Jump to content

Russia

Nexus recensere
Latinitas nondum censa
E Vicipaedia
(Redirectum de Rossia)
Haec pagina de terra hodierna tractat. Si aliud quaeris quod etiam “Russia” appellatur, vide Russia (discretiva).
Wikidata Russia
Res apud Vicidata repertae:
Russia: insigne
Russia: insigne
Russia: vexillum
Russia: vexillum
Terra continens: Europa
Territoria finitima: Atropatene, Ruthenia Alba, Res publica popularis Sinarum, Estonia, Finnia, Georgia, Kazachstania, Lettonia, Lituania, Respublica Popularis Democratica Coreana, Norvegia, Iaponia, Civitates Foederatae Americae, Ucraina, Mongolia, Polonia, Unio Europaea, Suecia
Locus: 66°25′0″N 94°15′0″E
Caput: Moscua

Gestio

super-presidential republic
Princeps: Vladimirus Putin
Praefectus: Michael Mišustin
Consilium: Federal Assembly of the Russian Federation
Iudicium: Constitutional Court of Russia, Supreme Court of Russia
Situs interretialis

Populus

Numerus: 145 975 300
Sermo publicus: Russica
Zona horaria: UTC+2
Moneta: Rubelus Russicus

Commemoratio

Paean: Hymnus Russiae

Sigla

ISO RU, RUS, 643; IOC RUS
Dominium interretiale: .ru, .рф, .рус, .su
Praefixum telephonicum: +7
Siglum autoraedarum: RUS

Tabula aut despectus

Russia: situs
Russia: situs

Russia,[1][2][3] etiam Rossia[4] seu Ruthenia[5] (Russice Россия, tr. Rossija), nunc publice et Foederatio Russica[6] vel Rossica vel Ruthenica (Russice Российская Федерация, tr. Rossijskaja Federacija), est res publica in Europa Orientali et Asia septentrionali, maxima orbis terrarum civitas sui iuris. Area Russiae est 17 125 191 km2,[7][8] numerus incolarum aestimatus est fere 146 749 milia hominum (anno 2020).

Russia est res publica libera foederalis, 85 subiecta Foederationis habens.

Caput Russiae est Moscua (Moscovia), quae etiam est urbs maxima huius terrae. Publica et divulgatissima civitatis lingua est lingua Russica.

Cum gentes multae in Russia habitent, Russi gens plurima ibi sunt, 80 fere centesimas numeri hominum civitatis constituentes. Homines religiosi praesertim Christiani (ut plurimum, Orthodoxi) sunt.

Foederatio Russica est sodalis nonnullarum societatum internationalium, quarum sunt Consociatio Nationum (ubi Russia est membrum perpetuum Concilii Salutis), Independentium Civitatum Foederatio, etc.

Nomen

[recensere | fontem recensere]

Temporibus antiquis, pars Russiae hodiernae etiam ab auctoribus classicis dicta est Sarmatia (e Graeco incolarum nomine Σαυρόμμαται [9]) et Scythia.

Origo nominis hodiernae connecta est cum civitate antiqua, saeculo nono in Europa Orientali formata, quae ipso vulgo Rus’ (Русь, seu modo antiquo Рѹсь, vel etiam Рѹсьскаѧ землѧ, i.e. 'terra Russica'), in textibus Latinis Europae Occidentalis illo tempore Russia, Ruscia, Rusca, Rutigia, serius et Ruthenia nominabatur. In Imperio Romano Orientali (Byzantino) autem civitas illa una cum gente eius Rhōs (Ῥῶς) vocabatur, et in operibus Constantini Porphyrogeniti De administrando imperio et De cerimoniis aulae Byzantinae, medio saeculi decimi scriptis, nomen Rhōsía (Ῥωσία) primo inventum est.[10] Abhoc originem suam ducit nomen Rossia (in orthographia antiqua Россіа et Россія, hodierna vero Россия, tr. Rossija), quo incolae Russiae patriam suam appellant.[11]

Russiae, vulgo Moscovia, pars australis, auctore Isaaco Massa (tabula geographica, anno 1645 a Blaeu edita)

Cum Russia (Rus’), Latine etiam Roxolania et Ruthenia,[12] fuit nomen omnium terrarum Slavorum orientalium, Rossia facta est appellatio vulgaris partium aquilonis terrarum illarum, non a Polonia ac Magno Ducatu Lituaniae adiunctarum, sed a Magno Ducatu Moscoviae coniunctarum. Haec appellatio ut versio 'graecizata' nominis Russiae iam temporibus Ioannis III (magni ducis Moscoviae "et totius Russiae") utebantur, et facta est officialis cum Ioannes IV, anno 1547, titulum regalem tzaris (czaris) accepit, et regnum eius "Rossicum" nominatum est.[13] In aliis terris Europaeis regnum illud saeculis sedecimo septindecimoque, nonnumquam et serius, nisi Russia (alba [14][12] vel magna[14]), sed etiam Moscovia[15][14] (secundum metropolim suam) dicebatur.

Hoc regnum anno 1721 imperium, anno 1917 rem publicam liberam, et anno 1918 rem publicam liberam foederalem (RSFSR) declaratum est, quod etiam in nominibus terrae publicis notabatur. Ab anno 1991 haec civitas Russia (ipso vulgo Rossia) seu Foederatio Russica (Rossica) officiale dicitur.

Historia

[recensere | fontem recensere]

Foederatio Russica hodierna est successor nonnullarum civitatum, quarum sunt:

Praehistoria Russiae

[recensere | fontem recensere]
Hypothesis Kurgana: Russia Meridiana ut patria linguistica populorum Indo-Europaeaorum.

