Antoni Żołędziowski

Antoni Józef Żołędziowski
	; Portret autorstwa Tadeusza Kuntze z 1767
Data i miejsce urodzenia	1711 ; Bodzentyn
Data i miejsce śmierci	1783 ; Kraków
	Rektor Akademii Krakowskiej
Okres sprawowania	1769–1771; 1777-1782
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	6 kwietnia 1737
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Józef Żołędziowski (ur. 1711 w Bodzentynie, zm. 1783 w Krakowie) – ksiądz, teolog, hagiograf, profesor i rektor Akademii Krakowskiej.

Życie

Uczył się w Kolegium Nowodworskiego w Krakowie, a od 1722 na Uniwersytecie Krakowskim. W 1726 uzyskał bakalaureat, a w 1729 doktorat z filozofii. Po ukończeniu studiów wstąpił do stanu duchownego i 6 kwietnia 1737 w Poznaniu uzyskał święcenia kapłańskie^[1].

Jako doktor filozofii, wykładał filozofię i teologię w Krakowie, a potem w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu. W Seminarium Poznańskim został wiceprefektem i profesorem teologii.^[2]

W 1747 wszedł do Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego, otrzymując jednocześnie kanonię św. Floriana. Prawdopodobnie w latach 1748-1752 był rektorem kościoła Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie^[1].

Epitafium w kościele św Anny w Krakowie.

Wybrany jako postulator kanonizacji Jana z Ket spędził w Rzymie szesnaście lat (1752-1768). Po powrocie do Krakowa w 1768 został wybrany rektorem Akademii na rok 1768/1769. Urząd ten pełnił siedmiokrotnie (1769-1771, 1777 do 20 lipca 1782 - w tym okresie jako Szkoła Główna Koronna). Po objęciu rektorstwa przez Hugona Kołłątaja został podkanclerzem, który to urząd sprawował do końca życia. W 1770 otrzymał doktorat teologii^[1].

Był ostatnim prepozytem kościoła św. Jakuba Apostoła na Kazimierzu, od 1777 do złożenia rezygnacji 26 maja 1783 roku. Został pochowany przypuszczalnie w kościele św Anny w Krakowie.

W trakcie swojego życia wspierał Bibliotekę Jagiellońską. W testamencie przekazał na jej rzecz wiele rzadkich książek, kolekcję muszli nabytą we Włoszech, a także medale i monety. Zlecił skatalogowanie rękopisów Collegium Maius. Uniwersytetowi Jagiellońskiemu zapisał 40 tys. zł^[1].

Poglądy

Jest zaliczany do teologów spekulatywnych, pozostającym pod wpływem Tomasza z Akwinu. Jego prace hagiograficzne związane są z Janem z Kęt, m.in. opracował jego żywotw wersji łacińskiej, polskiej i włoskiej. Nie zajmował się problematyką czysto filozoficzną.

Jako rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, zajmował stanowisko umiarkowane pomiędzy zwolennikami reformy uniwersytetu, a zwolennikami dotychczasowego programu nauczania. Realizował program zmian Komisji Edukacji Narodowej i Hugona Kołłątaja, starając się jednocześnie uwzględniać postulaty przedstawicieli filozofii scholastycznej. Stał na czele komitetu redagującego nowe podręczniki teologiczne, obowiązujące we wszystkich seminariach duchownych^[1].

Dzieła

(1738) Analogia Divinae Sapientae in Divinissimo Thoma Aquinate, Poznań,
(1745) Majus in coronamentum emeritae virtutis, Kraków,
(1747) Fervidi Academiae et Ecclesiae Dolores, Kraków,
(1769) Andreae Załuski [...], Laudatio funebris, Rzym,
(1770) Dissertatio theologica de praedicamentis, Kraków.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pawlikowski 2011 ↓.
↑ Jacek Wiesiołowski "Krakowscy profesorowie Akademii Lubrańskiego" [w:] Kronika Miasta Poznania 1999, nr 2

Bibliografia

TomaszT. Pawlikowski TomaszT., Żołędziowski Antoni Józef, [w:] AndrzejA. Maryniarczyk (red.), Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 911 .

Linki zewnętrzne

Dzieła Antoniego Żołędziowskiego w bibliotece Polona

[CITEREFPawlikowski2011-1] Pawlikowski 2011 ↓.

[2] Jacek Wiesiołowski "Krakowscy profesorowie Akademii Lubrańskiego" [w:] Kronika Miasta Poznania 1999, nr 2

[po-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Pełniący funkcję rektora w zastępstwie.

