Kazimierz Kostanecki

Kazimierz Kostanecki
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1863 ; Myszaków
Data i miejsce śmierci	11 stycznia 1940 ; Sachsenhausen
	Profesor nauk medycznych
Alma Mater	Uniwersytet Berliński
Doktorat	1890
Profesura	1892
	Polska Akademia Umiejętności
Status	Prezes PAU
	Doktor honoris causa; Uniwersytet Jagielloński – 1924
Uczelnia	Uniwersytet Berliński; Uniwersytet Wrocławski; Uniwersytet Jagielloński
	Rektor UJ
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Telesfor Kostanecki (ur. 25 grudnia 1863 w Myszakowie, zm. 11 stycznia 1940 w Sachsenhausen) – polski lekarz, anatom, cytolog.

Rodzina

Urodził się w rodzinie Jana Nepomucena Kostaneckiego h. Wieruszowa i Michaliny z Dobrowolskich. Miał braci: Antoniego – ekonomistę, rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Stanisława – chemika, profesora Uniwersytetu w Berlinie oraz Jana Mikołaja (1861–1942)^[1].

Jego żoną była córka Jana Gotliba Blocha, Janina Maria, w 1933 odznaczona orderem Pro Ecclesia et Pontifice za akcję charytatywną w Krakowie^[2], zginęła 11 listopada 1937 w katastrofie lotniczej pod Piasecznem wraz z synem dr. Janem Kostaneckim (ur. 1902), docentem ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Drugim ich synem był Michał Antoni (1904–1945)^[1].

Życiorys

Rozpoczął studiowanie historii sztuki na Uniwersytecie Berlińskim, ale po roku przeniósł się na medycynę, którą studiował od 1885 roku. Podczas studiów dostał się pod opiekę wybitnego, choć znanego z kontrowersyjnych poglądów niemieckiego anatoma – prof. Waldeyera. W 1886 roku dostał złoty medal za pracę dotyczącą trąbki słuchowej. Jeszcze w trakcie studiów dostał posadę asystenta w 1. zakładzie anatomii w Berlinie. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora w zakresie medycyny i chirurgii w roku 1890 przeniósł się do Wrocławia i podjął pracę w zakładzie fizjologii u prof. Rudolfa Heidenhaina. Po roku wyjechał do Giessen, ale w 1892 roku wrócił do Polski zostając profesorem anatomii porównawczej i opisowej na UJ, na którym to stanowisku pracował do roku 1935. W tym czasie pełnił także funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, a w latach 1913–1916 był rektorem UJ. W 1907 został mianowany członkiem najwyższej rady sanitarnej^[3].

W wyborach z maja z 1914 został wybrany radnym Rady Miejskiej w Krakowie^[4]. W latach 1914–1918 pełni funkcję wiceprezydenta Krakowa. Podczas I wojny światowej na początku 1915 w Wiedniu wszedł w skład Komitetu Polskiego Archiwum Wojennego^[5]. W okresie od 1929 do 1934 był także prezesem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1924 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa UJ. Od 1933 był członkiem korespondencyjnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W roku 1935 przeszedł w stan spoczynku, rok później został mianowany profesorem honorowym UJ. Powrócił do pracy w 1939 obejmując stanowisko kierownika Katedry Anatomii. Aresztowany 6 listopada 1939 w ramach Sonderaktion Krakau, zmarł w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen 11 stycznia 1940 roku z powodu nieleczonej róży w nodze^[6]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 198-5-20,21)^[7].

Dorobek naukowy

Jest autorem 62 publikacji naukowych w językach polskim, angielskim, niemieckim i francuskim. W czasie pracy w Berlinie i Giessen prowadził badania w zakresie anatomii porównawczej mięśni gardła, podniebienia oraz anatomii szyi i głowy. Opisał także wszystkie mięśnie związane z trąbką słuchową i, jako pierwszy, powięzie tych mięśni. Zbadał również topografię wrodzonych przetok szyjnych. W Krakowie prowadził pionierskie badania nad procesem dojrzewania komórek jajowych. W końcowym okresie pracy naukowej główne badania dotyczyły rozwoju filogenetycznym kątnicy i wyrostka robaczkowego oraz znaczenia jego tkanki limfatycznej. Dorobek naukowy Kostaneckiego pozwala na uznanie go za twórcę krakowskiej szkoły anatomicznej^[8]. Jednym z jego uczniów był Stanisław Kohmann, późniejszy profesor anatomii, doktor honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Imię Braci Kostaneckich nosi od 2005 r. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zagórowie.