Homines in terris Russiae hodiernae (e.g. in Siberia et Caucaso Septentrionali) iam aevo Palaeolithico habitabant. Statio hominum sapientium, antiquissima in mundo (circa quinquaginta milia annorum retrorsum), Kostënki (Markina gora) nominata, sita est in regione Voronegiensi Russiae.[17]

Territorium, nunc ad Russiam pertinens, fuit locus habitationis et migrationis variarum gentium antiquarum: Scytharum, Sarmatarum (Roxolanorum, Alanorum, etc.), Gothorum atque Hunnorum. In litoribus Ponti Euxini saeculis sexto – quinto a.Chr.n. coloniae Graecorum conditae sunt, et postea Regna Scythicum et Bosporanum ibi exsistebant. Annis 552 – 745 pars territorii Russiae hodiernae (Siberiae meridianae) a regno Turcico (Göktürk) occupabatur. A saeculo septimo ad saeculum decimum in terris prope fluxum inferiorem Rha fluvii, in Caucaso seprentrionali et prope Maeotidem regnum Chazarorum locabatur. Meridies territorii Maritimi (Primorskensis) in Oriente Extremo Russiae initio saeculi octavi pars regni Bohai (i.e. 'Maritimi') erat.

Civitas Russica antiqua

[recensere | fontem recensere]
Russia Kioviensis saeculo undecimo.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Ruthenia.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Russia Kioviensis.

Ad medium saeculi noni in septentrione hodiernae Russiae Europaeae creata est unio politica gentium Slavicarum orientalium, Finno-Ugricarum et Balticarum.

Initium huius civitatis traditione connectum est cum Rurico, duce "ex Waregis"[18], qui "conditor Monarchiae Russicae"[18] nominatus est. Secundum annales Russicas antiquas, anno 862 Ruricus ad thronum invitatus cum fratribus suis venit et factus est monarcha, sedem suam Novogardiae in urbe habens. Successor Rurici, Helgus (vulgo Oleg), dux Novogardiensis, cum copiis suis Kioviam urbem occupavit et metropolis regni sui ("mater urbium Russicarum") eam fecit. Sic creata est civitas, Latine Ruscia, Russia, Ruthenia, et ipso vulgo Rus’ dicitur, nunc etiam ut Russia Kioviensis nota.

Baptismus Kioviensium. Tabula a Claudio Lebedev picta.

Cum saeculis nono decimoque terrae omnium Slavorum orientalium atque nonnullarum gentium Finno-Ugricarum, Balticarum et Turcicarum in civitatem Russicam (Ruthenicam) antiquam inclusae sunt, hoc regnum territoria Ucrainae et Rutheniae Albae partemque territorii Russiae nostri temporis comprehendit. Illo tempore Russia (Ruthenia) Kioviensis civitas Europae maxima erat, pro dominatione in Europa Orientali contra Imperium Byzantinum luctans. Annis 988 et 989, cum monarcha Russicus (Ruthenicus) erat magnus dux Kioviensis Vladimirus I Magnus, religio Christiana (ritus orientalis), ex Imperio Byzantino recepta, facta est religio publica Russiae Kioviensis.

Detritus terrarum Russicarum. Invasio Mongolo-Tatarorum

[recensere | fontem recensere]

Saeculo duodecimo, detritus regni Ruthenici uniti accidit. Formati sunt multi Ruthenorum ducatus sui iuris (quorum Kioviensis initio ut principalis aestimabatur), ex quibus capitibus in territorio Russiae hodiernae sunt Novogardia Magna, Volodimiria, Resania, Smolenscum, et nonnullae aliae urbes. Gradatim ducatus Volodimiriensis in Ruthenia Septentrio-Orientali principalis factus est.

Anno 1237, Mongoli (Mogoles) suis sociisque ex oriente invaserunt. Illi tunc ab alienigenis Tatari vel Tartari vocabantur, et nunc appellatio Mongolo-Tatari (seu Tataro-Mongoli) pro denotatione illorum in usu est. Mongolo-Tatari multas eversiones affecerunt (e.g., Kiovia, Resania, Susdalia, Volodimiria, et multae aliae urbes Rutheniae illo tempore ab agressoribus destructae sunt). Formaverunt regnum, Orda sive nunc Orda Aurea appellatur, cui ducatus Ruthenici tributum pendere debuerunt. Thronus Volodimiriensis ipse, in Ruthenia Septentrio-Orientali senior, ducibus Russicis mandatis chanorum Ordae dabatur. Periodus ille historicus "iugum Mongolo-Tartaricum" ("iugum Tartaricum") appellatur.

Moscovia. Regnum Russicum

[recensere | fontem recensere]
Moscoviae maximi amplissimique ducatus chorographica descriptio
Ioannes III, Magnus Dux Moscoviae
Si plus cognoscere vis, vide etiam Moscovia et Regnum Russicum.

Saeculo quarto decimo ascendit Rutheniae Septentrio-Orientalis ducatus Moscoviae, saeculo tertio decimo formatus. Duces Moscoviae gradatim etiam thronum magnorum ducum Volodimiriae ceperunt. Demetrius, magnus dux Moscoviae et Volodimiriae, anno 1380 copias Russicas in pugna contra Mongolo-Tataros in campo Kulikovo ad victoriam duxit, et in fine vitae suae thronos Moscoviticum et Volodimiriensem filio suo Basilio sine sanctione Ordae tradidit.

