Wniebowstąpienie (film 1976)
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
105 minut |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Łarisa Szepitko, Wasil Bykow, Jurij Klepikow |
| Główne role |
Borys Płotnikow |
| Muzyka | |
| Zdjęcia |
Władimir Czuchnow |
| Scenografia |
Jurij Raksza |
| Montaż |
Waleria Biełowa |
| Wytwórnia | |
| Nagrody | |
| Złoty Niedźwiedź (1977), FIPRESCI (1977) | |
Wniebowstąpienie (ros. Восхождение Woschożdienije) – czarno-biały film radziecki z 1976 roku, w reżyserii Łarisy Szepitko.
Literacką podstawą tego obrazu było opowiadanie Sotnikow (1970) białoruskiego pisarza Wasila Bykaua (Bykowa). W 1977 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Wniebowstąpienie zostało nagrodzone Złotym Niedźwiedziem oraz nagrodami FIPRESCI i OCIC. Ponadto zdobyło nagrodę główną na WFF w Rydze w 1977 roku. W Polsce film miał 310 tys. widzów[1]. Był ostatnim ukończonym przed tragiczną śmiercią twórczyni w wypadku samochodowym w 1979 roku.
_-_Christ_Blessing_(%27The_Saviour_of_the_World%27)_-_Google_Art_Project.jpg)
Treść
[edytuj | edytuj kod]Akcja filmu toczy się podczas II wojny światowej zimą 1942 roku i opisuje wędrówkę dwóch radzieckich partyzantów, wysłanych przez dowódcę w poszukiwaniu żywności. Głodni i bez możliwości zdobycia pożywienia, wędrują w otwartym terenie zajętym przez okupantów niemieckich. Podczas wymiany strzałów z wrogiem, jeden z nich – Sotnikow zostaje ranny. Próbuje popełnić samobójstwo, lecz jego towarzysz Rybak ratuje go z opresji. Docierają do chaty na uboczu, a jej właścicielka Awginia na widok nadciągającej obławy zmuszona jest ukryć partyzantów. Zdradza ich atak kaszlu Sotnikowa. Zostają ujęci i przesłuchiwani przez śledczego Portnowa – przed wojną partyjnego aktywisty i agitatora, a teraz kolaboranta. Stawiający opór Sotnikow jest poddawany torturom, natomiast Rybak godzi się na współpracę. Sotnikow ginie w publicznej egzekucji, a Rybak w ostatniej scenie, już jako zwerbowany do policji kolaborant, próbuje popełnić samobójstwo.
Skrajnie różne postawy – bohatera Sotnikowa i zdrajcy Rybaka oraz towarzyszących im osób są przejmującą ilustracją i dogłębną analizą postaw obywateli ZSRR wobec niemieckiego okupanta podczas II wojny światowej. W filmie radzieckim po raz pierwszy ukazano je z taką jawnością i szczerością.
Główne role
[edytuj | edytuj kod]- Władimir Gostiuchin – Kola Rybak
- Boris Płotnikow – Borys Sotnikow (głos: Aleksandr Diemjanienko)
- Anatolij Sołonicyn – śledczy Portnow
- Ludmiła Poljakowa – Awginia Okuń (Demczycha)
- Siergiej Jakowlew – starosta Piotr Sycz
- Nikołaj Siektimienko – Staś Gamaniuk, policjant
- Aleksandr Pjatkow – „Rudy”, żołnierz niemiecki
- Wasilij Krawcow – niemiecki oficer
- Wiktoria Goldentuł – Basia Majerówna
- Maria Winogradowa – żona sołtysa
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Główna na Wszechzwiązkowym Festiwalu Filmowym w Rydze (1977)
- Złoty Niedźwiedź oraz nagrody FIPRESCI i OCIC na XVIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Zachodnim (1977)[2]
Głosy krytyków
[edytuj | edytuj kod]Szepitko zinterpretowała wojenną historię jako przypowieść zawierającą pasyjny motyw Judasza i Chrystusa. Ten charakter podkreślają dialogi, kompozycja kadrów, tło dźwiękowe: w tych symbolicznych odwołaniach do Wielkiego Piątku widz znający Ewangelię dostrzeże bez trudu paralelizmy. (...) Krótko po premierze filmu krytycy w Polsce dostrzegali wyraźnie nawiązanie do tradycji chrześcijańskiej: twarz Sotnikowa przypomina Chrystusa z obrazów El Greca, zaś Rybak to zarówno apostoł Piotr (z początku odważny i pewny siebie) jak Judasz (jako zdrajca).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Grzegorz Wiśniewski: Polsko-radzieckie stosunki kulturalne w latach siedemdziesiątych: współpraca kultur artystycznych. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1980. ISBN 978-83-210-0207-1. s. 208.
- ↑ Edward Pawlak, Barbara Pełka,: Film radziecki w Polsce. Warszawa 1985, s. 200-201.
- ↑ Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 585. ISBN 978-83-60292-30-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Plakat do filmu
- Wniebowstąpienie w bazie IMDb (ang.)
- Wniebowstąpienie w bazie Filmweb