Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла
| Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла | |
|---|---|
 ЛПД байракх | |
 ЛПД эмблема | |
.png) |
|
| Дакъалла |
Декъашхой:
Ассоциаци:
|
| Административан центр | |
| Организацин тайпа | дуьненайукъара кхоллам |
| Официалан меттанаш | оьрсийн (белхан мотт) |
| Куьйгалхой | |
| Пачхьалкхийн Коьртанийн кхеташонан председатель |
 Шавкат Мирзиёев |
| Гуттаренна а болчу векалийн кхеташо |
 Андрей Шведов |
| Кхочушдаран секретарь |
Сергей Лебедев |
| Пачхьалкх-председатель |
 Узбекистан 2020 шеран 1 январехь дуьйна |
| Кхоьллар | |
| Кхоьллина терахь | 1991 шеран 8 декабрехь |
| Схьаевлла организацеш | Союзан пачхьалкх |
| CIS.Minsk.by | |
 Викиларми чохь медиафайлаш | |
Лааме́ Пачхьа́лкхийн ДоттагӀа́лла (ЛДП) — дуьненайукъара кхоллам, Ӏалашо йу хьалха СССР йукъахь лаьттина пачхьалкхашна (амма массо а йац) йукъара цхьаьнагӀуллакхдаран йукъаметтигаш нисъяр. ЛПД бац пачхьалкхан тӀехулара кхоллам, болх бо лааман бух тӀехь.
Кхоллам кхоллар
[бӀаьра нисйан | нисйан]
(1991—1996)
ЛПД кхоьллира БССР, РСФСР, Украинин кортоша 1991 шеран 8 декабрехь Брестан (Белорусси) бухара Вискулихь (Беловежская пуща) «Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла кхолларах барт» тӀе куьг йаздарца (МХГӀ бевза Беловежски барт аьлла).
Преамбулех а, 14 йаззамах а лаьттачу документехь, хоуьйту, ССРС геополитикин бакъдерг хилла дуьненайукъара бакъонан субъект йолчура дӀаялар. Амма, къаьмнийн йукъараллин историн, царна йукъара уьйранийн бух тӀе а тевжина, шина агӀоран берташ лерина, демократин бакъонийн пачхьалкхе гӀертарна, вовшен къобал дина, пачхьалкхан суверенитетан ларам баран бух тӀехь йукъаметтигаш кхио ният хиларна, агӀонаша барт бира Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла кхолла.[5]
10 декабрехь бертан ратификаци йира Белоруссин Лакхарчу Совето а, Украинин Лакхара радо а, ткъа 12 декабрехь — РСФСР Лакхара Совето[6]
Емал яр
[бӀаьра нисйан | нисйан]Ладаме гӀалат даьккхира и кхоллам бечу хенахь. Иза, тарло, латта там бара, нагахь йинехьара Маьрша пачхьалкхийн къаьмнийн доттагӀалла — аса билгала доккху дош «маьрша», цунна чохь хӀора пачхьалкхан бакъонаш: Эрмалойчоьнан, Гуьржийчоьнан, Азербайджанан — ларйина хир йара. Абхазаш Абхазехь леладо российн эскарш, гуьржийн бахархой арататта. И Къаьмнийн доттагӀалла ду? Российс лелайо ЛПД, шира импери керла кепе йаьккхина Ӏалашъян, цунна тайп-тайпана механизмаш дагайохкуьйтуш. ЛПД хьалханчашп цкъа а ца гӀоьртира дӀадерзо эрмалой-азербайджанийн дов йа советийн хилла зонера мехкашкара кхин девнаш. Аса мацах элира ЛПДх йоккха бакъонаш йоцу колхоз. Иштта колхоз йоханза йера йац, иза хилла даьлла ала мегар ду[7]
—«Советская Россия» 29 декабря 2007 года, В. Отставных статьях
Ахча
[бӀаьра нисйан | нисйан]РФ Коьрта банкас арахицира ЛПД леррина ахча..
