یوخوگؤرمه
بۇ صفحهده تاپیلان بعضی یازیلار تۆرک دیلی یازی قۇراللارینا اۇیغون دئییلدیر. |
یوخوگؤرمه - یوخونون عمومی و کاراکتر خصوصیتلریندن بیری اوْلوب، یوخونون «سۆرعتلی گؤز حرکتی» (رئم) آدلی مرحله لریله یاخیندان علاقهلی اوْلان، ویزوال قبول ائدیلهن دویغولاردیر. یاتمیش اینسان یوخونون نه اوْلدوغونو بیلمیر و اونداکی باش وئرهن حادثهلری جانلی اوبیئکت کیمی قبول ائدیر. یوخولارین بیولوژی مزمونو، ایشلییشی و مقصدلری تامامیله آیدین اوْلموش دئییلدیر. یوخولارا «دویغوسوز قبول» اونون بیر نؤوو و یا اوبیئکتی قبول اولاراق دا باخماق اولار. موختلیف اینانجلارا و تخمینلره ده سبب اوْلان یوخولار، هر واخت اۆچون ماراقلی و شرحه آچیق بیر مؤوضو میدانا گتیرمیشلر. فرقلی سایکولوژی، پاراپسیکولوقلارین و تجروبی ایسپیریتوالیستلر یوخولاری فرقلی فورمالاردا شرح ائتمیشلر. یوخولارین ایشلییشینین آچیقلانماسی علمی بیرلیین عمومی قبولونا گؤره فرزییهلر سوییهسیندن کنارا چوخ گئده بیلمهایبدیر. یوخولار هله ده سیررینی قوروماقدا اوْلان بیر آراشدیرما ساحهسینی تشکیل ائدیر. یوخولارین علمی آراشدیریلماسی اونئیرولوژی آدینی آلیر. شوبههسیز، هئچ کس اینسانلارین نه واختدان یوخولار گؤرمهسینی دقیقلشدیره بیلمز. ائله بیل یوخولار اینسانلارلا بیرگه یارانیب. ائله بۇ باخیمدان دا یوخولار و اونلارین حقیقی ماهیتی، یارانماسی همیشه پروبلم اولاراق قالیب. بوتون بونلارا باخمایاراق، یوخولار گوندهلیک اینسان حیاتینین معین بیر حیسهسینه چئوریلیب.
یوخوگؤرمهنین تصنیفاتی
[دَییشدیر]یوخودا گؤرولهن حادثهلرین هئچ بیر تحریف اولمادان حیاتا کئچمهسی ده مۆمکوندور. بئله یوخولاری یالنیز یوکسک هسساسلیغا مالیک اینسانلار گؤرورلر. مثلاً، یوخودا هر هانسی بیر یاخینینین باشینا گلهجکلری گؤرموش اینسانلار حادثه باش وئردیکدن سوْنرا و یا اؤنجه حادثهنی اولدوغو کیمی دانیشا بیلر. بئله یوخولار «گئرچک یوخولار» (حقیقی یوخولار) آدلانیرلار. بئله یوخولاری گؤرهنلر داها دقتلی اولمالیدیرلار و یوخودا گؤردوکلرینی دوزگون قیمتلندیرملیدیرلر.
یوخودا اوْلان اینسان یوخودا بیر چوْخ شئی گؤره بیلر. اویاندیغی زامانسا بونلارین بعضیلرینی خاتیرلاییر. محض خاتیرلانان بۇ حیسهلری یوزماق مۆمکوندور. یوخویوزمالار دا داها چوْخ بۇ ۴-جو تیپ یوخولار اۆچوندور. بزهن ایسه اینسانلار یوخودا دایماً عئینی شئیلری گؤره بیلیر. مثلاً هر هانسیسا ائوی و یا اینسانی یوخودا دایم تکرارهن گؤره بیلر. هالبوکی همین اینسانی و یا ائوی رئال حیاتدا تانیماماقدادیر.
