Jump to content

An Choméide Dhiaga

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí LeabharAn Choméide Dhiaga
(it) La Divina Commedia
(en) Divine Comedy
(hr) Božanstvena komedija Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineálsaothar scríofa Cuir in eagar ar Wikidata
Cárta innéacs
ÚdarDante Alighieri Cuir in eagar ar Wikidata
TeangaAn Tuscáinis agus an Iodáilis Cuir in eagar ar Wikidata
Dáta a bunaíodh1320
CodannaInferno (en) Aistrigh
Paradiso (en) Aistrigh
Purgatorio (en) Aistrigh
Vergine Madre, figlia del tuo figlio (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Tréith
Seánramórdhán Cuir in eagar ar Wikidata
Carachtair
Naomh Agaistín
Agaiméamnón
Ádhamh
Háidéas
Albertus Magnus
Amphiaraus (en) Aistrigh
amphisbaena (en) Aistrigh
Anaxagoras
Pápa Anastasius II
Ainseilm Canterbury
Antaeus (en) Aistrigh
Antenor (en) Aistrigh
Arastatal
Arnaut Daniel (en) Aistrigh
Attila (en) Aistrigh
Aichill
Bede
Beinidict ó Nursia
Bernard de Clairvaux
Muire
Bonaventure
Guido Bonatti (en) Aistrigh
Pápa Boniface VIII
Bóétias
Briareus (en) Aistrigh
Marcus Junius Brutus
Veirgil
William II of Sicily (en) Aistrigh
Gaius Cassius Longinus (en) Aistrigh
Gaius Scribonius Curio
Galen
harpies (en) Aistrigh
Guido I da Montefeltro (en) Aistrigh
Guido Guinizelli
Eachtar
Henry VII, Holy Roman Emperor (en) Aistrigh
Heraclitus
Geryon (en) Aistrigh
Hipeacraitéas
Hóiméar
Horatius
Godfrey Bouillon
Gratian (en) Aistrigh
Hugh of Saint Victor (en) Aistrigh
Dáiví
Dante Alighieri
Deidamia (en) Aistrigh
Democritus
Díodó
Deoiginéas Sinope
Diomedes (en) Aistrigh
Dinísias an tAiréapagach
Dionysius I of Syracuse (en) Aistrigh
Pedanius Dioscorides (en) Aistrigh
Fra Dolcino
Eoiclídéas
Eoiripidéas
Hiziciá
Héilin na Traoi
Averroes
Avicenna
Iafta
Iósua
Íosa Críost
Pápa Eoin XXI
Eoin Criosastam
Eoin Baiste
Joachim of Fiore (en) Aistrigh
Isidoro Sevilla
Iúdás Isceiriót
Judah Maccabee (en) Aistrigh
Iphigenia (en) Aistrigh
Cavalcante de' Cavalcanti (en) Aistrigh
Cáiafas
Cáin
Cacus (en) Aistrigh
Calchas (en) Aistrigh
Capaneus (en) Aistrigh
Charles Martel Anjou
Ceirbearas
Cléópátra
Pápa Cléimeans V
Costanza I of Sicily (en) Aistrigh
Cornelia Africana
Cunizza da Romano (en) Aistrigh
Latinus (en) Aistrigh
Linus (en) Aistrigh
Lúcán
Lucius Junius Brutus (en) Aistrigh
Lúicifir
Alastar Mór
Cicearó
Míonós
Míonótár
Myrrha
Maois
Mahamad
Nessus (en) Aistrigh
Pápa Nioclás III
Óivid
Odaiséas
Orosius (en) Aistrigh
Oirféas
Páras
Penthesilea (en) Aistrigh
Peadar Daimian
Petrus Comestor (en) Aistrigh
Peter Lombard
Naomh Peadar
Pyrrhus (en) Aistrigh
Platón
Plutus (en) Aistrigh
Polynices (en) Aistrigh
Beatrice Portinari (en) Aistrigh
Tolamaes
Rácháb
Rabanus Maurus (en) Aistrigh
Robert Guiscard (en) Aistrigh
Roland (en) Aistrigh
Saladin
Semiramis (en) Aistrigh
Seneca
Zeger van Brabant
Sinon (en) Aistrigh
Sócraitéas
Sordello de Mantoue (en) Aistrigh
Publius Papinius Statius (en) Aistrigh
Thaïs
Tydeus (en) Aistrigh
Tráián
Tristan and Iseult (en) Aistrigh
Ottaviano degli Ubaldini (en) Aistrigh
Ruggieri degli Ubaldini (en) Aistrigh
Farinata degli Uberti (en) Aistrigh
Ugolino della Gherardesca (en) Aistrigh
Tailéas
Phyllis (en) Aistrigh
Phlegyas (en) Aistrigh
Folquet de Marseille (en) Aistrigh
Tomás Acain
San Proinsias Assisi
Francesca da Rimini (en) Aistrigh
Frederick II, Holy Roman Emperor (en) Aistrigh
Carón
Chiron
Iúil Caesar
Pápa Celestine V
Ciacco (en) Aistrigh
Elektra (en) Aistrigh
Aelius Donatus
Eimpeidicléas
Aeinéas
Erinyes (en) Aistrigh
Eteocles (en) Aistrigh
Iustinianus I
jaculus (en) Aistrigh
Iasón
Camilla (en) Aistrigh
Lavinia (en) Aistrigh
Lucretia (en) Aistrigh
Julia
Marcia
Zeno Elea
Paolo Malatesta (en) Aistrigh
Tegghiaio Aldobrandi (en) Aistrigh
Iacopo Rusticucci (en) Aistrigh
Megaera (en) Aistrigh
Alecto (en) Aistrigh
Tisiphone (en) Aistrigh
Piccarda
Pierre de La Broce (en) Aistrigh
Giotto di Bondone
Enrico degli Scrovegni (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh scéalaíochtahell (en) Aistrigh
purgadóir
neamh
Spheres of Heaven (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Taispeánann sé/síLasciate ogni speranza voi ch’entrate agus two sun-deities (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Musicbrainz: e22ee58f-2293-4fb5-a177-40a9e9209a32 Cuir in eagar ar Wikidata
Comencia la Comedia, 1472
An chéad eagrán a tháinig i gcló ar an 11 Aibreán 1472.