Ordery i odznaczenia

Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)^[9]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[10]
Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[11]
Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1916)^[12]

Przypisy

↑ ^a ^b Kazimierz Telesfor Kostanecki h. Wieruszowa [online], geni_family_tree [dostęp 2023-03-29] (pol.).
↑ Kraków. Odznaczenie. „Kurier Warszawski”, s. 5, Nr 187 z 11 lipca 1933.
↑ Polak w najwyższej radzie sanitarnej. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 13, 16 listopada 1907.
↑ Nowi ojcowie miasta Krakowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 8-9, 18 lipca 1914.
↑ Polskie Archiwum Wojenne. „Nowości Illustrowane”. Nr 39, s. 6, 25 września 1915.
↑ Jan Gwiazdomorski: Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 6 XI 1939 – 9 II 1940. Kraków: Wyd. Literackie, 1975. s. 215–216.
↑ Cmentarz Stare Powązki: MARCIN ERNST, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .
↑ Dzieje anatomii w Polsce. [dostęp 2012-02-13].
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu nauki i na stanowisku prezesa Polskiej Akademii Umiejętności”.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 168.

Bibliografia

Biographisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts. Berlin-Wiedeń 1901, Sp. 904–905. [1]
Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 25–27.

Linki zewnętrzne

Biogram Kazimierza Kostaneckiego, patrona Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Zagórowie zamieszczony na stronie szkoły. informatyk24.nazwa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)].
Publikacje Kazimierza Kostaneckiego w serwisie Polona.pl

[:0-1] Kazimierz Telesfor Kostanecki h. Wieruszowa [online], geni_family_tree [dostęp 2023-03-29] (pol.).

[2] Kraków. Odznaczenie. „Kurier Warszawski”, s. 5, Nr 187 z 11 lipca 1933.

[3] Polak w najwyższej radzie sanitarnej. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 13, 16 listopada 1907.

[4] Nowi ojcowie miasta Krakowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 8-9, 18 lipca 1914.

[5] Polskie Archiwum Wojenne. „Nowości Illustrowane”. Nr 39, s. 6, 25 września 1915.

[6] Jan Gwiazdomorski: Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 6 XI 1939 – 9 II 1940. Kraków: Wyd. Literackie, 1975. s. 215–216.

[7] Cmentarz Stare Powązki: MARCIN ERNST, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .

[8] Dzieje anatomii w Polsce. [dostęp 2012-02-13].

[9] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu nauki i na stanowisku prezesa Polskiej Akademii Umiejętności”.

[10] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.

[11] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.

[12] Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 168.

[po-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Pełniący funkcję rektora w zastępstwie.

[14] Od 1805 do 1809 Uniwersytet połączony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po włączeniu Krakowa do Księstwa Warszawskiego.

[15] W latach 1853–1860 rektorów nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rząd kurator.

[16] Sprawował obowiązki rektora Tajnego Uniwersytetu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[A]

[B]

[C]

[D]

Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1400–1499)	Stanisław ze Skarbimierza Jan Wajduta Mikołaj z Gorzkowa Otton z Mstyczowa Jan Szafraniec Jan Rzeszowski Mikołaj z Pyzdr Franciszek z Brzegu Andrzej z Kokorzyna Eliasz z Wąwolnicy Mikołaj z Kozłowa Łukasz z Wielkiego Koźmina Mikołaj Hinczowic Stanisław ze Skarbimierza Paweł Włodkowic Mikołaj Budziszyn Mikołaj z Konradswalde Jan Falkowski Paweł Włodkowic^[A] Pełka z Borzykowej Jan Kro Jakub z Nowego Sącza Jakub z Zaborowa Mikołaj Goldberg Tomasz z Chrobrza Aleksander Jakub Peyser Maciej z Koła Jan z Radochoniec Jakub z Zaborowa Jan z Pawii Andrzej z Kokorzyna Władysław Oporowski Jan Elgot Benedykt Hesse Wawrzyniec z Raciborza Andrzej z Kokorzyna Franciszek Kreysewicz Jan z Wielunia Andrzej z Buku Jan z Radochoniec Dziersław z Borzymowa Tomasz ze Strzempina Mikołaj Tempelfeld Tomasz z Bodzentyna Stanisław z Uścia Jan Puszka Michał z Szydłowa Andrzej z Buku Jan z Jastrzębia Jakub z Zaborowa Jan Elgot Dziersław z Borzymowa Mikołaj z Krakowa Jakub Parkosz Jan z Dobry Jakub Parkosz Paweł z Piotrkowa Stanisław Cielątko Tomasz ze Strzempina Jakub z Zaborowa Bartłomiej z Radomia Stanisław Cielątko Stanisław z Sobniowa Jan z Dąbrówki Jakub z Zaborowa Jakub ze Stradomia Mikołaj Bylina Maciej z Łabiszyna Benedykt Hesse Andrzej z Sadowia Benedykt Hesse Jan z Dąbrówki Jan z Pniew Jan ze Słupcy Mikołaj z Kalisza Jan z Dąbrówki Benedykt Hesse Mikołaj Bylina Benedykt Hesse Jan z Pniew Kasper Rokenberg Jan z Dąbrówki Kasper Rokenberg Wojciech z Liśca Sędziwój Tęczyński Mikołaj Bylina Arnolf z Mirzyńca Paweł z Kłobucka Mikołaj z Kalisza Piotr Gaszowiec Andrzej Grzymała Paweł z Kłobucka Jan z Dąbrówki Jan z Latoszyna Stanisław z Szadka Mikołaj Bylina Piotr Gaszowiec Arnolf z Mirzyńca Jan z Dąbrówki Klemens z Górki Maciej z Kościana Maciej z Błędowa Jakub z Szadka Maciej z Błędowa Jakub z Szadka Jan ze Słupcy Maciej z Kobylina Stanisław z Zawady Jerzy Proger Jan Beber Arnolf z Mirzyńca Klemens z Górki Stanisław z Brzezin Maciej z Kościana Jan z Latoszyna Maciej z Kobylina Maciej z Kościana Jan Baruchowski Mikołaj z Krakowa Maciej z Kobylina Stanisław z Kobylina Maciej z Kobylina Bernard Mikisch Stanisław z Brzezin Maciej z Kobylina Jan z Pilczy Maciej z Kobylina Jan z Latoszyna Jan ze Staniszewic Jan z Oświęcimia Maciej z Szydłowa Walenty z Olkusza Andrzej z Łabiszyna Jan z Wysokiej Jan Thurzo Jan ze Starzechowic
Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1500–1599)	Walenty z Olkusza Jan z Reguł Wojciech z Pniew Mikołaj z Pilczy Maciej Miechowita Jan z Reguł Marcin Łysy Jakub z Gostynina Jan Amicinus Maciej Miechowita Bernard z Biskupiego Jan z Reguł Maciej Miechowita Jan z Reguł Stanisław Skawinka Stanisław Biel Adam z Bochenia Maciej Miechowita Jan z Oświęcimia Michał z Bystrzykowa Andrzej Gorra Jakub z Ercieszowa Jan Amicinus Stanisław Biel Maciej Miechowita Jakub z Ercieszowa Jan z Oświęcimia Stanisław Biel Marcin Biem Jakub z Ercieszowa Piotr Wedeliciusz Jan Amicinus Łukasz Noskowski Marcin Biem Bernard z Biskupiego Mikołaj z Koprzywnicy Marcin Biem Stanisław Biel Jakub z Ercieszowa Stanisław Biel Mikołaj Mleczko Marcin