Raledoj
 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Porphyrio martinica
| ||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||
| ||||||||||
Genroj
| ||||||||||
| ||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||
Raledoj (Rallidae) estas familio en la ordo de la Gruoformaj birdoj (Gruiformes). Ĝi konsistas el ĉirkaŭ 170 specioj – sed multaj formortintaj kaj aliaj eble formortintaj – en ĉirkaŭ 40 genroj. Preskaŭ ĉiuj membroj de tiu familio loĝas aŭ vivas ĉe akvaj medioj, escepte de la krekso, kiu loĝas en terkulturejoj.
Aspekto
[redakti | redakti fonton]La plej granda parto de tiuj specioj kuras fortike, ĉar ili posedas fortikajn krurojn kun longaj fingroj, kiuj adaptiĝas taŭge al molaj kaj malebenaj surfacoj, eĉ por piediri sur akva herbaro. Ili havas mallongajn kaj rondformajn flugilojn kaj malmultege ŝvebas aŭ flugas ĉiam tenante hokitaj la krurojn kaj fingrojn; sed kiam ili flugas pro veraj necesoj, ili kapablas fari tion dum longaj distancoj. Iliaj korpoj estas platigitaj laŭflanke. La vostoj estas mallongaj kaj preskaŭ ĉiam estas levitaj. Ambaŭ seksoj aspektas similaj.
Kutimoj
[redakti | redakti fonton]La plej tipaj membroj de la familio de Raledoj okupas plenplenajn kanejojn aŭ junkejojn de malseka medio ĉe lagoj, marĉoj aŭ riveroj. Kanaro estas la plej tipa medio favora por ties natura disvolviĝo kaj kaŝeja defendo. Ili nestumas inter tiu densa vegetaĵaro, ĉar temas pri timidaj, silentaj, malfacile videblaj – escepte de la plej komunaj galinoloj kaj fulikoj – kaj kaŝemaj birdoj. Multaj estas pli aŭskulteblaj ol videblaj. Ili estas ĝenerale ĉiomanĝantaj birdoj. Multaj movas sian kapon antaŭen kaj malantaŭen dum naĝado. Tiuj kiuj migras faras ĝin dumnokte.
Multaj kanejaj specioj estas silentaj; sed aliaj eligas laŭtegajn kaj krepuskajn alvokojn.
Populacio
[redakti | redakti fonton]Insulaj specioj ofte perdis la flugeblecon. Tial multaj formortis pro perhoma enigo de bestoj kiel katoj, ratoj aŭ porkoj. Aliaj specioj estas malfacile kalkuleblaj pro sia malvideblo. Aliaj male, kiel komunaj galinoloj aŭ fulikoj, estas oftaj.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]La familio de raledoj grupiĝis tradicie [1] kune kun Mesitornitedoj (Mesitornithidae), Turnicedoj (Turnicidae), Gruedoj (Gruidae), Aramedoj (Aramidae), Psofiedoj (Psophiidae), Heliornitedoj (Heliornithidae), Rinoketedoj (Rhynochetidae), Eŭripigedoj (Eurypygidae), Kariamedoj (Cariamidae) kaj Otidedoj (Otididae), por formi la ordon de Gruoformaj (Gruiformes). Tamen la nova taksonomio de Sibley-Ahlquist, akceptita en Usono, montras tiun birdogrupon kiel nova ordo, nome Raloformaj (Ralliformes).
