista państw i terytoriów, które mają przypisane kody ISO 3166-1. Lista została posortowana według skróconych nazw polskich.

polska nazwa skrócona angielska nazwa skrócona kod alfa-2 kod alfa-3 kod numeryczny kody ISO 3166-2
 Afganistan Afghanistan AF AFG 004 ISO 3166-2:AF
 Albania Albania AL ALB 008 ISO 3166-2:AL
 Algieria Algeria DZ DZA 012 ISO 3166-2:DZ
 Andora Andorra AD AND 020 ISO 3166-2:AD
 Angola Angola AO AGO 024 ISO 3166-2:AO
 Anguilla Anguilla AI AIA 660 ISO 3166-2:AI
 Antarktyka Antarctica AQ ATA 010 ISO 3166-2:AQ
 Antigua i Barbuda Antigua and Barbuda AG ATG 028 ISO 3166-2:AG
 Arabia Saudyjska Saudi Arabia SA SAU 682 ISO 3166-2:SA
 Argentyna Argentina AR ARG 032 ISO 3166-2:AR
 Armenia Armenia AM ARM 051 ISO 3166-2:AM
 Aruba Aruba AW ABW 533 ISO 3166-2:AW
 Australia Australia AU AUS 036 ISO 3166-2:AU
 Austria Austria AT AUT 040 ISO 3166-2:AT
 Azerbejdżan Azerbaijan AZ AZE 031 ISO 3166-2:AZ
 Bahamy Bahamas BS BHS 044 ISO 3166-2:BS
 Bahrajn Bahrain BH BHR 048 ISO 3166-2:BH
 Bangladesz Bangladesh BD BGD 050 ISO 3166-2:BD
 Barbados Barbados BB BRB 052 ISO 3166-2:BB
 Belgia Belgium BE BEL 056 ISO 3166-2:BE
 Belize Belize BZ BLZ 084 ISO 3166-2:BZ
 Benin Benin BJ BEN 204 ISO 3166-2:BJ
 Bermudy Bermuda BM BMU 060 ISO 3166-2:BM
 Bhutan Bhutan BT BTN 064 ISO 3166-2:BT
 Białoruś Belarus BY BLR 112 ISO 3166-2:BY
 Boliwia Bolivia, Plurinational State of BO BOL 068 ISO 3166-2:BO
 Bonaire, Sint Eustatius i Saba Bonaire, Sint Eustatius and Saba BQ BES 535 ISO 3166-2:BQ
 Bośnia i Hercegowina Bosnia and Herzegovina BA BIH 070 ISO 3166-2:BA
 Botswana Botswana BW BWA 072 ISO 3166-2:BW
 Brazylia Brazil BR BRA 076 ISO 3166-2:BR
 Brunei Brunei Darussalam BN BRN 096 ISO 3166-2:BN
 Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego British Indian Ocean Territory IO IOT 086 ISO 3166-2:IO
 Brytyjskie Wyspy Dziewicze Virgin Islands, British VG VGB 092 ISO 3166-2:VG
 Bułgaria Bulgaria BG BGR 100 ISO 3166-2:BG
 Burkina Faso Burkina Faso BF BFA 854 ISO 3166-2:BF
 Burundi Burundi BI BDI 108 ISO 3166-2:BI
 Chile Chile CL CHL 152 ISO 3166-2:CL
 Chiny China CN CHN 156 ISO 3166-2:CN
 Chorwacja Croatia HR HRV 191 ISO 3166-2:HR
 Curaçao Curaçao CW CUW 531 ISO 3166-2:CW
 Cypr Cyprus CY CYP 196 ISO 3166-2:CY
 Czad Chad TD TCD 148 ISO 3166-2:TD
 Czarnogóra Montenegro ME MNE 499 ISO 3166-2:ME
 Czechy Czechia CZ CZE 203 ISO 3166-2:CZ
 Dalekie Wyspy Mniejsze Stanów Zjednoczonych United States Minor Outlying Islands UM UMI 581 ISO 3166-2:UM
 Dania Denmark DK DNK 208 ISO 3166-2:DK
 Demokratyczna Republika Konga Congo, the Democratic Republic of the CD COD 180 ISO 3166-2:CD
