Productief werken met technologie en AI

Technologische ontwikkeling heeft altijd banen laten verdwijnen en nieuwe banen doen ontstaan, maar minder aandacht is er voor hoe banen veranderen. Organisaties dienen daarnaast rekening te houden met andere factoren, zoals de vergrijzing en energietransitie, om in te schatten hoe het werk eruit zal zien en welke vaardigheden werkenden nodig hebben. De introductie van nieuwe technologieën, zoals artificial intelligence (AI) en Large Language Models (LLMs), vereist de ontwikkeling van nieuwe concepten om deze op een mensgerichte manier te implementeren.

Mensgerichte aanpak sleutel tot succes

Met ons programma ‘Mensgericht werken met technologie en AI’ richten we ons op het verbeteren van de werking van technologie bij medewerkers en binnen werkorganisaties. Onze benadering is dat het organisatiebeleid, evenals de werk- en taakorganisatie en technologie ‘mensgericht’ dient te worden ingericht en ontworpen. Door een juiste taakverdeling en interactie tussen technologie en medewerkers creëren we duurzame voordelen voor zowel werknemers als werkgevers. Werknemers die hun technologie mede vormgeven, halen meer uit die technologie.

Dankzij de unieke en multidisciplinaire expertise bij TNO weten we wat nodig is om bestaande en nieuwe technologie succesvol te implementeren in organisaties. Op die manier kunnen we bijdragen aan het oplossen van personeelstekort in diverse sectoren door procesinnovatie en arbeidsproductiviteit op een menswaardige manier te verbeteren. En bevorderen we de adoptie van technologie in organisaties om hun productiviteit te vergroten, maken we een mensgerichte toepassing van AI mogelijk en waarborgen we een goede kwaliteit van arbeid.

Ontwikkelen, testen en implementeren in de praktijk

We ontwikkelen en testen methode, aanpakken, applicaties, tools en criteria om bestaande en nieuwe technologie op een mensgerichte manier te ontwikkelen en toe te passen. We leveren participatieve methoden om samen met medewerkers alle vormen van technologie mensgericht en bottom-up vorm te geven. Hiervoor doen we labonderzoek, surveyonderzoek en voeren we experimenten en pilots met nieuwe technologie uit op de werkvloer, waarbij we effecten op productiviteit en inzetbaarheid van medewerkers en kwaliteit van arbeid meten.

Daarnaast onderzoeken we hoe werknemers grip kunnen krijgen op AI. Werknemers leren hoe met AI-technologie om te gaan. Dit doen we in samenwerking met bedrijven die op technologie inzetten, met name partijen uit de industrie, logistiek en bouw. Met als doel de, veelal schaarse, menskracht binnen bijvoorbeeld de maakindustrie effectief, flexibel en duurzaam inzetbaar te houden met behulp van mensgerichte technologieën. Denk aan technologieën zoals augmented reality (AR), collaboratieve robots en exoskeletten maar ook feedbacksensoren, big data en AI.

Samen naar een mensgerichte en duurzame inzet van technologie

TNO werkt binnen allerlei nationale en internationale projecten. Zo zijn er samenwerkingen met diverse Smart Industry-partijen (branches, grote bedrijven en MKB): onder meer in het Experience Centre Factory of the Future op de Brainport Industries Campus in Eindhoven en Fieldlab RoboHouse in Delft. Binnen deze fieldlabs heeft TNO diverse demonstrators op het gebied van supporttechnologieën zoals digitale instructies, AR en projectie technologie voor assemblage, service en remanufacturing. We ondersteunen bedrijven via expertsessies en pilots bij het kiezen en inrichten van de juiste supporttechnologie aansluitend bij het proces, doelstellingen en medewerkers van het bedrijf.

Binnen het Europese Horizon-project BRIDGES 5.0 wordt onderzocht hoe bij de digitale transitie binnen de industrie rekening gehouden kan worden met betere resultaten voor werknemers, het milieu en de samenleving als geheel, juist om productiviteits- en technologische verbeteringen te realiseren. De focus ligt op het evalueren en verbeteren van twee gevestigde vormen van trainingsinterventies – Teaching en Learning Factories – die de aanpassing van vaardigheden in de maakindustrie vergemakkelijken en bijdragen aan een mensgerichte, duurzame en veerkrachtige economie. Het Warehouse Living Lab Sharehouse, tevens onderdeel van BRIDGES 5.0, helpt bij het vinden van oplossingen voor de optimale samenwerking tussen mens en technologie in de logistieke sector.

In een ander groot Europese Horizon-initiatief, SEISMEC, doen we onderzoek in diverse, mensgerichte, pilots met innovatieve technologie, op verschillende schaalniveaus en binnen verschillende industriële sectoren en socio-technische contexten in veertien Europese landen.

Een ander thema waar we onderzoek naar doen is effectieve ondersteuning in veeleisende arbeidsomstandigheden. Een voorbeeld daarvan is een draagbaar skelet, een zogenaamd exoskelet, dat de lichamelijke belasting op werknemers kan verlagen. Zo hebben we onder meer bij stukadoors gekeken naar het effect van het exoskelet op belasting, maar ook op gedrag, vermoeidheid en productiviteit. We testen met bedrijven de toepassing van exoskeletten en helpen ze bij het implementeren en evalueren. Parallel werken we verder aan de ontwikkeling van de nieuwe generatie actieve exoskeletten, die potentieel een grote toepassingsgebied hebben.

Samenwerken?

Wil je meer weten over wat wij doen op het gebied van mensgericht werken met technologie en AI? Of loop je als bedrijf tegen personeelstekorten aan en vraag je je af of technologie kan helpen? Neem dan contact met ons op. We staan klaar voor iedereen die worstelt met procesoptimalisatie of efficiëntieverbetering, die zich afvraagt hoe AI écht een tool voor medewerkers kan zijn en hoe medewerkers op een participatieve manier betrokken kunnen worden bij het vormgeven, implementeren en adoptie van technologie. Maar ook voor iedereen die wil investeren in een toekomstbestendige organisatie en human capital en voor beleidsmakers die technologische vooruitgang willen stimuleren.