Genroj kaj specioj
[redakti | redakti fonton]Formortintaj
[redakti | redakti fonton]- Nezotroko, Kavoralo (Nesotrochis), †, poste forigita el Raledoj
- Deboja nezotroko, (Nesotrochis debooyi), †
- Diaforapterigo (Diaphorapteryx), †
- Hawkins-diaforapterigo, Hokinsa diaforapterigo (Diaphorapteryx hawkinsi), †
- Afanapterigo (Aphanapteryx), †
- Bonazia afanapterigo aŭ Ruĝa ralo, Bonazia ralo (Aphanapteryx bonasia), †
- Eritromaĥo (Erythromachus), †
- Leguat-eritromaĥo, Leguata eritromaĥo, Rodrigesa ralo (Erythromachus leguati), †
- el la genro Hypotaenidia
- Striflugila ralo (Hypotaenidia poeciloptera), †
- Difenbaĥa ralo (Hypotaenidia dieffenbachii), †
- Tahitia ralo (Hypotaenidia pacifica), †
- Ralo de Insulo Wake (Hypotaenidia wakensis), †
- Kabalo (Cabalus), foje inkludita en Gallirallus, †
- Ĉathama ralo (Cabalus modestus), †
- el la genro Driolimno (Dryolimnas):
- Aŭgust-driolimno, Aŭgusta driolimno (Dryolimnas augusti), †
- el la genro Aramido, Arbarralo (Aramides):
- Gorĝa aramido (Aramides gutturalis), dubinda specio, †
- Mundio (Mundia), antaŭe inkludita en Atlantisia, †
- Elpenora mundio (Mundia elpenor), †
- el la genro Porzano (Porzana):
- … porzano (Porzana astrictocarpus), †
- Palmer-porzano, Palmera porzano (Porzana palmeri), †
- Sandviĉa porzano (Porzana sandwichensis), †
- … porzano (Porzana nigra), dubinda specio, †
- Afanokrekso (Aphanocrex), antaŭe inkludita en Atlantisia, †
- … afanokrekso (Aphanocrex podarces), †
- el la genro Porfirio (Porphyrio):
- Lazura porfirio, Reuniona porfirio, Blubirdo (Porphyrio coerulescens), dubinda specio, †
- Kukwiede-porfirio, Kukvidea porfirio, Novkaledonia porfirio (Porphyrio kukwiedei), †
- Blanka porfirio (Porphyrio albus), †
- … porfirio (Porphyrio paepae), †
- Mantell-porfirio, Mantella porfirio, Nordinsula takaheo, Takaheo (Porphyrio mantelli), foje lokita en genro Notornis, †
- McNab-porfirio, Maknaba porfirio (Porphyrio mcnabi), †
- el la genro Galinolo (Gallinula):
- Pacifika galinolo (Gallinula pacifica) foje lokita en genro Pareudiastes, eble †
- Arbara galinolo (Gallinula silvestris), foje lokita en genro Pareudiastes aŭ Edithornis, eble †
- Insula galinolo, Tristana galinolo (Gallinula nesiotis), †
- el la genro Fuliko (Fulica):
- Newton-fuliko, Neŭtona fuliko (Fulica newtoni), †
.jpg)
.jpg)
_from_side.jpg)
Vivantaj
[redakti | redakti fonton]- Sarotruro (Sarothrura)
- Makula sarotruro (Sarothrura pulchra)
- Eleganta sarotruro (Sarothrura elegans)
- Rufa sarotruro (Sarothrura rufa)
- Funebra sarotruro (Sarothrura lugens)
- Boehm-sarotruro, Boema sarotruro (Sarothrura boehmi)
- Strisarotruro (Sarothrura affinis)
- Insula sarotruro (Sarothrura insularis)
- Ayres-sarotruro, Ajresa sarotruro (Sarothrura ayresi)
- Waters-sarotruro, Vatersa sarotruro (Sarothrura watersi)
- Himantornito (Himantornis)
- Sangpieda himantornito (Himantornis haematopus)
- Kaniralo (Canirallus)
- Okula kaniralo (Canirallus oculeus)
