Huis Opijnen

Huis Opijnen
	Kaart met het huis te Opijnen (1699)
Locatie	Opijnen
Algemeen
Kasteeltype	zaaltoren?
Huidige functie	begraafplaats en gronddepot
Gebouwd in	begin 14e eeuw
Gesloopt in	18e eeuw

Het Huis Opijnen stond in het Nederlandse dorp Opijnen, provincie Gelderland.

Geschiedenis

De oorsprong van het kasteel lag waarschijnlijk in de curtis ofwel hof te Opijnen. Dit hof was in bezit van graaf Otto van Gelre. Rudolf de Cock en Otto ruilden in 1265 een aantal van hun bezittingen en zo kwam het hof te Opijnen in handen van het geslacht De Cock. Het was mogelijk Rudolfs zoon Hendrik de Cock van Opijnen die hier rond 1300 het kasteel bouwde.

Door het huwelijk van Hillegond de Cock van Neerijnen met Johan van Maschereel kwam kasteel Opijnen in de 16e eeuw in handen van het geslacht Maschereel. In de 17e eeuw ging het kasteel over naar de Zuid-Nederlandse familie d’Oultremont na het huwelijk van kleindochter Hillegond Maschereel met Charles d’Oultremont.

Uit een document uit 1650 komt naar voren dat het kasteel toen al verwaarloosd was. Mogelijk is het middeleeuwse huis in de 17e gedeeltelijk afgebroken. Hetgeen er nog van het kasteel restte, is in de 18e eeuw gesloopt door Jan Jacob Timmers van Est en Opijnen, de laatste persoon die met het kasteel en de heerlijkheid was beleend. Hij verkocht de stenen als bouwmateriaal.

In de eerste helft van de 19e eeuw was het kasteelterrein overigens wel weer bebouwd en aan het einde van die eeuw bleek er een boerderij te staan.

In 1965 is het zuidelijke deel van het kasteelterrein ingericht als begraafplaats. Het noordelijke deel is als gronddepot in gebruik. De ROB heeft in 1965 onderzoek verricht op het terrein, maar heeft nauwelijks enige restanten teruggevonden.

Het kasteelterrein en de gracht zijn nog in het landschap herkenbaar.

Beschrijving

Er zijn geen tekeningen van het kasteel beschikbaar. Alleen een landkaart uit 1699 van Wouter Leempoel geeft enigszins een indruk van het mogelijke uiterlijk van het huis Opijnen. Op deze kaart is een u-vormig gebouw te zien, met een hoofdgebouw en twee lagere dwarsvleugels. Dit zou mogelijk kunnen wijzen op een oorspronkelijk middeleeuwse woontoren of een zaaltoren die later is uitgebouwd.

Bronnen, noten en/of referenties

Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Neerijnen", p. 366.
Opijnen, Kastelenlexicon