Eurocopter EC725

Eurocopter EC725 Super Cougar
	; Śmigłowiec EC725 francuskich sił powietrznych, 2017
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Eurocopter Group; Airbus Helicopters (od 2014)
Typ	śmigłowiec transportowy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	2 pilotów
	Historia
Data oblotu	27 listopada 2000
Lata produkcji	od 2005
Liczba egz.	62
	Dane techniczne
Napęd	2x silniki turbowałowe Makila 1A4
Moc	2413 KM (1800 kW) każdy
	Wymiary
Średnica wirnika	16,20 m
Długość	19,50 m
Wysokość	4,60 m
	Masa
Własna	5330 kg
Użyteczna	5670 kg
Startowa	11000 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	324 km/h
Pułap	6095 m
Zasięg	857 km
	Dane operacyjne
	Liczba miejsc
	28 osób
	Użytkownicy
	Brazylia, Francja, Indonezja,; Kazachstan, Malezja, Meksyk,; Tajlandia
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eurocopter EC725 Super Cougar (bądź H225M Caracal) – śmigłowiec, będący rozwinięciem konstrukcji Eurocopter AS532 Cougar(inne języki). Oblatany 27 listopada 2000, a produkowany od lutego 2005 roku.

Historia

Śmigłowiec powstał na zapotrzebowanie francuskich sił zbrojnych do zadań CSAR (poszukiwawczo-ratunkowych w warunkach bojowych), po odrzuceniu testowanego w latach 1996–1999 AS532A2 Cougar jako zmodernizowana konstrukcja. Pierwszy prototyp wzniósł się w powietrze 27 listopada 2000 roku w miejscowości Marignane.

Zastosowany silnik Turbomeca Makila dało przewagę nad wcześniejszymi konstrukcjami do zadań poszukiwawo-ratunkowych w postaci większego udźwigu i prędkości. Zamontowanie pięciołopatowego wirnika pozwoliło na redukcję wibracji. Wspomagane jest w ten sposób sterowanie maszyną zarówno w zwisie, jak i w trakcie lotu. Awionika pozwala na wykorzystanie śmigłowca zarówno do zadań nocnych, jak i w ciągu dnia bez względu na deszcz czy śnieg. Zasięg został dodatkowo zwiększony dzięki aparaturze umożliwiającej tankowanie w powietrzu. Bezwładnościowy układ nawigacji posiada możliwość planowania misji, a piloci do dyspozycji mają cyfrowy wyświetlacz mapy terenowej, współpracujący z lokalizatorem personelu. Umożliwiono w ten sposób szybkie ustalenie pozycji żołnierza celem ewakuacji przy pomocy jego nadajnika. Burtowe drzwi umożliwiają desant linowy z pokładu oraz użycie wciągarki. Dla bezpieczeństwa na terenie działań wojskowych zainstalowano system ostrzegania przed namierzeniem laserem czy radiolokacją. Wirnik został zaprojektowany aby był kuloodporny, a zbiorniki paliwa jako samouszczelniające się. Dla obrony na burtach zamontowane są dwa karabiny maszynowe kalibru 7,62 mm oraz opcjonalnie dwa zasobniki z niekierowanymi rakietami lub 20 mm działka. Kabina pasażerska może pomieścić do 29 osób, które są chronione przez burty do kalibru 12,7 mm oraz opcjonalny montaż osłon dla ładowni dla pocisków 7,62 mm^[1].

Pierwsze sześć śmigłowców dostarczono do francuskich sił powietrznych w lutym 2005 roku. Dalsze osiem sztuk odebrała francuska armia. W 2008 zamówienie na 50 sztuk złożyła Brazylia (18 dla sił powietrznych, 16 dla marynarki i 16 dla wojsk lądowych). Od 2010 roku Meksyk zamówił łącznie 12 śmigłowców dla sił powietrznych i dla marynarki. Malezja w 2011 roku zamówiła 12 sztuk dla marynarki wojennej, które mają zastąpić przestarzałe SH-3 Sea Kingi. Po sześć śmigłowców zamówiła też Indonezja i Tajlandia^[2], a trzydzieści – Kuwejt^[3].