- Mentokrekso (Mentocrex)
- Kioloida mentokrekso (Mentocrex kioloides)
- Cingiralo (Mentocrex beankaensis)
- Ralikulo (Rallicula)
- Blankastria ralikulo (Rallicula leucospila)
- Ruĝa ralikulo (Rallicula rubra)
- Forbesa ralikulo (Rallicula forbesi)
- Majra ralikulo (Rallicula mayri)
- Koturnikopo (Coturnicops)
- Eskvizita koturnikopo (Coturnicops exquisitus)
- Novjorka koturnikopo (Coturnicops noveboracensis)
- Marka koturnikopo (Coturnicops notatus)
- Mikropigio (Micropygia)
- Schomburgk-mikropigio, Ŝomburgka mikropigio (Micropygia schomburgkii)
- Ralino (Rallina)
- Trikolora ralino (Rallina tricolor)
- Andamana ralino, Canning-ralino, Kanninga ralino (Rallina canningi)
- Striralino (Rallina fasciata)
- Eŭrizonoida ralino (Rallina eurizonoides)
- Anurolimno (Anurolimnas)
- Kaŝtankapa anurolimno aŭ Kaŝtankapa rufiralo (Anurolimnas castaneiceps aŭ Rufirallus castaneiceps)
- Verda anurolimno aŭ Verda rufiralo (Anurolimnas viridis aŭ Rufirallus viridis)
- Strieca anurolimno aŭ Strieca lateralo (Anurolimnas fasciatus aŭ Laterallus fasciatus)
- Lateralo (Laterallus)
- Strieca lateralo (Laterallus fasciatus)
- Nigrabrila lateralo (Laterallus melanophaius)
- Levraud-lateralo, Levraŭda lateralo (Laterallus levraudi)
- Ruĝa lateralo (Laterallus ruber)
- Blankgorĝa lateralo (Laterallus albigularis)
- Magra lateralo (Laterallus exilis)
- Flavbrusta lateralo, (Laterallus flaviventer)
- Jamajka lateralo, Jamajka ralo (Laterallus jamaicensis)
- Tueros-lateralo aŭ Junina ralo, Tuerosa lateralo (Laterallus tuerosi aŭ Laterallus jamaicensis tuerosi)
- Galapaga lateralo, (Laterallus spilonota)
- Punktoflugila lateralo, (Laterallus spiloptera)
- Tristana lateralo (Laterallus rogersi)
- Blankruĝa lateralo (Laterallus leucopyrrhus)
- Flavflugila lateralo (Laterallus xenopterus)
- Nezoklopeo (Nesoclopeus) konvertita en:
- Hypotaenidia
- Okinava ralo (Hypotaenidia okinawae)
- Kolringa ralo (Hypotaenidia torquata)
- Filipina ralo (Hypotaenidia philippensis) [2]
- Gvama ralo (Hypotaenidia owstoni)
- Novbritia ralo (Hypotaenidia insignis)
- Roviana ralo (Hypotaenidia rovianae)
- Vudforda ralo (Hypotaenidia woodfordi)
- Ralo de Lord Howe (Hypotaenidia sylvestris)
- Galinoralo (Gallirallus)
- Vekaralo, Suda galinoralo, Vekao aŭ Vekaa ralo (Gallirallus australis)
- Aptenoralo (Aptenorallus)
- Kalajana ralo (Aptenorallus calayanensis)
- Kabalo (Cabalus)
- Lafresnea kabalo, Novkaledonia ralo (Cabalus lafresnayanus), probable †
- Ralo (Rallus)
- Longbeka ralo (Rallus longirostris)
- Eleganta ralo (Rallus elegans)
- Azteka ralo (Rallus tenuirostris)
- Ralo de Ridgway (Rallus obsoletus)
- Krepitoralo (R. crepitans)
- Wetmore-ralo, Vetmorea ralo (Rallus wetmorei)
- Virginia ralo aŭ Limregiona ralo (Rallus limicola)
- Ekvadora ralo (Rallus aequatorialis)
- Duonplumba ralo, Bogota ralo (Rallus semiplumbeus)
- Antarkta ralo, Suda ralo (Rallus antarcticus)
- Akvoralo aŭ Akva ralo (Rallus aquaticus)
