Gaan na inhoud

African National Congress

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
African National Congress
ANC
Vlag van die African National Congress
Vlag van die African National Congress
Leier Cyril Ramaphosa
Slagspreuk South Africa's National Liberation Movement
Gestig 8 Januarie 1912 (1912-01-08) (112 jaar oud)
Nuusbrief ANC Today
Hoofkwartier Luthulihuis, Sauerstraat 54, Johannesburg, Gauteng
Jeugvleuel ANC-jeugliga
Ideologie Afrika-nasionalisme
Linksgesinde nasionalisme
Sosiale demokrasie
Demokratiese sosialisme
Nasionale affiliasie Tripartite Alliance
Internasionale affiliasie Sosialistiese Internasionaal[1]
Amptelike kleure Swart, groen, goud
Webblad www.anc1912.org.za Edit this at Wikidata

Die African National Congress (ANC) is 'n bevrydingsorganisasie en politieke party wat Suid-Afrika sedert die land se eerste nie-rassige, demokratiese nasionale verkiesing van April 1994 regeer. Dié party is in 1912 in Bloemfontein as die South African Native National Congress (SANNC) gestig en was jare lank 'n verbode organisasie in Suid-Afrika. Die huidige naam is in 1923 aanvaar.

Ná die algemene verkiesing van 2024 het die ANC vir die eerste keer in Suid-Afrika se demokratiese geskiedenis sy meerderheid in die parlement verloor. Dit bly steeds die grootste party, met minder as 41% van die stemme. [2] Die party het ook sy meerderheid in Kwa-Zulu Natal, Gauteng en Noord-Kaap verloor. Ten spyte van hierdie terugslae het die ANC mag op nasionale vlak behou deur 'n groot koalisie waarna verwys word as ‘n Regering van Nasionale Eenheid, insluitend partye wat saam 72% van die setels in die Parlement het.[3]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Geskiedenis van die African National Congress.
Die South African Native National Congress se afvaardiging in Londen, Junie 1914. Van links tot regs: Thomas Mapike, eerwaarde Walter Rubusana, eerw. John Dube, Saul Msane en Sol Plaatje.
Albert Luthuli, voormalige president van die ANC
Logo van die ANC
Oliver Tambo in 1981
Sowjetse posseël uit 1988 wat Nelson Mandela uitbeeld

Die ANC is op 8 Januarie 1912 gestig deur onder andere John Dube, Pixley ka Seme en Sol Plaatje om hom te beywer vir die regte en vryhede van alle Afrikane. Die ANC-jeugliga is in 1944 deur Nelson Mandela, Walter Sisulu, en Oliver Tambo gestig.

Die sege van die Nasionale Party in die 1948-verkiesing en die implementering van apartheid lei tot die sogenaamde Defiance Campaign van 1952, en die opstel van die Vryheidsmanifes in Kliptown in 1955.

In 1959 word die Pan Africanist Congress of Azania (PAC) gestig deur Robert Sobukwe en 'n groep ANC-lede wat gekant was teen die ANC se wending weg van swart nasionalisme af.

As gevolg van sy vreedsame verset teen apartheid en die vele inperkings wat hy hieroor moes verduur, word die Nobelprys vir Vrede in Desember 1961 aan ANC-presidentgeneraal Albert Luthuli toegeken. Hy en sy vrou, Nokukhanya, word deur die regering toegelaat om die oorhandigingseremonie in Oslo by te woon.

Na aanleiding van 'n beroep deur Albert Luthuli word die Anti-apartheidsbeweging in Brittanje gestig en internasionale druk teen die apartheidsbewind, hoofsaaklik deur boikotte, neem toe.

Die besluit van die ANC om oor te gaan na gewapende stryd, en die stigting van Umkhonto we Sizwe (MK), lei tot die inhegtenisname op 11 Julie 1963 van Nelson Mandela en 18 ander MK-lede op die plaas Liliesleaf by Rivonia. Tydens die sogenaamde Rivonia-verhoor word Mandela, Walter Sisulu, Govan Mbeki, Raymond Mhlaba, Elias Motsoaledi, Ahmed Kathrada en Denis Goldberg op 11 Junie 1964 skuldig bevind aan sabotasie en lewensvonisse opgelê. Hierna is die ANC verban.

Geallieerde organisasies

[wysig | wysig bron]

Bekende lede van die ANC

[wysig | wysig bron]

Presidente van die ANC

[wysig | wysig bron]

bron vir tot 2007.[4]

Verkiesingsresultate

[wysig | wysig bron]
Persentasie van stemme vir die ANC in die 2014-verkiesing, volgens kiesafdelings.

   0–20%

   20–40%

   40–60%

   60–80%

   80–100%

Persentasie van stemme vir die ANC in die 2009-verkiesing, volgens kiesafdelings.

