Start (film)

Start
Le départ
Gatunek	komediodramat
Rok produkcji	1967
Data premiery	czerwiec 1967
Kraj produkcji	Belgia
Język	francuski
Czas trwania	93 min
Reżyseria	Jerzy Skolimowski
Scenariusz	Jerzy Skolimowski; Andrzej Kostenko
Główne role	Jean-Pierre Léaud; Catherine-Isabelle Duport
Muzyka	John Dobrynine; Krzysztof Komeda
Zdjęcia	Willy Kurant
Montaż	Bob Wade

Start (fr. Le départ) – belgijski komediodramat z 1967 roku w reżyserii Jerzego Skolimowskiego według scenariusza napisanego wraz z Andrzejem Kostenką. Zdjęcia kręcono w Brukseli. Był to pierwszy film Skolimowskiego zrealizowany w Europie Zachodniej.

Zdobywca Złotego Niedźwiedzia oraz Nagrody Międzynarodowej Unii Krytyki Filmowej na 17. MFF w Berlinie^[1]^[2]. Film był oficjalnym belgijskim kandydatem do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego, ale ostatecznie nie zdobył nominacji.

Fabuła

Marc, praktykant w eleganckim salonie fryzjerskim, ma tylko jedną pasję – samochód. Pragnie wziąć udział w wymarzonym rajdzie. Zna już nawet swój numer startowy, jednak wciąż nie ma samochodu. W celu zdobycia auta podejmuje się wielu szalonych rzeczy. Gdy jest już bliski celu, w jego życiu pojawia się Michèle. Miłość do dziewczyny zmienia w życiu Marca bardzo wiele^[3]^[4].

Obsada

Jean-Pierre Léaud – Marc
Catherine-Isabelle Duport – Michèle
Jacqueline Bir – kobieta
Paul Roland – szef

Produkcja

Start został nakręcony przez Skolimowskiego przy niezwykle skromnym jak na czasy powstania budżecie 100 000 dolarów w ciągu trzech tygodni^[5]. Skolimowski, opromieniony międzynarodowym sukcesem Walkoweru, przyjechał do Belgii, by nakręcić pierwszy zagraniczny film „nowofalowy” z udziałem idola „Cahiers du cinéma”, Jean-Pierre’a Léauda. Skolimowski nie znał jednak dobrze francuskiego i komunikował się z obsadą i ekipą filmową przy asyście dwóch tłumaczy^[5]. Premiera Startu odbyła się pod koniec czerwca 1967 roku na 17. MFF w Berlinie, a 4 lipca na tymże festiwalu Skolimowski otrzymał festiwalowe Grand Prix: Złotego Niedźwiedzia^[6]^[7].

Odbiór

W mediach francuskojęzycznych Start był oceniany bardzo dobrze. Jacques Mandelbaum na łamach „Le Monde” pisał o filmie Skolimowskiego jako skrzyżowaniu Buntownika bez powodu z Generałem, chwaląc przy tym grę Léauda jako alter ego reżysera^[8]. Arnaud Hée z portalu Critikat.com twierdził wprawdzie, że Start „z pewnością nie ma w sobie nic z wyjątkowości i siły poprzedniego okresu” w karierze reżysera, lecz stanowił okres przejściowy w twórczości Skolimowskiego^[8]. Jean-Baptiste Morain ze strony Les Inrockuptibles uznał Start za film „żywy, błyskotliwy, w stylu Cocteau, Maxa Jacoba czy Jeana Vigo zmieszanego z Nową Falą”^[8].

W krajach anglosaskich sceptycyzm wobec Startu był większy. Magazyn „Time Out” pisał, że Start to „pierwszy film Skolimowskiego nakręcony poza granicami Polski, który być może stał się zalążkiem późniejszych kłopotów i nieporozumień związanych z latami spędzonymi na wygnaniu, ze swoim ostrym kontrastem pomiędzy powierzchownymi wizualnymi podnietami a płytką substancją pod spodem”^[9].

Przypisy

↑ Berlinale 1967 Prize Winners. [dostęp 2011-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-15)]. (ang.).
↑ Start (1967) – Nagrody - Filmweb. [dostęp 2011-02-20].
↑ Le Départ (1967) – Jerzy Skolimowski [online], Allmovie [dostęp 2022-10-24] (ang.).
↑ Le Départ w bazie filmpolski.pl
↑ ^a ^b BruceB. Hodsdon BruceB., Le Départ, „Senses of Cinema”, lipiec 2014 [dostęp 2022-10-24] (ang.).
↑ 17th Berlin International Film Festival: June 23 - July 4, 1967 [online], berlinale.de [dostęp 2022-10-24] (ang.).
↑ POLE'S FILM WINS TOP BERLIN PRIZE; Festival Picks Skolimowski's Comedy 'The Start', „The New York Times”, 5 lipca 1967 [dostęp 2022-10-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Le Départ: Les critiques presse. AlloCine [dostęp 2022-09-05].
↑ GB, Le Départ [online], Time Out Worldwide [dostęp 2022-10-24] (ang.).

