Bereikbare en leefbare steden met digitalisering

Door de bevolkingsgroei, verstedelijking en welvaartstijging neemt de vraag naar mobiliteit toe. Met alle risico’s voor de bereikbaarheid en leefbaarheid in Nederlandse steden, waar de ruimte toch al schaars en kostbaar is. Een aanzienlijk deel van die ruimte wordt opgeslokt door auto’s, die 95% van de tijd stilstaan. Daarnaast heeft de auto een negatieve impact op het milieu en de veiligheid. De manier waarop mensen wonen, werken, recreëren en reizen verandert. Tijdens de coronacrisis werkten en winkelden we massaal thuis. Ook is onze mobiliteit in transitie door elektrificatie, automatisering, ‘connected mobility’ en de opkomst van Mobility as a Service (MaaS). Hoe zorgen we met al deze ontwikkelingen vandaag én in de toekomst voor een bereikbare, veerkrachtige en leefbare stad?

Begint met inzicht

Het antwoord op die vraag is tweeledig, volgens Jeroen Borst, Cluster Manager Societal Impact for Accessibility and Liveability bij TNO. “Al deze complexe opgaven waar steden mee te maken hebben of krijgen, vragen om inzicht in de onderlinge samenhang van verschillende domeinen, en om inzicht in de consequenties van beleidskeuzes. Een goed voorbeeld is de energietransitie. Om de klimaatdoelen te bereiken neemt de druk om mobiliteit sneller te elektrificeren toe. Tegelijkertijd lopen we nu al tegen de grenzen aan van het elektriciteitsnetwerk.

TNO helpt beleidsmakers en organisaties om inventief te innoveren.

“De vraagstukken waarmee grote steden wereldwijd worstelen zijn historisch groot en domeinoverstijgend. Een integrale aanpak van innovatie over meerdere domeinen, en op alle drie bestuurlijke overheidsniveaus, is een voorwaarde voor succes.”

Domeinen verbinden met digital twins

Die inzichten halen beleidsmakers op alle bestuurlijke niveaus steeds vaker uit digitale modellen, zoals het Urban Strategy platform van TNO. Jan-Bert Dijkstra, Directeur programma Mobiliteit en Gebieden van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat: “We zijn bij TNO op bezoek geweest om de mogelijkheden van Urban Strategy te ontdekken. Je hebt dit soort geïntegreerde ‘digital twin’ modellen nodig om sneller met behulp van diepgaande data de verbinding tussen verschillende domeinen te begrijpen. Op basis van die inzichten kun je met elkaar kijken welke scenario’s er op tafel liggen. Modellen als Urban Strategy zijn ontzettend nuttig en behulpzaam bij het keuzeproces.”

Brede welvaart

Digitale instrumenten worden lang niet alleen ingezet voor klassieke planologische vraagstukken. Ook een begrip als mobiliteitsarmoede wordt steeds vaker meegewogen in de besluitvorming. TNO-onderzoeker Marieke van der Tuin: “Met onze kennis en instrumenten dragen we bij aan bewustwording rond dit thema. Ons Urban Strategy platform is hiervoor heel geschikt. Naast indicatoren zoals voertuigverliesuren en ‘modal shift’, kijkt TNO verder naar demografische factoren om de effecten van maatregelen voor verschillende bevolkingsgroepen mee te wegen. Wie heeft er baat bij, en voor wie pakt beleid juist negatief uit? Stel, je voert in het centrum een zero-emissiezone in. Wat zijn de maatschappelijke gevolgen als je alleen nog elektrisch vervoer toelaat? De vraag die je moet stellen is welk probleem je wilt oplossen.”

Jeroen Borst merkt bij steeds meer overheden de behoefte aan zo’n purpose-driven aanpak. “We streven naar een hoger doel dat verder gaat dan de KPIs die we kunnen programmeren. Stel steeds de vraag: sluiten de instrumenten en KPI’s aan bij de doelen die de stad wil bereiken? Kun je die ‘narrative’ ondersteunen vanuit data? En andersom: matchen de data nog met wat er leeft in de stad? Die validatie moeten we voortdurend doen als we een leefbare stad voor iedereen willen creëren.”

Meer weten?

Benieuwd naar de instrumenten en mogelijkheden die TNO biedt om vandaag de juiste keuzes te kunnen maken voor morgen? Neem vrijblijvend contact op voor een werksessie of workshop.