Saeculo quinto decimo Ioannes III, magnus dux Moscoviae ab anno 1462, multas terras adiunxit: ducatus Iaroslaviensem et Rostoviensem, rem publicam Novogardiensem, ducatum Tueriensem, Viatcam, Permiam, etc. Anno 1480 iugum Mongolo-Tartarorum decivit. Contra Magnum Ducatum Lituaniae prospere bellabat. Ioannes III se "magnum ducem totius Russiae (Rutheniae)" proclamavit.

Exinde regnum Moscoviticum nominatur Rus’ (Русь, i.e. Ruthenia seu Russia sensu antiquo), sicut regnum antiquum (haec forma ad finem saeculi septimi decimi praevalebat) seu Rossia (Россия, i.e. Russia in notione hodierna, quae forma nominis originem suam ducit e Ρωσία, nomine Graeco pro Ruthenia, fine saeculi quinti decimi in litteris Russicis primo obvia est et initio saeculi duodevicensimi facta est officialis), sed ab alienigenis Europaeis saeculis sexto decimo et septimo decimo Moscovia appellabatur.

Tzar Ioannes Severus. Tabula a Victore Vasnetsov picta.

Filius Ioanni III, magnus dux (ab anno 1505) Basilius III, anno 1510 Pscoviam adiunxit. Smolenscum anno 1514 iniunctum est, ob bellum contra Magnum Ducatum Lituaniae (1512–1522). Ab anno 1521 ducatus Resaniensis est pars Russiae.

Filius Basilii III, Ioannes IV (magnus dux "totius Rutheniae" ab anno 1533) anno 1547 primus tzar (sive czar, i.e. caesar vel rex) Russiae factus est. Chanatus Casanensem et Astrachanensem atque nonnullas alias terras adiunxit.

Saeculis sexto decimo et septimo decimo, Russi Siberiae potiti sunt; Hermolaus Timothei filius Chanatum Sibericum evertit. Populus Russiae saeculo septimo decimo ineunte interventionem Poloniae Lituaniaeque et Sueciae repressit, quae tamen nonnullas terras huius regni occupaverunt. Anno 1654, Ucraina orientalis (cum Kiovia), quae fuerat pars regni Polonici, decreto Concilii Pereaslaviensis se Russiae (regno Moscovitico) adiunxit.

Petrus Magnus. Tabula a Paulo Delaroche picta.
Catharina II Magna (1729-1796). Tabula a Ioanne Baptista Lampi picta.

Imperium Russicum

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Imperium Russicum.

Tzar (ab anno 1682) Petrus I reformationes multas perfecit. Contra Sueciam ab anno 1700 ad annum 1721 bellabat: Ingriam partemque Careliae (a Suecia saeculo sexto decimo occupatas) recuperivit, Estoniam et Livoniam adiunxit. Anno 1712 caput regni ex Moscua Petropolim transtulit. Anno 1721 Petrus I factus est primus imperator Imperii Russici ('Russorum Imperator').

Imperium Russicum saeculis duodevicensimo et undevicensimo territorium suum extendit, magni valoris erat. Anno 1812, Bellum Patrium contra Franciam invadentem gestum est; Russia agressorem vicit. Ab anno 1853 ad annum 1856, Imperium Russicum contra Turciam, Regnum Unitum, Franciam, et Regnum Sardiniae in Bello Crimeaeno bellabat, sed superatum est. Annis 1877 et 1878 Russia contra Turciam bellabat, Bulgariam liberavit.

Annis 1904–1905, Imperium Russicum contra Iaponiam bellabat, sed bellum illud perdidit? et certis territoriis capta est.

Anno 1905, prima revolutio Russica accidit, quae ad annum 1907 durabat. Publicus legumlatorum coetus, Duma nominatur, anno 1905 institutus est (ad annum 1917 exsistebat, nomen coeti illius anno 1993 factum est appellatio parlamenti Foederationis Russicae).

Anno 1914 primum bellum mundanum conflatum est, quo Russia cum Serbia, Francia, Regno Unito, etc., contra Germaniam, Imperium Austro-Hungaricum, Turciam, et Bulgariam bellabat.

Anno 1917, res novae duae (Revolutio Februaria et Revolutio Octobris) in Russia acciderunt, et imperium factum est res publica libera. Certae Imperii Russici partes priscae (Finnia, Polonia, et nonnullae aliae) civitates sui iuris factae sunt.

Russia Sovietica

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica.
Vladimirus Lenin et Iosephus Stalin.
Mir, statio spatialis Sovietica et Russica.

Propter revolutionem dominatio Sovietorum (i.e. Conciliorum) legatorum operariorum, rusticorum et militarium declarata in Russia est. Revolutionis? Octobris causa Factio Communistica (Bolsevicorum), cuius dux erat Vladimirus Lenin, facta est regnatrix.

Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica (RSFSR) mense Ianuario anno 1918 a Tertio Omnirussico Conventu Sovietorum proclamata est. Die 12 Martii 1918, Moscua denuo caput Russiae facta est. Bellum civile in Russia annis 1918–1920 durabat (locis nonnullis ad annum 1922 et porro manebat). Communistae cum sociis suis pugnabat contra adversarios dominationis Sovietorum et vicerunt.

Unio Sovietica

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Unio Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum.

Anno 1922, Russia cum Ucraina, Ruthenia Alba et Foederatione Transcaucasica Unionem Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum (URSS) formavit, cuius unionis res publica maxima fuit.