 Dominika Dominica DM DMA 212 ISO 3166-2:DM
 Dominikana Dominican Republic DO DOM 214 ISO 3166-2:DO
 Dżibuti Djibouti DJ DJI 262 ISO 3166-2:DJ
 Egipt Egypt EG EGY 818 ISO 3166-2:EG
 Ekwador Ecuador EC ECU 218 ISO 3166-2:EC
 Erytrea Eritrea ER ERI 232 ISO 3166-2:ER
 Estonia Estonia EE EST 233 ISO 3166-2:EE
 Eswatini Eswatini SZ SWZ 748 ISO 3166-2:SZ
 Etiopia Ethiopia ET ETH 231 ISO 3166-2:ET
 Falklandy Falkland Islands (Malvinas) FK FLK 238 ISO 3166-2:FK
 Fidżi Fiji FJ FJI 242 ISO 3166-2:FJ
 Filipiny Philippines PH PHL 608 ISO 3166-2:PH
 Finlandia Finland FI FIN 246 ISO 3166-2:FI
 Francja France FR FRA 250 ISO 3166-2:FR
 Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne French Southern Territories TF ATF 260 ISO 3166-2:TF
 Gabon Gabon GA GAB 266 ISO 3166-2:GA
 Gambia Gambia GM GMB 270 ISO 3166-2:GM
 Georgia Południowa i Sandwich Południowy South Georgia and the South Sandwich Islands GS SGS 239 ISO 3166-2:GS
 Ghana Ghana GH GHA 288 ISO 3166-2:GH
 Gibraltar Gibraltar GI GIB 292 ISO 3166-2:GI
 Grecja Greece GR GRC 300 ISO 3166-2:GR
 Grenada Grenada GD GRD 308 ISO 3166-2:GD
 Grenlandia Greenland GL GRL 304 ISO 3166-2:GL
 Gruzja Georgia GE GEO 268 ISO 3166-2:GE
 Guam Guam GU GUM 316 ISO 3166-2:GU
 Guernsey Guernsey GG GGY 831 ISO 3166-2:GG
 Gujana Francuska French Guiana GF GUF 254 ISO 3166-2:GF
 Gujana Guyana GY GUY 328 ISO 3166-2:GY
 Gwadelupa Guadeloupe GP GLP 312 ISO 3166-2:GP
 Gwatemala Guatemala GT GTM 320 ISO 3166-2:GT
 Gwinea Bissau Guinea-Bissau GW GNB 624 ISO 3166-2:GW
 Gwinea Równikowa Equatorial Guinea GQ GNQ 226 ISO 3166-2:GQ
 Gwinea Guinea GN GIN 324 ISO 3166-2:GN
 Haiti Haiti HT HTI 332 ISO 3166-2:HT
 Hiszpania Spain ES ESP 724 ISO 3166-2:ES
 Holandia Netherlands NL NLD 528 ISO 3166-2:NL
 Honduras Honduras HN HND 340 ISO 3166-2:HN
 Hongkong Hong Kong HK HKG 344 ISO 3166-2:HK
 Indie India IN IND 356 ISO 3166-2:IN
 Indonezja Indonesia ID IDN 360 ISO 3166-2:ID
 Irak Iraq IQ IRQ 368 ISO 3166-2:IQ
 Iran Iran, Islamic Republic of IR IRN 364 ISO 3166-2:IR
 Irlandia Ireland IE IRL 372 ISO 3166-2:IE
 Islandia Iceland IS ISL 352 ISO 3166-2:IS
 Izrael Israel IL ISR 376 ISO 3166-2:IL
 Jamajka Jamaica JM JAM 388 ISO 3166-2:JM
 Japonia Japan JP JPN 392 ISO 3166-2:JP
 Jemen Yemen YE YEM 887 ISO 3166-2:YE
 Jersey Jersey JE JEY 832 ISO 3166-2:JE
 Jordania Jordan JO JOR 400 ISO 3166-2:JO
 Kajmany Cayman Islands KY CYM 136 ISO 3166-2:KY
 Kambodża Cambodia KH KHM 116 ISO 3166-2:KH
 Kamerun Cameroon CM CMR 120 ISO 3166-2:CM
 Kanada Canada CA CAN 124 ISO 3166-2:CA
