ارشیمیدس

ارشمیدس (Archimedes) یونانی ریاضی دان ہئی جیں نے میکانیات تے علم مائعات دے اصول وضع کیتے تے اجرام فلکی دی حرکات معلوم کرݨ دا ہک آلہ تیار کیتا۔ اینجھا آتشی شیشہ بݨایس جیندی حرارت نال دور توں دور دے چیزاں ٻل پوندے۔ اوندے ایجاد کردہ توپاں ایں قدر مضبوط ہن کہ سیراکیوز دا محاصرہ کرݨ والے جنرل کلاڈیس کوں شہر تے قبضہ کرݨ وچ پورے ترئے سال لڳے۔ سیراکیوز تے قبضہ کرݨ دے بعد کلاڈیس نے ارشمیدس کوں معاف کرݨ دا حکم جاری کیتا۔ لیکن ہک سپاہی نے اُونکوں غلطی نال قتل کر ݙتا۔

ارشمیدس دا قنون

ارشمیدس نے ایہ قنون وی دریافت کیتا کہ کہیں ٹھوس شے کوں کہیں مائع دے اندر پورے طور تے ٻوڑ ݙتا ونڄے تاں اوں شے دے وزن وچ کمی آ ویندی ہے تے ایہ کمی اوں شے دے مساوی الحجم مائع دے وزن دے برابر ہوندی ہے۔ حکیم ارشمیدس نے ایں قنون دی مدد نال شاہ ہیرو دے سونے دے تاج دا معمہ حل کیتا ہئی۔ اونکوں ایہ خیال پیدا تھیا ہئی کہ اگر شاہی تاج کوں پاݨی وچ ٻوڑ ݙیویجے تاں اوندے وزن وچ کمی پیدا تھیسی تے اگر تاج دے ہم وزن سونے دی ݙلی گھن کے اونکوں پاݨی وچ ٻوڑیجے تاں اوندا وزن گھٹ تھی ویسی۔ اگر ݙوہاں صورتاں وچ وزن دی ایہ کمی برابر تھئی تاں ایندا مطلب ہوسی کہ تاج خالص سونے دا ہے۔ تجربہ کرݨ تے اوں نے معلوم کر گھدا کہ جوہری نے تاج وچ کھوٹ ملائی ہئی۔ ارشمیدس نے ایں موضوع تے ہک مکمل کتاب لکھی۔ کتاب دا نام "ترݨ والے اجسام" ہے۔ جیہڑی دنیا وچ ماسکونیات تے پہلی تصنیف ہے۔