Biem Marcin Bełza Grzegorz Snopek Grzegorz ze Stawiszyna Jan Grodek Erazm Wonsam Mikołaj Mleczko Jan Prosiński Jan Grodek Zygmunt ze Stężycy Mikołaj z Szadka Jakub Friedel Jan Grodek Antoni z Napąchania Zygmunt ze Stężycy Maciej Łącki Mikołaj z Szadka Marcin Krokier Mikołaj z Szadka Jan z Turobina Marcin Krokier Sebastian Janeczka Zygmunt ze Stężycy Jan Dobrosielski Marcin Krokier Zygmunt ze Stężycy Marcin Krokier Jan z Turobina Stanisław Stalek Mikołaj z Bodzęcina Marcin Glicjusz Jakub Górski Jan z Turobina Jakub Górski Stanisław Stalek Marcin Glicjusz Jakub Górski Marcin Glicjusz Stanisław Zawadzki Jakub Górski Jan z Wieliczki Marcin Glicjusz Marcin Fox Piotr z Gorczyna Marcin Glicjusz Stanisław Zawadzki Marcin Glicjusz Piotr z Gorczyna Mikołaj Dobrocieski Marcin Glicjusz Stanisław Stalek Jan Muscenius Stanisław Stalek Piotr z Gorczyna Jan Muscenius Walenty z Widawy Piotr z Gorczyna Walenty Fontanus Piotr z Gorczyna Jan Muscenius
Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1600–1699)	Mikołaj Dobrocieski Walenty z Widawy Jan Muscenius Mikołaj Dobrocieski Walenty Fontanus Mikołaj Dobrocieski Piotr z Gorczyna Andrzej Schoneus Sebastian Krupka Andrzej Schoneus Adam Falęcki Piotr z Gorczyna Adam Falęcki Andrzej Schoneus Piotr z Gorczyna Andrzej Schoneus Sebastian Krupka Jakub Janidło Sebastian Krupka Walenty Fontanus Błażej Bazyli Goliniusz Jakub Janidło Sebastian Krupka Jakub z Turobina Jakub Najmanowicz Błażej Bazyli Goliniusz Jakub Najmanowicz Sebastian Krupka Jakub Najmanowicz Daniel Sigonius Krzysztof Najmanowicz Wojciech Borowski Jakub Najmanowicz Daniel Sigonius Adam Opatowczyk Jakub Najmanowicz Krzysztof Najmanowicz Jakub Najmanowicz Adam Opatowczyk Daniel Sigonius Wojciech Borowski Maciej Wojeński Stanisław Pudłowski Jakub Najmanowicz Adam Opatowczyk Jakub Papenkowic Jakub Witeliusz Wawrzyniec Śmieszkowicz Jakub Witeliusz Paweł Herka Zygmunt Gregorowicz^[A] Jakub Papenkowic Stanisław Różycki Gabriel Ochocki starszy Jakub Górski Zygmunt Gregorowicz Jan Brożek Wawrzyniec Karyński^[A] Gabriel Ochocki starszy Maciej Kraśnicki Adam Rosczewic^[A] Franciszek Roliński Stanisław Jurkowski Adam Rosczewic Wojciech Łańcucki Andrzej Kucharski Adam Rosczewic Andrzej Kucharski Stanisław Jurkowski Franciszek Roliński Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Andrzej Kucharski Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Andrzej Kucharski Wojciech Łańcucki Andrzej Kucharski Wojciech Dąbrowski^[A] Wojciech Papenkowic Wojciech Dąbrowski Szymon Makowski Wojciech Łańcucki Jakub Baltazarowicz Franciszek Józef Przewoski Samuel Formankowicz Marcin Winkler Jan Michalski Franciszek Józef Przewoski Krzysztof Franciszek Sowiński Sebastian Jan Piskorski Marcin Winkler Krzysztof Franciszek Sowiński Sebastian Jan Piskorski