 Katar Qatar QA QAT 634 ISO 3166-2:QA
 Kazachstan Kazakhstan KZ KAZ 398 ISO 3166-2:KZ
 Kenia Kenya KE KEN 404 ISO 3166-2:KE
 Kirgistan Kyrgyzstan KG KGZ 417 ISO 3166-2:KG
 Kiribati Kiribati KI KIR 296 ISO 3166-2:KI
 Kolumbia Colombia CO COL 170 ISO 3166-2:CO
 Komory Comoros KM COM 174 ISO 3166-2:KM
 Kongo Congo CG COG 178 ISO 3166-2:CG
 Korea Południowa Korea, Republic of KR KOR 410 ISO 3166-2:KR
 Korea Północna Korea, Democratic People’s Republic of KP PRK 408 ISO 3166-2:KP
 Kostaryka Costa Rica CR CRI 188 ISO 3166-2:CR
 Kuba Cuba CU CUB 192 ISO 3166-2:CU
 Kuwejt Kuwait KW KWT 414 ISO 3166-2:KW
 Laos Lao People’s Democratic Republic LA LAO 418 ISO 3166-2:LA
 Lesotho Lesotho LS LSO 426 ISO 3166-2:LS
 Liban Lebanon LB LBN 422 ISO 3166-2:LB
 Liberia Liberia LR LBR 430 ISO 3166-2:LR
 Libia Libyan Arab Jamahiriya LY LBY 434 ISO 3166-2:LY
 Liechtenstein Liechtenstein LI LIE 438 ISO 3166-2:LI
 Litwa Lithuania LT LTU 440 ISO 3166-2:LT
 Luksemburg Luxembourg LU LUX 442 ISO 3166-2:LU
 Łotwa Latvia LV LVA 428 ISO 3166-2:LV
 Macedonia Północna North Macedonia MK MKD 807 ISO 3166-2:MK
 Madagaskar Madagascar MG MDG 450 ISO 3166-2:MG
 Majotta Mayotte YT MYT 175 ISO 3166-2:YT
 Makau Macao MO MAC 446 ISO 3166-2:MO
 Malawi Malawi MW MWI 454 ISO 3166-2:MW
 Malediwy Maldives MV MDV 462 ISO 3166-2:MV
 Malezja Malaysia MY MYS 458 ISO 3166-2:MY
 Mali Mali ML MLI 466 ISO 3166-2:ML
 Malta Malta MT MLT 470 ISO 3166-2:MT
 Mariany Północne Northern Mariana Islands MP MNP 580 ISO 3166-2:MP
 Maroko Morocco MA MAR 504 ISO 3166-2:MA
 Martynika Martinique MQ MTQ 474 ISO 3166-2:MQ
 Mauretania Mauritania MR MRT 478 ISO 3166-2:MR
 Mauritius Mauritius MU MUS 480 ISO 3166-2:MU
 Meksyk Mexico MX MEX 484 ISO 3166-2:MX
 Mikronezja Micronesia, Federated States of FM FSM 583 ISO 3166-2:FM
 Mjanma Myanmar MM MMR 104 ISO 3166-2:MM
 Mołdawia Moldova, Republic of MD MDA 498 ISO 3166-2:MD
 Monako Monaco MC MCO 492 ISO 3166-2:MC
 Mongolia Mongolia MN MNG 496 ISO 3166-2:MN
 Montserrat Montserrat MS MSR 500 ISO 3166-2:MS
 Mozambik Mozambique MZ MOZ 508 ISO 3166-2:MZ
 Namibia Namibia NA NAM 516 ISO 3166-2:NA
 Nauru Nauru NR NRU 520 ISO 3166-2:NR
 Nepal Nepal NP NPL 524 ISO 3166-2:NP
 Niemcy Germany DE DEU 276 ISO 3166-2:DE
 Niger Niger NE NER 562 ISO 3166-2:NE
 Nigeria Nigeria NG NGA 566 ISO 3166-2:NG
 Nikaragua Nicaragua NI NIC 558 ISO 3166-2:NI
 Niue Niue NU NIU 570 ISO 3166-2:NU
 Norfolk Norfolk Island NF NFK 574 ISO 3166-2:NF
 Norwegia Norway NO NOR 578 ISO 3166-2:NO
 Nowa Kaledonia New Caledonia NC NCL 540 ISO 3166-2:NC
 Nowa Zelandia New Zealand NZ NZL 554 ISO 3166-2:NZ