Ab anno 1941 ad annum 1945 erat Bellum Magnum Patrium (pars Belli Orbis Terrarum II) Unionis Sovieticae contra Germaniam. Anno 1945, post victoriam supra Germaniam, URSS cum Civitatibus Foederatis Americae et aliis terris contra Iaponiam bellabat et recuperivit territoria, anno 1905 ab Imperio Russico amissa.

Anno 1945, Unio Sovietica fuit unus ex conditoribus Consociationis Nationum.

Die 12 Iunii 1990, declaratio de plena libertate publica Russiae accepta est. Die 12 Iunii 1991 electus est primus praeses Russicae SFSR Boris Ieltsin.

Anno 1991, URSS dissoluta est. Mense Decembri anno illo praesides Russiae et Ucrainae praesesque Concilii Supremi Rutheniae Albae approbaverunt desintegrationem Unionis Sovieticae (cuius successor nunc Russia est), conventionem de creatione Independentium Civitatum Foederationis subscripserunt.

Foederatio Russica

[recensere | fontem recensere]

Mense Decembri anno 1991, publicum civitatis nomen Russicae Sovieticae Foederativae Socialisticae Rei Publicae in nomen Foederationis Russicae mutatum est. Reformationes in terra illa peractae sunt. Mense Septembri anno 1993 a constulto praesidis systema Sovietorum liquidatum est; die 12 Decembris eiusdem anni accepta est hodierna Constitutio Foederationis Russicae.

A die 7 Maii anni 2000 ad diem 7 Maii anni 2008, Vladimirus Putin praeses Russiae erat. A die 7 Maii anni 2008 ad diem 7 Maii 2012 praeses Foederationis Russicae erat Demetrius Medvedev (cum Vladimiro Putin duce gubernationis), postquam Putin denuo ad officium praesidis venit.

Mense Martio anno 2014 Crimaea, quae antea ad Ucrainam pertinebat (anno 1954 ei ut rei publicae Unionis Sovieticae e Russica SFSR translata), pars Foederationis Russicae facta est. (Ucraina multaeque aliae civitates mundi hanc adiunctionem ut legalem non agnoscunt.)

Institutio publica

[recensere | fontem recensere]

Institutio publica Russiae a Constitutione anni 1993 decernitur: Russia est respublica foederalis ('foederativa'). Praefectus civitatis est praeses, a suffragio communi electus, qui etiam est cum imperio copiarum Russiae. Praeses ministrum primum Gubernationis Foederationis Russicae assignat, consensu institutorum legum latoris.

Institutum legum latoris supremus reipublicae est Concilium Foederale (Russice Федеральное Собрание, tr. Federal’noe Sobranie) Foederationis Russicae, quod compositum est a partibus duabus, sunt Concilium Foederationis (Russice Совет Федерации, tr. Sovet Federacii) et a populo electum Concilium Publicum vel Coetus Civitatis (Russice Государственная Дума, tr. Gosudarstvennaja Duma).

Divisio administrativa foederalis

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Divisio administrativa Russiae.

Russia 22 res publicas autonomas, 46 regiones (Russice, in nom. sg., область, tr. oblast’), novem territoria (Russice, in nom. sg., край, tr. kraj), quattuor districtus vel circulos (Russice, in nom. sg., округ, tr. okrug) autonomos et singulam regionem autonomam comprehendit. Moscua, Petropolis et Sebastopolis sunt "urbes dignitatis foederalis." Haec subiecta Foederationis Russicae in novem districtus (circulos) foederales instituta sunt.

Tabula geographica Russiae.
Mons Elbrus, summum cacumen in Caucaso, Russia.

Geographia

[recensere | fontem recensere]

Russia, fines terrestres cum Norvegia, Finnia, Estonia, Lettonia, Lituania, Polonia, Ruthenia Alba, Ucraina, Abasgia,[19] Georgia, Ossetia Meridionalis,[19] Atropatene, Kazachstania, Mongolia, Sinis, et Corea Boreali habens, montes (Caucasus, Urales, Altai, Saiani, etc.) silvaeque cuius plurimam ruris partem complent, terras Europae Orientalis Asiaeque Septentrionalis plurimas possedit. Medium geographicum Russiae in alta planitie Putorana situm est.

Area Russiae, secundum fontes varias, est 17 098 242[20][21] aut 17 075 400[22] km², quorum 90,5% terra et 9,5% aqua format.

Lacus et flumina

[recensere | fontem recensere]

In Russia, quae enim nonnullos lacus (quorum amplissimi sunt Mare Caspium, Baical, Ladoga et Onega) stagnaque continet, multa flumina fluunt (quorum Lena, Obius, Rha, Ienisea, Amur, Rhymnus, Olenecus, Danapris, Colyma, Tanais ac Petschora longissima sunt[23]).

Maria

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Maria Russiae.

Litora Russiae a sex maribus Oceani Arctici (qui in Russia "Glacialis Septentrionalis" vocatur), tribus maribus Oceani Atlantici et tribus maribus Oceani Pacifici circumluuntur.

Insulae

[recensere | fontem recensere]

Ad Russiam insulae multae pertinent, quarum maximae sunt Nova Zembla, Sachalina, Insulae Sibiriae Novae, Terra Borealis, Terra Francisci Iosephi, Insulae Curilenses et Insula Wrangelii.[24]

Silva taiga hieme visa, regio Archangelopolitana.

