Pirano

Pirano
Formula kimikoa	C5H6O
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Mota	pyran (en)
Tautomeroa	4H-pyran (en)
Masa molekularra	82,041865 Da
Identifikatzaileak
InChlKey	MGADZUXDNSDTHW-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	289-66-7
ChemSpider	161812
PubChem	186148
Reaxys	3535541
Gmelin	35592
UNII	CH5P2A5WTT

Piranoa edo oxina, konposatu organikoa da C₅H₆O formula duena. Piranoa sei kideko eraztun heterozikliko ez-aromatikoa da, bost karbono-atomoz eta oxigeno-atomo batez osatua eta bi lotura bikoitz dituena. Bi isomero ditu eta lotura bikoitzen kokapenaren arabera bereizten dira. 2H-piranoan, karbono asea 2. posizioan dago, eta 4H-piranoan 4. posizioan^[1]^[2]^[3].

Piranoek berez kimikan garrantzi txikia duten arren, haien deribatu asko molekula biologiko garrantzitsuak dira, piranoflabonoideak, esaterako.



2H-piranoa	4H-piranoa

Pirano terminoa eraztun asea duten analogoei ere aplikatzen zaie askotan, nahiz eta oxano edo tetrahidropirano izendatzea egokiago den. Testuinguru horretan, sei kideko eraztun-sistema duten monosakaridoei piranosa esaten zaie.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Masamune, Satoru.; Castellucci, Nicholas T.. (1962-06). «γ-Pyran» Journal of the American Chemical Society 84 (12): 2452–2453. doi:10.1021/ja00871a037. ISSN 0002-7863. (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).
↑ (Ingelesez) PubChem. «2H-pyran» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).
↑ (Ingelesez) PubChem. «4H-Pyran» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).

Kanpo estekak

Datuak: Q217356
Multimedia: Pyran / Q217356

[1] (Ingelesez) Masamune, Satoru.; Castellucci, Nicholas T.. (1962-06). «γ-Pyran» Journal of the American Chemical Society 84 (12): 2452–2453. doi:10.1021/ja00871a037. ISSN 0002-7863. (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).

[2] (Ingelesez) PubChem. «2H-pyran» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).

[3] (Ingelesez) PubChem. «4H-Pyran» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-08-06).

[1]

[2]

[3]