2024

**2024. po kalendarima**
Gregorijanski	2024. (MMXXIV)
Ab urbe condita	2777.
Islamski	1445–1446.
Iranski	1402–1403.
Hebrejski	5784–5785.
Bizantski	7532–7533.
Koptski	1740–1741.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	2079–2080.
• Shaka Samvat	1946–1947.
• Kali Yuga	5125–5126.
	Kineski
• Kontinualno	4660–4661.
• 60 godina	Yang Drvo Zmaj; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	12024.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	3. milenijum
Vjekovi:	20. vijek – 21. vijek – 22. vijek
Decenija:	1990-e 2000-e 2010-e – 2020-e – 2030-e 2040-e 2050-e
Godine:	2021 2022 2023 – 2024 – 2025 2026 2027

Za ostala značenja, vidi 2024 (razvrstavanje).

Godina 2024 (MMXXIV) je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak.

Događaji

Januar/Siječanj

1. 1. - Kosovo: bezvizno putovanje u EU; slobodan ulaz sa RKS tablicama u užu Srbiju; počeo obračun struje na severu.
1. 1. - BRICS-u pristupaju: Egipat, Etiopija, Iran, Saudi Arabija i Ujedinjeni Arapski Emirati.
1. 1. - Steamboat Willie je u javnom domenu.
1. 1. - Jak zemljotres pogodio japansku prefekturu Ishikawa, tj. poluotok Noto: ima preko 200 mrtvih.
2. 1. - Sudar aviona na tokijskom aerodromu Haneda: Airbus A350 je izgoreo ali su se svi putnici spasli; u Dash 8 Obalske garde je stradalo pet ljudi.
2. 1. - Zamenik političkog lidera Hamasa ubijen vazdušnim udarom u Bejrutu.
3. 1. - Preko 90 mrtvih u Kermanu od bombi na 4. godišnjicu pogibije generala Sulejmanija.
4 - 16. 1. - Europsko prvenstvo u vaterpolu, Zagreb i Dubrovnik (premješteno iz Izraela): Španjolska 1, Hrvatska 2, Crna Gora 6, Srbija 7. Najbolji vratar je Marko Bijač, na trećem mjestu po broju golova Dušan Mandić.
9. 1. - U Ekvadoru izbija oružani sukob između vlade i kriminalnih grupa.
10 - 28. 1. - Evropsko prvenstvo u rukometu, Njemačka: Francuska 1, Hrvatska 11, Crna Gora 14, Srbija 19, BiH 24. Dominik Kuzmanović je na trećem mjestu među vratarima.
11. 1. - State Department odobrio potencijalnu prodaju protutenkovskih projektila Javelin Kosovu.
12. 1. - U okviru operacije Prosperity Guardian, SAD, UK i dr. započinju udare protiv Husa (Houthi) u Jemenu, čiji su napadi na brodove u Crvenom moru doveli do poremećaja morskog saobraćaja. Ovi nastavljaju napade.
13. 1. - Izbori na Tajvanu: izabran je Lai Ching-te, kandidat vladajuće nacionalističke partije DPP, koja međutim gubi većinu u parlamentu.
14. 1. - Danska kraljica Margareta II. abdicira nakon točno 52 godine na prijestolju u korist sina Frederika X.
15. 1. - Iran je raketirao navodno izraelsko "špijunsko sedište" kod iračkog grada Erbila.
15. 1. - Počinje izborna sezona u SAD: na republikanskim predizborima u Iowi Trump dobija 51%, Ron DeSantis 21%, Nikki Haley 19% (DeSantis odustaje 21-vog, Trump 23-ćeg dobija u New Hampshiru sa 53,5 prema 37%).
15. 1. - Kim Jong Un oglašava Južnu Koreju za najvećeg neprijatelja, traži da se iz ustava obrišu reference na ujedinjenje, pa i sruše fizički simboli.
januar - Nastavljaju se napadi na američke baze u Iraku i Siriji povodom sukoba u Gazi (npr. baza "Hemo" na severoistoku Sirije je napuštena), na šta Amerikanci odgovaraju (npr. 4-tog je u Bagdadu dronom ubijen Mushtaq Talib Al-Saeedi, jedan lider proiranskih šiita).
16 - 18. 1. - Iran i Pakistan razmenjuju udare u suprotnim delovima Beludžistana, usmerene na militante.
19. 1. - Istraživanje Mjeseca: Japanci su postavili prvi lender, SLIM.
januar - Tema akušerskog nasilja u Srbiji.
20. 1. - Izraelski udar na zgradu u Damasku, poginuo general iranske Revolucionarne garde.
21. 1. - Eskplozija na pijaci u Donjecku, 27 mrtvih.
22. 1. - U Ayodhyi je osvećen hram Ram Mandir (kontroverzno, jer se do 1992. tu nalazila Baburova džamija).
24. 1. - Blizu Bjelgoroda pada ruski Il-76, izveštava se sa ukrajinskim zarobljenicima.
26. 1. - South Africa v. Israel: Međunarodni sud pravde nalaže Izraelu da spreči i kazni dela genocida protiv Palestinaca.
26. 1. - E. Jean Carroll v. Donald J. Trump: Trumpu naloženo da plati 83,3 miliona za klevetu.
27. 1. - Prvo putovanje kruzera Icon of the Seas (248.663 bruto tona, dužina 365 m).
28. 1. - U napadu dronom na američku bazu Tower 22 u severoistočnom kutu Jordana poginula su tri vojnika.
29. 1. - Sud u Hong Kongu naredio likvidaciju građevinske Evergrande Groupe zbog dugova od 300 milijarde dolara.
januar, krajem - Protesti farmera u više zemalja EU, zbog visokih troškova, "zelenih" pravila, uvoza...
januar- Najtopliji januar ikada, na kraju 12 meseci koji su prešli 1,5 stepen iznad predindustrijskog nivoa (cilj postavljen na Pariskoj konferenciji 2015).^[1]

