Прејди на содржината

Војна

Од Википедија — слободната енциклопедија
Војна

Александар III МакедонскиАлександар СуворовТенк Т-34

Воена историја по доба
Портал „Војна“  
Ancient Warfare: Stele of the Vultures, c 2500 BCMedieval Warfare: Battle of Tewkesbury, 1471
Early Modern Warfare: Retreat from Moscow, 1812Industrial Age Warfare: Battle of the Somme, 1916
Modern warfare: Into the Jaws of Death, 1944Nuclear War: Nuclear weapon test, 1954

Војна — вооружен судир на две или повеќе држави и/или други општествени групи. Таа се одвива на еден или повеќе фронтови, а завојуваните страни обично држат одредена територија која можат да ја одржат или загубат. Во последно време, за војната се користат алтернативни еуфемистички изрази како: конфликт, вооружен судир, непријателства и слично.

Видови војни

[уреди | уреди извор]

Војните можат да се поделат:

  • според опфатот: на граѓански, меѓудржавни, регионални и светски
  • според карактерот на војната: ослободителни, одбранбени, граѓански, герилски, империјалистички, колонијални, верски
  • според карактерот на воените средства: на тотални и ограничени
  • според типот на оружјето: конвенционални и јадрени
  • според подвижноста: маневарски и позициски.

Војната како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Војната се јавува како тема во бројни дела од уметноста и популарната култура.

Војната како мотив во народното творештво

[уреди | уреди извор]
  • „Џанан буљук-баша и Ракоци“ (српскохрватски: Džanan buljuk-baša i Rakocija) — босанска епска песна.[1]
  • „Фазли буљбаша“ (српскохрватски: Fazli-buljubaša) — босанска епска песна.[2]
  • „Битката на Сигет“ (српскохрватски: Boj na Sigetu) — босанска епска песна.[3]
  • „Војната меѓу Турција и Русија“ (српскохрватски: Ratovanje između Turske i Ruske) — босанска епска песна.[4]

Војната како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]
  • „Од книгата Црвени листови (Дезертер)“ (српски: Из књиге „Црвени листови“ (Дезертер)) — песна во проза на српскиот писател Иво Андриќ од 1918 година.[5]
  • „Војна“ - кус расказ на ирскиот писател Вилијам Батлер Јејтс од 1902 година.[6]
  • „Војна“ (хрватски: Rat) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.[7]
  • „Граѓанска војна“ — краток расказ на македонскиот писател Ѓорѓи Крстевски.[8]
  • „Помеѓу двете војни“ — краток расказ на македонскиот писател Ермис Лафазановски.[9]
  • „Војната е објавена“ (руски: Война объявлена) - песна на рускиот поет Владимир Мајаковски од 1914 година.[10]
  • „Повикување на мислите“ (руски: Мысли в призыв) - песна на Владимир Мајаковски од 1914 година.[11]
  • „Мама и вечерта што ја убија Германците“ (руски: Мама и убитый немцами вечер) - песна на Владимир Мајаковски од 1914 година.[12]
  • „Воено-поморска љубов“ (руски: Военно-морская любовь) - песна на Владимир Мајаковски од 1915 година.[13]
  • „Сенката на загинатиот војник“ (српски: Sen poginulog ratnika) - песна на српската поетеса Десанка Максимовиќ.[14]
  • „За војникот“ (српски: O vojniku) - песна на Десанка Максимовиќ од 1964 година.[15]
  • „Глетки од Петстогодишната војна“ (српски: Призори из Петстогодишњег рата) — расказ на српскиот писател Радослав Петковиќ од 1998 година.[16]
  • „Ѕвездени војни“ — краток расказ на македонскиот писател Горан Петревски.[17]
  • Војна и мир“ - роман на рускиот писател Лав Толстој.
  • „Војна“ - краток расказ на македонскиот писател Влада Урошевиќ.[18]
  • „Војна“ - песна во проза на полскиот поет Збигњев Херберт.[19]
  • „Војна во стапица за глувци“ — поема на рускиот поет Велимир Хлебников.[20]
  • „Пред војната“ — расказ на Велимир Хлебников.[21]
  • „Крај и почеток“ - песна на полската поетеса Вислава Шимборска.[22]
  • „Стварноста бара“ - песна на Вислава Шимборска.[23]