AkademiaKrakowska / Uniwersytet Krakowski (1700–1777)	Maciej Stanisław Psojecki Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki^[A] Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki Marcin Węgrzynowicz Marcin Ośliński Andrzej Krupecki Gabriel Profecki Wojciech Jodłowski Bazyli Płaszczewski Marcin Waleszyński Jan Antoni Luchini Marcin Kurowski Jan Antoni Luchini Stanisław Markiowicz Marcin Waleszyński Franciszek Kalewski Marcin Waleszyński Maciej Ziętkiewicz Jan Antoni Luchini Piotr Szymakowski Jan Antoni Luchini Kazimierz Stanisław Pałaszowski Jan Antoni Luchini Wojciech Myciński Kazimierz Stanisław Pałaszowski Jan Antoni Luchini Stanisław Jan Filipowicz Kazimierz Stanisław Pałaszowski Stanisław Jan Filipowicz Wojciech Myciński Stanisław Sebastian Mamczyński Stanisław Jan Filipowicz Kazimierz Stanisław Pałaszowski Józef Grzegorz Popiołek Stanisław Jan Filipowicz Stanisław Sebastian Mamczyński Kazimierz Jarmundowicz Kazimierz Franciszek Stęplowski Wojciech Jan Kanty Biegaczewicz Kazimierz Franciszek Stęplowski Jakub Marciszowski Kazimierz Franciszek Stęplowski Antoni Żołędziowski Jakub Marciszowski Jan Nepomucen Rygalski Antoni Mikołaj Krząnowski Andrzej Dominik Lipiewicz
Szkoła Główna Koronna (1777–1795)	Antoni Żołędziowski Hugo Kołłątaj Feliks Oraczewski Józef Tomasz Szabel
Szkoła Główna Krakowska (1795–1805)	Józef Tomasz Szabel Stanisław Minocki
Lata 1805–1817^[A]^[B]	Jakub Kraus^[A] Jan Hoffman^[A] Franciszek Marx Jan Morak^[A] Antoni Szaster Franciszek Kodesch Sebastian Alojzy Sierakowski Walenty Litwiński
Uniwersytet Jagielloński (1817–1899)	Walenty Litwiński Sebastian Girtler^[A] Józef Załuski Sebastian Girtler Alojzy Estreicher Karol Hube Wincenty Łańcucki Antoni Mikołaj Matakiewicz Józef Brodowicz Jan Trojański Leon Laurysiewicz Adam Krzyżanowski Józef Brodowicz Józef Majer Florian Sawiczewski Karol Teliga Piotr Bartynowski^[A]^[C] Piotr Bartynowski Józef Dietl Ignacy Czerwiakowski Karol Teliga Antoni Wachholz Julian Dunajewski Józef Majer Franciszek Bratranek Karol Teliga Julian Dunajewski Fryderyk Skobel Józef Kremer Karol Teliga Edward Fierich Gustaw Piotrowski Emilian Czyrniański Fryderyk Zoll Ludwik Teichmann Józef Szujski Julian Dunajewski Maurycy Madurowicz Stefan Kuczyński Józef Pelczar Udalryk Heyzmann Lucjan Rydel Józef Łepkowski Stanisław Kostka Tarnowski Stanisław Spis Franciszek Kasparek Edward Korczyński Wincenty Zakrzewski Władysław Chotkowski Stanisław Madeyski Tadeusz Browicz Stanisław Smolka Feliks Kreutz Władysław Knapiński Józef Kleczyński Stanisław Kostka Tarnowski
Uniwersytet Jagielloński (od 1900)	Maciej Jakubowski Edward Janczewski Tadeusz Gromnicki Edmund Krzymuski Napoleon Cybulski Stefan Pawlicki Kazimierz Morawski Franciszek Gabryl Franciszek Fierich Józef Łazarski August Witkowski Władysław Szajnocha Fryderyk Zoll jr. Kazimierz Kostanecki Władysław Szajnocha Kazimierz Żorawski Maciej Sieniatycki Stanisław Estreicher Julian Nowak Władysław Natanson Jan Łoś Kazimierz Zimmermann Michał Rostworowski Leon Marchlewski Józef Kallenbach Henryk Hoyer Edmund Załęski Konstanty Michalski Stanisław Kutrzeba Stanisław Maziarski Władysław Szafer Tadeusz Lehr-Spławiński Władysław Szafer^[D] Tadeusz Lehr-Spławiński Franciszek Walter Teodor Marchlewski Zygmunt Grodziński Stefan Grzybowski Kazimierz Lepszy Mieczysław Klimaszewski Mieczysław Karaś Mieczysław Hess Józef Gierowski Aleksander Koj Andrzej Pelczar Aleksander Koj Franciszek Ziejka Karol Musioł Wojciech Nowak Jacek Popiel Piotr Jedynak