Władysław Chotkowski

Władysław Longin Chotkowski

Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1843 Mielżyn
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1926 Rabka
Miejsce pochówku	Cmentarz Rakowicki w Krakowie
Wyznanie	chrześcijańskie
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1868
Odznaczenia

Władysław Longin Chotkowski (ur. 15 marca 1843 w Mielżynie, zm. 13 lipca 1926 w Rabce) – polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

ks. Władysław Chotkowski siedzi podczas uroczystości nadania doktoratów honorowych UJK (1923)

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Ostoja, był synem Józefa i Franciszki z Zientkiewiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale Kazimierza Milęckiego. W latach 1864–1868 studiował w Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, w 1868 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Kontynuował studia na uniwersytecie w Münster, gdzie w 1869 uzyskał licencjat naukowy z teologii na podstawie pracy Rerum gestarum ecclesiae Ruthenae pars prima. Powrócił do Poznania, gdzie został wikariuszem przy kościele św. Marcina; od 1872 był także dyrektorem konwiktu fundacji Szołdrskiego w Poznaniu. Za prowadzoną działalność patriotyczną został wydalony z Poznania w okresie kulturkampfu (1873).

Od 1881 pozostawał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Przedstawił pracę Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach polskich pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, na podstawie której został mianowany docentem w Seminarium Historii Kościoła. Od 1882 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Kościoła (do 1910); pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego UJ w roku akademickim 1883/1884 oraz rektora w latach 1891–1892. Zasiadał w Radzie Miejskiej Krakowa oraz sprawował mandat deputowanego do Rady Państwa w Wiedniu.

W grudniu 1883 wraz Janem Matejką i z polską delegacją brał udział w Rzymie w uroczystości przekazania w darze obrazu Jan Sobieski pod Wiedniem papieżowi Leonowi XIII. W 1900 został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej. Słynął jako kaznodzieja, poruszający w kazaniach nie tylko tematy religijne, ale i kwestie polityczne i społeczne; wygłaszał mowy na pogrzebach znakomitości krakowskich. Papież Leon XIII nadał mu tytuł prałata domowego (1890).

W kręgu jego zainteresowań naukowych znajdowały się nowożytna historia Kościoła, historia reformacji oraz edytorstwo. Badał dzieje poznańskiego szkolnictwa jezuickiego w XVI i XVII wieku. Zajmował się dziejami burs studenckich oraz rzemiosła krakowskiego w XV wieku. Przygotowywał kronikę Soboru Watykańskiego I. Przyczynił się po podniesienia znaczenia Seminarium Historii Kościoła UJ, współpracował z czasopismami „Przyjaciel Ludu” (1875–1882) i „Tydzień Katolicki”. Był autorem wielu prac naukowych, opublikował ponadto zbiory mów duszpasterskich (Kazania w kwestyi socyalnej, 1879; Kazania o wychowaniu dzieci, 1880) oraz kilka opowiadań i utworów scenicznych.

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS LD-zach-grobowiec Kapituły Metropolitarnej).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1910)
• Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry)
• Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (Stolica Apostolska, 1903)

Wyróżnienia

Od 1908 był członkiem korespondentem AU. Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1874 członek zwyczajny, 1918 członek honorowy) oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1902 członek honorowy). Jego uczniem był historyk Kościoła ks. Jan Nepomucen Fijałek. Za pracę Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy otrzymał w 1909 nagrodę AU im. Barczewskiego.

W 1923 otrzymał tytuł honorowego doktora teologii Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (wyróżniony wówczas w gronie siedmiu weteranów powstania styczniowego).

Wybrane publikacje

• O "Myszeidzie" Ignacego Krasickiego (1874)
• O Wacławie Potockim (1876)
• O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego (1881)
• Marcin Luter w 400 rocznicę urodzin (1883)
• Przyczyny i początki reformacji w Polsce (1883)
• Nowo znaleziona "Nauka dwunastu apostołów" (1885)
• Z męczeńskich dziejów unii (1890)
• Dzieje zniweczenia św. Unii na Białorusi i Litwie (1898)
• Ostatnie lata benedyktynów w Tyńcu (1900)
• Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy (1909, 2 tomy)
• Księcia prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne(1918)
• Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji (1922)
• Historja Kościoła katolickiego. Podręcznik dla szkół średnich (uzupełnił ks. dr Józef Jałowy), Miejsce Piastowe (1931)

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Literatura dodatkowa

• Ks. Tadeusz Glemma: Chotkowski Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 430–432. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

Zobacz też

• Ostoja (herb szlachecki)
• Ród Ostojów (Mościców)

Linki zewnętrzne

• Utwory Władysława Chotkowskiego w serwisie Polona.pl