Tadeusz Gromnicki
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 grudnia 1851 |
| Data i miejsce śmierci |
17 grudnia 1939 |
| Profesor nauk teologicznych[1] | |
| Specjalność: Prawo kanoniczne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1879 – filozofia |
| 2. doktorat |
1889 – teologia |
| Habilitacja |
1891 – prawo kanoniczne |
| Profesura |
1891 |
| Dziekan | |
| Wydział |
Wydział Teologiczny UJ |
| Okres zatrudn. |
1895–1897, 1904–1905, 1907–1908, 1913–1914 |
| Rektor[2] | |
| Uczelnia | |
| Okres spraw. |
1902–1903 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
.jpg)
Tadeusz Gromnicki (ur. 26 grudnia 1851 w Kopyczyńcach, zm. 17 grudnia 1939 w Krakowie) – polski naukowiec i duchowny, ksiądz kanonik, doktor filozofii, profesor teologii, historyk kościoła i prawa kanonicznego, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1902–1903.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 grudnia 1851 w Kopyczyńcach[3] jako syn Antoniego Gromnickiego (oficjał w Galicyjskiej Kasie Oszczędności) oraz Tekli z domu Soleckiej herbu Ostoja. Pochodził ze szlacheckiego rodu Gromnickich z Omelan, pieczętującego się herbem Prawdzic. Kuzyn Stanisława Gromnickiego, proboszcza w Buczaczu. Ukończył gimnazjum we Lwowie i gimnazjum w Brzeżanach (jako eksternista w 1875[4]). Następnie wstąpił do Seminarium we Lwowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologii Uniwersytetu Lwowskiego. Po ukończeniu studiów, został w 1874 wyświęcony na księdza.
Podjął pracę w duszpasterstwie w Kulikowie, a następnie we Lwowie, gdzie przez sześć lat uczył religii w szkole miejskiej oraz studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim. W 1879 ukończył studia na Wydziale Filozofii ze stopniem doktora. W 1880 podjął pracę na stanowisku adiunkta Wydziału Teologicznego Uniwersytetu we Lwowie, aby po czterech latach zostać mianowanym profesorem nadzwyczajnym i objąć katedrę Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1889 uzyskał stopień doktora teologii na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, a dwa lata później stopień profesora zwyczajnego prawa kanonicznego.
Pięciokrotnie piastował funkcję dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego; w latach: 1895–1897, 1904–1905, 1907–1908, 1913–1914. W 1902 został obrany rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i tym samym był posłem wiralnym na Sejmie Krajowym.
Był wieloletnim współpracownikiem Akademii Umiejętności. Dodatkowo pełnił funkcję sędziego pro- i synodalnego w kurii diecezji krakowskiej. W 1919 mianowany przez papieża Benedykta XV prałatem domowym papieskim. W 1921 uhonorowany został godnością kanonika w tzw. kanonii uniwersyteckiej w katedrze krakowskiej. W 1923, podczas synodu diecezji krakowskiej, był przewodniczącym komisji prawniczej. W 1927 mianowany został profesorem honorowym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zmarł 17 grudnia 1939 w Krakowie. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS LD-zach-grob. Kapituły Metropolitalnej)[1].
Jego dorobek naukowy obejmuje liczne publikacje z zakresu prawa i historii[1].
Odznaczenie
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[5]
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Lwów miasto, historia i stan jego, Lwów 1879
- Święci Cyryl i Metody, Kraków 1880
- Synody prowincjonalne oraz czynności niektórych funkcjonariuszów apostolskich w Polsce do r. 1357, Kraków 1885
- Ormjanie w Polsce: ich historja, prawa i przywileje, Warszawa 1899
- Szkoła ludowa a Kościół w Austrii i trzy najnowsze wnioski szkólne, Poznań 1889
- Geschichte der theologischen Facultät an der K.K. Jagellonischen Universität in Krakau, Wien 1893
- Synody prowincjonalne oraz czynności niektórych funkcyonaryuszów apostolskich w Polsce, Kraków 1908
- Świętopietrze w Polsce, Drukarnia A. Koziańskiego, Kraków 1908[6]
- Forma zawierania zaręczyn i małżeństw : według dekretu „Ne Temere” z dnia 2 sierpnia 1907 roku z uwzględnieniem prawa austryackiego, niemieckiego i rosyjskiech, Kraków, Warszawa 1910[7]
- Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego o małżeństwie w zestawieniu z dotychczasowym prawem w: Polonia Sacra T. 2, Kraków 1918[8]
Referaty
[edytuj | edytuj kod]- Referat o małżeństwach mieszanych (wygłoszony na synodzie diecezji krakowskiej w 1923 r., ogłoszony drukiem w aktach synodu)
- Teorya o początku prawa kościelnego: odczyt inauguracyjny w Uniwersytecie Jagiellońskim wygłoszony dnia 11 października 1902 r., Kraków 1902
- Do młodzieży: przemowa wygłoszona przy imatrykulacyi uczniów Uniw. Jagiell., Kraków 1902
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Lista Pamięci. Tadeusz Gromnicki. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)].
- ↑ Poczet Rektorów UJ. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ Kazimierz Figlewicz, Kronika Katedry na Wawelu 1934–1982, Jacek Urban (oprac.), Ewelina Zych (oprac.), Kraków: Wyd. Archiwum i Biblioteka Krakowskiej Kapituły Katedralnej, 2014, s. 94, ISBN 978-83-61793-16-8, OCLC 951398662.
- ↑ Sprawozdanie dyrektora C. K. Wyższego Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1875. Lwów, 1875, s. 61.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- ↑ Świętopietrze w Polsce. kpbc.umk.pl. [dostęp 2015-08-05]. (pol.).
- ↑ Forma zawierania zaręczyn i małżeństw : według dekretu „Ne Temere” z dnia 2 sierpnia 1907 roku z uwzględnieniem prawa austryackiego, niemieckiego i rosyjskiech. rcin.org.pl. [dostęp 2015-08-05].
- ↑ Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego o Małżeństwie w zestawieniu z prawem dotychczasowem, „Polonia Sacra” (2), Kraków 1918 [dostęp 2018-06-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ks. Jan Krzemieniecki: Gromnicki Tadeusz (1851–1939). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VIII. Wrocław – Kraków – Warszawa : Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1959–1960, s. 633–634.
- Seweryn Uruski: Gromniccy h. Prawdzic. W: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 5. Warszawa, 1904.
- Nowy rektor Wszechnicy Jagiellońskiej. „Ilustracya Polska”. Nr 41, s. 965, 10 października 1902.