Војната како тема во популарната музика

[уреди | уреди извор]
  • „Четврта светска војна“ (англиски: World War IV) — песна на американската хардкор-панк група Adrenalin O.D..[24]
  • „Војна“ — песна на македонската рок-група Архангел од 1993 година.[25]
  • „Нечија војна“ (англиски: Anybody's War) — песна на австралиската рок-група Ајсхаус (Icehouse) од 1987 година.[26]
  • „Трета светска војна“ (англиски: World War III) — песна на англиската панк-рок група Anti-Nowhere League од 1982 година.[27]
  • „Сношти уште еден војник“ (англиски: Last night another soldier) — песна на британската панк-група Angelic Upstarts од 1980 година.[28]
  • „Трета светска војна“ (англиски: World War III) — песна на американската панк-рок група Bad Religion[29]
  • „Воени свињи“ (англиски: War Pigs) — песна на британската хард-рок група Блек сабат (Black Sabbath) од 1970 година.[30]
  • „Воен херој“ (англиски: War Hero) — песна на американската хард-кор група Воид (Void) од 1981 година.[31]
  • „Кучиња на војната“ (англиски: Wardogs) - песна на британската панк-рок група G.B.H. од 1982 година.[32]
  • „Прирачник за модерна војна“ – песна на македонскиот рапер Да Џака Накот од 2012 година.[33]
  • „Хемиска војна“ (англиски: Chemical Warfare) — песна на американската панк-рок група Дед Кенедис (Dead Kennedys) од 1980 година.[34]
  • „Воени злосторства“ (англиски: War crimes) — песна на американската панк-група D.R.I. од 1983 година.[35]
  • „Војна“ (англиски: War) — песна на британската панк-група Експлоитед од 1982 година.[36]
  • „Ајде да започнеме војна (рече Меги еден ден)“ (англиски: Let's Start A War (Said Maggie One Day)) — песна на британската панк-рок група The Exploited од 1983 година.[37]
  • „Војна“ (англиски: War) — музички албум на ирската рок-група Ју Ту (U2) од 1983 година.[38]
  • „Лимениот војник“ (англиски: Tin Soldier Man) — песна на британската рок-група Кинкс (The Kinks) од 1967 година.[39]
  • „Воен танц“ (англиски: Wardance) — песна на британската рок-група Килинг џоук (Killing Joke) од 1980 година.[40]
  • „Омраза и војна“ (англиски: Hate and War) — песна на британската панк-рок група Клеш (The Clash) од 1977 година.[41]
  • „Војна“ (англиски: War) — песна на словенечката музичка група Лајбах (Laibach) од 1994 година.[42]
  • „Воена поема“ (словенечки: Vojna poema) — песна на словенечката музичка група Лајбах од 1986 година.[43]
  • „Војување“ (англиски: Warfare) — песна на американската хард-кор група Минитмен Minutemen од 1981 година.[44]
  • „Кучињата на војната“ (англиски: The Dogs of war) - песна на англиската рок-група Пинк флојд (Pink Floyd).[45]
  • „Војникот-џентлмен“ (англиски: The Gentleman Soldier) - песна на ирската рок-група Поугс (The Pogues) од 1985 година.[46]
  • „Војна во еден здив“ (англиски: War Within a Breath) - песна на американската рок-група Рејџ агеинст д машин (Rage Against the Machine) од 1999 година.[47]
  • „Војните завршуваат“ (англиски: The Wars End) - песна на американската панк-група Ренсид (Rancid) од 1995 година.[48]
  • „Воен собир“ (англиски: War Ensemble) — песна на американската хеви-метал група Слеер (Slayer).[49]
  • „Хемиско војување“ (англиски: Chemical Warfare) — песна на Слеер (Slayer).[49]
  • „Војна“ (англиски: War) — песна на американскиот рок-музичар Брус Спрингстин (Bruce Springsteen) од 1986 година.[50]
  • „Живот во воено време“ (англиски: Life during wartime) — песна на американската рок-група Токинг хедс (Talking Heads) од 1979 година.[51]
  • „Ајде да водиме војна“ (англиски: Let's Have A War) — песна на американската панк-рок група Fear од 1982 година.[52]
  • „Условите на психичката војна“ (англиски: Terms Of Psychic Warfare) — песна на американската рок-група Хускер Ду (Hüsker Dü) од 1985 година.[53]

Војната како тема во филмот

[уреди | уреди извор]