[4] Od 1805 do 1809 Uniwersytet połączony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po włączeniu Krakowa do Księstwa Warszawskiego.

[5] W latach 1853–1860 rektorów nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rząd kurator.

[6] Sprawował obowiązki rektora Tajnego Uniwersytetu.

[1]

[2]

[A]

[B]

[C]

[D]

Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1400–1499)	Stanisław ze Skarbimierza Jan Wajduta Mikołaj z Gorzkowa Otton z Mstyczowa Jan Szafraniec Jan Rzeszowski Mikołaj z Pyzdr Franciszek z Brzegu Andrzej z Kokorzyna Eliasz z Wąwolnicy Mikołaj z Kozłowa Łukasz z Wielkiego Koźmina Mikołaj Hinczowic Stanisław ze Skarbimierza Paweł Włodkowic Mikołaj Budziszyn Mikołaj z Konradswalde Jan Falkowski Paweł Włodkowic^[A] Pełka z Borzykowej Jan Kro Jakub z Nowego Sącza Jakub z Zaborowa Mikołaj Goldberg Tomasz z Chrobrza Aleksander Jakub Peyser Maciej z Koła Jan z Radochoniec Jakub z Zaborowa Jan z Pawii Andrzej z Kokorzyna Władysław Oporowski Jan Elgot Benedykt Hesse Wawrzyniec z Raciborza Andrzej z Kokorzyna Franciszek Kreysewicz Jan z Wielunia Andrzej z Buku Jan z Radochoniec Dziersław z Borzymowa Tomasz ze Strzempina Mikołaj Tempelfeld Tomasz z Bodzentyna Stanisław z Uścia Jan Puszka Michał z Szydłowa Andrzej z Buku Jan z Jastrzębia Jakub z Zaborowa Jan Elgot Dziersław z Borzymowa Mikołaj z Krakowa Jakub Parkosz Jan z Dobry Jakub Parkosz Paweł z Piotrkowa Stanisław Cielątko Tomasz ze Strzempina Jakub z Zaborowa Bartłomiej z Radomia Stanisław Cielątko Stanisław z Sobniowa Jan z Dąbrówki Jakub z Zaborowa Jakub ze Stradomia Mikołaj Bylina Maciej z Łabiszyna Benedykt Hesse Andrzej z Sadowia Benedykt Hesse Jan z Dąbrówki Jan z Pniew Jan ze Słupcy Mikołaj z Kalisza Jan z Dąbrówki Benedykt Hesse Mikołaj Bylina Benedykt Hesse Jan z Pniew Kasper Rokenberg Jan z Dąbrówki Kasper Rokenberg Wojciech z Liśca Sędziwój Tęczyński Mikołaj Bylina Arnolf z Mirzyńca Paweł z Kłobucka Mikołaj z Kalisza Piotr Gaszowiec Andrzej Grzymała Paweł z Kłobucka Jan z Dąbrówki Jan z Latoszyna Stanisław z Szadka Mikołaj Bylina Piotr Gaszowiec Arnolf z Mirzyńca Jan z Dąbrówki Klemens z Górki Maciej z Kościana Maciej z Błędowa Jakub z Szadka Maciej z Błędowa Jakub z Szadka Jan ze Słupcy Maciej z Kobylina Stanisław z Zawady Jerzy Proger Jan Beber Arnolf z Mirzyńca Klemens z Górki Stanisław z Brzezin Maciej z Kościana Jan z Latoszyna Maciej z Kobylina Maciej z Kościana Jan Baruchowski Mikołaj z Krakowa Maciej z Kobylina Stanisław z Kobylina Maciej z Kobylina Bernard Mikisch Stanisław z Brzezin Maciej z Kobylina Jan z Pilczy Maciej z Kobylina Jan z Latoszyna Jan ze Staniszewic Jan z Oświęcimia Maciej z Szydłowa Walenty z Olkusza Andrzej z Łabiszyna Jan z Wysokiej Jan Thurzo Jan ze Starzechowic
Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1500–1599)	Walenty z Olkusza Jan z Reguł Wojciech z Pniew Mikołaj z Pilczy Maciej Miechowita Jan z Reguł Marcin Łysy Jakub z Gostynina Jan Amicinus Maciej Miechowita Bernard z Biskupiego Jan z Reguł Maciej Miechowita Jan z Reguł Stanisław Skawinka Stanisław Biel Adam z Bochenia Maciej Miechowita Jan z Oświęcimia Michał z Bystrzykowa Andrzej Gorra Jakub z Ercieszowa Jan Amicinus Stanisław Biel Maciej Miechowita Jakub z Ercieszowa Jan z Oświęcimia Stanisław Biel