Γλυσίνα
Γλυσίνα | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Άνθη σε βότρυες
| ||||||||||||
Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
Διώνυμο | ||||||||||||
Wisteria sinensis (Σιμς) Πιραμύς ντε Καντόλ |
Η γλυσίνα ή γλιτσίνια ή σταφυλόνια (επιστημονική ονομασία: Wisteria sinensis, στα ελληνικά Γουιστέρια η σινική) είναι είδος ανθοφόρου φυτού στην οικογένεια των χεδρωπών, ιθαγενές στην Κίνα, στις επαρχίες Κουανγκσί, Κουϊτσόου, Χεμπέι, Χενάν, Χουμπέι, Σαανσί και Γιουνάν. Φτάνει σε ύψος 20 με 30 μέτρα και είναι ένα φυλλοβόλο αναρριχώμενο φυτό. Καλλιεργείται ευρέως σε εύκρατες περιοχές για τους στριφτούς μίσχους και τα αρωματικά λουλούδια του.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η γλυσίνα προσκολλάται σε φυτά στήριξης ή ανθρωπογενείς δομές με αριστερόστροφα δίδυμα στελέχη. Τα φύλλα είναι γυαλιστερά, πράσινα, πτερωτά σύνθετα, μήκους 10–30 εκατοστών, με 9-13 επιμήκη φυλλαράκια που έχουν μήκος το καθένα 2-6 εκ.. Τα άνθη είναι λευκά, βιολετί ή μπλε, και προέρχονται από βότρυες 15–20 εκατοστών πριν αναδυθούν τα φύλλα την άνοιξη. Τα λουλούδια σε κάθε βότρυ ανοίγουν ταυτόχρονα πριν το φύλλωμα επεκταθεί και έχουν διακριτικό άρωμα παρόμοιο με αυτό των σταφυλιών. Αν και έχει μικρότερους βότρυες από τη Wisteria floribunda (ιαπωνική γουιστέρια), έχει συχνά μεγαλύτερη ποσότητα βότρυων. Ο καρπός είναι πεπλατυσμένος, καφέ, βελούδινος, σαν φασόλι μήκους 5–10 εκ. με χοντρούς σπόρους σαν δίσκους διαμέτρου περίπου ενός εκατοστού σε ομοιόμορφη απόσταση στο εσωτερικό. Ωριμάζουν το καλοκαίρι και σπάνε και στρίβουν για να απελευθερώσουν τους σπόρους. Οι άδειοι λοβοί συχνά παραμένουν μέχρι τον χειμώνα. Ωστόσο, η παραγωγή σπόρων είναι συχνά χαμηλή και η περισσότερη αναγεννητική ανάπτυξη συμβαίνει μέσω της στρωματοποίησης και παραφυάδων.
Σύμφωνα με τα ρεκόρ Γκίνες, μια γλυσίνα στη Σιέρρα Μάδρε, Καλιφόρνια, η οποία φυτεύτηκε το 1892 το 1994 είχε γίνει το μεγαλύτερο ανθοφόρο φυτό στον κόσμο, καλύπτοντας έκταση 4 στρεμμάτων και έχοντας κλαδιά μήκους 152 μέτρων.[1]
Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν μια γλυκοσίδη που ονομάζεται βιστερίνη, η οποία είναι τοξική εάν καταποθεί και μπορεί να προκαλέσει ναυτία, έμετο, πόνους στο στομάχι και διάρροια. Οι γουιστέριες έχουν προκαλέσει δηλητηρίαση σε παιδιά πολλών χωρών, προκαλώντας ήπια έως σοβαρή γαστρεντερίτιδα.
Καλλιέργεια και ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Wisteria sinensis ήταν άγνωστη στη Δύση πριν από το 1816, όταν αρκετοί πράκτορες της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών που εργάζονταν στην Κίνα έστειλαν μοσχεύματα πίσω στην Αγγλία.[2] Τις επόμενες δεκαετίες το φυτό έγινε, και παραμένει, ένα από τα βασικά διακοσμητικά αναρριχητικά φυτά σε εύκρατους κήπους παγκοσμίως. Ένα δείγμα 200 ετών, που αναπτύσσεται στη Ζυθοποιία Griffin's στο Τσίσγουικ του Λονδίνου, αναφέρεται συχνά ως το παλαιότερο ζωντανό φυτό γλυσίνας στο Ηνωμένο Βασίλειο.[3][4]
Έχει γίνει ένα χωροκατακτητικό είδος σε ορισμένες περιοχές των ανατολικών Ηνωμένων Πολιτειών[5] όπου το κλίμα μοιάζει πολύ με αυτό της Κίνας.
Η Wisteria sinensis τοποθετείται συνήθως κατά μήκος των τοίχων του κήπου, κατά μήκος του εξωτερικού κτιρίων ή πάνω σε πέργκολα για να δημιουργήσει λεωφόρους με άνθη που προεξέχουν κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας. Μπορεί επίσης να μεγαλώσει ως ελεύθερα ιστάμενο δέντρο.
Ποικιλίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μια ποικιλία λευκών ανθέων, η Wisteria sinensis «Άλμπα», ανακαλύφθηκε σε έναν κήπο από τον βοτανολόγο Ρόμπερτ Φόρτσιουν το 1844, από τον οποίο πήρε μοσχεύματα για τη Βασιλική Ανθοκομική Εταιρεία.[2]
Εκτός από τη λευκή «Άλμπα», το «Prolific» διαθέτει τα κλασικά μωβ άνθη, αλλά σε μεγαλύτερη αφθονία με μεγαλύτερους βότρυες. Ανθίζει επίσης σε μικρότερη ηλικία από την παραδοσιακή ποικιλία.[6] Η ποικιλία «Αμέθυστος» έχει βαθύτερα χρωματιστά κοκκινωπά βιολετί άνθη που είναι εξαιρετικά αρωματικά.[7] Οι ποικιλίες «Prolific»,[8] «Amethyst» [9] και «Jako» [10] έχουν κερδίσει το Μέγα Βραβείο Κήπου της Βασιλικής Ανθοκομικής Εταιρείας.[11]
Εικόνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Στριμμένοι κορμοί
-
Φύλλο
-
Λουλούδια
-
Λοβοί σπόρων
-
Σπόροι
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Largest blossoming plant». Guinness World Records (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 «Wisteria...». Parks & Gardens UK. 8 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2017.
- ↑ «Battle to save historic wisteria (From Your Local Guardian)». Yourlocalguardian.co.uk. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015.
- ↑ «The oldest wisteria in England». www.fullers.co.uk. 6 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2017.
- ↑ «Wisteria sinensis (Sims) DC». Natural Resources Conservation Service, United States Department of Agriculture. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Wisteria sinensi 'Prolific'». Missouribotanicalgarden.org. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ Peter., Valder (1995). Wisterias : a comprehensive guide. Portland, Or.: Timber Press. ISBN 0881923184.
- ↑ «Wisteria sinensis 'Prolific'». RHS. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «Wisteria sinensis 'Amethyst'». RHS. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «Wisteria sinensis f. alba 'Jako'». RHS. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «AGM Plants - Ornamental» (PDF). Royal Horticultural Society. Ιουλίου 2017. σελ. 108. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Wisteria sinensis στο Wikimedia Commons