Билгалдахарш
[бӀаьра нисйан | нисйан]- ↑ Афганистан вступит в СНГ. РБК daily (2008 шеран 3 апрель). ТӀекхочу дата: 14 января 2008. Архивйина 2011 шеран 21 августехь
- ↑ Парламенты государств — участников МПА СНГ. МПА СНГ. ТӀекхочу дата: 21 октября 2009. Архивйина 2011-06-07 — Wayback Machine
- ↑ Грузия проиграла, а СНГ будет жить вечно! Обозреватель (2008 шеран 19 август). ТӀекхочу дата: 14 января 2008. Архивйина 2011 шеран 21 августехь
- ↑ Украина сохраняет участие в работе органов СНГ в качестве наблюдателя - С.Лебедев. Официальный сайт Исполнительного комитета СНГ (www.cis.minsk.by) (2018 шеран 17 июль). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 25 июль.
- ↑ Соглашение о создании Содружества Независимых Государств. Исполнительный комитет СНГ. ТӀекхочу дата: 14 января 2008.
- ↑ Постановление Верховного Совета РСФСР о ратификации соглашения о создании СНГ. Архив Егора Гайдара. ТӀекхочу дата: 25 марта 2013.
- ↑ "bulfaz Elchibey, former President of Azerbaijan". Literaturnaya Gazeta in Russian. 4 Mar 98.
{{cite news}}: Проверьте значение даты:|date=(справка)К:Википедия:Ошибки CS1 (даты) Архивйина 2014-02-03 — Wayback Machine
Хьажоргаш
[бӀаьра нисйан | нисйан]- Председатели координационных советов СНГ
- Исполнительный комитет Содружества Независимых Государств (официальный сайт)
- Председатель Исполнительного комитета СНГ — Исполнительный секретарь СНГ Сергей Лебедев
- Интернет-портал СНГ
- Совет Генеральных прокуроров СНГ (официальный сайт)
- Межпарламентская ассамблея СНГ (официальный сайт)
- Экономический Суд СНГ Архивйина 2014-07-01 — Wayback Machine (официальный сайт)
- Совет по железнодорожному транспорту СНГ Архивйина 2022-03-20 — Wayback Machine (официальный сайт)
- Представительство РФ при СНГ Архивйина 2014-08-18 — Wayback Machine (официальный сайт)
- Единый реестр правовых актов и других документов Содружества Независимых Государств.
- Председательство Республики Казахстан в Содружестве Независимых Государств в 2015 году
- Соглашение о создании Содружества Независимых Государств Архивйина 2019-04-10 — Wayback Machine. 08.12.1991. Проект Российского военно-исторического общества «100 главных документов российской истории».
- К. Ф. Затулин, А. М. Мигранян. «СНГ: начало или конец истории. К смене вех.» 26 Марта 1997 (тезис о «принуждении Украины к дружбе»)
Викилармехь йу Лааме Пачхьалкхийн ДоттагӀалла теман медиафайлаш
 | Хаамаш хӀокху йаззамера йа цхьадолчу декъашкара ширбелла. |
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Йукъара хьал |  | ||||
| Субъекталлин бакъо | |||||
| Мохк |
| ||||
| Бахархой |
| ||||
| Отраслаш | |||||
ЛПД мехкийн куьйгалхой | |
|---|---|
| |
|---|---|
| ВКЪКХ пачхьалкхаш-декъашхой | |
| Цхьаццамма къобалйина пачхьалкхаш | |
| Къобалйанза пачхьалкхаш | |
| ДӀаевлла пачхьалкхаш | |
| Дуьненайукъара кхолламаш | |
Билгалдахарш: ¹ ВКЪКХ пачхьалкхо-декъашхочо къобал йар хилла 2008 шарахь;
² официалан — бертахь Молдавин йукъайахна 1994 шарахь АМКх  Гагаузи аьлла, амма хьажа молдавин-гагаузийн дов | |
| |
|---|---|
| Пачхьалкхаш-декъашхой | |
| Пачхьалкхаш-тергончаш | |
| Диалоган декъашхой | |
| Хьеший | |
| Официалан меттанаш | |
| Саммиташ | |