Brexit
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Brexit (de l'acronimo anglés de British exit, en aragonés "salida britanica") estió lo proceso de retirada d'o Reino Uniu d'a Unión Europea (UE) que se fació efectiva a las 23:00 GMT (00:00 CET) d'o 31 de chinero de 2020. Lo Reino Uniu ye l'unico estau miembro que ha albandonau la UE, dimpués de 47 anyos d'haber estau parti d'a unión —la UE y la suya predecesora, a Comunidat Economica Europea (CEE) — dende l'1 de chinero de 1973. Dimpués d'o Brexit, a lei d'a UE y lo Tribunal de Chusticia d'a Unión Europea ya no tienen primacía sobre as leis britanicas, fueras d'en arias trigadas en relación con Irlanda d'o Norte. A Lei de (Retirada) d'a Unión Europea de 2018 conserva a lechislación pertinent d'a UE como lechislación nacional, que lo Reino Uniu agora puede modificar u zircunduzir. Seguntes os termins de l'alcuerdo de retirada d'o Brexit, Irlanda d'o Norte sigue participando en o Mercau Unico Europeu en relación con as mercadurías y estando miembro de facto d'a Unión Aduanera d'a UE.
A Unión Europea y as suyas institucions s'han desembolicau gradualment dende la suya creyación y mientres os 47 anyos de pertenencia britanica, y han adquiriu una importancia politica y economica significativa pa lo Reino Uniu. A lo luengo d'o periodo de pertenencia britanica heban existiu collas euroescepticas oposadas a la Unión y las suyas predecesoras. Lo gubierno pro-CEE d'o primer ministro laborista Harold Wilson celebró un referendum sobre a permanencia en a CEE en 1975, en o cual os votants optoron per remanir adintro d'o bloque con o 67,2 per ciento d'os votos, pero no se celebroron mas referendums ya que l'integración europea continó y se convirtió en cada vegada mas amán en o Tractau de Maastricht posterior y o Tractau de Lisbona. Como parti d'una promesa de campanya pa ganar votos d'os euroescepticos, o primer ministro conservador, David Cameron, prometió celebrar un referendum si lo suyo gubierno yera reeslechiu. Posteriorment, o suyo gubierno (pro-UE) celebró un referendum sobre a permanencia en a UE en 2016, en o cual os votants optoron per albandonar la UE con o 51,9 per ciento d'os votos. Isto condució a la suya renuncia, a lo suya reemplazo per Theresa May y cuatro anyos de negociacions con a UE sobre os termins de salida y as relacions futuras.
Lo proceso de negociación estió politicament desafiador y fundament divisivo adintro d'o Reino Uniu, con un alcuerdo refusau per o parlamento britanico, risgo de salida d'a UE sin un alcuerdo de retiro u alcuerdo comercial (un Brexit sin alcuerdo), eleccions chenerals celebradas en 2017 y 2019, y dos nuevos primers ministros en ixe tiempo, toz dos conservadors. Baixo lo gubierno mayoritario de Boris Johnson, o Reino Uniu abandonó la UE lo 31 de chinero de 2020,[1] manimenos continó participando en muitas institucions d'a UE (incluyiu lo mercau unico y la unión aduanera) mientres un periodo de transición d'un anyo pa guarenciar un comercio sin friccions dica un luengo plazo s'alcordó a relación. As negociacions de l'alcuerdo comercial continoron os poquez días d'o zaguer programau d'o periodo de transición y l'Alcuerdo de Comercio y Cooperación UE-Reino Uniu se sinyó lo 30 d'aviento de 2020.
Os efectos d'o Brexit serán determinaus en parti per l'Alcuerdo de Cooperación y Comercio UE-Reino Uniu, que dentró en vigor provisionalment l'1 de chinero de 2021 y estió ratificau l'1 de mayo de 2021. L'amplo consenso entre os economistas ye que ye prebable que faiga mal a la economía d'o Reino Uniu y reduzca lo suyo ingreso per capita a luengo plazo, y que lo referendum perchudicó la economía.[2] Ye prebable que produzca una gran disminución en l'immigración d'os países de l'Espacio Economico Europeu (EEE) enta Reino Uniu,[3] y planteye desafíos pa la educación superior y l'investigación academica britanicas.[4]
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (es) Reino Unido, entre celebración y resignación por oficialización del brexit en cnnespanol.cnn.com
- ↑ (en) Johnson, Paul; Mitchell, Ian (1 March 2017). "The Brexit vote, economics, and economic policy". Oxford Review of Economic Policy. 33 (suppl_1): S12–S21. doi:10.1093/oxrep/grx017. ISSN 0266-903X.
- ↑ (en) Forte, Giuseppe; Portes, Jonathan (1 May 2017). Macroeconomic Determinants of International Migration to the UK (Report). Rochester, NY. SSRN 2979949.
- ↑ (en) Mayhew, Ken (1 March 2017). "UK higher education and Brexit". Oxford Review of Economic Policy. 33 (suppl_1): S155–S161. doi:10.1093/oxrep/grx012. ISSN 0266-903X.