Februar/Veljača

1. 2. - Euro je jedina dozvoljena valuta na Kosovu, dakle i na severu, ne dozvoljava se uvoz novca na Kosovo bez licence Centralne Banke Kosova - predviđen tranzicioni period.
1. 2. - EU je dogovorila paket od 50 milijardi eura pomoći Ukrajini, nakon što je Orban popustio.
2. 2. - Američki udari na grupe saveznice Irana u Iraku i Siriji.
3. 2. - Sjeverna Irska ima vladu nakon dvije godine: prvi put sa nacionalističkim vođstvom, Michelle O'Neill iz Sinn Féin.
3. 2. - Ukrajinski rat: pogođena je rafinerija u Volgogradu a u Lisičansku kod Luganska je poginulo 28 civila.
4. 2. - Salvadorski predsednik Nayib Bukele je dobio reizbor sa 84% glasova, njegova partija ima 54 od 60 mandata u parlamentu.
5. 2. - Objavljeno da britanski kralj Charles III ima rak.
ca. 5. 2. - Veliki požari u Čileu, naročito regiji Valparaíso, sa preko 100 mrtvih.
7. 2. - Ivan Turudić postaje novim glavnim državnim odvjetnikom RH, glasovima Sabora 78 prema 60.
7. 2. - Usljed farmerskih prosvjeda, EU napušta plan za prepolovljenje uporabe pesticida.
8. 2. - Rezolucija Evropskog parlamenta traži o navodnim nepravilnostima tokom izbora u Srbiji prošlog decembra.
8. 2. - Smenjen je komandant ukrajinske vojske Valerij Zalužnji.
8. 2. - Pripadnici partije Imrana Khana, koji moraju nastupati kao nezavisni, dobili relativnu većinu na pakistanskim izborima. Khan je u desetak dana pre izbora dobio tri višegodišnje zatvorske kazne.
11. 2. - Super Bowl LVIII u Paradise, Nevada: San Francisco 49ers - Kansas City Chiefs 22:25. Taylor Swift je doletela iz Tokija...
15. 2. - Helenski parlament je izglasao legalizaciju istopolnog braka.

16. 2. - Objavljeno da je umro ruski opozicioni lider Aleksej Navaljni, u kažnjeničkoj koloniji u Jamalo-Neneciji.
16. 2. - Trump je kažnjen sa 350 miliona dolara za finansijsku prevaru u Njujorku.

17. 2. - Prosvjed na Markovom trgu povodom imenovanja Ivana Turudića.
17. 2. - U Dohi je završeno Svjetsko prvenstvo u vaterpolu: Hrvatska 1, Srbija 6, Crna Gora 8. Loren Fatović dijeli treće mjesto među strelcima.

17. 2. - Ukrajinske snage se povlače iz Avdejevke, severno od Donjecka.
22. 2. - Misija IM-1 Odysseus američke firme Intuitive Machines je prvi privatni lender na Mesecu.
25. 2. - Inaugurirana je Velika alžirska džamija (Djamaa el Djazaïr), najveća izvan Arabije (radi od 2020).
26. 2. - Američki vazduhoplovac Aaron Bushnell se zapalio ispred izraelske ambasade u Washingtonu.
26. 2. - Mađarski parlament ratifikovao pristupanje Švedske NATO-u.
26. 2. - Predsednik Macron izjavio da ne treba isključiti slanje trupa u Ukrajinu, o čemu još nema konsenzusa - drugi lideri se ograđuju.
28. 2. - Specijalni kongres Pridnjestrovlja traži zaštitu od Moskve, u vezi carinskih sporova sa Moldovom.
29. 2. - Izveštava se da je broj mrtvih u Pojasu Gaze prešao 30.000. U pucnjavi i metežu oko kamiona sa pomoći kod grada Gaze stradalo je preko 100 ljudi.

Mart/Ožujak

2. 3. - SNS odlučila da ponovi beogradske izbore.
3. 3. - Bande oslobodile preko 3.800 zatvorenika iz dva zatvora u Port-au-Princeu, sutradan napadaju međunarodni aerodrom.
4. 3. - Reaktivirana avio baza Kuçovë u južno-centralnoj Albaniji, kao NATO-ova baza.

7. 3. - Švedska postaje 32. članica NATO.
10. 3. - 96. dodjela Oscara: Oppenheimer je dobio sedam nagrada od 13 nominacija; Poor Things četiri od 11; The Zone of Interest dve od pet; Barbie jednu od osam; Killers of the Flower Moon ništa od 10. itd.
10. 3. - Vanredni izbori u Portugalu vode promeni vlasti: Luís Montenegro iz desne Demokratske alijanse preuzima premijersku poziciju 2. 4.; veliki napredak za desne populiste Chega ("Dosta").
10. 3. - Kontroverza "Gdje je Kate?": objavljena je slika princeze Catherine sa djecom, zatim povučena zbog modifikacija - 22-og objavljuje da joj je otkriven kancer.
11. 3. - Haićanski premijer Ariel Henry pristao na ostavku.
12. 3. - Joe Biden i Donald Trump su dobili dovoljno delegata za nominacije svojih partija za novembarske izbore.
14. 3. - Raspušten 10. saziv Hrvatskog sabora, nakon što su usvojene izmjene i dopune Zakona o krivičnom postupku (tzv. "Lex AP", kažnjavanje izvora za curenje informacija iz sudskih istraga) i Zakona o zaštiti od nasilja u porodici (femicid).
15. 3. - Predsjednik Zoran Milanović najavio izbore za Hrvatski sabor u srijedu 17. travnja i da će se kandidirati kao neovisni na listi SDP (Ustavni sud kaže 18-tog da bi za to morao odstupiti s mjesta predsjednika).
15. 3. - Dvostruki napad raketom u Odesi, 21 žrtva.
17. 3. - Završeni predsednički izbori u Rusiji: 87%.
21. 3. - Evropsko vijeće odobrilo početak pregovora o pristupanju s BiH.