- Hinda ralo (Rallus indicus), ofte konsiderata kiel subspecio Rallus aquaticus indicus
- Lazura ralo, Afrika ralo (Rallus caerulescens)
- Madagaskara ralo (Rallus madagascariensis)
- Levinio (Lewinia), foje inkludita en Rallus
- Stria levinio (Lewinia striata)
- Mirinda levinio (Lewinia mirifica)
- Brusta levinio (Lewinia pectoralis)
- Müller-levinio, Aŭklanda ralo (Lewinia muelleri)
- Driolimno (Dryolimnas)
- Cuvier-driolimno, Kuviera driolimno (Dryolimnas cuvieri)
- Krekopseo (Crecopsis), foje inkludita en Crex
- afrika krekopseo aŭ afrika krekso (Crecopsis egregia respektive Crex egregia)
- Krekso (Crex)
- Kreksa krekso, Ordinara krekso, Krekso (Crex crex)
- Ruĵetio (Rougetius)
- Aramidopseo (Aramidopsis)
- Platen-aramidopseo, Platena aramidopseo (Aramidopsis plateni)
- Atlantido (Atlantisia)
- Rogers-atlantido, Roĝersa atlantido (Atlantisia rogersi)
- Aramido, Arbarralo (Aramides)
- Mangrova aramido, Mangleja aramido, Malgranda arbarralo (Aramides mangle)
- Ŝultra aramido, Ruĝkola arbarralo (Aramides axillaris)
- Kajena aramido, Grizkola arbarralo (Aramides cajanea)
- Wolf-aramido, Volfa aramido, Bruna arbarralo (Aramides wolfi)
- Ipekaha aramido, Giganta arbarralo (Aramides ypecaha) [4]
- Sarakura aramido, Sarakura arbarralo (Aramides saracura)
- Belflugila aramido, Belflugila arbarralo (Aramides calopterus)
- Amaŭrolimno (Amaurolimnas)
- Unukolora amaŭrolimno (Amaurolimnas concolor)
- Gimnokrekso (Gymnocrex)
- Rosenberg-gimnokrekso, Rosenberga gimnokrekso (Gymnocrex rosenbergii)
- Talaŭda gimnokrekso (Gymnocrex talaudensis)
- Plumbventra gimnokrekso (Gymnocrex plumbeiventris)
- Amaŭrornito (Amaurornis)
- Akool-amaŭrornito, Akoola amaŭrornito (Amaurornis akool)
- Izabela amaŭrornito (Amaurornis isabellina)
- Oliva amaŭrornito (Amaurornis olivacea)
- Fenikura amaŭrornito (Amaurornis phoenicurus)
- Grandbeka amaŭrornito (Amaurornis magnirostris)
- Moluka amaŭrornito (Amaurornis moluccana)
- Flavbeka amaŭrornito (Amaurornis flavirostra)
- Olivier-amaŭrornito, Oliviera amaŭrornito (Amaurornis olivieri)
- Dukolora amaŭrornito (Amaurornis bicolor)
- Porzano (Porzana)
- Eta porzano, Malgranda porzano (Porzana parva)
- Nana porzano, Pigmea porzano (Porzana pusilla)
- Porzana porzano, Ordinara porzano, Porzano, Makula porzano (Porzana porzana)
- Rivera porzano, Suda porzano (Porzana fluminea)
- Karolina porzano, Karolinia porzano <la ŝtato nomiĝas Karolino!>, Sorao (Porzana carolina)
- Makulflugila porzano, Punktoflugila porzano (Porzana spiloptera)
- Blankkola porzano (Porzana albicollis)
- Malhela porzano (Porzana fusca)
- Paykull-porzano, Pajkulla porzano (Porzana paykullii)
- Tongatapua porzano (Porzana tabuensis)
- … porzano (Porzana monasa)
- Nigra porzano (Porzana atra)
- Flavventra porzano (Porzana flaviventer)
- Cindra porzano (Porzana cinerea)
- Enigmatolimno (Aenigmatolimnas)
- Bordera enigmatolimno (Aenigmatolimnas marginalis)
