1852
1852 (MDCCCLII) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'nen donderdaag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]
- 1 jannewarie - De poszegel wirt in Nederlandj ingeveurd.
- 17 jannewarie - Zandreviertractaat: 't Èngelsje koloniale gouvernemènt erkènt de boererepebliek Transvaal.
- 1 juli - De Haarlemmermeër wirt dreuëggelag.
- 12 november - Op 't Proces van Kölle waere de "Kölse Kommuniste" besjöldig van hoagverraod en waere zeve van de èlf aanwezige besjöldigde veraordeild tot in totaal 36 jaor vestingsjtraof. Dit proces "besjloet de eësjte fase van de Duutsje arbeidersjbewaeging" zaet Friedrich Engels.
- 9 december - Nao ein Tory-intermezzo van neuge maonje kump in 't Verenigd Keuninkriek ein coalitieregering tot sjtand van Peeliste en Whigs ónger Lord Aberdeen, mèt William Gladstone op Financiën. De tweë partieje zulle later samegaon in de Liberaal Partiej.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]
- 14 april - Jacob Meijer de Haan, Nederlandse kunssjilder (gesjtorve 1895)
- 15 april - Josef Freinademetz, Italiaanse missionaris van Steyl (gesjtorve 1908)
- 1 mei - Friedrich von Moltke, Duutsje sjtaatsman (gesjtorve 1927)
- 4 mei - Alice Liddell, insjpiratie veur Lewis Carrolls book Alice in Wonderland (gesjtorve 1934)
- 5 mei - Pietro Gasparri, Italiaanse kardinaal-sjtaatssecretaris (gesjtorve 1934)
- 25 juni - Antoni Gaudí, Sjpaanse architect (gesjtorve 1926)
- 20 juli - Theodorus Heemskerk, Nederlands politicus (gesjtorve 1932)
- 27 juli - George Foster Peabody, Amerikaanse óngernummer en filantroop (gesjtorve 1938)
- 30 augustus - J.H. van 't Hoff, Nederlandse sjeikundige (gesjtorve 1911)
- 15 september - Jan Ernst Matzeliger, Surinaamse oetvènjer (gesjtorve 1889)
- 30 september - Charles Villiers Stanford, Èngelsje componist (gesjtorve 1924)
- 2 oktober - William Ramsay, Sjotse chemicus, óntdèkker van de inerte gasse (gesjtorve 1916)
- 18 november - Mikolas Ales, Tsjechische kunstenaer (gesjtorve 1913)
- 19 november - David Hendrik Havelaar, Nederlandse ingenieur en politicus (gesjtorve 1918)
- 15 december - Antoine Henri Becquerel, Franse natuurkundige (gesjtorve 1908)
- 19 december - Albert Michelson, Duutsje fysicus (gejtorve 1931)
- 26 december - Johannes François Snelleman, Nederlandse oriëntalist en etnoloog (gesjtorve 1938)
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]
- 6 jannewarie - Louis Braille (43), Franse oetvènjer
- 4 miert - Nikolaj Gogol (42), Russische sjriever
- 14 augustus - Margaret Taylor (63), First Lady (vrouw van president Zachary Taylor)
- 27 november - Ada Lovelace (36), Britse wiskundige