22. 3. - Napad na ukrajinsku infrastrukturu: između ostalog onesposobljena Dnjeparska hidroelektrana.
22. 3. - Oružani i paljevinski napad na okupljene u koncertnoj dvorani Krokus-Siti-holl u Krasnogorsku nadomak Moskve - preko 140 mrtvih, odogovornost je preuzela "Islamska država – Horasanski vilajet".
26. 3. - Prvi put aktiviran sistem "Pronađi me" ("amber alert") u Srbiji: dvogodišnja devojčica iz Bora.
26. 3. - Visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt nametnuo tehničke izmjene Izbornog zakona Bosne i Hercegovine: biometrijska identifikacija birača, skeniranje listića itd.
28. 3. - Blokiran Filozofski fakultet u Novom Sadu - traži se otkaz profesoru Dinku Gruhonjiću zbog navodnih izjava.
29. 3. - U izraelskom udaru kod Alepa ubijen jedan komandant Hezbollaha, još petorica saboraca i 33 Sirijca.
31. 3. - Bugarska i Rumunjska djelomično u Schengenskom području, u zračnom i morskom prometu, ne i cestovnom.
31. 3. - Lokalni izbori u Turskoj: uspeh opozicione Republikanske narodne stranke (CHP).
mart - Globalno najtopliji mart, 10. takav mesec zaredom.^[2]

April/Travanj

1. 4. - U Njemačkoj legalizirana ograničena količina marihuane.
1. 4. - Izraelski udar na konzularnu sekciju iranske ambasade u Damasku, poginuo iranski general. U Pojasu Gaze je u izraelskom udaru poginulo sedam volontera iz World Central Kitchen.
3. 4. - Navijački neredi na Poljudu i okolini.
4. 4. - Objavljeno da je nestala mala Danka Ilić stradala.
5. 4. - Poplava rijeke Ural i pad brane kod Orska: velike evakuacije i štete u Rusiji i Kazahstanu.
6. 4. - Peter Pellegrini, opisan kao proruski populist, izabran je za predsjednika Slovačke sa 53%.
8. 4. - Totalno pomračenje Sunca u Severnoj Americi.
10. 4. - Građanski rat u Burmi: karenske snage zauzele Myawaddy, važan grad na granici sa Tajlandom.
11. 4. - Napadi na ukrajinsku infrastrukturu: uništena Tripiljska termoelektrana u Kijevskoj oblasti, snage 1800 MW.
13/14. 4. - Iranski odgovor na udar na ambasadu u Damasku: lansirano je preko 300 dronova i raketa, koje su Izraelci i saveznici skoro sve presreli. Prvi direktan iranski napad na Izrael nakon višedecenijskog proksi konflikta.
14 - 17. 4. - Velike kiše i poplave u zemljama Persijskog zaliva.
15. 4. - Počinju protesti u Gruziji protiv predloženog Zakona o transparentnosti stranog uticaja, prozvanog "ruski zakon".
april - Rat u Ukrajini, Ruska prolećna kampanja: bitka za Časov Jar, zapadno od Bahmuta i oko Avdejevke, Rusi su zazeli nekoliko sela.
16. 4. - Parlamentarna skupština Saveta Evrope podržala članstvo Kosova (potrebna odluka Komiteta ministara).

17. 4. - Izbori za Hrvatski sabor: HDZ+ 61 mandat (-6), Rijeke pravde 42 (+2), Domovinski pokret+ 14 (+2), Most 11 (-1), Možemo! 10 (+5)...
17. 4. - Propalestinski studenti postavili kamp na kampusu Univerziteta Columbia u Njujorku, od 22-og počinju okupacije na preko 40 univerziteta u SAD.
18. 4. - Skupština RS usvojila izvještaj kojim se negira genocid u Srebrenici. Miting "Srpska te zove!" u Banjaluci, zbog najavljene rasprave o Rezoluciji o Srebrenici pred Generalnom skupštinom UN.
18/19. 4. - Skupština RS usvojila Izborni zakon RS, što je u državnoj nadležnosti.
19. 4. - Izrael je gađao lokaciju kod Isfahana
19. 4. - 1. 6. - Sedam faza generalnih izbora u Indiji, sa 960 miliona potencijalnih birača.
20. 4. - Predstavnički dom Kongresa SAD usvojio, nakon pola godine. zakon o pomoći Ukrajini (61 milijarda dolara), pomoć se takođe šalje Izraelu i Tajvanu.
21. 4. - Referendum o gradonačelnicima Albancima u četiri severne kosovske opštine - skoro nikakav odziv.
25. 4. - Prvih šest "rafala" stiglo u Hrvatsku.

Maj/Svibanj

2. 5. - Miloš Vučević je novi premijer Srbije (prvi potpreds i MF Mali; potpreds. i MUP Dačić; potpreds. Vulin, MO Gašić, MSP Đurić).
5. 5. - Madonna završava turneju Celebration na Copacabani pred 1,6 miliona gledalaca.
6. 5. - Pojas Gaze: Izrael je započeo ofanzivu na Rafah.
7. 5. - Otvorena obnovljena Arnaudija džamija u Banjaluci.
7 - 8. 5. - Xi Jinping u poseti Beogradu, na turneji koja obuhvata i Francusku i Mađarsku. Potpisano je 28 sporazuma, kao i "Zajednička izjava ... o produbljivanju i podizanju sveobuhvatnog strateškog partnerstva i izgradnji zajednice Srbije i Kine sa zajedničkom budućnošću u novoj eri".
8. 5. - Pobeda desne opozicije na izborima u Makedoniji: Gordana Siljanovska-Davkova izabrana za predsednicu; koalicija Tvoja Makedonija, na čelu sa VMRO-DPMNE ima relativnu većinu u Sobranju.
8. 5. - Nikola Jokić je treći put Kia NBA MVP.
10. 5. - Najjače solarne oluje od 2003, polarna svetlost vidljiva i na nižim širinama.
10. 5. - Rat u Ukrajini: ruska ofanziva prema Vovčansku, severoistočno od Harkova.
april-maj - Poplave: u brazilskoj državi Rio Grande do Sul (126 mrtvih), Keniji (228), Afganistanu i Pakistanu (600+).