Clima

[recensere | fontem recensere]

Russia, in Eurasia septentrionali sita, ut plurimum clima continentale habet, sed etiam nonnullas terras cum climatibus polari (in Arctica), alpino (in montibus) et arido (in desertis prope Mare Caspium) tenet.

Varietas biotoporum Russiae maxima est in parte eius Europaea, ubi a septentrio ad meridiem zonae desertorum arcticorum, tundrae, silvitundrae, silvarum piniferarum ('taiga' nominantur), silvarum mixtarum, silvisteppae, steppae et semidesertorum sequuntur. Ad orientem tamen clima plurumque continentale est, et numerus biotoporum per spatium latitudinis minor est.

Temperaturae mediae in variis partibus Russiae mense Ianuario ab +6 ad −50 °C, mense Iulio autem ab +1 ad +25 °C sunt, cum lapsu ab 150 ad 2000 mm per annum. Temperatura maxima, in territorio Russiae hodiernae nota, est +45,4 °C, die 12 Iulii 2010 in vico Utta Calmucciae permensa; minima nam est −71,2 °C, in vico Ojmjakon Iacutiae hieme anni 1924 nota. Differentia maxima temperaturarum 116,6 °C est.

Silva arborum generis Betulae prope Novosibirscum. Betula est arbor civitatis Russica?.
Ursus arctos est popularis Russiae signum, praecipue in Occidente.

Flora et fauna

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Flora Russiae.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Fauna Russiae.

Flora Russiae circa 24 700 species plantarum habet. Varietas specierum plantarum in Russia maxima est in Caucaso (6000) et Oriente Extremo (1900–2000), minima in insulis arcticis Siberiae (100—150) est.[25] Silvae plus quam 40 centesimas terrae occupant, partem quintam omnium silvarum mundi formantes.

Species animalium etiam variae sunt. Circiter 1300 species Chordatum et 70 milia species Insectorum in Russia habitant.

Russia 41 saepta nationalia et 103 reservata habet.

Homines

[recensere | fontem recensere]

Numerus

[recensere | fontem recensere]

Secundum censum qui mense Octobri anno 2010 in Russia perfectum est, numerus incolarum Russiae erat 142 856 536 homines.[26] Ergo, Foederatio Russica "populationem" maximam inter terras Europaeas habet, numero incolarum locum nonum inter civitates mundi tenens.

Circa 78 centesimae incolarum Russiae in parte eius Europaea habitant, quae minus quam 25 centesimas territorii civitatis format.

Densitas populi mediocris est circa 8.36 homines per km². Densitas maxima Moscuae est plus quam 4626 homines per km², minima vero in Districtu Autonomo Tschucotico, minus quam 0.07 homines per km².

Circa 73 centesimae numeri incolarum Foederationis Russicae in urbibus anno 2010 habitabant. Statu? 1 Novembris 2018, 170 urbes Russicae plus quam centum milia incolarum quaelibet habent, e quibus sunt sedecim urbes, plus quam decies centena milia incolarum habentes:

Moscua, metropolis et maxima urbs Russica, circa 13 decies centena milia incolarum habet.
  1. Moscua — 12 506 468[27] homines;
  2. Petropolis — 5 351 935[27] homines;
  3. Novosibirscum — 1 612 833[27] homines;
  4. Catharinopolis — 1 468 833[27] homines;
  5. Novogardia Inferior — 1 259 013[27] homines;
  6. Casanum — 1 243 500[27] homines;
  7. Celiabinsca — 1 202 371[27] homines;
  8. Omium — 1 172 070[27] homines;
  9. Samara — 1 171 598[27] homines;
  10. Rostovia ad Tanaim — 1 130 305[27] homines;
  11. Ufa — 1 120 547[27] homines;
  12. Crasnoiarium — 1 090 811[27] homines;
  13. Permia — 1 051 583[27] homines;
  14. Voronegia — 1 047 549[27] homines;
  15. Volgogradum — 1 013 533[27] homines;
  16. Crasnodaria — 899 541[27][28] homines.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Index urbium Russiae.

Gentes

[recensere | fontem recensere]

Secundum censum anni 2010, plus quam ducentas gentes in Russia habitant, inter quas sunt:

Gens Portio
(anno 2002)[29]		 Portio
(anno 2010)[29]
Russi 80,64 % 80,90 %
Tatari 3,87 % 3,87 %
Ucraini 2,05 % 1,41 %
Baschkiri 1,16 % 1,15 %
Tschuvaschi 1,14 % 1,05 %
Tsetseni 0,95 % 1,04 %
Armeni 0,79 % 0,86 %
Avares 0,57 % 0,66 %
Mordua 0,59 % 0,54 %
Kazachi 0,46 % 0,47 %
Atropatenici 0,43 % 0,44 %
Dargini 0,35 % 0,43 %
Udmurti (olim Votiaci) 0,44 % 0,40 %
Mari (olim Czeremissi seu Tscheremissi) 0,42 % 0,40 %
Osseti 0,36 % 0,39 %
Rutheni Albi 0,56 % 0,38 %
Cabardini 0,36 % 0,38 %
Kumyki 0,29 % 0,37 %
Iacuti 0,31 % 0,35 %
Lesghi 0,29 % 0,35 %
Buriati 0,31 % 0,34 %
Inguschi 0,29 % 0,32 %
aliae 3,40 % 3,51 %
cum gente non nota
atque homines, secundum
fontes administrativas describentes,
decies centena milia hominum		 1,46 5,63
Templum Omnium Religionum Casani in urbe multiculturali.