یوخوگؤرمهنین تاریخی
[دَییشدیر]یوخوگؤرمهنین قدیم تاریخه مالیک اولماسینی گؤرمک چتین دئییل. شیفاهی خالق ادبیاتیندا، ناغیللاردا یوخولارلا باغلی صحنهلره، مولاهیزهلره تئز-تئز راست گلینیر. عصرلر بویو فورمالاشمیش یوخویوزما قایدالاری ایندی هر بیریمیزین عائلهسینه آیاق آچیب. چوْخ واختلار سحر یاتاقدان قالخان کیمی تئز یوخوموزو ائودکی بؤیوکلره دانیشیر و یوزولماسینی ایستییریک. بۇ تلباتلار نظره آلیناراق مۆعاصیر دؤورده چوْخلو یوخویوزمالار کیتابی ساتیشا بوراخیلیب. یوخوگؤرمه تاریخی-دینی ادبیاتدا و دینی بیلیکلرده ده اؤزونه یئر تاپیب. دینده یوخوگؤرمه تام روحی و ایلاهی ماهیت داشیییر. تاریخی-علمی تجروبه گؤستریر کی، یوخوگؤرمه حاقیندا ان دقیق و سانباللی معلوماتلار ائله دیندهدیر.[۱]
یوخوگؤرمه دینده
[دَییشدیر]چوخ اولور کی، اینسانین اورییندن بیر شئی کئچیر، اما اله گتیره بیلمیر؛ ائله ده اولور کی، آرزولامادیغی حادثهلر باشینا گلیر. اگر حیاتدا هر شئی هر کسین ایستدیی کیمی اولسایدی، ظالیم هؤکمدارلار تاختلاریندان ائنیب قارا تورپاغا گؤمولردیلرمی؟! بوتون بونلاری دوشونمک و هر کیچیک زررهدن توتموش بؤیوک پلانئتلره قدر هر بیر شئیین الله-تاالانین میزانینا تابع اوْلدوغونو باشا دوشمک لازیمدیر. دئمک کی، یوخولار دا الله-تاالانین میزانینا تابعدیر.
کابوس و یا قاراباسما یوخوگؤرمهلری
[دَییشدیر]کابوس و یا قاراباسما آدی وئریلهن یوخولار دا واردیر کی، بئله یوخولار عادتاً یاخشی باشلاییر. یاتان اینسان هر هانسی خوش بیر هادیسیله ماراقلاندیغینی گؤرور و بیردن-بیره یوخودو قورخولو مقاملار باشلاییر. یاخشی گؤرونتولر بیر آندا دهشت دولو آنلارلا یئرینی دییشیر. بئله یوخولارین آچیقلاماسینی اسب هکیملری و پسیخولوقلار وئریرلر. کابوسلاری، یوخودا بیر دفعه گؤرولهن قورخولو صحنهلرله قاریشدیرماق اولماز. قاراباسما گؤرهن اینسان قورخور. هردن یاتدیغینی و یوخو گؤردویو حیس ائدرک اویانماغا چالیشار. اما یا اویانا بیلمیر، یا دا اویاندیغینی زنن ائدرک یاتماغا داوام ائدیر و یئنیدن قاراباسمالار داوام ائدیر. هر اینسان اؤمرونده بیر نئچه دفعه کابوس گؤرور.
یوخوگؤرمهنین تحقیقی و تحلیلی
[دَییشدیر]یوخوگؤرمهنین تحقیقی و تحلیلی ده قدیم تاریخه مالیکدیر. تاریخ بویو فیلوسوفلار، علم آداملاری بۇ پروبلمه موختلیف موناسیبتلر بیلدیریبلر. هامیمیزا یاخشی معلومدور کی، یوخوگؤرمه پروبلمینه ۱۹-جو عصرین سونوندا گئنیش علمی باخیشدان یاناشان محض، زیقموند فرئید اوْلموشدور. اونون ۱۹۰۰-جو ایلده «یوخویوزمالار «(تولکووانیئ سنوویدئنیئ) کیتابی چاپدان چیخیب. فرئید ایلک دفعه اولاراق یوخولاری فیزیولوژی باخیمدان، آنجاق شوورسوزلوق حاللارینا اساسلانماقلا تحلیل ائتمهیه چالیشیب.
۲۰-جی عصرین ایکینجی یاریسیندا بئینی اؤیرهنهن عالیملر بۇ ساحهده معین نایلیتلر الده ائتدیلر. مثلاً، بعضی اینسانلارین رنگلی یوخولار گؤرمهسی تصدیقلهندی، حتی کیملرین رنگلی یوخولار گؤرمهسینی ده متخصصلر اولجهدن مویینلشدیره بیلیرلر. بوندان علاوه، نئیروفیزیولوقلار یوخو گؤرهن اینسانین داورانیشسیندا (بئینینده) هانسی حیسهلرین آکتیو اولماسینی دقیقلشدیره بیلیبلر. هلهلیک بۇ اساس نایلیتلری قازانماق مۆمکون اوْلوب. نیه و نئجه یوخو گؤروروک سوالینین جاوابینی تاپماغا ایسه هلهلیک هئچ یاخینلاشماق بئله مۆمکون دئییل.