7 - 11. 5. - Pjesma Eurovizije u Malmöu. Pobjednik je Nemo iz Švicarske; na drugom mjestu je Baby Lasagna iz Hrvatske, koji je imao najviše glasova publike; Teya Dora iz Srbije 17.
12. 5. - Smenjen je ruski ministar odbrane Sergej Šojgu.
13. 5. - Euro je jedino zvanično sredstvo gotovinskog plaćanja na Kosovu, nakon isteka tromesečnog prelaznog perioda.
14. 5. - Gruzijski parlament je usvojio zakon o "stranim agentima", uprkos velikih protesta - medijske organizacije moraju deklarisati strano finansiranje (predsednica stavlja veto, ali ga parlament preglasava).
14. 5. - Preds. Biden objavio carinu od 100% na kineske električne automobile, carine su povećane i na litijumske baterije, solarne ćelije, minerale, poluprovodnike...
15. 5. - Atentat na slovačkog premijera Roberta Fica.
16. 5. - Proglašeno vanredno stanje na Novoj Kaledoniji, nakon nereda povodom širenja glasačkih prava francuskih državljana.
17. 5. - Nova vlada Andreja Plenkovića, sada koalicija HDZ–DP, bez SDSS.
18. 5. - Oleksandr Usik je pobedio Tysona Furyja u Rijadu i objedinio titule u teškoj kategoriji, nakon 24 godine.
19. 5. - U padu helikoptera blizu azerbejdžanske granice poginuli su iranski predsednik Ibrahim Raisi, ministar ino. poslova i još sedam osoba. Ranije tokom dana su sa azerbejdžanskim predsednikom otvoreni zajednički hidroelektrični kompleksi Giz Galasi i Hoda Afarin na reci Araks.
21. 5. - Vijeće EU potvrdilo Zakon o umjetnoj inteligenciji.
23. 5. - Generalna skupština UN usvojila rezoluciju o genocidu u Srebrenici (84 za, 19 pr, 68 suz, 22 ng): predviđa se proglašavanje 11. jula Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici, osuđuje se poricanje genocida. Vrlo negativne reakcije u Srbiji i RS. Vlada RS najavljuje ponudu sporazuma o "mirnom razdruživanju" FBiH.
24. 5. - Klizište u središnjoj PN gvinejskoj provinciji Enga, nagađa se o preko 2.000 poginulih.
25. 5. - Festival u Kanu: kratkometražni film "Čovjek koji nije mogao šutjeti" Nebojše Slijepčevića dobio Zlatnu palmu.
26. 5. - Nakon izraelskog udara, stradalo je najmanje 45 civila u izbegličkom logoru Tel al-Sultan u Rafahu.
27. 5. - Parlamentarna skupština NATO u Sofiji: odobreno pridruženo članstvo Kosovu.
28. 5. - Norveška, Irska i Španija priznaju Palestinu.
29. 5. - Izbori u Južnoj Africi: Afrički nacionalni kongres gubi apsolutnu većinu prvi put posle 30 godina.
29. 5. - Temperatura u Delhiju dostiže rekordnih 49 stepeni (izveštavano je o blizu 52, ali radilo se o grešci senzora).
30. 5. - Donald Trump je u New Yorku presuđen krivim po 34 tačke optužnice za falsifikovanje poslovnih dokumenata, u vezi isplata Stormy Daniels.

Jun/Juni/Lipanj

1. 6. - Završeni su izbori u Indiji: Narendra Modi je dobio treći mandat, ali njegova izborna koalicija je izgubila apsolutnu većinu.
2. 6. - Lokalni izbori u nekim gradovima i opštinama Srbije.
2. 6. - Claudia Sheinbaum je izabrana za predsednicu Meksika.
4. 6. - Novak Đoković se povukao sa French Opena zbog povrede kolena.
4. 6. - Slovenija priznaje Palestinu.
5. 6. - Građanski rat u Sudanu: Snage za brzu podršku ubile preko 100 ljudi u selu Wad An Nora u vilajetu Gezira.
8. 6. - Svesrpski sabor u Beogradu: moleban, deklaracija o zaštiti interesa, folklorna priredba, vatromet.
8. 6. - Izraelci oslobodili četvoro talaca iz izbegličkog kampa Nuseirat, uz pogibiju bar stotinak Palestinaca.
6 - 9. 6. - Izbori za Evropski parlament: Europska narodna partija ostaje najveća grupa; napredak euroskeptika nauštrb liberala i ekologista. Od 12 hrvatskih eurozastupnika, 6 je iz HDZ (+2), 4 iz SDP, po 1 iz DP i Možemo!.
- Preds. Macron raspušta francuski parlament i saziva vanredne izbore zbog uspeha Nacionalnog zbora.
9. 6. - Južna Koreja izjavljuje da će ponovo uključiti zvučnike sa propagandom na granici, pošto sa severa od prošlog meseca stižu baloni sa smećem.
14. 6. - 14. 7. - UEFA Euro 2024 u Nemačkoj.
- Hrvatska - : - Španjolska 0:3; - Albanija 2:2; - Italija 1:1.
- Srbija - : - Engleska 0:1; - Slovenija 1:1; - Danska 0:0.
ca. 15. 6. - Hadžiluk u Meci: temperature prelaze 50 stepeni, umrlo preko 1.300 hadžija.
18. 6. - Nvidia je nakratko pretekla Microsoft kao najvrednija kompanija u javnom prometu, sa 3,34 biliona dolara - vrednost je porasla devetostruko od 2022, zahvaljujući čipovima za AI.
21. 6. - Nestanak struje u Dalmaciji, BiH, Crnoj Gori, Albaniji.
23. 6. - Terorizam u Dagestanu: napadnute dve sinagoge, dve crkve i policijski punkt, ubijeno 15 policajaca, nekoliko civila, uključujući sveštenika i bar šest napadača.
25. 6. - Julian Assange je oslobođen nakon pet godina u britanskom zatvoru (i sedam u ekvadorskoj ambasadi), pošto je sklopljen sporazum sa američkom vladom.
25. 6. - Demonstranti zapalili deo kenijskog parlamenta, nakon protesta zbog novih poreza, u kojima ima poginulih.
26. 6. - Pokušaj vojnog udara u Boliviji, opozicija optužuje predsednika da je to bio samopuč.
27. 6. - MUP otkazao festival Mirëdita, Dobar dan u Beogradu.
27. 6. - Prva predizborna debata u SAD: loš nastup pokreće spekulacije treba li zameniti preds. Bidena kao kandidata.
28. 6. - Crnogorski parlament usvojio rezoluciju o Jasenovcu - negativne reakcije iz Hrvatske.
29. 6. - Napadač ubijen nakon što je samostrelom pogodio žandarma ispred izraelske ambasade u Beogradu.
29. 6. - Požar u "Bambiju" u Požarevcu, doći će do nestašice plazma keksa.