Marcin Biem Jakub z Ercieszowa Piotr Wedeliciusz Jan Amicinus Łukasz Noskowski Marcin Biem Bernard z Biskupiego Mikołaj z Koprzywnicy Marcin Biem Stanisław Biel Jakub z Ercieszowa Stanisław Biel Mikołaj Mleczko Marcin Biem Marcin Bełza Grzegorz Snopek Grzegorz ze Stawiszyna Jan Grodek Erazm Wonsam Mikołaj Mleczko Jan Prosiński Jan Grodek Zygmunt ze Stężycy Mikołaj z Szadka Jakub Friedel Jan Grodek Antoni z Napąchania Zygmunt ze Stężycy Maciej Łącki Mikołaj z Szadka Marcin Krokier Mikołaj z Szadka Jan z Turobina Marcin Krokier Sebastian Janeczka Zygmunt ze Stężycy Jan Dobrosielski Marcin Krokier Zygmunt ze Stężycy Marcin Krokier Jan z Turobina Stanisław Stalek Mikołaj z Bodzęcina Marcin Glicjusz Jakub Górski Jan z Turobina Jakub Górski Stanisław Stalek Marcin Glicjusz Jakub Górski Marcin Glicjusz Stanisław Zawadzki Jakub Górski Jan z Wieliczki Marcin Glicjusz Marcin Fox Piotr z Gorczyna Marcin Glicjusz Stanisław Zawadzki Marcin Glicjusz Piotr z Gorczyna Mikołaj Dobrocieski Marcin Glicjusz Stanisław Stalek Jan Muscenius Stanisław Stalek Piotr z Gorczyna Jan Muscenius Walenty z Widawy Piotr z Gorczyna Walenty Fontanus Piotr z Gorczyna Jan Muscenius
Akademia Krakowska / Uniwersytet Krakowski (1600–1699)	Mikołaj Dobrocieski Walenty z Widawy Jan Muscenius Mikołaj Dobrocieski Walenty Fontanus Mikołaj Dobrocieski Piotr z Gorczyna Andrzej Schoneus Sebastian Krupka Andrzej Schoneus Adam Falęcki Piotr z Gorczyna Adam Falęcki Andrzej Schoneus Piotr z Gorczyna Andrzej Schoneus Sebastian Krupka Jakub Janidło Sebastian Krupka Walenty Fontanus Błażej Bazyli Goliniusz Jakub Janidło Sebastian Krupka Jakub z Turobina Jakub Najmanowicz Błażej Bazyli Goliniusz Jakub Najmanowicz Sebastian Krupka Jakub Najmanowicz Daniel Sigonius Krzysztof Najmanowicz Wojciech Borowski Jakub Najmanowicz Daniel Sigonius Adam Opatowczyk Jakub Najmanowicz Krzysztof Najmanowicz Jakub Najmanowicz Adam Opatowczyk Daniel Sigonius Wojciech Borowski Maciej Wojeński Stanisław Pudłowski Jakub Najmanowicz Adam Opatowczyk Jakub Papenkowic Jakub Witeliusz Wawrzyniec Śmieszkowicz Jakub Witeliusz Paweł Herka Zygmunt Gregorowicz^[A] Jakub Papenkowic Stanisław Różycki Gabriel Ochocki starszy Jakub Górski Zygmunt Gregorowicz Jan Brożek Wawrzyniec Karyński^[A] Gabriel Ochocki starszy Maciej Kraśnicki Adam Rosczewic^[A] Franciszek Roliński Stanisław Jurkowski Adam Rosczewic Wojciech Łańcucki Andrzej Kucharski Adam Rosczewic Andrzej Kucharski Stanisław Jurkowski Franciszek Roliński Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Andrzej Kucharski Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Wojciech Łańcucki Szymon Makowski Andrzej Kucharski Wojciech Łańcucki Andrzej Kucharski Wojciech Dąbrowski^[A] Wojciech Papenkowic Wojciech Dąbrowski Szymon Makowski Wojciech Łańcucki Jakub Baltazarowicz Franciszek Józef Przewoski Samuel Formankowicz Marcin Winkler Jan Michalski Franciszek Józef Przewoski Krzysztof Franciszek Sowiński Sebastian Jan Piskorski Marcin Winkler Krzysztof Franciszek Sowiński Sebastian Jan Piskorski
