Verkiezingen voor het Europees Parlement 2019 in België
| Europees Parlementsverkiezingen 2019 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||||
| Datum | 26 mei 2019 | ||||||
| Land |  België
| ||||||
| Te verdelen zetels | 21 | ||||||
| Opkomst | 88,47% | ||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
Op zondag 26 mei 2019 vonden er in België Europees Parlementsverkiezingen plaats. Er werden door de Belgische kiesgerechtigden 21 parlementsleden gekozen: dat is evenveel als in 2014. Er werden twaalf Nederlandstalige leden door het Nederlands kiescollege, acht Franstalige leden door het Frans kiescollege en een Duitstalig lid door het Duitstalig kiescollege verkozen. In het arrondissement Brussel-Hoofdstad en zes faciliteitengemeenten hadden kiezers de keuze tussen het Nederlands en Frans kiescollege.
Samenvallende verkiezingen
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie ook: Verkiezingen in België 2019Het koninklijk besluit van 15 juni 2018 legde de datum van de Europees Parlementsverkiezingen van 2019 in België vast, na een akkoord op Europees niveau.[1] In uitvoering van artikel 117 van de Grondwet, worden de regionale verkiezingen sinds 1999 automatisch op dezelfde dag gehouden. Dit geeft dus de Brusselse gewestverkiezingen 2019, Vlaamse verkiezingen 2019, Waalse verkiezingen 2019 en Duitstalige Gemeenschapsraadverkiezingen 2019. De herziening van artikel 118 van de Grondwet die deze parlementen de mogelijkheid kan geven een andere datum te kiezen (in het kader van constitutieve autonomie), is nog niet in werking getreden.
Krachtens artikel 65 van de Belgische Grondwet, na herziening van 6 januari 2014 ingevolgde de zesde staatshervorming, worden de federale Kamers sinds 2014 verkozen voor een periode van maximaal vijf jaar, tegenover vier jaar vroeger. Gezien de Kamers niet voortijdig werden ontbonden, zullen dus de Belgische federale verkiezingen in 2019 (net zoals, toen uitzonderlijk, in 2014) op dezelfde dag als de Europese en deelstaatverkiezingen gezamenlijk worden ingericht. De herziening van artikel 46 en 65 die steeds samenvallende federale en Europese verkiezingen vastlegt, is nog niet in werking getreden.
Kiesplicht en stemrecht
[bewerken | brontekst bewerken]In België is er kiesplicht, dat wil zeggen dat iedereen vanaf 18 verplicht is om te gaan stemmen. In de praktijk wil dit zeggen dat iedereen zich dient te melden in het aangewezen kiesbureau, er is dus opkomstplicht. Nadien is de kiezer verplicht zich in het stemhokje te begeven en hier zijn stem uit te brengen. De kiezer kan desnoods blanco of ongeldig stemmen.
Belgen die in een andere EU-lidstaat wonen, hebben het recht om te stemmen op Belgische lijsten bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De wet van 17 november 2016 heeft dit recht uitgebreid tot Belgen die in een niet-EU-lidstaat wonen, wat al mogelijk was voor federale verkiezingen.
Aantal Belgische parlementsleden
[bewerken | brontekst bewerken]De Europese Raad besloot op 29 juni 2018 over te gaan tot een verlaging van het aantal zetels in het Europees Parlement en de herverdeling ervan naar aanleiding van de Brexit, het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie op 29 maart 2019 te verlaten. In de nieuwe samenstelling telt het Europees Parlement nog maar 705 leden in plaats van 751.[2] Van de 73 door de uittreding vrijkomende Britse zetels werden er 46 niet meer verdeeld en 27 aan andere lidstaten toegewezen, zodat het beginsel van degressieve evenredigheid beter werd weerspiegeld. In deze herverdeling werden aan België geen bijkomende zetels toegekend.
Kandidaten
[bewerken | brontekst bewerken]De Europees Parlementsverkiezingen zijn in België sinds 2010 de enige waar een kandidaat stemmen kan ontvangen van kiezers van het volledige kiescollege. Sinds de afschaffing van de verkiezingen voor de Senaat, die een laatste maal plaatsvonden met de Belgische federale verkiezingen 2010 is de Europese lijst de enige die dezelfde is voor alle Nederlandstalige, of alle Franstalige kiezers. Voor de regionale en federale verkiezingen wordt gewerkt met provinciale kieskringen. Partijen overwegen daarom soms hun populaire politici te laten kandideren op de Europese lijst hoewel anderzijds overwegingen meespelen dat partijen en kandidaten niet overduidelijk kiesbedrog wensen te plegen door kandidaten naar voor te schuiven die overduidelijk niet effectief zouden gaan zetelen in het Europees Parlement. Dit probleem stelt zich minder voor partijen die federaal of in deelstaten regeringsverantwoordelijkheid kunnen en willen opnemen omdat het feit dat een parlementslid die zich laat vervangen voor het vervullen van een ambt als minister of staatssecretaris wel makkelijker aanvaard wordt. Anderzijds zijn diezelfde partijen minder geïnteresseerd in hun aantal volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement dan in hun aantal in de Kamer van volksvertegenwoordigers omdat die aantallen een veel directere impact hebben op het gewicht van een partij en de mogelijkheden tot coalitievorming, wat dan weer pleit om populaire politici binnen een provinciale kieskring te laten kandideren voor de federale of deelstaatparlementen.