 Oman Oman OM OMN 512 ISO 3166-2:OM
 Pakistan Pakistan PK PAK 586 ISO 3166-2:PK
 Palau Palau PW PLW 585 ISO 3166-2:PW
 Palestyna Palestinian Territory, Occupied PS PSE 275 ISO 3166-2:PS
 Panama Panama PA PAN 591 ISO 3166-2:PA
 Papua-Nowa Gwinea Papua New Guinea PG PNG 598 ISO 3166-2:PG
 Paragwaj Paraguay PY PRY 600 ISO 3166-2:PY
 Peru Peru PE PER 604 ISO 3166-2:PE
 Pitcairn Pitcairn PN PCN 612 ISO 3166-2:PN
 Polinezja Francuska French Polynesia PF PYF 258 ISO 3166-2:PF
 Polska Poland PL POL 616 ISO 3166-2:PL
 Portoryko Puerto Rico PR PRI 630 ISO 3166-2:PR
 Portugalia Portugal PT PRT 620 ISO 3166-2:PT
 Południowa Afryka South Africa ZA ZAF 710 ISO 3166-2:ZA
 Republika Środkowoafrykańska Central African Republic CF CAF 140 ISO 3166-2:CF
 Republika Zielonego Przylądka Cape Verde CV CPV 132 ISO 3166-2:CV
 Reunion Réunion RE REU 638 ISO 3166-2:RE
 Rosja Russian Federation RU RUS 643 ISO 3166-2:RU
 Rumunia Romania RO ROU 642 ISO 3166-2:RO
 Rwanda Rwanda RW RWA 646 ISO 3166-2:RW
 Sahara Zachodnia Western Sahara EH ESH 732 ISO 3166-2:EH
 Saint Kitts i Nevis Saint Kitts and Nevis KN KNA 659 ISO 3166-2:KN
 Saint Lucia Saint Lucia LC LCA 662 ISO 3166-2:LC
 Saint Vincent i Grenadyny Saint Vincent and the Grenadines VC VCT 670 ISO 3166-2:VC
 Saint-Barthélemy Saint Barthélemy BL BLM 652 ISO 3166-2:BL
 Saint-Martin Saint Martin (French part) MF MAF 663 ISO 3166-2:MF
 Saint-Pierre i Miquelon Saint Pierre and Miquelon PM SPM 666 ISO 3166-2:PM
 Salwador El Salvador SV SLV 222 ISO 3166-2:SV
 Samoa Amerykańskie American Samoa AS ASM 016 ISO 3166-2:AS
 Samoa Samoa WS WSM 882 ISO 3166-2:WS
 San Marino San Marino SM SMR 674 ISO 3166-2:SM
 Senegal Senegal SN SEN 686 ISO 3166-2:SN
 Serbia Serbia RS SRB 688 ISO 3166-2:RS
 Seszele Seychelles SC SYC 690 ISO 3166-2:SC
 Sierra Leone Sierra Leone SL SLE 694 ISO 3166-2:SL
 Singapur Singapore SG SGP 702 ISO 3166-2:SG
 Sint Maarten Sint Maarten (Dutch part) SX SXM 534 ISO 3166-2:SX
 Słowacja Slovakia SK SVK 703 ISO 3166-2:SK
 Słowenia Slovenia SI SVN 705 ISO 3166-2:SI
 Somalia Somalia SO SOM 706 ISO 3166-2:SO
 Sri Lanka Sri Lanka LK LKA 144 ISO 3166-2:LK
 Stany Zjednoczone United States US USA 840 ISO 3166-2:US
 Sudan Sudan SD SDN 729 ISO 3166-2:SD
 Sudan Południowy South Sudan SS SSD 728 ISO 3166-2:SS
 Surinam Suriname SR SUR 740 ISO 3166-2:SR
 Svalbard i Jan Mayen Svalbard and Jan Mayen SJ SJM 744 ISO 3166-2:SJ
 Syria Syrian Arab Republic SY SYR 760 ISO 3166-2:SY
 Szwajcaria Switzerland CH CHE 756 ISO 3166-2:CH
 Szwecja Sweden SE SWE 752 ISO 3166-2:SE