Laoi fada as Iodáilis a chum Dainté Ailigéirí is ea an Choiméide Dhiaga. Thosaigh sé á scríobh thart ar an mbliain 1308 agus chríochnaigh sé air sa bhliain 1320, bliain amháin roimh a bhás. Meastar go gur í an phríomhobair i litríocht na hIodáilise í agus gur ceann de príomhshaothair na litríochta domhanda atá inti. Léiríonn fís chruthaitheach an dáin ar an saol eile amharc an domhain meánaoiseach mar a bhí sé san Iarthar sa 14ú haois. Chabhraigh sé chun Tuscáinis (teanga an dáin) a bhunú mar an teanga chaighdeánach na hIodáile. Tá trí pháirt aige: Inferno (“Ifreann”), Purgatorio (“Purgadóir”) agus Paradiso (“Parthas”).

De réir a bunbhrí, eachtraíonn an Choméide Dhiaga dóigh an anam i ndiaidh an bháis agus cuireann sí síos ar an gceartas mar phionós nó mar luach saothair agus ar thaistil Dháinté tríd an Ifreann, an bPurgadóir agus an bParthas. Go fáthchiallach, cuireann an dán síos taisteal an anama chun Dé ag tosú leis an aitheantas agus an diúltú peaca (Inferno), ag leanúint ar aghaidh leis an saol aithríoch Críostaí (Purgatorio), agus ag críochnú le héirí an anama chun Dé (Paradiso). Bunaíonn Dainté a chuid eolais ar an diagacht agus ar an bhfealsúnacht na hEaglaise Caitleacaí Rómhánaí (ar an bhfealsúnacht Thomás Acain go háirithe, a scríobhadh le Tomás sna Summa Theologica).

Aistriúcháin

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá leagan Gaeilge de ann faoin teideal An Choiméide Dhiaga, scríofa le Pádraig De Brún agus foilsithe sa mbliain 1997. Céad aistriúcháin den Inferno a fhoilsíodh sa mbliain 1963.

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]