Linguae

[recensere | fontem recensere]

Gentes Russiae plus quam centum linguis et dialectis, ad Indoeuropaeas, Altaicas, Uralicas, Caucasicas et Palaeosibericas pertinentibus, loquuntur. Lingua divulgatissima est Russica, pro circa 130 decies centenis milibus (92%) incolarum Russiae natalis, quae est lingua publica Foederationis Russicae (quum res publicae Foederationis etiam linguas alias ut publicas suas habere possunt).

Religio

[recensere | fontem recensere]

Russia est terra publice saecularis. Cives quamlibet aut nullam religionem confiteri possunt. Homines religiosi Russiae praecipue sunt Christiani (principaliter Orthodoxi, ut plurimum ad Ecclesiam Orthodoxam Russicam pertinentes), alii sunt Musulmani, Iudaei, Buddhisti, etc. Atheistae in Russia etiam multi sunt.

Michael Lomonosov, polymathes scientista, inventor, poeta, artifex.
Leo Tolstoj, scriptor mythistoriarum et philosophus.

Cultura

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Litterae Russiae.

Russia, a gentibus multis inhabitata, gradum magnum varietatis culturalis habet. Cultura Russica, temporibus variis, subiecta est contagione religionis Christianae Orthodoxae (cum influentia quaedam religionis gentilitatis etiam praeservata) atque culturarum externarum (inter alia, Mongolo-Tataricae et Europaeae Occidentalis).

Russia est patria terraque actionum multorum hominum culturae scientiaeque emeritorum, quorum sunt, e.g., eruditus et poeta Michael Lomonosov, poetae Alexander Puškin et Michael Lermontov, scriptores Nicolaus Gogol, Theodorus Dostoevskij et Leo Tolstoj, compositor Petrus Čajkovskij, chemicus Demetrius Mendeleev, physiologus Ioannes Pavlov et multi alii.

Oeconomia

[recensere | fontem recensere]

E visceris Russiae petroleum, gasium naturale, lithanthrax, metalla, apatita, adamantes, aliaeque opes naturales extrahuntur. Energia electrica in officinis electricis terrae huius productur.

Russia est terra industrialis cum oeconomia crescenti. Surculi industriae Russiae sunt constructio machinarum, metallurgia, industriae chemica naphtochemicaque, silvatica, textiles, cibaria, et alii. Agricultura et pecuaria in terra etiam evolutae sunt. Russia alimenta ignis, machinas, materias rudes exportat.

Moneta Russiae est rubelus.

Pupa Matrëška (Matroncula) exposita.

Nexus interni

Notae

[recensere | fontem recensere]
  1. ↑ G. Mercator, Atlas sive Cosmographicæ Meditationes de Fabrica Mundi et Fabricati Figura, s.v. RVSSIA.
  2. ↑ I. Hofmannus, Lexicon Universale, s.v. Russia.
  3. ↑ Русско-латинский словарь;F. K. Kraft, Deutsch-lateinisches Lexikon, tomus 2, p. 1249.
  4. ↑ S. Kalegin, Rossia aut Russia?; P. G. Pallas, Zoographia rosso-asiatica.
  5. ↑ F. K. Kraft, Deutsch-lateinisches Lexikon, tomus 2, P. 1249.
  6. ↑ Omnes terrai orbis in linguas quadraginta (XL); EPHEMERIS: H. Novocomensis, De Russorum tumultibus.
  7. ↑ Государственный (национальный) доклад о состоянии и использовании земель в Российской Федерации в 2011 году (на 1 января 2012 года) (с. 171) // Федеральная служба государственной регистрации, кадастра и картографии (Росреестр)
  8. ↑ Cum re publica Crimaea (26 081 km²) et Sebastopoli (864 km²), sine quibus est 17 098 246 km² (area Foederationis Russicae statu 1 Ianuarii 2012. Adiunctio Crimaeae ad Foederationem Russicam non internationali recognita est.
  9. ↑ Ubi σαῦρος lacertum vocat et ὂμμα oculos (Ch. Ph. Reiff, Grammaire russe précédée d'une introduction sur la langue slavonne (Petroburgi et Lutetiae, 1851).
  10. ↑ Соловьев А. В. Византийское имя России // Византийский временник. — 1957. — № 12. — С. 134–155.
  11. ↑ S. Kalegin, Rossia aut Russia?
  12. ↑ 12.0 12.1 I.I. Hofmannus, Lexicon universale, tomus IV, P. cvij
  13. ↑ Хорошкевич А. Л. Символы русской государственности. - М. :Изд-во МГУ,1993. ISBN 5-211-02521-0 — C.40
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 I.I. Hofmannus, Lexicon universale, tomus III, P. 222.
  15. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=B6b7WQy1Y3Q
  16. ↑ Lex RSFSR a 25 Decembris 1991 № 2094-I «Об изменении наименования государства Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика» (De mutatione nominationis civitatis Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica)
  17. ↑ M. V. Anikovich, A. A. Sinitsyn, John F. Hoffecker, Vance T. Holliday, V. V. Popov, S. N. Lisitsyn, Steven L. Forman, G. M. Levkovskaya, G. A. Pospelova, I. E. Kuz’mina, N. D. Burova, Paul Goldberg, Richard I. Macphail, Biagio Giaccio, N. D. Praslov, Early Upper Paleolithic in Eastern Europe and Implications for the Dispersal of Modern Humans. «Science» 12 January 2007.
  18. ↑ 18.0 18.1 I.I. Hofmannus, Lexicon universale, tomus IV, P. cv.
  19. ↑ 19.0 19.1 Die 26 Augusti 2008 Foederatio Russica libertatem Abasgiae et Ossetiae Meridionalis e Georgia rite agnovit.
  20. ↑ Административно-территориальное деление по субъектам Российской Федерации на 1 января 2010 года. Росстат (14 июля 2010).xls
  21. ↑ По данным Росреестра с сайта Росстата по состоянию на 01.01.2009 г.
  22. ↑ По данным Федеральной службы геодезии и картографии России по состоянию на 01.01.1986 г.
  23. ↑ Самые длинные реки России = Flumina longissima Russiae
  24. ↑ Крупные острова России = Magnae insulae Russiae
  25. ↑ Растительность=Vegetatio
  26. ↑ "Население, учтённое при Всероссийской переписи населения 2010 года". Федеральная служба государственной статистики .
  27. ↑ 27.00 27.01 27.02 27.03 27.04 27.05 27.06 27.07 27.08 27.09 27.10 27.11 27.12 27.13 27.14 27.15 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года
  28. ↑ В России появился еще один город-миллионник
  29. ↑ 29.0 29.1 Российская газета. Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года