 Tadżykistan Tajikistan TJ TJK 762 ISO 3166-2:TJ
 Tajlandia Thailand TH THA 764 ISO 3166-2:TH
 Tajwan Republic of China(Taiwan) TW TWN 158 ISO 3166-2:TW
 Tanzania Tanzania, United Republic of TZ TZA 834 ISO 3166-2:TZ
 Timor Wschodni Timor-Leste TL TLS 626 ISO 3166-2:TL
 Togo Togo TG TGO 768 ISO 3166-2:TG
 Tokelau Tokelau TK TKL 772 ISO 3166-2:TK
 Tonga Tonga TO TON 776 ISO 3166-2:TO
 Trynidad i Tobago Trinidad and Tobago TT TTO 780 ISO 3166-2:TT
 Tunezja Tunisia TN TUN 788 ISO 3166-2:TN
 Turcja Turkey TR TUR 792 ISO 3166-2:TR
 Turkmenistan Turkmenistan TM TKM 795 ISO 3166-2:TM
 Turks i Caicos Turks and Caicos Islands TC TCA 796 ISO 3166-2:TC
 Tuvalu Tuvalu TV TUV 798 ISO 3166-2:TV
 Uganda Uganda UG UGA 800 ISO 3166-2:UG
 Ukraina Ukraine UA UKR 804 ISO 3166-2:UA
 Urugwaj Uruguay UY URY 858 ISO 3166-2:UY
 Uzbekistan Uzbekistan UZ UZB 860 ISO 3166-2:UZ
 Vanuatu Vanuatu VU VUT 548 ISO 3166-2:VU
 Wallis i Futuna Wallis and Futuna WF WLF 876 ISO 3166-2:WF
 Watykan Holy See (Vatican City State) VA VAT 336 ISO 3166-2:VA
 Wenezuela Venezuela, Bolivarian Republic of VE VEN 862 ISO 3166-2:VE
 Węgry Hungary HU HUN 348 ISO 3166-2:HU
 Wielka Brytania United Kingdom GB GBR 826 ISO 3166-2:GB
 Wietnam Viet Nam VN VNM 704 ISO 3166-2:VN
 Włochy Italy IT ITA 380 ISO 3166-2:IT
 Wybrzeże Kości Słoniowej Côte d’Ivoire CI CIV 384 ISO 3166-2:CI
 Wyspa Bouveta Bouvet Island BV BVT 074 ISO 3166-2:BV
 Wyspa Bożego Narodzenia Christmas Island CX CXR 162 ISO 3166-2:CX
 Wyspa Man Isle of Man IM IMN 833 ISO 3166-2:IM
 Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha SH SHN 654 ISO 3166-2:SH
 Wyspy Alandzkie Åland Islands AX ALA 248 ISO 3166-2:AX
 Wyspy Cooka Cook Islands CK COK 184 ISO 3166-2:CK
 Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych Virgin Islands, U.S. VI VIR 850 ISO 3166-2:VI
 Wyspy Heard i McDonalda Heard Island and McDonald Islands HM HMD 334 ISO 3166-2:HM
 Wyspy Kokosowe Cocos (Keeling) Islands CC CCK 166 ISO 3166-2:CC
 Wyspy Marshalla Marshall Islands MH MHL 584 ISO 3166-2:MH
 Wyspy Owcze Faroe Islands FO FRO 234 ISO 3166-2:FO
 Wyspy Salomona Solomon Islands SB SLB 090 ISO 3166-2:SB
 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca Sao Tome and Principe ST STP 678 ISO 3166-2:ST
 Zambia Zambia ZM ZMB 894 ISO 3166-2:ZM
 Zimbabwe Zimbabwe ZW ZWE 716 ISO 3166-2:ZW
 Zjednoczone Emiraty Arabskie United Arab Emirates AE ARE 784 ISO 3166-2:AE

Zarezerwowane kody

[edytuj | edytuj kod]

Poza oficjalnie przypisanymi kodami lista kodów może być poszerzona o kody zarezerwowane i przypisane przez użytkownika[12].

