Huis Teisterbant (Kerk-Avezaath)
| Huis Teisterbant | ||
|---|---|---|
| ||
| Locatie | Kerk-Avezaath | |
| Algemeen | ||
| Kasteeltype | landhuis | |
| Huidige functie | woonhuis | |
| Gebouwd in | 13e eeuw? | |
| Gesloopt in | 18e eeuw? | |
| Herbouwd in | rond 1788 | |
| Monumentale status | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 11450 | |
Het Huis Teisterbant is een landhuis in het Nederlandse dorp Kerk-Avezaath, provincie Gelderland.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]De naam Teisterbant verwijst naar het middeleeuwse graafschap Teisterbant. Volgens de overlevering zou het huidige landhuis zijn gebouwd op dezelfde plek waar de graven van Teisterbant ooit hun kasteel hadden staan. Hiervoor is echter geen enkel bewijs, en de oudste bodemvondsten gaan niet verder terug dan het jaar 1500.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Een document uit 1291 vermeldt een stenen huis Teisterbant waarmee Hubert van Soelen werd beleend. In de 14e eeuw zou op deze locatie het Huis Avesaet zijn gelegen, met Otto van Avesaet als leenman van Gelre. Het huis werd hierdoor ook wel Heer Otten-hofstat genoemd. In 1459 wist Gerrit van Soelen het huis vrij te kopen van de hertog van Gelre.
In 1660 trouwde Dirk van Eck met de barones Van Bodek en Elkan die zichzelf als erfdochter beschouwde van het grafelijke Teisterbant. Sindsdien noemde deze tak van de familie Van Eck zich Van Eck tot Teisterbant.
In 1788 kwam het huis in handen van majoor Johan Bredt. Hij liet een nieuw huis bouwen op de fundamenten van het vorige gebouw. Bredt moest in 1795 als prinsgezinde echter het land ontvluchten, en de patriot J.D. van Leeuwen, die eerder al een spottend gedicht over Bredt en zijn titel ‘heer van Teisterbant’ had geschreven, nam het huis over. Na het overlijden van Van Leeuwen kwam het huis in 1817 in handen van Matthias Johannes Versteegh, die onder andere burgemeester van Zoelen en de Avezathen was en lid van de Provinciale Staten van Gelderland. De familie Versteegh zou het huis tot 1924 in bezit houden, waarna het werd verkocht aan W.J. Van der Linde.
In 1838 vond er een brand plaats die grote schade toebracht aan het huis.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Het huidige gebouw zal eind 18e/begin 19e eeuw zijn gebouwd. De kelders zijn een restant van de laat-middeleeuwse voorganger van het huis. De muurankers op het achterhuis vermelden het jaartal 1818. De vindvaan dateert uit 1784. Onder het huis is een souterrain aanwezig.
Het bepleisterde huis heeft een middenresaliet. Een hardstenen trap biedt toegang tot de omlijste ingang. Op de afdekking van de risaliet staat een ijzeren hekwerk.
Op het schilddak is een koepeltorentje geplaatst waarin zich een klok bevindt.
De grachten lagen oorspronkelijk dichter bij het huis, maar zijn door Bredt gedempt en op grotere afstand opnieuw uitgegraven.
- de Beaufort, R.F.P., Herma M. van den Berg (1968). De Betuwe. Staatsuitgeverij, Den Haag, "Kerk-Avezaath", pp. 397-398.
- Ronald Stenvert e.a. (2000). Monumenten in Nederland - Gelderland. Rijksdienst voor de Monumentenzorg / Waanders Uitgevers, "Kerk Avezaath", pp. 211. Gearchiveerd op 4 juni 2022.
- Huize Teisterbant kende vele eigenaars. de Gelderlander (21 juli 2008). Gearchiveerd op 4 juni 2022.
· 
· 