- Cejanolimno (Cyanolimnas)
- Cervera-cejanolimno, Cerveraa cejanolimno (Cyanolimnas cerverai)
- Neokrekso (Neocrex)
- Kolombia neokrekso (Neocrex colombiana)
- Ruĝvizaĝa neokrekso (Neocrex erythrops)
- Pardiralo (Pardirallus)
- Makula pardiralo (Pardirallus maculatus)
- Nigra pardiralo (Pardirallus nigricans)
- Sangoplena pardiralo (Pardirallus sanguinolentus)
- Eŭlabeornito (Eulabeornis)
- Kaŝtanventra eŭlabeornito (Eulabeornis castaneoventris)
- Habroptilo (Habroptila)
- Wallace-habroptilo, Vallacea habroptilo (Habroptila wallacei)
- Megakrekso (Megacrex)
- Stulta megakrekso (Megacrex inepta)
- Galinokrekso (Gallicrex)
- Cindra galinokrekso (Gallicrex cinerea)
- Porfirio (Porphyrio)
- Porfiria porfirio, Ordinara porfirio, Porfirio, Purpura porfirio, Sultankoko (Porphyrio porphyrio)
- Madagaskara porfirio, Smeralda porfirio (Porphyrio madagascariensis)
- Grizkapa porfirio (Porphyrio poliocephalus)
- Polva porfirio, filipina porfirio (Porphyrio pulverulentus)
- Nigraorela porfirio, suda porfirio (Porphyrio melanotus)
- Hinda porfirio, nigradorsa porfirio (Porphyrio indicus)
- Hochstetter-porfirio, Hoĥŝtetera porfirio, Sudinsula takaheo, Takaheo (Porphyrio hochstetteri), foje lokita en genro Notornis, foje kiel subspecio de mantelli
- Allen-porfirio, Allena porfirio, Malgranda porfirio (Porphyrio alleni), foje lokita en genro Porphyrula
- Martinika porfirio, Amerika purpura porfirio <kontraŭsistema triparta specinomo!> (Porphyrio martinica), foje lokita en genro Porphyrula
- Flavbeka porfirio (Porphyrio flavirostris), foje lokita en genro Porphyrula
- Galinolo (Gallinula)
- Comer-galinolo, Komera galinolo, Galinolo de insulo Gough (Gallinula comeri)
- Ĥlorpieda galinolo, Verdkrura galinolo (Gallinula chloropus)
- Tenebra galinolo, Sombra galinolo (Gallinula tenebrosa)
- Angula galinolo (Gallinula angulata)
- Nigravizaĝa galinolo (Gallinula melanops)
- Ventra galinolo (Gallinula ventralis)
- Tasmania galinolo (Gallinula mortierii)
- Fuliko (Fulica)
- Kresta fuliko, Krestfuliko (Fulica cristata)
- Nigra fuliko, Eŭrazia fuliko, Komuna fuliko, Fuliko (Fulica atra)
- Havaja fuliko (Fulica alai)
- Amerika fuliko (Fulica americana)
- Kariba fuliko (Fulica caribaea)
- Blankflugila fuliko (Fulica leucoptera)
- Ardeza fuliko, Anda fuliko (Fulica ardesiaca)
- Braceleta fuliko (Fulica armillata)
- Ruffrunta fuliko (Fulica rufifrons)
- Giganta fuliko (Fulica gigantea)
- Korna fuliko (Fulica cornuta)
Krome estas aŭ estis multaj specioj konataj nur laŭ fosilioj ne listitaj tie supre, kiel la Ibiza ralo (Rallus eivissensis). Temas pri kvaternariaj prahistoriaj birdoj.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ laŭ la taksonomio de Clements, 6a eldono, kia ĝi estas uzata en Avibase
- ↑ Antipoda-subantarktinsula tundro
- ↑ Etiopaj montaraj arbustetaroj
- ↑ Humida Ĉako
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]Interreta datenbazo Avibase [1][rompita ligilo]