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - Trump v. United States (2024): Vrhovni sud SAD presudio da predsednik ima apsolutni imunitet za zvanična dela unutar ustavnih okvira, ne i za nezvanična dela.
1. 7. - Dan nakon antisirijskih nereda u Kayseriju u Turskoj, dolazi do antiturskih nereda na okupiranom severu Alepske muhafaze u Siriji.
1 - 2. 7. - Nepogode u regionu.
2. 7. - Uragan Beryl dostiže petu kategoriju, najraniji atlantski uragan te snage, izaziva štetu na Grenadi, Saint Vincent i Grenadinima; Jamajci, Jukatanu i jugu Teksasa.
2. 7. - Holandija je dobila vladu godinu dana nakon izbora, na čelu sa nezavisnim Dickom Schoofom; deo koalicije je i desna populistička Stranka za slobodu, koja je na izborima imala relativnu većinu.
2. 7. - "Mirovne misije" mađarskog premijera Orbana, predsedavajućeg EU u ovom polugodištu: Kijev 2-og, Moskva 5-og, Peking 8-og, Trump 11-og.

4. 7. - Izbori u Ujedinjenom Kraljevstvu: laburisti Keira Starmera pobjeđuju konzervativce premijera Sunaka. Nakon 14 godina na čelu, najslabiji rezultat konzervativaca od njihovog nastanka u ovom obliku u ranom 19. stoljeću. Laburisti 411 mandata (+209), konzervativci 121 (-244), liberal demokrati 72 (+61), škotska nacionalna 9 (-39).
5. 7. - Vanredni predsednički izbori u Iranu, drugi krug: reformista Masoud Pezeshkian pobeđuje sa blizu 55% glasova.
6. 7. - Osnovana Alijansa Sahelskih Država, konfederacija Malija, Burkine Faso i Nigera, tri zemlje sa vojnim huntama, protiv Francuske i ECOWASa.
7. 7. - Drugi krug vanrednih izbora u Francuskoj: levi Novi narodni front izlazi na prvo mesto, ispred Macronovog Ansambla i krajnje desnog Nacionalnog zbora (okupljanja), koji je bio jak u prvom krugu - ali niko nema većinu.
7. 7. - Vrućina u Sjevernoj Americi: rekordnih 49 C u Las Vegasu.
- Talas vrućine i na jugoistoku Evrope i Ukrajini.
8. 7. - Pogođena dečija bolnica Ohmatdit u Kijevu; u raketnim napadima na više ukrajinskih gradova stradala je 41 osoba.
9. 7. - Prvo lansiranje rakete Ariane 6.
12. 7. - U Crnoj Gori oslobođeni optuženi u slučaju "Državni udar" (2016).
13. 7. - Donald Trump je lakše ranjen u pokušaju atentata na mitingu u Butler, Pennsylvania.
13. 7. - U izraelskom napadu na vojnog komandanta Hamasa Mohammeda Deifa u području Al-Mawasi, stradalo je 90 Palestinaca, prema lokalnom ministarstvu zdravlja.
14. 7. - Finale UEFA Euro 2024 u Berlinu: Španija - Engleska 2:1.
15. 7. - U Dubrovniku izmjerena temperatura mora 29,7 C.
15. 7. - Studentski protesti za reformu kvoti za državne poslove u Bangladešu: počinju napadi na demonstrante, u narednim danima gine preko 150 ljudi.
15 - 18. 7. - Republikanska nacionalna konvencija u Milwaukeeju: Donald Trump je potvrđen za kandidata, sa J. D. Vanceom, senatorom iz Ohioa, nominovanim za potpredsednika.
18. 7. - U Loznici ubijen granični policajac, osumnjičeni Kosovar ubijen sutradan.
19. 7. - Potpisan memorandum EU i Srbije o strateškim sirovinama, u Beogradu su kancelar Šolc i potpredsednik Evropske komisije Šefčovič. Narednih dana ima protesta u nekoliko gradova Srbije.
19. 7. - "Pad sistema" u mnogim kompanijama širom sveta, nakon je firma CrowdStrike loše ažurirala jednu komponentu Windowsa.
19. 7. - Dron jemenskih Husa dopro do Tel Aviva, jedna osoba poginula. Izraelci sutradan gađaju jemensku luku Al Hudaida.
19. 7. - Istočnoukrajinska kampanja, Donjecka oblast: ruske snage zauzele selo Progres, između Avdejevske i Pokrovska.
21. 7. - Tadaj Pogačar je pobedio na Tour de Franceu, nakon što je proletos dobio na Giro d'Italia - prvi takav uspeh od Marca Pantanija pre 26 godina.
21. 7. - Preds. Joe Biden se povukao iz predsjedničke utrke i podržao potpredsjednicu Harris.
22. 7. - U Kragujevcu počela probna proizvodnja električnog "Fiata Grande Panda".
22. 7. - Šest ubijenih u domu za stare u Daruvaru.
22. 7. - Klizišta u dva sela na jugozapadu Etiopije, preko 200 mrtvih.
26. 7. - Sabotaže instalacija francuske železnice na nekoliko mesta vode poremećajima prometa TGV, jutro pre otvaranja igara i početka odmorâ.

26. 7. - 11. 8. - Olimpijske igre u Parizu.
27. 7. - Raketa pala na fudbalski teren grada Madždal Šams na Golanskoj visoravni - 12 stradalih, uglavnom djece.
28. 7. - Predsednički izbori u Venecueli: Nicolás Maduro tvrdi da je dobio treći mandat sa 51% glasova, opozicija kaže da ima dokaze da je njen kandidat pobedio - dolazi do protesta u više gradova.
29. 7. - Napadač nožem ubio tri devojčice u plesnom studiju u Southportu u Engleskoj. Sutradan uveče dolazi do nemira u gradu.
30 - 31. 7. - Predveče, u izraelskom udaru u Bejrutu ubijen visoki komandant Hezbolaha, Fuad Shukr. Sledeće noći je u Teheranu ubijen politički lider Hamasa Ismail Haniyeh.

