Октан
Систематско име | октан[1] |
Други називи n-октан | |
Назнаки | |
---|---|
111-65-9 | |
3DMet | B00281 |
Бајлштајн | 1696875 |
ChEBI | CHEBI:17590 |
ChEMBL | ChEMBL134886 |
ChemSpider | 349 |
DrugBank | DB02440 |
EC-број | 203-892-1 |
82412 | |
3Д-модел (Jmol) | Слика |
KEGG | C01387 |
MeSH | octane |
PubChem | 356 |
RTECS-бр. | RG8400000 |
| |
UNII | X1RV0B2FJV |
ОН-бр. | 1262 |
Својства | |
Хемиска формула | |
Моларна маса | 0 g mol−1 |
Изглед | безбојна течност |
Мирис | бензински |
Густина | 0,703 г/см3 |
Точка на топење | |
Точка на вриење | |
0,007 мг/дм3 (при 20 °C) | |
log P | 4,783 |
Парен притисок | 1,47 kPa (при 20,0 °C) |
Хенриева константа (kH)
|
29 nmol/(Pa·кг) |
Конјуг. киселина | октониум |
−96,63·10−6 см3/mol | |
Показател на прекршување (nD) | 1,398 |
Вискозност |
|
Термохемија | |
Ст. енталпија на образување ΔfH |
−252,1 - −248,5 kJ/mol |
Ст. енталпија на согорување ΔcH |
−5,53 - −5,33 MJ/mol |
Стандардна моларна ентропија S |
361,20 J/(K·mol) |
Специфичен топлински капацитет, C | 255,68 J/(K·mol) |
Опасност | |
GHS-ознаки: | |
Пиктограми
|
|
Сигнални зборови
|
ОПАСНОСТ |
Изјави за опасност
|
H225, H304, H315, H336, H410 |
Изјави за претпазливост
|
P210, P261, P273, P301+P310, P331 |
NFPA 704 | |
Температура на запалување | 130 °C (266 °F; 403 K) |
2,200 °C (3,990 °F; 2,470 K) | |
Граници на запалливост | 0,96 – 6,5 % |
Смртоносна доза или концентрација: | |
LDLo (најниска објавена)
|
428 мг/кг (глушец, венски)[3] |
NIOSH (здравствени граници во САД): | |
PEL (дозволива)
|
TWA 500 мд (2350 мг/м3) |
REL (препорачана)
|
TWA 75 мд (350 мг/м3) C 385 мд (1800 мг/м3) [15-мин.] |
IDLH (непосредна опасност)
|
1000 мд |
Дополнителни податоци | |
(што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |
Наводи |
Октан — јаглеводород и алкан so хемиската формула C
8H
18 и згусната структурна формула CH
3(CH
2)
6CH
3. Има многу структурни изомери кои се разликуваат по мерата и местото на разгранување на јаглеродната верига. Еден од овие изомери, 2,2,4-триметилпентан (наречен изооктан) се користи како една од стандардните вредности во октанскиот број.
Ова соединение е состојка на бензинот.[4] Како и сите јаглеводороди со мала молекулска маса, октанот е испарлив и многу запалив.
Во бензинот
[уреди | уреди извор]Зборот „октан“ се користи за октански број, кој е показател за способноста на горивото да го сузбие тропањето кај моторите со разни соодноси на набивање, што е својствено за разгранетите ланчени изомери на октанот, особено за изооктанот. Октанскиот број на бензинот не е непосредно поврзан со моќноста на моторот. Употребата на повисокооктанско гориво отколку предвиденото за моторот не ја зголемува неговата моќ.
Октанскиот број првично е утврден со мешање на горива само од нормален хептан и изооктан (2,2,4-триметилпентан, високоразгранет октан) и давање на противтропачки оцени од нула за нормален хетптан до 100 за чист изооктан. Противтропачката способност е зависна од уделот на изооктан во смесата. Различните изомери на октанот даваат помал или поголем октански број. На пример, n-октан (правиот ланец со 8 јаглеродни атоми без разгранетост) има негативна оценка од -20, а чистиот изооктан се оценува со 100. Некои горива имаат октански број поголем од 100, особено тие што содржат метанол или етанол.
Изомери
[уреди | уреди извор]Октанот има 18 структурни изомери (24 броејќи ги стереоизомерите):
- октан (n-октан)
- 2-метилхептан
- 3-метилхептан (2 енантиомера)
- 4-метилхептан
- 3-етилхексан
- 2,2-диметилхексан
- 2,3-диметилхексан (2 енантиомера)
- 2,4-диметилхексан (2 енантиомера)
- 2,5-диметилхексан
- 3,3-диметилхексан
- 3,4-диметилхексан (2 енантиомера + 1 мезосоединение)
- 3-етил-2-метиплентан
- 3-етил-3-метиплентан
- 2,2,3-триметилпентан (2 енантиомер)
- 2,2,4-триметилпентан (изооктан)
- 2,3,3-триметилпентан
- 2,3,4-триметилпентан
- 2,2,3,3-тетраметилбутан
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „octane - Compound Summary“. PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 септември 2004. Identification and Related Records. Посетено на 6 јануари 2012.
- ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
- ↑ „Octane“. Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ↑ „октан“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Меѓународна картичка за хемиска безбедност 0933 (англиски)
- „Џебен водич за опасните хемиски материи #0470“. Национален институт за безбедност и здравје при работа (NIOSH). (англиски)
|