بریگزٹ

بریگزٹ (انگریزی: Brexit)جو انگریزی حروف "British" (اردو:برطانیہ) تے "exit" (اردو: انخلا) دا امیختہ حرف اے جس دا مطلب مقامی وقت دے مطابق 29 مارچ 2019ء شب 11 بجے برطانیہ دا یورپین یونین تو‏ں انخلاہے۔جے کوئی معاہدہ نئيں ہُندا تاں برطانیہ اس تریخ اُتے یورپین یونین دا رکن نئيں رہے گا۔2016ء وچ برطانیہ وچ ہونے والے ریفرنڈم برائے یورپین یونین رکنیت وچ 51.9فیصد افراد نے یورپین یونین دے انخلا دے حق وچ ووٹ دتے سن ۔اس انخلاکے حق وچ یورپین یونین دے نقاد، بایاں بازو تے دایاں بازو نے بھرپور مہم چلا‏ئی سی جدو‏ں کہ یورپین یونین دے حامی افراد نے مسلسل رکنیت د‏‏ی حمایت د‏‏ی ا‏‏ے۔

یورپین یونین تو‏ں انخلا دا مکمل ٹائم ٹیبل

برطانیہ نے 1973ء وچ کنزرویٹو پارٹی دے ایڈورڈ ہیتاتھ دے دور حکومت وچ یورپی برادری وچ رکنیت حاصل کيتی جس د‏‏ی توثیق 1975 وچ اک ریفرنڈم وچ عوام نے کيتی۔ 1970 تے 80 د‏‏ی دہائی وچ سیاسی بایاں بازو خاص طور اُتے لیبر پارٹی د‏‏ی جانب تو‏ں اس برادری تو‏ں نکلنے د‏‏ی وکالت کيتی گئی۔لیبر پارٹی دے 1983ء دے انتخابی منشور وچ برادری تو‏ں مکمل طور اُتے انخلا دا بھرپور مطالبہ کیتا گیا۔1980 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، یورپین برادری د‏‏ی اک سیاسی اتحاد دے طور اُتے ابھرنے د‏‏ی شدید مخالفت سجے بازو خصوصا مارگریٹ تھیچر د‏‏ی جانب تو‏ں کيتی گئی۔مارگریٹ تھیچر ، یورپین واحد منڈی د‏‏ی پرزور حامی ہونے دے باوجود اس نے یورپین برادری د‏‏ی شدید مخالفت کيتی۔1990 دے دہائی تو‏ں، یورپی انضمام دے خلاف مخالفت بنیادی طور اُتے سجے بازو تے قدامت پسند پارٹی د‏‏ی جانب تو‏ں شدید تر کيتی گئی اس وجہ تو‏ں کنزرویٹو پارٹی دے اندر ماسسٹریٹ معاہدہ دے خلاف تقسیم ابھر کر سامنے آئی۔

برطانوی آزاد پارٹی یورپین اتحاد د‏‏ی مسلسل رکنیت اُتے ہور ریفرنڈم د‏‏ی حامی سی تے 2010ء دے ابتدائی عرصہ وچ پارٹی د‏‏ی مقبولیت وچ اضافہ ہويا تے اس دے نتیجے وچ ایہ 2014ء دے یورپین پارلیمنٹ انتخابات وچ سب تو‏ں کامیاب پارٹی دے طور اُتے سامنے آئی۔ پارلیمنٹ دے لوکاں د‏‏ی کراس پارٹی مہم وی اک ریفرنڈم لیانے وچ مؤثر رہی۔کنرویٹو پارٹی دے وزیر اعظم ڈیوڈ کیمرون نے 2015 د‏‏ی انتخابی مہم دے دوران نويں ریفرنڈم دے انعقاد دا وعدہ کیتا جس نو‏‏ں انہاں نے اپنی پارٹی دے یورپین یونین حامیاں دے دباؤ دے بعد 2016 وچ مکمل کرنے کااعلان کیتا۔ کیمرون، جو یونین وچ شامل رہنے دے لئی مہم چلا رہے سن ریفرنڈم دے نتیجہ دے بعد انہاں نے استعفی دے دتا۔ انہاں د‏‏ی جگہ سابق ہوم سیکرٹری تھریسا مئے د‏‏ی طرف نے کامیابی حاصل کيتی. اس نے اک سال بعد ہی عام انتخابات انعقاد کیتے جس وچ اس نے اپنی پارٹی د‏‏ی مجموعی اکثریت کھو دی۔ اس د‏ی اقليتی حکومت دے لئی اس ڈیموکریٹک یونینسٹ پارٹی د‏‏ی طرفو‏ں کلیدی ووٹ ملیا ۔

مارچ 2017 وچ برطانیہ د‏‏ی حکومت نے یورپی یونین اُتے معاہدے دے آرٹیکل 50 نو‏‏ں مننے تو‏ں انکار کر دتا۔ مئی وچ تھریسامئے نے اعلان کیتا کہ انہاں د‏‏ی حکومت یورپی یونین نو‏‏ں چھڈنے دے بعد یورپی سنگل مارکیٹ یا یورپی یونین دے روايتی یونین د‏‏ی مستقل رکنیت د‏‏ی تلاش نہ کرنے دا ارادہ رکھدی اے ۔نال ہی یورپی کمیونٹی ایکٹ 1972 نو‏‏ں منسوخ کرنے تے یورپی یونین دے قانون نو‏‏ں برطانیہ دے گھریلو قانون وچ شامل کرنے دا وعدہ کیتا۔ جولائ‏ی 2016 وچ “شعبہ یورپی یونین انخلا“ دے ناں تو‏ں اک نواں سرکاری محکمہ بنایا گیا۔ یورپی یونین دے نال مذاکرات جون 2017 وچ شروع ہونے والے مذاکرات وچ اکتوبر 2018 تک انخلا دے معاہدے نو‏‏ں پورا کرنے دا ارادہ کیتا گیا۔ جون 2018 وچ ، برطانیہ تے یورپی یونین نے اک انخلا دے بعد دے مسائل اُتے معاہدے دا تعین کرنے دے لئی مشترکہ پیش رفت د‏‏ی رپورٹ شائع کيتی۔ جولائ‏ی 2018 وچ ، کابینہ نے چیکرس د‏‏ی منصوبہ بندی اُتے اتفاق کیا۔ نومبر 2018 وچ ، برطانوی حکومت تے یورپی یونین دے درمیان مسودہ د‏‏ی واپسی دا معاہدہ تے آؤٹ لائن سیاسی اعلامیہ شائع ہويا۔15 جنوری 2019 کو، ہاؤس آف کامنز نے معاہدے دے خلاف 432 تو‏ں 202 تک ووٹ دتا، جو برطانیہ د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی تریخ د‏‏ی سب تو‏ں وڈی پارلیمانی شکست اے ۔