W ogłoszonym 29 marca 2012 roku przetargu na śmigłowce wielozadaniowe dla Wojska Polskiego dla zastąpienia Mi-8 i Mi-14, przewidującym dostawy 26 maszyn od 2015 roku^[4]^[5], Airbus Helicopters oferował śmigłowiec H225M Caracal. W 2013 roku liczbę śmigłowców zwiększono z 26 do 70 sztuk, w tym 48 transportowych^[6], termin składania ofert upłynął 30 grudnia 2014^[7]. Na zakup 70 śmigłowców z dostawami w latach 2017–2022 zarezerwowano 11,5 mld PLN. 21 kwietnia 2015 roku Ministerstwo Obrony Narodowej dopuściło do fazy testów śmigłowiec Airbus H2250M Caracal z zamiarem zakupu 50 śmigłowców za 13,5 mld PLN, w wersjach: 16 transportowych, 13 ratownictwa bojowego (CSAR, w tym sześć morskich), 8 wsparcia wojsk specjalnych, 8 zwalczanie okrętów podwodnych i 5 ewakuacji medycznej^[8]. Dwie konkurencyjne oferty odrzucono ze względów formalnych^[9]: PZL Mielec na śmigłowiec Sikorsky S-70i Black Hawk została odrzucona z powodu braku uzbrojenia^[10], a oferta PZL-Świdnik na AgustaWestland AW149 z powodu terminu dostaw od 2019 zamiast od 2017 roku^[11]. W maju 2015 roku w 33. BLT w Powidzu przeprowadzono dwutygodniowe próby państwowe śmigłowca, które zakończyły się pozytywnie^[12]. 30 września 2015 rozpoczęto negocjacje offsetowe z producentem^[13]. 4 października 2016 Ministerstwo Rozwoju poinformowało o zakończeniu negocjacji umowy offsetowej, gdyż Airbus Helicopters nie przedstawił oferty zabezpieczającej w należyty sposób interesów ekonomicznych oraz bezpieczeństwa Polski^[14]^[15]. Zdaniem producenta decyzja o zerwaniu negocjacji została podjęta jednostronnie przez Ministerstwo^[16]. Zerwanie kontraktu miało być konsekwencją rekomendacji dr. Berczyńskiego^[17]. Producent domagał się odszkodowania za niepodpisanie wynegocjowanego kontraktu, w konsekwencji strona polska, aby uniknąć postępowania arbitrażowego i nie pogarszać relacji polsko-francuskich, zawarła ugodę z producentem, w wyniku której Skarb Państwa został zobowiązany do zapłaty 80 mln złotych firmie Airbus^[18].

W zależności od konfiguracji śmigłowce specjalizują się w wykonywaniu zadań transportu wojska, poszukiwawczo-ratowniczej, ewakuacji medycznej, patrolowania mórz^[19]. Odmiana cywilna znana jest jako H225 (do 2015 roku jako EC225). Do 2015 roku wyprodukowano 170 śmigłowców dla odbiorców cywilnych lub rządowych w tym 70% do obsługi platform wiertniczych, a inne m.in. dla policji lub zadań SAR^[20].

Służba

Francuskie Siły Powietrzne ogłosiły gotowość operacyjną dla śmigłowców 1 czerwca 2006 roku. Dwie maszyny 14 lipca 2006 roku dokonały przelotu nad Paryżem aby następnie skierować się do Cazaux na odprawę załóg o sytuacji w Libanie. Rząd francuski podjął decyzję o ewakuacji swoich obywateli z tamtych rejonów. Wysłano ostatecznie trzy śmigłowce do bazy RAF na Cyprze, które odbyły międzylądowania na terenie Włoch i Grecji. Pierwsza misja ewakuacyjna miała miejsce 16 lipca 2006 roku w Bejrucie. W dziewięć tygodni wykonano 90 lotów ewakuując 1000 osób^[21].