Avgust/August/Kolovoz

1. 8. - Obavljena razmena zatvorenika, Rusija i Belorusija sa nekoliko zapadnih zemalja.
4. 8. - Novak Đoković je osvajanjem zlatne medalje na OI postigao Zlatni slem karijere.
5. 8. - Premijerka Bangladeša Sheikh Hasina daje ostavku i napušta zemlju usled velikih protesta na kojima je bilo dosta žrtava.
5. 8. - Japanski indeks akcija Nikkei pada više od 12%, nakon što je Banka Japana podigla kamate, sutradan raste preko 10%. Manji od očekivanog broja novih radnih mesta u SAD izaiva strah od recesije.
6. 8. - Upad ukrajinske vojske u Kursku oblast, kod Sudže.
10. 8. - Protest "Rudnika neće biti" u Beogradu protiv kopanja litijuma. Manje grupe blokirale železničke stanice Prokop i Novi Beograd.
12. 8. - Održan je prvi sastanak indonežanskog kabineta u novom gradu Nusantara, na istoku Bornea, čime počinje tranzicija glavnog grada iz Džakarte.
14. 8. - WHO objavljuje novu epidemiju m-boginja, sa opasnijim sojem.
15. 8. - Gazansko ministarstvo zdravlja tvrdi da je broj poginulih Palestinaca dostigao 40.000.
21/22. 8. - Čamac sa migrantima se prevrnuo na Drini, 12 stradalih.
24. 8. - Burkina Faso: u napadu islamista kod Barsaloghoa na severu, stradalo je nekoliko stotina vojnika i civila.
25. 8. - Razmena udara između Hezbolaha i Izraela: Hezbolah kaže da je uputio 320 raketa i dronova na Izrael, a ovi da su preventivno uništili veliki broj ciljeva u Libanu.
28. 8. - Velike izraelske racije u nekoliko mesta Zapadne Obale.
29 - 30. 8. - Preds. Macron u poseti Srbiji, dogovor o kupovini 12 rafala.
30. 8. - Kosovske vlasti zatvorile institucije srpskih opština na severu.
avgust - Ekstremna suša u regionu. Opale sarajevske rijeke.^[3]

Septembar/Rujan

1. 9. - Alternativa za Njemačku dobija najviše glasova u Tiringiji, drugi su u Saksoniji.
2. 9. - Počinje suđenje za Mazanska silovanja: Gisèle Pélicot je 2011-20 silovalo 72 muškarca, nakon što ju je drogirao muž, koji je snimao dela.
5. 9. - Ugandanska atletičarka Rebecca Cheptegei je umrla nakon što ju je partner zapalio.
7. 9. - Tajfun Yagi je stigao u Vijetnam, odnosi preko 250 života.
10. 9. - Ruska kontraofanziva u Kurskoj oblasti.
12. 9. - Polaris Dawn: milijarder Jared Isaacman je prvi "privatnik" koji je izveo šetnju u svemiru.
12. 9. - - Oluja Boris donosi jak vetar i mnogo kiše u centralnoj i istočnoj Evropi.
13. 9. - Zvanično otvaranje fabrike guma Linglong u Zrenjaninu (radi od prošle godine^[4]).
14. 9. - Preds. Vučić potpisao saglasnost za redovni vojni rok u Srbiji u trajanju od 75 dana.
15. 9. - Raketa jemenskih Houthija pala nedaleko od Tel Aviva.
15. 9. - Ometen pokušaj atentata na Donalda Trumpa, na golf terenu u West Palm Beachu.
16. 9. - Strožije kontrole na kopnenim njemačkim granicama, na šest mjeseci.
16. 9. - Sean Combs, ranije Puff Daddy, uhapšen u Njujorku pod optužbom za reketiranje i seks trafiking.
17. 9. - Oko 2.800 ljudi, mnogi pripadnici Hezbolaha u Libanu, povređeni su, neki smrtno, od eksplozija pejdžera. Sutradan eksplodiraju stotine voki-tokija.
19. 9. - Vatikan priznaje duhovne plodove Međugorja, ne kaže ništa o ukazanjima.
20. 9. - Izraelski udar na Hezbolahove elitne snage Radwan u južnom Bejrutu - 31 žrtva, uključujući komandante Ibrahima Aqila i Ahmada Mahmouda Wahabija i civile.
23. 9. - Izraelci gađaju oko 1.400 ciljeva povezanih s Hezbolahom u Libanu, izveštava se o oko 500 mrtvih.
26. 9. - Uragan Helene dolazi do Floride, regiona Big Bend, zatim pogađa jugoistok SAD - preko 200 mrtvih.
26. 9. - Poplave i klizišta u Nepalu izazivaju preko 300 žrtava.
27. 9. - U bombardiranju južnog Bejruta poginuo generalni tajnik Hezbolaha Hassan Nasrallah, kao i još nekoliko komandanata organizacije i jedan iranski general.

Oktobar/Listopad

1. 10. - Izraelske snage započinju kopnene operacije na jugu Libana. Uveče, Iran ispaljuje oko 200 raketa na Izrael.
1. 10. - Ruske snage zauzimaju Ugljedar u Donjeckoj oblasti.
1. 10. - Mark Rutte je novi generalni tajnik NATO, nakon Jensa Stoltenberga.
1. 10. - Shigeru Ishiba je novi japanski premijer, nakon Fumija Kishide.
3 - 4. 10. - Velike padavine u regionu, katastrofalno u Donjoj Jablanici u BiH; stanje prirodne nesreće u opštinama Fojnica, Jablanica, Kiseljak, Konjic i Kreševo, preko 20 mrtvih.
6. 10. - Lokalni izbori u BiH.
7. 10. - Zabrana uvoza robe iz Srbije na Kosovo se zamenjuje pojačanom kontrolom, samo preko Merdara - kamioni će čekati u dugačkim kolonama.
9/10. 10. - Uragan Milton je prešao preko Floride.
17. 10. - Izrael potvrdio pogibiju novog lidera Hamasa Yahye Sinwara.
20. 10. - Prvi krug predsedničkih izbora u Moldovi (Maia Sandu i Alexandr Stoianoglo) i referendum o amandmanu na ustav o pristupanju EU (prošao sa 50,38% glasova, odziv 51,68%; bez dijaspore 45,38% za). Rusija optužena za mešanje.
25. 10. - Ukrajinski izvori tvrde da su severnokorejske jedinice stigle u ratnu zonu kod Kurska.
26. 10. - Izraelski udari na nekoliko lokacija u Iranu.
26. 10. - Izbori u Gruziji: vladajući Gruzijski san zadržava apsolutnu većinu, registrovane nepravilnosti, opozicija odbija priznati izbore.
29. 10. - Bujične poplave na jugoistoku Španije odnose preko 100 života.
29. 10. - Ruske snage zauzimaju Selidovo i Hirnik/Gornjak u Donjeckoj oblasti.