Linki zewnętrzne

Plakat filmu
Start w bazie IMDb (ang.)
Start w bazie Filmweb

[1] Berlinale 1967 Prize Winners. [dostęp 2011-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-15)]. (ang.).

[2] Start (1967) – Nagrody - Filmweb. [dostęp 2011-02-20].

[3] Le Départ (1967) – Jerzy Skolimowski [online], Allmovie [dostęp 2022-10-24] (ang.).

[4] Le Départ w bazie filmpolski.pl

[:3-5] BruceB. Hodsdon BruceB., Le Départ, „Senses of Cinema”, lipiec 2014 [dostęp 2022-10-24] (ang.).

[:4-6] 17th Berlin International Film Festival: June 23 - July 4, 1967 [online], berlinale.de [dostęp 2022-10-24] (ang.).

[:6-7] POLE'S FILM WINS TOP BERLIN PRIZE; Festival Picks Skolimowski's Comedy 'The Start', „The New York Times”, 5 lipca 1967 [dostęp 2022-10-24] (ang.).

[:0-8] Le Départ: Les critiques presse. AlloCine [dostęp 2022-09-05].

[:2-9] GB, Le Départ [online], Time Out Worldwide [dostęp 2022-10-24] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

1960−69	Rysopis (1964) Walkower (1965) Bariera (1966) Ręce do góry (1967) Start (1967) Dialog 20-40-60 (1968)
1970−79	Na samym dnie (1970) Przygody Gerarda (1970) Król, dama, walet (1971) Wrzask (1978)
1980−89	Fucha (1982) Najlepszą zemstą jest sukces (1984) Latarniowiec (1985) Wiosenne wody (1989)
1990−2009	Ferdydurke (1991) Cztery noce z Anną (2008)
2010−29	Essential Killing (2010) 11 minut (2015) Io (2022)
Krótkometrażowe	Oko wykol (1960) Hamleś (1960) Boks (1961) Rzeźba (1961) Pieniądze albo życie (1961) Erotyk (1961) Akt (1962)

1950–1959	Czterech w jeepie / Bez adresu / Sprawiedliwości stało się zadość / Kopciuszek / Bobrowa dolina (1951) Ona tańczyła jedno lato (1952) Cena strachu (1953) Wybór Hobsona (1954) Szczury (1955) Zaproszenie do tańca (1956) Dwunastu gniewnych ludzi (1957) Tam, gdzie rosną poziomki (1958) Kuzyni (1959)
1960–1979	Żywot Łazika z Tormesu (1960) Noc (1961) Rodzaj miłości (1962) Bushido – saga o samurajach / Szatan (1963) Upalne lato (1964) Alphaville (1965) Matnia (1966) Start (1967) Na kogo wypadnie (1968) Młode lata (1969) Ogród Finzi-Continich (1971) Opowieści kanterberyjskie (1972) Odległy grom (1973) Kariera Duddy Kravitza (1974) Adopcja (1975) Buffalo Bill i Indianie (1976) Wniebowstąpienie (1977) Co powiedział Max / Pstrągi (1978) David (1979)
1980–1999	Palermo czy Wolfsburg / Heartland (1980) Szybciej, szybciej (1981) Tęsknota Veroniki Voss (1982) Przewaga / Ul (1983) Strumienie miłości (1984) Wetherby / Kobieta i obcy (1985) Stammheim (1986) Temat (1987) Czerwone sorgo (1988) Rain Man (1989) Skowronki na uwięzi / Pozytywka (1990) Dom uśmiechów (1991) Wielki Kanion (1992) Przyjęcie weselne / Kobiety znad Jeziora Pachnących Dusz (1993) W imię ojca (1994) Przynęta (1995) Rozważna i romantyczna (1996) Skandalista Larry Flynt (1997) Dworzec nadziei (1998) Cienka czerwona linia (1999)
2000–2019	Magnolia (2000) Intymność (2001) Spirited Away: W krainie bogów / Krwawa niedziela (2002) Na tym świecie (2003) Głową w mur (2004) Czarna Carmen (2005) Grbavica (2006) Małżeństwo Tui (2007) Elitarni (2008) Gorzkie mleko (2009) Miód (2010) Rozstanie (2011) Cezar musi umrzeć (2012) Pozycja dziecka (2013) Czarny węgiel, kruchy lód (2014) Taxi – Teheran (2015) Fuocoammare. Ogień na morzu (2016) Dusza i ciało (2017) Touch Me Not (2018) Synonimy (2019)
2020–	Zło nie istnieje (2020) Niefortunny numerek lub szalone porno (2021) Alcarràs (2022) Adamant (2023) Dahomej (2024)