عالیملرین اوزون مدتلی آراشدیرمالارینا باخمایاراق یوخو ایله باغلی بعضی مقاملار تام دا آیدینلاشماییb.Yuxu ایله باغلی فیکیرلرده شرق و باتی عالیملرینین فیکیرلری اوست-اوسته دوشمور. باتیلیلر یوخونو ایضاح ائتمهیه چالیشارکهن بیلدیریرلر کی، یوخو اینسانین گوندهلیک فعالیتینین نتیجهسینده گؤردویو دوشونجهلردیر. شرقلیلر ایسه فرقلی اولاراق یوخونون الهی بیر مساژ اوْلدوغونو بیلدیریرلهr.Yuxuda اینسان بعضاً باشینا گلهجکلری تامامیله عئینی اولاراق بعضاً ده موختلیف متنالتی معنا و بنزتمهلرله گؤرور. محض بونا گؤره ده یوخولاری یازماق لازیم اولور. اینسان اؤمرونون ۳-ده بیرینی یاتاراق کئچیریر. آنجاق بۇ او دئمک دئییل کی، هر یاتدیغیمیزدا یوخو گؤروروk.Alimlارین آراشدیرمالاری گؤستریب کی سن دئمه یوخولارین نؤولری ده وارمیش. اینسان یاتماق اۆچون چارپایییا اوزانیر، و گؤزلرینی یومور، چوْخ قیسا مدت سوْنرا گؤز قاپاقلاری تیترهمهیه باشلاییر، و اینسان یوخویا gedir.Alimlارین فیکرینجه یاتماق اۆچون قبول اوْلونموش بعضی یوخوگتیرهن درمانلار اینسانین یوخو گؤرمهسینه مانع olur.Onlar حساب ائدیرلر کی، طبیعی اولاراق یوخویا گئتمیش، و هر بیر اینسان یاتدیقدان سوْنرا موطلق یوخو گؤرورلهr.Yuxular آغ -قارا رنگلی اولا بیلهr.Amma اینسانلارین چوْخو یوخولارین آغ-قارا گؤردوکلرینی سؤیلییرلهr.Daim یورغون و باشی هر هانسی مؤوضو اطرافیندا فیکیرلرله دولو اوْلان اینسانلار اویاندیقلاری زامان قاریشیق یوخولار گؤردوکلرینی سؤیلییرلر. اکثرهن اونلار یوخولاریندا فیکیرلشدیکلری مسئله بارهسینده گؤرورلهr.Belه یوخولاری یوزماق مۆمکون deyil.Kobus و یا قاراباسما آدی وئریلهن یوخولار دا واردیر کی، بئله یوخولار عادتاً یاخشی باشلاییr.Kabuslarی یوخودا بیر دفعه گؤرولهن قورخولو صحنهلرله قاریشدیرماق اولماز. قاراباسما گؤرهن اینسان قورخور. هردن یاتدیغینی و یوخو گؤردویونو حیس ائدرک اویانماغا چالیشیr.Amma یا اویانا بیلمیر، یا دا اویاندیغینی زنن ائدرک یاتماغا داوام ائدیروه یئنیدن قاراباسمالار داوام ائدیر. هر اینسان اؤمرونده بیر نئچه دفعه کابوس گؤرور. اینگیلیسده ائدیلهن بیر آراشدیرما قادینلارین کیشیلردن داها چوْخ کابوس و رومانتیک یوخولار گؤردویونو اورتایا چیخاردی. ۱۷۰ کؤنوللو اوزرینده ائدیلهن آراشدیرمادا یاخین زاماندا گؤردوکلری یوخولاری ایضاح ائتمهلری ایستهنیلهن تجروبهلردن کیشیلیرین یوزده ۳۰-او کابوس گؤردویونو سؤیلهdi.Baشقا بیر آراشدیرما کیشییلرین قادینلارا نظرهن داها راحت بیر یوخو چکدیکلرینی گؤستهrdi.Qadینلاردان بۇ منفیلیکلره تک سبب اولاراق بدن ایستیلییندهکی دییشیکلیک گؤستریلدی. یوخولاری هر کس گؤرور، حتی او کسلر کی، یوخو گؤرمدیکلرینه امیندیرلهr.Onlar یانیلمیرلار، چونکی اونلار یوخو گؤردوکلرینی umurlar.Alimlار ثبوت ائدیب کی، یوخولارین ۹۰٪-ı unudulur.Xoruldayan زامان ایسه یوخو گؤرولموr.Bunun علمی ایضاحی یوخدور. یوخو زامانی اینسان بدنی معین قدر ایفلیج اولور. ان چوْخ یاتما رئکوردو ۱۸ گون ۲۱ ساعت و ۴۰ دقیقه اوْلموشdur.Tibbi آراشدیرما اولمادان بیرینین حقیقتهن یاتیلی و یا اویاق اوْلدوغونو باشا دوشمک چتیندیر. اینسانلار بزهن اؤزلری ده حیس ائتمهدن آچیق گؤزله یاتا بیلرلهr.Elm آداملاری ایسه ۱۹۹۸-جی ایلده بیر اینسانین یاتارههن بئینین یاتما شکلینی سااتباساات ائکرانلاردا گؤستردیلر.[۲]