   0–20%

   20–40%

   40–60%

   60–80%

   80–100%

Nasionale verkiesings

[wysig | wysig bron]

Nasionale Vergadering

[wysig | wysig bron]
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Nasionale Vergadering van Suid-Afrika.
Verkiesing # van
algehele stemme 		% van
algehele stemme 		# van
algehele setels gewen 		+/– Regering
1994 12 237 655 62,65 252 / 400 – In regering
1999 10 601 330 66,35 266 / 400 14 In regering
2004 10 880 915 69,69 279 / 400 13 In regering
2009 11 650 748 65,90 264 / 400 15 In regering
2014[5] 11 436 921 62,15 249 / 400 15 In regering
2019[6] 10 026 475 57,5 230 / 400 19 In regering
2024 6 459 683 40,18 159 / 400 71 In regering van nasionale eenheid met DA, IVP, PA en GOOD

Nasionale Raad van Provinsies

[wysig | wysig bron]
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Nasionale Raad van Provinsies.
Verkiesing # van
algehele setels gewen 		+/– Regering
1994 60 / 90 In regering
1999 63 / 90 3 In regering
2004 65 / 90 2 In regering
2009 62 / 90 3 In regering
2014 60 / 90 2 In regering
2019 54 / 90 6 In regering

Provinsiale verkiesings

[wysig | wysig bron]
Verkiesing Oos-Kaap Vrystaat Gauteng KwaZulu-Natal Limpopo Mpumalanga Noordwes Noord-Kaap Wes-Kaap
% Setels % Setels % Setels % Setels % Setels % Setels % Setels % Setels % Setels
1994 84,35% 48/56 76,65% 24/30 57,60% 50/86 32,23% 26/81 91,63% 38/40 80,69% 25/30 83,33% 26/30 49,74% 15/30 33,01% 14/42
1999 73,80% 47/63 80,79% 25/30 67,87% 50/73 39,38% 32/80 88,29% 44/49 84,83% 26/30 78,97% 27/33 64,32% 20/30 42,07% 18/42
2004 79,27% 51/63 81,78% 25/30 68,40% 51/73 46,98% 38/80 89,18% 45/49 86,30% 27/30 80,71% 27/33 68,83% 21/30 45,25% 19/42
2009 68,82% 44/63 71,10% 22/30 64,04% 47/73 62,95% 51/80 84,88% 43/49 85,55% 27/30 72,89% 25/33 60,75% 19/30 31,55% 14/42
2014[5] 70,09% 45/63 69,85% 22/30 53,59% 40/73 64,52% 52/80 78,60% 39/49 78,23% 24/30 67,39% 23/33 64,40% 20/30 32,89% 14/42
2019[6] 68,74% 44/63 61,14% 19/30 50,19% 37/73 54,21% 44/80 75,49% 38/49 70,58% 22/30 61,87% 21/33 57,54% 18/30 28,64% 12/42

Munisipale verkiesings

[wysig | wysig bron]
Verkiesing Stemme % +/–
1995–96 5 033 855 58% –
2000 Geen vrygestel 59,4% 1,4%
2006 17 466 948 66,3% 6,9%
2011 16 548 826 61,9% 4,4%
2016[7] 21 450 332 55,7% 6,2%
2021 14 531 908 47,5% 8.2%

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) "Full Member Parties of Socialist International". Socialist International. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2020.
  2. ↑ "In a historic election, South Africa's ANC loses majority for the first time". NPR. 1 Junie 2024. Besoek op 1 Junie 2024.
  3. ↑ Chothia, Farouk; Kupemba, Danai Kesta; Plett-Usher, Barbra (14 Junie 2024). "ANC and DA agree on South Africa unity government". BBC News. Besoek op 14 Junie 2024.
  4. ↑ Uys, Isabelle. (2007). Feitegids : 'n Kernensiklopedie. Kaapstad: Pharos Woordeboeke. ISBN 978-1-86890-065-7. bls. 9.
  5. ↑ 5,0 5,1 (en) "2014 National and Provincial Elections Results – 2014 National and Provincial Election Results". elections.org.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 September 2019. Besoek op 7 Oktober 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 (en) "This is how many MPs each party can send to Parliament". News24. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2019. Besoek op 11 Mei 2019.
  7. ↑ (en) "Results Summary – All Ballots" (PDF). elections.org.za. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2019. Besoek op 7 Oktober 2016.
  8. ↑ (en) "Indian National Congress and African National Congress sign MoU to boost ties". The Economic Times. 10 Junie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2020. Besoek op 30 Oktober 2019.
  9. ↑ (en) "The Congress Party Model: South Africa's African National Congress (ANC) and India's Indian National Congress (INC) as Dominant Parties". Universiteit van Kaapstad. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2019. Besoek op 30 Oktober 2019.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=African_National_Congress&oldid=2689339"