AkademiaKrakowska / Uniwersytet Krakowski (1700–1777)	Maciej Stanisław Psojecki Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki^[A] Piotr Praczlewicz Andrzej Krupecki Marcin Węgrzynowicz Marcin Ośliński Andrzej Krupecki Gabriel Profecki Wojciech Jodłowski Bazyli Płaszczewski Marcin Waleszyński Jan Antoni Luchini Marcin Kurowski Jan Antoni Luchini Stanisław Markiowicz Marcin Waleszyński Franciszek Kalewski Marcin Waleszyński Maciej Ziętkiewicz Jan Antoni Luchini Piotr Szymakowski Jan Antoni Luchini Kazimierz Stanisław Pałaszowski Jan Antoni Luchini Wojciech Myciński Kazimierz Stanisław Pałaszowski Jan Antoni Luchini Stanisław Jan Filipowicz Kazimierz Stanisław Pałaszowski Stanisław Jan Filipowicz Wojciech Myciński Stanisław Sebastian Mamczyński Stanisław Jan Filipowicz Kazimierz Stanisław Pałaszowski Józef Grzegorz Popiołek Stanisław Jan Filipowicz Stanisław Sebastian Mamczyński Kazimierz Jarmundowicz Kazimierz Franciszek Stęplowski Wojciech Jan Kanty Biegaczewicz Kazimierz Franciszek Stęplowski Jakub Marciszowski Kazimierz Franciszek Stęplowski Antoni Żołędziowski Jakub Marciszowski Jan Nepomucen Rygalski Antoni Mikołaj Krząnowski Andrzej Dominik Lipiewicz
Szkoła Główna Koronna (1777–1795)	Antoni Żołędziowski Hugo Kołłątaj Feliks Oraczewski Józef Tomasz Szabel
Szkoła Główna Krakowska (1795–1805)	Józef Tomasz Szabel Stanisław Minocki
Lata 1805–1817^[A]^[B]	Jakub Kraus^[A] Jan Hoffman^[A] Franciszek Marx Jan Morak^[A] Antoni Szaster Franciszek Kodesch Sebastian Alojzy Sierakowski Walenty Litwiński
Uniwersytet Jagielloński (1817–1899)	Walenty Litwiński Sebastian Girtler^[A] Józef Załuski Sebastian Girtler Alojzy Estreicher Karol Hube Wincenty Łańcucki Antoni Mikołaj Matakiewicz Józef Brodowicz Jan Trojański Leon Laurysiewicz Adam Krzyżanowski Józef Brodowicz Józef Majer Florian Sawiczewski Karol Teliga Piotr Bartynowski^[A]^[C] Piotr Bartynowski Józef Dietl Ignacy Czerwiakowski Karol Teliga Antoni Wachholz Julian Dunajewski Józef Majer Franciszek Bratranek Karol Teliga Julian Dunajewski Fryderyk Skobel Józef Kremer Karol Teliga Edward Fierich Gustaw Piotrowski Emilian Czyrniański Fryderyk Zoll Ludwik Teichmann Józef Szujski Julian Dunajewski Maurycy Madurowicz Stefan Kuczyński Józef Pelczar Udalryk Heyzmann Lucjan Rydel Józef Łepkowski Stanisław Kostka Tarnowski Stanisław Spis Franciszek Kasparek Edward Korczyński Wincenty Zakrzewski Władysław Chotkowski Stanisław Madeyski Tadeusz Browicz Stanisław Smolka Feliks Kreutz Władysław Knapiński Józef Kleczyński Stanisław Kostka Tarnowski
Uniwersytet Jagielloński (od 1900)	Maciej Jakubowski Edward Janczewski Tadeusz Gromnicki Edmund Krzymuski Napoleon Cybulski Stefan Pawlicki Kazimierz Morawski Franciszek Gabryl Franciszek Fierich Józef Łazarski August Witkowski Władysław Szajnocha Fryderyk Zoll jr. Kazimierz Kostanecki Władysław Szajnocha Kazimierz Żorawski Maciej Sieniatycki Stanisław Estreicher Julian Nowak Władysław Natanson Jan Łoś Kazimierz Zimmermann Michał Rostworowski Leon Marchlewski Józef Kallenbach Henryk Hoyer Edmund Załęski Konstanty Michalski Stanisław Kutrzeba Stanisław Maziarski Władysław Szafer Tadeusz Lehr-Spławiński Władysław Szafer^[D] Tadeusz Lehr-Spławiński Franciszek Walter Teodor Marchlewski Zygmunt Grodziński Stefan Grzybowski Kazimierz Lepszy Mieczysław Klimaszewski Mieczysław Karaś Mieczysław Hess Józef Gierowski Aleksander Koj Andrzej Pelczar Aleksander Koj Franciszek Ziejka Karol Musioł Wojciech Nowak Jacek Popiel Piotr Jedynak