Інге Леман

Інге Леман
Inge Lehmann
Дата нараджэння	13 мая 1888(1888-05-13)[…]
Месца нараджэння	Капенгаген
Дата смерці	21 лютага 1993(1993-02-21)[…] (104 гады)
Месца смерці	Капенгаген
Месца пахавання	Hørsholm Kirkegård[d]
Грамадзянства	Каралеўства Данія
Бацька	Alfred Lehmann[d]
Род дзейнасці	seismologist, геолаг, surveyor, натуралістка, геафізік
Навуковая сфера	геафізіка, сейсмалогія
Месца працы	Geodætisk Institut[d]
Альма-матар	Капенгагенскі ўніверсітэт, Кембрыджскі ўніверсітэт
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства
Узнагароды	The Royal Danish Academy Gold Medal[d] (1965) William Bowie Medal[d] (1971) Tagea Brandt Rejselegat[d] (1938) Emil Wiechert Medal[d] (1964) ганаровы доктар Калумбійскага ўніверсітэта[d] (1964) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (24 красавіка 1969) honorary doctorate of the University of Copenhagen[d] (1968)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інге Леман (дацк.: Inge Lehmann; 13 мая 1888, Капенгаген — 21 лютага 1993, Капенгаген) — дацкі геафізік, сейсмолаг, выкладчык Каралеўскага таварыства ў Лондане. У 1936 годзе адкрыла ўнутранае ядро Землі на аснове вывучэння разбегу сейсмічных хваль ад землетрасенняў у паўднёвай частцы Ціхага акіяну.

Біяграфія

Нарадзілася ў сям'і эксперыментальнага псіхолага Альфрэда Лемана (1858—1921). Навучалася ў сярэдняй школе, кіраўніком якой была цётка Нільса Бора — Ханна Адлер. Як казала Інге Леман, бацька і Адлер былі двума людзьмі, якія найболей уплылі на развіццё яе інтэлектуальных здольнасцяў. Пасля школы, з перапынкамі з-за стану здароўя, вучылася матэматыцы ва Капенгагенскім і Кембрыджскім ўніверсітэтах. Затым некалькі гадоў працавала ў страхавым бізнесе, а ў 1925 годзе стала памочнікам геадэзіста Нільса Эрыка Норлунда. У 1928 годзе Леман здала іспыты па геадэзіі і пачала працаваць інспектарам і начальнікам аддзела сейсмалогіі геадэзічнага інстытута Даніі, які ўзначальваў Норлунд.

У артыкуле пад незвычайнай назвай P' , Леман дала ўласную інтэрпрэтацыю сейсмічным хвалям тыпу P і паказала, што ў Зямлі ёсць унутранае ядро. Гэта тлумачэнне было прынята на працягу двух-трох гадоў іншымі сейсмолагамі (Бэно Гутэнбергам, Чарльзам Фрэнсісам Рыхтэрам і Гаральдам Джэфрысам). 2-я сусветная вайна і акупацыя Даніі нямецкімі войскамі ўскладнілі Леман далейшыя даследаванні.

У гады перад выхадам на пенсію (1953), адносіны паміж Леман і супрацоўнікамі геадэзічнага інстытута пагоршыліся, верагодна, таму што яна была не дужа цярплівая ў стаўленні да калег.

Пасля 1953 года Інге Леман пераехала ў ЗША, некалькі гадоў працавала разам з Морысам Юінгам і Фрэнкам Прэсам. Даследавала зямную кару і верхнюю мантыю і адкрыла гэтак званы сейсмічны разрыў, які ляжыць на глыбіні ад 190 да 250 км і быў названы «мяжой Леман».

Пахавана на Херсгольмскіх могілках.

Прызнанне

Апроч значнай колькасці іншых узнагарод, Інге Леман атрымала ступені ганаровага доктара Калумбійскага ўніверсітэта у Нью-Ёрку (1964) і Капенгагенскага ўніверсітэта (1968), а таксама стала членам шматлікіх навуковых таварыстваў.

У 1997 годзе Амерыканскі геафізічны саюз устанавіў медаль у гонар Інге Леман «за выдатны ўклад у разуменне структуры, саставу і дынамікі зямной мантыі і ядра».