Zastrzeżonymi kodami są kody, które stały się nieaktualne, lub są wymagane w konkretnych zastosowaniach, ale nie kwalifikują się do włączenia w ISO 3166-1. Aby uniknąć przejściowych problemów w stosowaniu kodów oraz na potrzeby użytkowników, którzy potrzebują dodatkowych elementów kodu dla poprawnego funkcjonowania, Agencja zarządzająca ISO 3166, w uzasadnionych przypadkach zastrzega na czas określony bądź nieograniczony te kody, które zobowiązuje się nie używać do innych celów. Kody są zazwyczaj zarezerwowane dla byłych krajów, terytoriów zamorskich, organizacji międzynarodowych oraz specjalnego statusu obywatelstwa. Zastrzeżone kody alfa-2 i alfa-3 można podzielić na następujące cztery kategorie:

Kody przypisane przez użytkowników są kodami, do dyspozycji użytkowników, którzy potrzebują dodać kolejne nazwy krajów, terytoriów lub innych jednostek geograficznych dla ich stosowania w wewnętrznych systemach bazujących na ISO 3166-1. Agencja zarządzająca ISO 3166 nigdy nie będzie używać tych kodów przy aktualizacji standardu. Następujące kody mogą być przypisane przez użytkownika:

  • alfa-2: AA, QM do QZ, XA do XZ i ZZ
  • alfa-3: AAA do AAZ, QMA do QZZ, XAA do XZZ i ZZA do ZZZ
  • numeryczny: 900 do 999

Zmiany

[edytuj | edytuj kod]

Agencja zarządzająca ISO 3166 aktualizuje ISO 3166-1, wtedy, gdy jest to konieczne. Zmiany są publikowane w informatorach, w których są podane informacje uaktualniające. Co pewien czas wydawana jest kolejna edycja standardu, która łączy wszystkie zmiany z informatorów w całość[13]. Zazwyczaj państwu jest przypisywany nowy kod ISO 3166-1 po zmianie nazwy lub zmianie granic terytorialnych. Mówiąc ogólnie, nowe kody literowe są przypisywane po zmianie znacznej części nazwy kraju, zaś nowe kody numeryczne po zmianie granic państwowych. Poprzednie, wycofane kody są publikowane w ISO 3166-3.

Edycja/Informator Data wydania Zawartość
ISO 3166:1974 1974 Pierwsza edycja ISO 3166
ISO 3166:1981 1981 Druga edycja ISO 3166
ISO 3166:1988 1988 Trzecia edycja ISO 3166
ISO 3166:1993 1993 Czwarta edycja ISO 3166
ISO 3166-1:1997 1997-09-25 Pierwsza edycja ISO 3166-1 (ISO 3166 zostało podzielone na trzy części)
Informator V-1 1998-02-05 Zmiana oficjalnej nazwy (Samoa Zachodnie ⇒ Samoa)
Informator V-2 1999-10-01 Dodanie nowego terytorium (Palestyńskie terytoria okupowane)
Informator V-3 2002-02-01 Zmiana kodu alfa-3 (Rumunia)
Informator V-4 2002-05-20 Zmiana oficjalnych nazw (Afganistan, Azerbejdżan, Bahrajn, Bośnia i Hercegowina, Fidżi, Hongkong, Kazachstan, Kiribati, Makau, Niue, Somalia, Wenezuela)
Informator V-5 2002-05-20 Zmiana nazwy i kodów literowych (Timor Wschodni)
Informator V-6 2002-11-15 Zmiana oficjalnej nazwy (Timor Wschodni)
Informator V-7 2003-01-14 Zmiana oficjalnej nazwy (Komory)
Informator V-8 2003-07-23 Zmiana nazwy i kodów literowych (JugosławiaSerbia i Czarnogóra)
Informator V-9 2004-02-13 Dodanie nowego terytorium (Wyspy Alandzkie)
Informator V-10 2004-04-26 Zmiany oficjalnych nazw (Afganistan, Wyspy Alandzkie)
Informator V-11 2006-03-29 Dodanie nowych terytoriów (Jersey, Guernsey i Wyspa Man); Zmiany informacji (Wielka Brytania)
Informator V-12 2006-09-26 Podział państwa na dwa (Serbia i CzarnogóraSerbia, Czarnogóra)
