Menyang kontèn

Kanibalisme

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Woodcut showing 12 people holding various human body parts carousing around an open bonfire where human body parts, suspended on a sling, are cooking.
Kanibalisme, Brasil. Ukiran déning Theodor de Bry sing nggambaraké caritaning Hans Staden nalika dikunjara kala taun 1557.

Kanibalisme ya iku lelakoning manungsa mangan daging utawa jeroan manungsa liyané. Wong sing nglakoni kanibalisme ingaran kanibal. Wedharan bab kanibalisme uga dianggo sajeroning zoologi kanggo ngarani spésies sing mangan kabèh utawa sapérangan awaking spésies liya. Kalebu ing kéné, ana kanibalisme sèksual.

Ing Antilès Cilik, wong Pulo Karib, sing dadi sangkaning tembung kanibalismé, wis lawas kawentar kanthi sebutan para kanibal saka dongèng-dongèng abad 17.[1] Sawenèh kontrovèrsi tuwuh magepokan kentheng orané dongèng-dongèng iku lan wiyah orané lelakon kanibalisme sajeroning budayané. Kanibalisme iku sumrambah ing kala kapungkur, diuri-uri wong-wong manéka papan sadonya. Lelakon iki isih diuri-uri tekan abad 19 sajeroning budaya-budaya kapencil ing Pasifik Kidul, samono uga tekan sapréné ing laladan tropis ing Aprikah. Kanibalisme ing kala iku isih diuri-uri ing Papua Nugini lan sawenèh papan ing Kapuloan Solomon. Pasar daging-dagingan ndhisik sumrambah ing laladan Mélanésia.[2] Fiji kala biyèn malah kondhang ingaran "Pulo Kanibal".[3] Kanibalisme kacathet kanthi apik ing saindenging donya, saka Fiji tekan Banyon Amazon, Kongo, lan Māori ing Selandhia Anyar.[4] Nèndhertal diandel-andel nglakoni kanibalisme,[5][6] lan diwatara Nèndhertal biyèn dadi pangananing manungsa modhèren anatomis.[7]

Durung suwé iki kanibalisme isih kadadèn sajeroning sawenèh perang, sing banget dikecam. Papan kadadèné mligi ing Libéria[8] lan Kongo.[9] Tumindhak iki uga isih kalakon ing Papua Nugini taun 2012 sajeroning kultus[10][11] lan ritual peranging suku-suku Mélanésia. Kanibalisme karan kanggo nguji wewatesing rélativisme budaya awit iku nggodha antropolog "kanggo medhar apa waé sing bisa utawa ora bisa ditampa minangka pratingkahing manungsa."[1]

Kanibalisme biyèn kerep dilakoni minangka dalan pungkasaning wong-wong sing karekasan lantaran paceklik. Ing mangsa saiki, kadadèn mangkono uga tau ana. Conto sing paling kawentar ya iku kadadèan sajeroning èkspèdhisi Mangulon Parté Donner (1846-7) sing kapesan saha kasengsaran montor mabur Widya Anggegana Uruguay Aburan 571 (1972). Ing kadadèn iku wong sing slamet mangan awaking para nunggang sing tiwas nedya nyambung urip. Sapérangan wong lara jiwa duwé pratingkah péngin lan tau mangan manungsa, kaya ta Jeffrey Dahmer lan Albert Fish. Ana tangkisan tumrap anggepan resmi manawa kanibalisme minangka lelara jiwa.[12]

Étimologi

[besut | besut sumber]

Tembung kanibalisme asal saka tembung caníbales, ya iku cara Spanyol kanggo nyebut wong Pulo Karib.[13] Wong Karib iku suku ing Indhia Kulon sing biyèn nglakoni kanibalisme.[14] Jeneng iku dijupuk saka basa Spanyol canibal utawa caribal sing ateges "ganas". Lelakon kanibalisme iki uga diarani antropopagi.

Cathetan

[besut | besut sumber]
  1. ↑ a b Brief history of cannibal controversies; David F. Salisbury, August 15, 2001, Exploration, Vanderbuilt University.
  2. ↑ From primitive to post-colonial in Melanesia and anthropology.
  3. ↑ Peggy Reeves Sanday.
  4. ↑ Rubinstein, W. D. (2004). Genocide: a history. Pearson Education. kc. 17–18. ISBN 0-582-50601-8.
  5. ↑ Culotta, E. (October 1, 1999). "Neanderthals Were Cannibals, Bones Show". Science. Sciencemag.org. 286 (5437): 18b. doi:10.1126/science.286.5437.18b. Dibukak ing August 30, 2009.
  6. ↑ Gibbons, A. (August 1, 1997). "Archaeologists Rediscover Cannibals". Science. Sciencemag.org. 277 (5326): 635–37. doi:10.1126/science.277.5326.635. PMID 9254427. Dibukak ing August 30, 2009.
  7. ↑ McKie, Robin (May 17, 2009). "How Neanderthals met a grisly fate: devoured by humans". The Observer. London. Dibukak ing May 18, 2009.
  8. ↑ Liberia’s elections, ritual killings and cannibalism August 2011
  9. ↑ "UN condemns DR Congo cannibalism". BBC. January 15, 2003. Dibukak ing October 29, 2011.
  10. ↑ "Cannibal cult members arrested in PNG". New Zealand Herald (ing basa New Zealand English). 2012-07-05. ISSN 1170-0777. Dibukak ing 2015-11-28.
  11. ↑ Raffaele, Paul (September 2006). "Sleeping with Cannibals". Smithsonian Magazine.
  12. ↑ Eat or be eaten: Is cannibalism a pathology as listed in the DSM-IV?
  13. ↑ "Cannibalism Definition". Dictionary.com.
  14. ↑ "cannibalism (human behaviour)". Britannica Online Encyclopedia. Dibukak ing August 31, 2013.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanibalisme&oldid=1613967"