Bibliographia

[recensere | fontem recensere]
Generalia
  • Большая российская энциклопедия : в 30 т.. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004. — Т. «Россия». — 1007 с. — ISBN 5-85270-326-5.
  • Россия // Большая советская энциклопедия. — М., 1972. — Т. 10. — С. 539—556.
  • Ullrich, Volker, ed. 2005. Russland und der Kaukasus. Fischer Weltalmanach aktuell (mit Analysen und Reportagen aus der ZEIT und Zahlen, Daten und Fakten aus dem Fischer Weltalmanach). Francofurti: Fischer Taschenbücher, Bd. 72303. ISBN 3-596-72303-5.
Geographia et geopolitica
Civilitas
  • Kanet Roger E., ed. 2011. Russian Foreign Policy in the 21st century. Palgrave Macmillan.
  • Mommsen, Margarita. 2004. Wer herrscht in Russland? Der Kreml und die Schatten der Macht. Ed. secunda. Monaci: Beck. ISBN 3-406-51118-X.
  • Pleines, Heiko, et Hans-Henning Schröder, eds. 2010. Länderbericht Russland. Bonnae: Bundeszentrale für politische Bildung, Schriftenreihe (Bd. 1066).
  • Stachow, D., L. Shevtsova, Roland Götz, J. Scherrer, et E.-M. Auch. 2006. Aus Politik und Zeitgeschichte: Russland, Beilage zur Wochenzeitung Das Parlament. Bonnae: Bundeszentrale für politische Bildung (13 Martii). PDF).
Historia
Cultura et sociologia
  • Figes, Orlando. 2003. Nataschas Tanz: Eine Kulturgeschichte Russlands. Berolini: Berlin Verlag. ISBN 3-8270-0487-X.
  • Franz, Norbert, ed. 2002. Lexikon der russischen Kultur. Darmstadt: Primus. ISBN 3-89678-413-7.
  • Goehrke, Carsten. 2003 Russischer Alltag. Turici: Chronos. ISBN 3-0340-0583-0.
  • Dimitris Michalopoulos, Russia under Communism: Bulgakov, his Life and his Book, Saarbruecken: Lambert, 2014, ISBN 978-3-659-53121-7.
  • Redepenning, Dorothea. 1994. Geschichte der russischen und sowjetischen Musik: Das 19. und 20. Jahrhundert in 2 Bänden. Laaber: Laaber-Verlag. ISBN 978-3-89007-206-7.

Nexus externi

[recensere | fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae ad Russiam spectant.
Lege Ῥωσσία ("Russia") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam
Situs geographici et historici: Locus: 66°25′0″N 94°15′0″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Store norske Lexikon • Treccani • 5548014 Большая российская энциклопедия
Generalia
Administratio
Miscellanea
Civitates et territoria Europae
Civitates

Albania · Andorra · Armenia · Atropatene · Austria · Belgica · Bosnia et Herzegovina · Britanniarum regnum · Bulgaria · Cechia · Civitas Vaticana · Croatia · Cyprus · Dania · Estonia · Finnia · Francia · Georgia · Germania · Graecia · Helvetia · Hibernia · Hispania · Hungaria · Islandia · Italia · Lettonia · Lichtenstenum · Lituania · Luxemburgum · Macedonia Septentrionalis · Melita · Moldavia · Monoecus · Mons Niger · Nederlandia · Norvegia · Polonia · Portugallia · Romania · Russia · Ruthenia Alba · Serbia · Sanctus Marinus · Slovacia · Slovenia · Suecia · Turcia · Ucraina

Civitates statu dubio

Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Donetskensis · Kosovia · Luganskensis · Ossetia Meridionalis · Transnistria

Territoria obnoxia et statu dubio

Acroterium et Decelea · Caesarea insula · Crimaea · Faeroae · Gibraltaria · Lisia · Riduna · Monapia · Sargia

Capsae cognatae: Africa • America • Asia • Oceania
Civitates et territoria Asiae
Civitates

Atropatene · Afgania · Arabia Saudiana · Armenia · Baharina · Bangladesa · Birmania · Bruneium · Butania · Cambosia · Chirgisia · Corea meridiana · Corea septentrionalis · Cuvaitum · Cyprus · Emiratus Arabici Coniuncti · Georgia · Iaponia · Iemenia · India · Indonesia · Iordania · Iracum · Irania · Israël · Kazachstania · Laotia · Libanus · Malaesia · insulae Maldivae · Mongolia · Nepalia · Omania · Pakistania · Philippinae · Quataria · Russia · Sinae · Singapura · Syria · Tadzikistania · Taprobane · Thailandia · Timora Orientalis · Turcia · Turcomannia · Uzbecia · Vietnamia