همچینین باخ
[دَییشدیر]ادبیات
[دَییشدیر]روس دیلینده
[دَییشدیر]- Нечаенко Д. А. «Сон، заветных исполненный знаков»: Таинства сновидений в мифологии، мировых религиях и художественной литературе. М. : Юридическая литература، ۱۹۹۱. — ۳۰۴ с.
- Малкольм Н. Состояние сна. / Пер. с англ. М. : ИГ «Прогресс-Культура»، ۱۹۹۳. — ۱۷۶ с.
- Юнг К. Г. Воспоминания، сновидения، размышления. / Пер. с нем. Киев: آیرلاند، ۱۹۹۴. — ۴۰۵ с.
- Фромм Э. Забытый язык: Введение в понимание снов، волшебных сказок и мифов. / Пер. с англ. Ангарск: АО «Формат»، ۱۹۹۴. — ۱۶۱ с.
- Элиаде М. Мифы، сновидения، мистерии. / Пер. с англ. М. : رئفل-بووک، ۱۹۹۶. — ۲۸۸ ج.
- Экзегетика снов: Европейские хроники сновидений. М. : Эксмо، ۲۰۰۲. — ۴۶۴ с.
- Акимов О. Е. Правда о Фрейде и психоанализе. М. ، ۲۰۰۵. — ۲۷۹ с.
- Путешествие в глубь сознания: Беседы с Далай-ламой о сне، видениях и смерти. / Пер. с англ. Нижний Новгород: Деком، ۲۰۰۵. — ۲۷۲ с.
- Бескова И. А. Природа сновидений (эпистемологический анализ). РАН، Ин-т философии. М. ، ۲۰۰۵. — ۲۳۹ с.
- Сны. Их происхождение и роль в христианском истолковании. М. : Образ، ۲۰۰۶. — ۱۲۸ с.
- Соловьёв В. Толковый словарь сновидений: Иллюстрированная история цивилизации снов. М. : Эксмо، ۲۰۰۶. — ۱۴۸۸ с. ، ил.
- Большаков И. В. Предопределение и толкование снов в Древнем Египте (историко-философский аспект). СПб. : Алетейя، ۲۰۰۷. — ۲۶۸ с. ، ил.
- Мосс Р. Тайная история сновидений: Значение снов в различных культурах и жизни известных личностей. / Пер. с англ. СПб. : ИГ «Весь»، ۲۰۱۰. — ۴۶۴ с. ، ил.
- Нечаенко Д. А. История литературных сновидений XIX—XX веков. Сновидение как форма культуры. М. : Университетская книга، ۲۰۱۱. — ۷۸۴ с.
- Нечаенко Д. А. «Двенадцать» как сновидческая мистерия (новое о поэтике легендарной поэмы Александра Блока). Журнал "Наш современник"، М. ، ۲۰۱۱، № ۸–۹.
ایستینادلار
[دَییشدیر]- ^ یوخوگؤرمه. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 2016-03-05. یوْخلانیلیب2016-08-15.
- ^ یوخوگؤرمه آراشدیرمالاری. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 2018-02-18. یوْخلانیلیب2016-08-15.
خاریجی کئچیدلر
[دَییشدیر]- Newsweek
- http://www.asdreams.org
- [۱] Archived 2011-08-24 at the Wayback Machine.
- [۲] -
- یوخو یوزمالاری