W listopadzie 2006 roku śmigłowce z Cypru zostały przeniesione na tereny Afganistanu, w którym operowały do listopada 2007 roku. Włączone zostały do jednostki BATHELICO, która posiadała łącznie 14 śmigłowców: Aérospatiale Gazelle, Cougar, Caracal i Eurocopter Tiger. W Afganistanie Caracale wykonały 3396 misji bojowych zwiększając nalot do 3327 godzin. Misji ewakuacyjnych wykonano 250 zabierając 279 osób, w tym dwa razy ratowano załogi rozbitych śmigłowców. Podczas bitwy pod Uzbin śmigłowce miały za zadanie ewakuację francuskich żołnierzy. W 30 godzin wykonano zadanie i dostarczono 3 tony amunicji. Redukcja liczebna jednostki rozpoczęła się w październiku 2012 roku od wycofania śmigłowców Gazelle, a jako ostatnie były przywiezione do Francji śmigłowce Caracal na pokładzie An-124 Rusłan w marcu 2013 roku^[21].

W 2011 roku dwa śmigłowce operowały z pokładu lotniskowca Charles de Gaulle podczas Wojny domowej w Libii. Stacjonował on około 50 mil morskich od wybrzeża. Zadaniami śmigłowców było poszukiwania ratownicze i obserwacja rejonu Bengazi. W momencie powrotu lotniskowca do macierzystego portu w Tulonie śmigłowce przeniesiono na inne okręty z których operowała Śmigłowcowa Grupa Uderzeniowa 15 mil morskich od wybrzeża. Wtedy ich zadaniem stała się również obrona floty podczas patroli i wykrywania małych jednostek wroga i ich eliminowania^[22].

Wyposażenie

2 karabiny maszynowe FN MAG zamieszczone po obu stronach śmigłowca
2 wyrzutnie pocisków rakietowych 68 mm
2 działka GIAT 20 mm
system ostrzegający o opromieniowaniu wiązką radarową EWR-99 FRUIT RWR
wyrzutnia flar/dipoli Alkan ELIPS

Śmigłowce mogą być wyposażone m.in. w sondę do tankowania w locie, awaryjne pływaki, głowicę optoelektroniczną. Z tyłu kadłuba znajduje się miniaturowa rampa załadunkowa. Rozwijana jest wersja morska dla Brazylii z radarem APS-143C(V)3 OceanEye, uzbrojona w pociski AM39 Exocet^[23].

Użytkownicy

Użytkownicy Eurocopter EC725^[24]:

Brazylia

Montowane przez Helibras w Itajubá.

Francja

Indonezja

Tentara Nasional Indonesia-Angkatan Udara (2+12)

Kazachstan

Mają być zmontowane przez TOO Eurocopter Kazakhstan Engineering w Astanie.

Siły Powietrzne i Obrony Powietrznej (+20)

Malezja

Tentera Udara DiRaja Malaysia (12)

Meksyk

Fuerza Aérea Mexicana (5+3)^[25].
Armada de México (3)

Tajlandia

Kong Thab Akat Thai (4+2)