Novembar/Studeni

1. 11. - Pad nadstrešnice na železničkoj stanici u Novom Sadu, 14 poginulih.
3. 11. - Izbori u Moldovi: Maia Sandu je reizabrana sa 55% glasova.
5. 11. - Predsednički i kongresni izbori u SAD.
- Donald Trump osvaja drugi, neuzastopni, mandat, pobjedivši potpredsjednicu Kamalu Harris.
- Republikanci imaju većinu u Senatu.
5. 11. - Uveče, nemiri ispred gradske kuće u Novom Sadu.

Predviđeni događaji

11 - 22. 11. - COP29, Konferencija UN o promeni klime, u Bakuu.
8. 12. - Ponovno otvaranje pariške katedrale Notre Dame, nakon petogodišnje obnove.
24. 12. - Iubilaeum A.D. 2025, početak jubilejske godine u katoličkoj crkvi.

Nepoznati datumi

prosinac, krajem - Predsjednički izbori u Hrvatskoj, prvi krug.

Rođenja

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 2024.

Januar/Siječanj

4. 1. - David Soul, glumac, pevač (* 1943)
5. 1. - Mário Zagallo, brazilski fudbaler, trener (* 1931)
6. 1. - Miroslav Živanović Pile, frontmen "Alise" (* 1959)
7. 1. - Franz Beckenbauer, nogometaš i trener (* 1945)
9. 1. - Robert Nemeček, srpski muzičar, urednik više televizija (* 1949)
14. 1. - Lev Rubinštejn, pesnik (* 1947)
16. 1. - Milan Nenadić, rvač (* 1943)
17. 1. - Dejan Milojević, košarkaš, trener, (* 1977)
20. 1. - Zoran Erić, kompozitor klasike, profesor FMU (* 1950)
22. 1. - Arno Allan Penzias, fizičar, nobelovac (* 1933)
23. 1. - Frank Farian, muzički producent (* 1941)
24. 1. - Carl Andre, minimalistički umetnik (* 1935)
24. 1. - Jesse Jane, erotska glumica (* 1980)
26. 1. - Goran Petrović, književnik, akademik SANU (* 1961)

Februar/Veljača

1. 2. - Carl Weathers, glumac (* 1948)
4. 2. - Hage Geingob, predsednik Namibije (* 1941)
5. 2. - Toby Keith, country muzičar (* 1961)
6. 2. - Seiji Ozawa, dirigent (* 1935)
6. 2. - Sebastián Piñera, bivši predsednik Perua (* 1949)
9. 2. - Robert Badinter, francuski pravnik i političar (* 1928)
12. 2. - Petar Luković, novinar (* 1951)
14. 2. - Gojko Šantić, glumac (* 1946)
15. 2. - Kagney Linn Karter, erotska glumica (* 1987)
16. 2. - Aleksej Navaljni, ruski opozicionar (* 1976)
20. 2. - Stojan Maksimović, arhitekta (* 1934)
20. 2. - Andreas Brehme, fudbaler i trenera (* 1960)
26. 2. - Jacob Rothschild, 4. barun Rothschild, investicijski bankar (* 1936)
27. 2. - Richard Lewis, glumac, komičar (* 1947)
28. 2. - Nikolaj Riškov, premijer SSSR (* 1929)
29. 2. - Brian Mulroney, bivši premijer Kanade (* 1939)

Mart/Ožujak

1. 3. - Iris Apfel, modna kreatorka (* 1921)
1. 3. - Akira Toriyama, kreator Dragon Balla (* 1955)
c. 1. 3. - Sophia Leone, erotska glumica (* 1997)
11. 3. - Antonije, episkop moravički (* 1970)
13. 3. - Neofit, patrijarh bugarski (* 1945)
17. 3. - Steve Harley, kantautor iz Cockney Rebel (* 1951)
17. 3. - Radoslav Tomić, povjesničar umjetnosti, akademik HAZU (* 1957)
19. 3. - M. Emmet Walsh, glumac (* 1935)
19. 3. - Vladimir Stevanović, biolog, akademik SANU (* 1947)
23. 3. - Abdulah Sidran, književnik, scenarist (* 1944)
24. 3. - Tomislav Peternek, fotograf (* 1933)
26. 3. - Slađana Milošević, kantautorka (* 1955)
26. 3. - Richard Serra, apstraktni skulptor (* 1938)
27. 3. - Vera Horvat Pintarić, povjesničarka umjetnosti, akademkinja HAZU (* 1926)
27. 3. - Joe Lieberman, američki političar (* 1942)
29. 3. - Louis Gossett Jr., glumac (* 1936)

April/Travanj

1. 4. - Vera Svoboda, pjevačica (* 1936)
3. 4. - Veljko Bulajić, filmski režiser (* 1928)
8. 4. - Peter Higgs, fizičar, nobelovac (* 1929)
10. 4. - O. J. Simpson, igrač amer. fudbala, glumac, osuđenik (* 1947)
12. 4. - Roberto Cavalli, modni kreator (* 1940)
15. 4. - Josip Manolić, društveno-politički radnik, premijer RH (* 1920)
19. 4. - Đorđe Bobić, arhitekta i urbanista (* 1939)
19. 4. - Brano Mićunović, kontroverzni biznismen (* 1953)
24. 4. - Mike Pinder, klavijaturista Moody Bluesa (* 1941)
30. 4. - Ksenofont Ilakovac, fizičar, član HAZU (* 1928)
30. 4. - Duane Eddy, gitarist (* 1938)
30. 4. - Paul Auster, književnik (* 1947)