Marianne Thyssen, die in 2014 werd herkozen als parlementslid in het Europees Parlement en toenmalig lijsttrekker bij de Europees Parlementsverkiezingen van 2014 was voor de CD&V, en die vervolgens Europees commissaris in de Commissie-Juncker werd, kondigde in 2018 aan dat zij in 2019 de politiek zou verlaten.[3]
Lijsttrekkers
[bewerken | brontekst bewerken]Hieronder staan de lijsttrekkers van de partijen:
| Europese fractie |  Nederlands kiescollege
|
 Frans kiescollege
|
 Duitstalig kiescollege
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | Lijsttrekker | Partij | Lijsttrekker | Partij | Lijsttrekker | |||||
| ALDE | Open Vld | Guy Verhofstadt | MR | Olivier Chastel | PFF-MR | Yves Derwahl | ||||
| ECH | N-VA | Geert Bourgeois[4] | ||||||||
| ENV | Vlaams Belang | Gerolf Annemans[5] | ||||||||
| EUL/NGL | PVDA | Line De Witte | PTB | Marc Botenga | ||||||
| EVP | CD&V | Kris Peeters[6] | cdH | Benoît Lutgen | CSP | Pascal Arimont[7] | ||||
| Groenen/VEA | Groen | Petra De Sutter[8] | Ecolo | Philippe Lamberts[9] | Ecolo | Shqiprim Thaqi[10] | ||||
| S&D | sp.a | Kathleen Van Brempt[11] | PS | Paul Magnette[12] | SP | Matthias Zimmermann | ||||
| onbekend | Volt | Christophe Calis | DéFI | Benoît Cassart | ||||||
| PP | Yasmine Dehaene | |||||||||
| ProDG | Lydia Klinkenberg | |||||||||
| Vivant | Alain Mertes | |||||||||
Kandidatenlijsten
[bewerken | brontekst bewerken]Hieronder staan de kandidatenlijsten van de partijen. De verkozenen staan vetgedrukt.
Nederlandstalige kandidatenlijsten
[bewerken | brontekst bewerken]Franstalige kandidatenlijsten
[bewerken | brontekst bewerken]Duitstalige kandidatenlijsten
[bewerken | brontekst bewerken]Uitslag
[bewerken | brontekst bewerken]Uitslag per taalgemeenschap
[bewerken | brontekst bewerken]| Uitslagen in België | 2019 | 2014 | verschil | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | Europese fractie | Zetels | Stemmen | % | Zetels | % | Zetels | ||
| Nederlandstalig | |||||||||
| N-VA | ECH | 3 | 954.048 | 22,44 | 4 | 26,7 | -1 | ||
| VB | ENV | 3 | 811.169 | 19,08 | 1 | 6,8 | +2 | ||
| Open Vld | ALDE | 2 | 678.051 | 15,95 | 3 | 20,4 | -1 | ||
| CD&V | EVP | 2 | 617.651 | 14,53 | 2 | 20,0 | = | ||
| Groen | Groenen/VEA | 1 | 525.908 | 12,37 | 1 | 10,6 | = | ||
| sp.a | S&D | 1 | 434.002 | 10,21 | 1 | 13,2 | = | ||
| PVDA | EUL/NGL | 0 | 210.391 | 4,95 | 0 | 2,4 | - | ||
| Volt | 0 | 20.385 | 0,48 | - | - | - | |||
| Franstalig | |||||||||
| PS | S&D | 2 | 651.157 | 26,69 | 3 | 29,2 | -1 | ||
| Ecolo | Groenen/VEA | 2 | 485.655 | 19,91 | 1 | 11,7 | +1 | ||
| MR | ALDE | 2 | 470.654 | 19,29 | 3 | 27,1 | -1 | ||
| PTB | EUL/NGL | 1 | 355.883 | 14,59 | 0 | 5,5 | +1 | ||
| cdH | EVP | 1 | 218.078 | 8,94 | 1 | 11,4 | = | ||
| DéFI | 0 | 144.555 | 5,92 | 0 | 3,4 | - | |||
| Parti Populaire | 0 | 113.793 | 4,66 | 0 | 6,0 | - | |||
| Duitstalig | |||||||||
| CSP | EVP | 1 | 14.274 | 34,94 | 1 | 30,4 | - | ||
| Ecolo | Groenen/VEA | 0 | 6.675 | 16,37 | 0 | 16,6 | - | ||
| ProDG | 0 | 5.360 | 13,14 | 0 | 13,2 | ||||
| PFF | ALDE | 0 | 4.684 | 11,49 | 0 | 16,0 | - | ||
| SP | S&D | 0 | 4.655 | 11,42 | 0 | 15,1 | - | ||
| Vivant | 0 | 4.550 | 11,16 | 0 | 8,6 | ||||
| DierAnimal | 0 | 606 | 1,49 | - | - | - | |||
Uitslag per Europese fractie
[bewerken | brontekst bewerken]| Stemmen | ||||
|---|---|---|---|---|
| Renew Europe | 17,13% | |||
| S&D | 16,19% | |||
| Groenen | 15,12% | |||