Zobacz też

Przypisy

↑ Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 47-48 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323
↑ DODATKOWE EC725 DLA TAJLANDII.
↑ Łukasz Golowanow: Trzydzieści Caracali dla Kuwejtu. Konflikty.pl, 9 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-09].
↑ Zamówienia publiczne / IU/36/IX-30/UZ/PRZ/DOS/S/2012.. iu.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-21)]. INSPEKTORAT UZBROJENIA, 29 marca 2012.
↑ http://www.altair.com.pl/news/view?news_id=7577. Altair, 29 marca 2012.
↑ Oficjalnie o zakupie 70 śmigłowców. Altair, 21 lutego 2013.
↑ MON znów przesunął termin składania ofert w przetargu na śmigłowce. TVP Info, 24 listopada 2014.
↑ Airbus jedynym finalistą na śmigłowiec Sił Zbrojnych RP. dziennikzbrojny.pl, 2015-04-21.
↑ Według MON tylko oferta śmigłowca Airbusa spełniła wymogi formalne. W pokonanym polu śmigłowce produkowane w Polsce. wgospodarce.pl, 21 kwietnia 2015.
↑ MON o odrzuceniu oferty PZL Mielec. „Udział w przetargu miał charakter dobrowolny”.. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-28)]. defence24.pl, 5 maja 2015.
↑ PZL Świdnik: Dostawy śmigłowców zgodnie z wymogami od 2017 roku.. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-28)]. defence24.pl, 25 kwietnia 2015.
↑ Pozytywna weryfikacja Caracala. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. defence24.pl, 27 maja 2015.
↑ MON – mistrzowie negocjacji. Nasz Dziennik, 17 października 2015.
↑ Zerwany kontrakt na caracale?. „Gazeta Wyborcza”, s. 8, 5 października 2016.
↑ Rząd zerwał negocjacje. Polska jednak nie kupi śmigłowców Caracal od Francuzów.. wiadomosci.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-05)]. gazeta.pl, 4 października 2016.
↑ w, Airbus Helicopters wydaje oświadczenie w sprawie Caracali, „Dzienniklodzki.pl” [dostęp 2016-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-26] .
↑ Magdalena Rigamonti: Berczyński: Nie wiem, czy pani wie, ale to ja wykończyłem caracale.. [w:] [Wywiad Rigamonti] [on-line]. Dziennik Gazeta Prawna, 2017-04-17. [dostęp 2023-02-27].
↑ Maciej Miłosz, Tomasz Żółciak, Grzegorz Osiecki: Polityczny reset Caracali. Porozumienie rządu z Airbusem zamyka spór i kosztuje Polskę 80 mln zł.. Dziennik Gazeta Prawna, 2021-12-20. [dostęp 2023-02-27].
↑ EC 725 Cougar Medium Multimission Helicopter, France.
↑ H225 – airbushelicopters.com.
↑ ^a ^b Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 50 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323
↑ Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 50-51 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323
↑ EC725 Helicopter Tested with Exocet Anti-Ship Missiles & AN/APS-143V Radar for Brazilian Navy.
↑ World Air Forces 2016 – Flightglobal. d3fod5fkpt74ph.cloudfront.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)]., 2015-12-18.
↑ W 2015 roku 1 śmigłowiec został zestrzelony w akcji przeciw kartelowi narkotykowemu: Łukasz Golowanow: Meksykański EC725 zestrzelony. 2 maja 2015.

[1] Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 47-48 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323

[2] DODATKOWE EC725 DLA TAJLANDII.

[3] Łukasz Golowanow: Trzydzieści Caracali dla Kuwejtu. Konflikty.pl, 9 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-09].

[4] Zamówienia publiczne / IU/36/IX-30/UZ/PRZ/DOS/S/2012.. iu.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-21)]. INSPEKTORAT UZBROJENIA, 29 marca 2012.

[5] ttp://www.altair.com.pl/news/view?news_id=7577. Altair, 29 marca 2012.

[6] Oficjalnie o zakupie 70 śmigłowców. Altair, 21 lutego 2013.

[7] MON znów przesunął termin składania ofert w przetargu na śmigłowce. TVP Info, 24 listopada 2014.

[8] Airbus jedynym finalistą na śmigłowiec Sił Zbrojnych RP. dziennikzbrojny.pl, 2015-04-21.

[9] Według MON tylko oferta śmigłowca Airbusa spełniła wymogi formalne. W pokonanym polu śmigłowce produkowane w Polsce. wgospodarce.pl, 21 kwietnia 2015.

