Ұрым тілі
Көрініс
Ұрым тілі | |
Өз атауы: |
Урум тыль |
---|---|
Елдер: | |
Сөйлеушілер саны: |
45 000[1] |
Классификация | |
Санаты: | |
Жазуы: | |
Тіл коды | |
ISO 639-1: |
— |
ISO 639-2: |
— |
ISO 639-3: |
uum |
Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика |
Ұрым тілі (урум тыль) - Украинаның Солтүстік Приазовье аймағында (Донецк облысы мен Запоржье облысында)[2] және Грекияда кішігірім жертжүрты бар ұрымдардың тілі.
Фонетикасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дауыссыздар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Еріндік | Тіс дауыссызы | Альвеола дауыссыздар | Постальвеола дауыссыздар | Жіңішке | Веляр дауыссыздар | Глоттал дауыссыздар | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Шұғыл | p | b | t | d | c | ɟ | k | g | ||||||
Аффриката | ʦ ¹ | ʧ | ʤ | |||||||||||
Сүзілмелі | f | v | θ | ð ² | s | z | ʃ | ʒ | x | ɣ | h | |||
Мұрынды | m | n | ŋ | |||||||||||
Діріл | r | |||||||||||||
Бүйір | l | |||||||||||||
Сүйкеу | j |
(1) /ʦ/ тек кірме сөздерде
(2) /θ/ и /ð/ тек грек тілінен кірме сөздерде
Жазуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ұрым тіліндегі мәтіндер аз мөлшерде грек алфавитумен жазылған.[3]. Қазіргі таңда ұрым тілінде кириллица пайдаланады. Белгілі ғалым-лингвист, қыпшақ тілдіренің зерттеушісі Александр Гаркавец өз жұмыстарында келесі әліпбиді қолданады:
А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | (Δ δ) | Д′ д′ |
(Ђ ђ) | Е е | Ж ж | Җ җ | З з | И и | Й й | К к |
Л л | М м | Н н | Ң ң | О о | Ӧ ӧ | П п | Р р |
С с | Т т | Т′ т′ | (Ћ ћ) | У у | Ӱ ӱ | Υ υ | Ф ф |
Х х | Һ һ | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы |
Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | Θ θ |
2008 жылы Киевте шыққан ұрым тілінің оқу құралдарында басқа әліпби қолданған:[4]
А а | Б б | В в | Г г | Ґ ґ | Д д | Д' д' | Дж дж |
Е е | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н |
О о | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | Т т | Т' т' | У у |
Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ч ч | Ш ш | Ы ы | Э э |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Garkavets, Alexander North Azovian Urums - Greeks Speaking Turkic Language. Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 ақпан 2012.
- ↑ 1778 жылы Ресей үкіметінің жарлығымен Қырымнан күштеп көшірілген
- ↑ Urum. Language Museum. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 ақпан 2005.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 23 қараша 2006.
- ↑ Смолина М., Урумский язык. Урум дили (приазовский вариант). [1], Киев, БЛАНК-ПРЕСС, 2008, 168 бет, ISBN 966-8535-15-4
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Тюркские языки
- Уруми Надазов’я (укр.)
|