Maj/Svibanj

2. 5. - Manca Košir, slovenska glumica, novinarka, političarka (* 1948)
4. 5. - Frank Stella, umjetnik (* 1936)
6. 5. - Živan Berisavljević, društveno-politički, kulturni delatnik (* 1935)
8. 5. - Dragoslav Marinković, biolog, akademik SANU (* 1934)
8. 5. - Aco Tomić, penzionisani general i bivši načelnik Uprave bezbednosti VJ (* 1948)
9. 5. - Roger Corman, filmski režiser, producent (* 1926)
9. 5 - Ivan Ivanji, književnik, prevodilac (* 1929)
10. 5. - Svetomir Arsić Basara, vajar, pisac, akademik SANU (* 1928)
12. 5. - Luko Paljetak, književnik, akademik HAZU (* 1943)
13. 5. - Alice Munro, književnica, nobelovka (* 1931)
19. 5. - Ibrahim Raisi, predsednik Irana (* 1960)
22. 5. - Toni Montano, srpski rok muzičar (* 1962)
31. 5. - Elvedin Begić, predsjednik N/FSBiH (* 1960)

Jun/Juni/Lipanj

4. 6. - Haris Burina, glumac (* 1963)
5. 6. - Michael Mosley, TV voditelj (* 1957)
9. 6. - Duško Valentić, glumac (* 1950)
11. 6. - Françoise Hardy, kantautorica, glumica (* 1944)
12. 6. - Jerry West, košarkaš (* 1938)
15. 6. - Matija Šarkić, cg. golman (* 1997)
18. 6. - Anouk Aimée, glumica (* 1932)
20. 6. - Donald Sutherland, glumac (* 1935)
24. 6. - Dragan Kapičić, košarkaš, bivši predsednik KSS (* 1948)

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - Ismail Kadare, književnik (* 1936)
3. 7. - Roland Dumas, francuski političar (* 1922)
4. 7. - Zoran Vorotović, fudbaler (* 1958)
9. 7. - Jim Inhofe, američki političar (* 1934)
10. 7. - Thomas Hoepker, fotograf (* 1936)
11. 7. - Shelley Duvall, glumica (* 1949)
12. 7. - Ruth Westheimer, terapeutkinja seksa, voditeljica (* 1928)
13. 7. - Shannen Doherty, glumica (* 1971)
13. 7. - Richard Simmons, promoter fitnesa (* 1948)
31. 7. - Ismail Hanija, lider Hamasa (* 1963)

Avgust/August/Kolovoz

8. 8. - Zoran Petrović, fudbalski sudija (* 1952)
13. 8. - Ranko Bugarski, lingvista (* 1933)
14. 8. - Gena Rowlands, glumica (* 1930)
16. 8. - Siniša Pavić, scenarista (* 1933)
16. 8. - Rajko Maksimović, kompozitor (* 1935)
18. 8. - Alain Delon, glumac (* 1935)
18. 8. - Phil Donahue, TV voditelj (* 1935)
23. 8. - Predrag Matić, hrvatski političar (* 1962)
26. 8. - Sven-Göran Eriksson, fudbaler, trener (* 1948)

Septembar/Rujan

1. 9. - Budimir Lončar, diplomat (* 1924)
4. 9. - Bora Đorđević, rok muzičar, kantautor (* 1952)
4. 9. - Rada Đuričin, glumica (* 1934)
9. 9. - James Earl Jones, glumac (* 1931)
11. 9. - Alberto Fujimori, bivši predsednik Perua (* 1938)
18. 9. - Salvatore Schillaci, nogometaš (* 1964)
20. 9. - Radmila Živković, glumica (* 1953)
20. 9. - Petar Krelja, redatelj (* 1940)
27. 9. - Maggie Smith, glumica (* 1934)
27. 9. - Hassan Nasrallah, generalni sekretar Hezbolaha (* 1960)
28. 9. - Kris Kristofferson, pevač, glumac (* 1936)
30. 9. - Dikembe Mutombo, košarkaš (* 1966)

Oktobar/Listopad

4. 10. - Petar Matić Dule, poslednji živi narodni heroj (* 1920)
9. 10. - Ratan Tata, indijski industrijalac (* 1937)
12. 10. - Alex Salmond, škotski političar (* 1954)
15. 10. - Mike Jackson, britanski general (* 1944)
16. 10. - Yahya Sinwar, lider Hamasa (* 1962)
16. 10. - Liam Payne, bivši član One Direction (* 1993)
17. 10. - Mitzi Gaynor, glumica (* 1931)

Novembar/Studeni

3. 11. - Quincy Jones, muzičar, producent (* 1933)

Nobelove nagrade

Fizika: John Hopfield i Geoffrey Hinton (mašinsko učenje sa umjetnim neuronskim mrežama)
Kemija: Demis Hassabis i John M. Jumper iz DeepMinda te David Baker (za predikciju strukture proteina, → AlphaFold, odn. računarski dizajn proteina)
Fiziologija i medicina: Victor Ambros i Gary Ruvkun (otkriće i istraživanje mikroRNK)
Književnost: Han Kang (intenzivna poetska proza)
Mir: organizacija Nihon Hidankyo (napori za svet bez nuklearnog oružja)
Ekonomija: Daron Acemoglu, Simon Johnson i James Robinson (odnos između institucija i prosperiteta)

Veze

Godišnji kalendar

Reference

↑ Climate change drives world to first 12-month spell over 1.5C. reuters.com February 8, 2024
↑ Climate change: 'Uncharted territory' fears after record hot March. bbc.com 2024-04-09
↑ Umjesto vode, u koritima sarajevskih rijeka mulj, alge i vrane. slobodnaevropa.org, 29. avgust/kolovoz, 2024.
↑ Otvaranje fabrike guma u Srbiji koja već radi, izveštaji o zagađenju nedostupni. slobodnaevropa.org 13. septembar/rujan, 2024.

[1] Climate change drives world to first 12-month spell over 1.5C. reuters.com February 8, 2024

[2] Climate change: 'Uncharted territory' fears after record hot March. bbc.com 2024-04-09

[3] Umjesto vode, u koritima sarajevskih rijeka mulj, alge i vrane. slobodnaevropa.org, 29. avgust/kolovoz, 2024.

[4] Otvaranje fabrike guma u Srbiji koja već radi, izveštaji o zagađenju nedostupni. slobodnaevropa.org 13. septembar/rujan, 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]