| ECH | 14,17% | |||
| EVP | 12,62% | |||
| ID | 12,05% | |||
| GUE/NGL | 8,42% | |||
| Overige | 4,30% | |||
| Uitslagen in België | Stemmen | Zetels | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Europese fractie | Partijen | NL | FR | DE | Totaal | NL | FR | DE | Totaal | ||
| per fractie | |||||||||||
| ALDE | VLD / MR / PFF | 678.051 | 470.654 | 4.684 | 1.153.389 | 2 | 2 | 0 | 4 | ||
| S&D | sp.a / PS / SP | 434.002 | 651.157 | 4.655 | 1.089.814 | 1 | 2 | 0 | 3 | ||
| Groenen | Groen / Ecolo | 525.908 | 485.655 | 6.675 | 1.018.238 | 1 | 2 | 0 | 3 | ||
| ECH | N-VA | 954.048 | - | - | 954.048 | 3 | 0 | 0 | 3 | ||
| EVP | CD&V / cdh / CSP | 617.651 | 218.078 | 14.274 | 850.003 | 2 | 1 | 1 | 4 | ||
| ID | VB | 811.169 | - | - | 811.169 | 3 | 0 | 0 | 3 | ||
| GUE/NGL | PVDA/PTB | 210.391 | 355.883 | - | 566.274 | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
| Overige | 20.385 | 258.348 | 10.516 | 289.249 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
Verkozenen
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Lijst van leden van het Europees Parlement (2019-2024) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.- Geert Bourgeois (N-VA, 343.290)
- Guy Verhofstadt (Open Vld, 342.460)
- Paul Magnette (PS, 295.339)
- Kris Peeters (CD&V, 256.822)
- Gerolf Annemans (VB, 207.054)
- Petra De Sutter (Groen, 143.377)
- Kathleen Van Brempt (sp.a, 127.053)
- Olivier Chastel (MR, 123.331)
- Philippe Lamberts (Ecolo, 115.922)
- Frédérique Ries (MR, 111.477)
- Johan Van Overtveldt (N-VA, 104.723)
- Benoît Lutgen (cdH, 95.783)
- Assita Kanko (N-VA, 85.950)
- Marie Arena (PS, 68.981)
- Marc Botenga (PTB, 68.033)
- Hilde Vautmans (Open Vld, 63.225)
- Filip De Man (VB, 58.486)
- Saskia Bricmont (Ecolo, 57.261)
- Patsy Vatlet (VB, 51.978)
- Cindy Franssen (CD&V, 50.014)
- Pascal Arimont (CSP, 8.992)
- ↑ 15 juni 2018. - Koninklijk besluit tot vastlegging van de datum van de verkiezing van het Europese Parlement
- ↑ Europese Raad - Raad van de Europese Unie, De Europese Raad bepaalt de samenstelling van het Europees Parlement, 29 juni 2018. Gearchiveerd op 27 april 2023.
- ↑ Marianne Thyssen stapt volgend jaar uit de politiek: "Er is ook een leven ernaast", vrtnws.be, 12 juli 2018. Gearchiveerd op 9 augustus 2022.
- ↑ Bart De Wever wil Vlaams minister-president worden, Jambon is kandidaat-premier. De Morgen (14 januari 2019). Gearchiveerd op 14 januari 2019. Geraadpleegd op 14 januari 2019.
- ↑ Vlaams Belang maakt lijsttrekkers bekend. De Standaard (12 januari 2019). Geraadpleegd op 18 januari 2019.
- ↑ De eerste lijsttrekkers zijn er. CD&V (20 november 2018).
- ↑ CSP bestimmte Positionen für DG und Spitzenkandidaten für Europawahl. GrenzEcho (25 november 2018). Gearchiveerd op 5 januari 2019.
- ↑ Petra De Sutter kiest voor Europa. De Standaard (26 november 2018). Gearchiveerd op 15 mei 2023.
- ↑ Philippe Lamberts Ecolo-lijsttrekker bij Europese verkiezingen. Metro (8 december 2018). Gearchiveerd op 13 april 2019.
- ↑ Ecolo mit „grenzenlos grünem Spitzenkandidaten“ für Europa. BRF (15 maart 2019). Gearchiveerd op 15 mei 2023.
- ↑ Kathleen Van Brempt toch lijsttrekker voor Europa. Het Laatste Nieuws (14 januari 2019). Gearchiveerd op 14 januari 2019. Geraadpleegd op 14 januari 2019.
- ↑ Paul Magnette sera tête de liste du PS pour les élections européennes. Le Soir (6 december 2018). Gearchiveerd op 16 mei 2023.
· 
· 