اکھ

اکھ

انسانی اکھ

اکھ انساناں تے تقریبا تمام جانوراں دے جسم دا اک انگ اے۔ ایہدا کم چانن دے بارے اچ دماغ نوں دسنا اے۔ ایہدی مدد توں انسان تے دوجے جنور کسے وی شہ نوں بہت دور تک ویکھ سکدے نیں۔ اکھاں اوہ انگ نیں جیہڑی چانن دا پتہ کر کے اوہنوں نیوروناں دی مدد نال الیکٹرو کیمیائی سنیہ وچ بدل دیندیاں نیں۔ سب توں سادا فوٹو ریسیپٹر ولگن چانن تے حرکت نوں جوڑدے نیں۔

دکھالا

اچے جانداراں وچ اکھ اک اوکھا آپٹیکل پربندھ اے جو چانن نوں آلے دوالے توں اکھٹا کردا اے، اک ڈایافرام دی مدد نال ایہدی شدت کنٹرول کردا اے، ایہنوں لینس دی مدد نال اک تھاں فوکس کردا اے تاں جے مورت بن سکے۔ ایس مورت دے سگنل نوں الیکٹرک سگنل وچ بدلدا اے تے اینوں دماغ ول کل دیندا اے۔ ویکھن طاقت دی بنیاد تے اکھاں دی 10 ونڈاں نیں تے 96% جانداراں دی اکھاں اوکھے وکھالے (مربہ اکھاں) رکھدیاں نیں۔

نکے جانداراں وچ اکھاں دا کم صرف چانن تے ہنیرے دا کھوج لگانا ہوندا اے۔

ونڈاں

اکھ دا دکھالا

اکھ دی دس ونڈاں بارے جانکاری کیتی گئی اے۔ وڈی ونڈا وچ "سادہ اکھ" تے "مربا اکھ" شامل نیں۔ "سادہ اکھ" او اکھ اے جیہدے وچ اک عدسہ ہوندا اے، تے "مربا اکھ" اوہ اکھ اے جیہدے بوہت سارے عدسے ہوندے نیں۔

اکھاں نوں فوٹو ریسیپٹر ولگناں باجوں وی ونڈیا جا سکدا اے یعنی سیلیٹڈ فوٹو ریسیپٹر تے ریبدومک فوٹو ریسیپٹر۔

سادہ اکھاں

ایہہ اکھاں عام طور تے ہر تھاں دے جانداراں وچ ہوندیاں نیں۔

• نکی موری اکھاں:

نکی موری اکھاں جنور دی کھل دے وچ نکے جئے گڑھے وچ ہوندیاں نیں، ایہناں دا کم چانن دی کھوج لانا ہوندا اے۔ ایہناں اکھاں نال دھندلی مورت بندی اے۔ ایہناں اکھاں نوں سٹیما وی آکھیا جاندا اے۔ ایہناں دا ناپ 100 مائیکرومیٹر دا ہوندا اے تے اے 100 ولگناں دا بنیا ہوندا اے۔ 85% فائیلماں وچ اے اکھاں ہوندیاں نیں۔

• وڈی موری اکھاں:

وڈی مورسی اکھاں اصل چ نکی پوری اکھاں دی ای بدلی مورت نیں۔ حرکت کرن ویلے جے مورت ہلے جلے نہ، ایس واسطے اکھ دے عدسے نال پٹھے لگے ہوندے نیں جیہڑے عدسے نوں اک تھاں رکھدے نیں۔، انج مورت سئی بندی اے۔

اکھ وچ چانن راہ

• گولا عدسہ اکھاں:

انہاں اکھیاں وچ عدسہ ہوندا اے جیہدے باجوں پورت دھندلی نئی بندی۔ گیسٹرو پوڈاں تے انیلیڈاں وچ اے اکھاں ہوندیاں نیں۔

• بہتے عدسے:

کجھ سمندری جنوراں دی اکھاں وچ ایہو جیہی اکھاں ہوندیاں نیں جنہاں وچ بہت عدسے لگے ہوندے نیں۔

• انعطافی کارنیا

زمین تے رہن آلے ریڑھ دی ہڈی آلے جنوراں وچ ایہو جیہی اکھاں ہوندیاں نیں جنہاں وچ ہوا توں ودھ انعطافی انڈیکس رکھن آلا مائع ہوندا اے جیہڑا چانن نوں ہور جھکا کر دیندا اے جیہدے باجوں عدسے لئی چانن توں مورت بنانا اسان ہو جاندا اے۔

• لشکاروی اکھاں

کجھ اکھاں وچ ایہو جیہے ولگن ہوندے نیں جیہڑے چانن دا لشکارا بنا کے اوہنوں اک تھاں جما سکدے نیں تاں جے مورت آسانی نال بنے۔ ایہو جیہی اکھاں پلیٹی ہیلمنتھیس تے کوپی پوڈ وچ ہوندیاں نیں۔

مربا اکھاں

مربا اکھاں، سادہ اکھاں توں وکھریاں ہوندیاں نیں۔ انہاں وچ اک انگ نئیں ہوندا بلکہ ہزاراں انگ ہوندے نیں۔ ایس اکھ دی اکائیاں نوں اوماٹیدیئم (جمع:اوماٹیڈیا) آکھی دا اے۔ اے اکھاں تیز حرکت نوں چھیتی پتہ لگا لیندیاں نیں۔

رنگ

کیڑے مکوڑے دی اکھ

الیکٹرو مقناطیسی سپیکٹرم وچ اکھاں 400 توں 700 نینو میٹر تک لہر لمائی دی چانن ویکھن دی طاقت رکھدیاں نیں۔ اکھاں وچ دو طرحاں دے فوٹو ریسیپٹر ولگن ہوندے نیں، جنہاں وچ راڈ تے کون شامل نیں۔ راڈ ،کم چانن وچ ویکھن اچ مدد کردے نیں تے کون، تیز چانن اچ ویکھن اچ مدد کردے نیں۔

راڈ وچ اک مادہ روڈاپسن ہوندا اے جیہڑا 500 نینو میٹر دی لہر لمائی دی چانن نوں ویکھ سکدا اے ۔

باہرلے جوڑ

انسانی اَنگ

باہرلے انگ  : - سر · متھا · مُکھ · اکھ · نک · بُلھ · ٹھوڈی · کن · ہتھ · انگلاں · انگوٹھا · چیچی · نون٘ہہ · لت · بان٘ہہ · جباڑھا  · بال · پیر · گوڈا · گوڈے دی چپݨی · گٹا · چھاتی · کھل · موڈھا · دھوݨ · گھنڈی · سینا · پِنّی · ڈھڈ · دُھنّی · لَک · ڈھُوہ · پَٹ

اندرلے انگ  : - کلیجا · دل · نکی آندر · گردے · معدہ · پھپھڑے · آنڈاتھیلی · پینکریاز · دماغ · ہڈی · وڈی آندر · پِتّا · لہو

مونہہ دے اندرلے انگ  : - مون٘ہہ · جیبھ · دند · حلق · حلق دا کاں