Civitates statu dubio

Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Ossetia Meridionalis · Taivania

Territoria obnoxia et statu dubio

Acroterium et Decelea · Casmiria · Territoria Palaestinensia

Capsae cognatae: Africa • America • Europa • Oceania
Russia : politica
Praesides Russiae

Boris Ieltsin 1991 • Vladimirus Putin 1999/2000 • Demetrius Medvedev 2008 • Vladimirus Putin 2012
Борис Ельцин • Владимир Путин • Дмитрий Медведев • Владимир Путин

Capsae cognatae: Primi ministri Russiae
Primi ministri Russiae (1991–)

Boris El'cin • Georgius Gajdar • Victor Černomyrdin • Sergius Kirienko • Eugenius Primakov • Sergius Stepašin • Vladimirus Putin • Michaël Kas'janov • Victor Christenko • Michaël Fradkov • Victor Zubkov • Vladimirus Putin • Victor Zubkov • Demetrius Medvedev • Michael Mišustin

Ministri rerum externarum Russici (1990–)

Andreas Kozyrev 1990 • Eugenius Primakov 1996 • Inguarus Ivanov 1998 • Sergius Lavrov 2004
Андрей Козырев • Евгений Примаков • Игорь Иванов • Сергей Лавров

Capsae cognatae: Primi ministri Russiae
Consilium ministrorum Russicum Demetrii Medvedev 2012–2018

Michael Abyzov • Sergius Donskoj • Arcadius Dvorkovič • Nicolaus Fëdorov • Alexander Galuška • Helga Golodec • Alexander Chloponin • Vladimirus Kolokol'cev • Alexander Konovalov • Demetrius Kozak • Leo Kuznecov • Sergius Lavrov • Demetrius Livanov • Dionysius Manturov • Vladimirus Medinskij • Demetrius Medvedev • Michael Men' • Vitalis Mutko • Nicolaus Nikiforov • Alexander Novak • Sergius Prichod'ko • Vladimirus Puškov • Demetrius Rogozin • Helgus Savel'ev • Antonius Siluanov • Veronica Skvorcova • Sergius Šojgu • Maximus Sokolov • Inguarus Šuvalov • Maximus Topilin • Georgius Trutnev • Alexius Uljukaev
Михаил Абызов • Александр Галушка • Ольга Голодец • Аркадий Дворкович • Сергей Донской • Владимир Колокольцев • Александр Коновалов • Дмитрий Козак • Лев Кузнецов • Сергей Лавров • Дмитрий Ливанов • Денис Мантуров • Владимир Мединский • Дмитрий Медведев • Михаил Мень • Виталий Мутко • Николай Никифоров • Александр Новак • Сергей Приходько • Владимир Пучков • Дмитрий Рогозин • Олег Савельев • Антон Силуанов • Вероника Скворцова • Максим Соколов • Максим Топилин • Юрий Трутнев • Алексей Улюкаев • Николай Фёдоров • Александр Хлопонин • Сергей Шойгу • Игорь Шувалов

Consilium ministrorum Russicum Demetrii Medvedev 2018–2020

Maximus Akimov • Georgius Borisov • Sergius Čebotarëv • Constantinus Čujčenko • Eugenius Dietrich • Tatiana Golikova • Helga Golodec • Alexius Gordeev • Vladimirus Jakušev • Demetrius Kobylkin • Paulus Kolobkov • Vladimirus Kolokol'cev • Alexander Konovalov • Michael Kotjukov • Demetrius Kozak • Alexander Kozlov • Sergius Lavrov • Dionysius Manturov • Vladimirus Medinskij • Demetrius Medvedev • Vitalis Mutko • Alexander Novak • Constantinus Noskov • Maximus Oreškin • Demetrius Patrušev • Antonius Siluanov • Veronica Skvorcova • Sergius Šojgu • Maximus Topilin • Georgius Trutnev • Helga Vasil'eva • Eugenius Ziničev
Максим Акимов • Юрий Борисов • Ольга Васильева • Татьяна Голикова • Ольга Голодец • Алексей Гордеев • Евгений Дитрих • Евгений Зиничев • Дмитрий Козак • Дмитрий Кобылкин • Александр Козлов • Павел Колобков • Владимир Колокольцев • Александр Коновалов • Михаил Котюков • Сергей Лавров • Денис Мантуров • Владимир Мединский • Дмитрий Медведев • Виталий Мутко • Александр Новак • Константин Носков • Максим Орешкин • Дмитрий Патрушев • Антон Силуанов • Вероника Скворцова • Максим Топилин • Юрий Трутнев • Сергей Чеботарёв • Константин Чуйченко • Сергей Шойгу • Владимир Якушев

Russia : historica
Ductores factionis communisticae Sovieticae

Vladimirus Lenin 1912 • Iosephus Stalin 1929 • Georgius Malenkov 1953 • Nicetas Chruščëv 1953 • Leonidas Brežnev 1964 • Georgius Andropov 1982 • Constantinus Černenko 1984 • Michael Gorbačëv 1985
Владимир Ленин • Иосиф Сталин • Георгий Маленков • Никита Хрущёв • Леонид Брежнев • Юрий Андропов • Константин Черненко • Михаил Горбачёв


Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Russia&oldid=3862422"