Литература

[уреди | уреди извор]
  • Игор Јанев, Мегународно право и мегународни односи, Институт за политички студии, Белград, 2012, ISBN 978-86-7419-244-3
  • Игор Јанев, Дипломатија, Институт за политички студии, Белград, 2013, ISBN 978-86-7419-261-0
  • Игор Јанев, Theory of International politics and Diplomacy and New definition of politics, publ. Institute of Political Studies, Belgrade, 2006, ISBN 86-7419-102-9
  1. Muslimanske junačke pjesme. Sarajevo: Stvarnost, 1969, стр. 229-270.
  2. Muslimanske junačke pjesme. Sarajevo: Stvarnost, 1969, стр. 271-279.
  3. Muslimanske junačke pjesme. Sarajevo: Stvarnost, 1969, стр. 327-339.
  4. Muslimanske junačke pjesme. Sarajevo: Stvarnost, 1969, стр. 341-348.
  5. Иво Андрић, Ex Ponto - Немири - Лирика. Београд: Просвета, 1977, стр. 170-171.
  6. Вилијам Батлер Јејтс, Келтскиот самрак. Скопје: Бегемот, 2014, стр. 127-128.
  7. Miroslav Krleža, Lirika. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 38-39.
  8. Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 268.
  9. Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 145.
  10. Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 34-35.
  11. Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 40-41.
  12. Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 38-39.
  13. Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 49.
  14. Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 212.
  15. Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 171.
  16. Radoslav Petković, Izveštaj o kugi. Beograd: Laguna, 2020, стр. 7-22.
  17. Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 202.
  18. Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 56.
  19. Zbignjev Herbert, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg – Čigoja štampa, стр. 43.
  20. Велимир Хлебњиков, Краљ времена Велимир I. Просвета: Београд, 1964, стр. 103-117.
  21. Велимир Хлебњиков, Краљ времена Велимир I. Просвета: Београд, 1964, стр. 255-260.
  22. Vislava Šimborska, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg, 2014, стр. 263-264.
  23. Vislava Šimborska, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg, 2014, стр. 267-269.
  24. Discogs, Adrenalin O.D. – The Wacky Hi-Jinks Of Adrenalin O.D. (пристапено на 6.11.2022)
  25. Архангел, Архангел 1. Litium Records 001, 2000.
  26. YouTube, Icehouse - Man Of Colours (1987 full album) (пристапено на 8.10.2017)
  27. Discogs, Anti-Nowhere League ‎– We Are...The League (пристапено на 3.12.2021)
  28. YouTube, Oi! The Album - FULL ALBUM (пристапено на 24.8.2017)
  29. World War III (Studio Version) (пристапено на 12.12.2021)
  30. DISCOGS, Black Sabbath ‎– Paranoid (пристапено на 31.8.2019)
  31. YouTube, VOID - Sessions 1981-83 (FULL ALBUM) (пристапено на 22.8.2017)
  32. DISCOGS, Charged G.B.H* – City Baby Attacked By Rats (пристапено на 28.10.2022)
  33. Da Dzaka Nakot, Bozjiot prototip. Suriken Records, 027, 2012.
  34. Discogs, Dead Kennedys – Fresh Fruit For Rotting Vegetables (пристапено на 9.9.2022)
  35. YouTube, D. R. I. - Dirty Rotten 1983 [FULL EP] (пристапено на 8.9.2021)
  36. Discogs, The Exploited ‎– Troops Of Tomorrow (пристапено на 8.10.2020)
  37. Discogs, The Exploited – Let's Start A War... ...Said Maggie One Day (пристапено на 7.10.2022)
  38. YouTube, U2- War - FULL ALBUM (пристапено на 8.1.2017)
  39. The Kinks - Something Else 1967 (Full Vinyl 2003) (пристапено на 16.2.2019)
  40. Killing Joke – Killing Joke (пристапено на 25.1.2023)
  41. DISCOGS, The Clash ‎– The Clash (пристапено на 30.4.2020)
  42. Discogs, Laibach ‎– NATO (пристапено на 4.9.2020)
  43. YouTube, Laibach - Vojna Poema.avi (пристапено на 6.9.2020)
  44. Minutemen – The Punch Line (пристапено на 9.4.2023)
  45. YouTube, The Dogs Of War (пристапено на 6.9.2020)
  46. YouTube, 12 The Gentleman Soldier by The Pogues (пристапено на 22.8.2017)
  47. YouTube, Rage Against the Machine The Battle Of Los Angeles Full Album (пристапено на 15.5.2017)
  48. YouTube, Rancid - ...And Out Come The Wolves [1995] (Full Album) (пристапено на 22.8.2017)
  49. 49,0 49,1 Discogs, Slayer ‎– Decade Of Aggression Live (пристапено на 6.10.2019)
  50. YouTube, Bruce Springsteen - War (пристапено на 8.1.2017)
  51. YouTube, Talking Heads - Fear of Music (пристапено на 6.3.2018)
  52. Discogs, Fear (3) – The Record (пристапено на 25.10.2022)
  53. Discogs, Hüsker Dü ‎– New Day Rising (пристапено на 1.7.2020)
  54. IMDB, War and Peace (1966) (пристапено на 30.9.2014)