ISO 3166-1:2006 2006-11-20 Druga edycja ISO 3166-1
ISO 3166-1:2006/
Cor 1:2007
2007-07-15 Pierwsze techniczne sprostowanie do ISO 3166-1:2006
Informator VI-1 2007-09-21 Dodanie nowych terytoriów (Saint-Barthélemy i Saint-Martin) oraz uaktualnienie Francji i innych terytoriów francuskich (Francja, Polinezja Francuska, Francuskie Terytoria Południowe, Gwadelupa i Reunion)
Informator VI-2 2008-03-31 Zmiana nazwy (Mołdawia, Czarnogóra) oraz drobne korekty (Madagaskar, Palestyńskie terytoria okupowane, Saint-Barthélemy)
Informator VI-3 2008-09-09 Zmiana nazwy (Nepal) oraz drobne korekty (Grenlandia, Guernsey, Mołdawia, Nigeria)
Informator VI-4 2009-01-07 Zmiana nazwy (Mołdawia) oraz drobne korekty (Republika Środkowoafrykańska, Komory)
Informator VI-5 2009-03-03 Zmiana nazwy (Wenezuela) oraz drobne korekty (Kiribati, Tuvalu)
Informator VI-6 2009-05-08 Zmiana nazwy (Boliwia)
Informator VI-7 2010-02-22 Zmiana nazwy (Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha)
Informator VI-8 2010-12-15 Podział terytorium (Antyle HolenderskieCuraçao, Sint Maarten oraz „Bonaire, Sint Eustatius i Saba”) oraz drobne korekty (Holandia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja)
Informator VI-9 2011-06-12 Zmiana nazwy (Fidżi, Birma) oraz drobne korekty („Bonaire, Sint Eustatius i Saba”, Wyspy Alandzkie, Bułgaria, Holandia, Niue)
Informator VI-10 2011-08-09 Dodanie nowego państwa (Sudan Południowy)
Informator VI-11 2011-11-08 Zmiana nazwy (Libia)
Informator VI-12 2012-02-15 Zmiana nazwy (Węgry) oraz drobne korekty (Bangladesz, Bonaire, Sint Eustatius i Saba, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Erytrea, Niemcy)
Informator VI-13 2012-08-02 Zmiana nazwy (Erytrea) oraz drobne korekty (Niemcy, Sri Lanka)
Informator VI-14 2013-02-06 Zmiana nazwy (Palestyna) oraz drobne korekty (Bułgaria, Wyspa Bouveta, Jersey, Saint-Martin, Seszele, Sint Maarten, Wietnam)
Informator VI-15 2013-05-10 Zmiana nazwy (Papua-Nowa Gwinea)
Informator VI-16 2013-07-11 Zmiana nazwy (Somalia)
ISO 3166-1:2013 2013-11-19 Trzecia edycja ISO 3166-1

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. International Organization for Standardization (ISO): ISO 3166 – FAQs – General questions. (ang.).
  2. ISO: Development of ISO 3166. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-05)]. (ang.).
  3. ISO: Implementation of ISO 3166-1. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-15)]. (ang.).
  4. ISO: You and ISO 3166. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-15)]. (ang.).
  5. ISO: ISO 3166-1 and ccTLDs. (ang.).
  6. Countries or areas, codes and abbreviations.
  7. a b c ISO: ISO 3166 – FAQs – Specific. (ang.).
  8. Taipei Representative Office in the UK: Taiwan sues ISO over incorrect reference. (ang.).
  9. René Felber. Umweg über Zivilrichter unzulässig: Taiwans Kampf um seinen Namen. „Neue Zürcher Zeitung”. s. 14. (niem.). 
  10. Federal Supreme Court of Switzerland: Urteil vom 9. September 2010 (5A_329/2009) - decision 5A_329/2009. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-07)]. (niem.).
  11. ISO: Customizing ISO 3166-1. [dostęp 2011-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-06)]. (ang.).
  12. ISO: Updates on ISO 3166. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]