[10] MON o odrzuceniu oferty PZL Mielec. „Udział w przetargu miał charakter dobrowolny”.. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-28)]. defence24.pl, 5 maja 2015.

[11] PZL Świdnik: Dostawy śmigłowców zgodnie z wymogami od 2017 roku.. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-28)]. defence24.pl, 25 kwietnia 2015.

[12] Pozytywna weryfikacja Caracala. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. defence24.pl, 27 maja 2015.

[13] MON – mistrzowie negocjacji. Nasz Dziennik, 17 października 2015.

[14] Zerwany kontrakt na caracale?. „Gazeta Wyborcza”, s. 8, 5 października 2016.

[15] Rząd zerwał negocjacje. Polska jednak nie kupi śmigłowców Caracal od Francuzów.. wiadomosci.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-05)]. gazeta.pl, 4 października 2016.

[16] w, Airbus Helicopters wydaje oświadczenie w sprawie Caracali, „Dzienniklodzki.pl” [dostęp 2016-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-26] .

[Rigmonti2017-17] Magdalena Rigamonti: Berczyński: Nie wiem, czy pani wie, ale to ja wykończyłem caracale.. [w:] [Wywiad Rigamonti] [on-line]. Dziennik Gazeta Prawna, 2017-04-17. [dostęp 2023-02-27].

[Miłosz2021-18] Maciej Miłosz, Tomasz Żółciak, Grzegorz Osiecki: Polityczny reset Caracali. Porozumienie rządu z Airbusem zamyka spór i kosztuje Polskę 80 mln zł.. Dziennik Gazeta Prawna, 2021-12-20. [dostęp 2023-02-27].

[19] EC 725 Cougar Medium Multimission Helicopter, France.

[20] H225 – airbushelicopters.com.

[:0-21] Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 50 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323

[22] Jan Kraak. Śmigłowiec EC725 Caracal w Armee de. str 50-51 „Lotnictwo”. Nr 7/2014, lipiec 2014. Magnum X. ISSN 1732-5323

[23] EC725 Helicopter Tested with Exocet Anti-Ship Missiles & AN/APS-143V Radar for Brazilian Navy.

[24] World Air Forces 2016 – Flightglobal. d3fod5fkpt74ph.cloudfront.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)]., 2015-12-18.

[25] W 2015 roku 1 śmigłowiec został zestrzelony w akcji przeciw kartelowi narkotykowemu: Łukasz Golowanow: Meksykański EC725 zestrzelony. 2 maja 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

Śmigłowce cywilne	BK 117 EC120 EC130 EC135 EC145 EC155 EC175 EC225 AS332 AS350 AS355 SA/AS365
Śmigłowce wojskowe	AS532 AS550/AS555 AS565 EC635 EC645 EC665 EC725 NH90 HH-65 UH-72
Śmigłowce eksperymentalne	X3

Samoloty myśliwskie	Ouragan Mystère Mystère IV Mirage 2000 Mirage III Mirage F1 Rafale Super Mystère Étendard Super Étendard Future Combat Air System
Samoloty bombowe	Vautour II Mirage IV
Samoloty szturmowe	Mirage 5 Jaguar
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych	Alizé Atlantic
Samoloty szkolno-treningowe	Alpha Jet Magister
Samoloty transportowe	Breguet 941 Noratlas C-160 Falcon 50 Falcon 900
Śmigłowce i pionowzloty	Alouette III Alouette II Dauphin Puma Gazelle Super Puma Super Frelon Écureuil Tiger EC725
Bezzałogowe	MART Harfang Dassault nEUROn EADS Harfang SAGEM Patroller Eurodrone
Konstrukcje doświadczalne i prototypy	Balzac V Baroudeur NC.1071 Triton VG 70 VG 90 Mirage 4000 Mirage G Nord 1601 Nord 2200 NC.1080 SO.4000(inne języki)