Saltar al conteníu

Fomalhaut

De Wikipedia
Ficha d'oxetu celesteFomalhaut
sistema estelar triple (es) Traducir y estrella de navegación
Parte de Castor Moving Group (en) Traducir[1] y Nube Interestelar Local (es) Traducir
Datos d'observación
Ascensión reuta (α) 344,412666 °
Declinación (δ) −29,6222222 °
Distancia a la Tierra 25 ly
Magnitú absoluta 1,72
Constelación Piscis Austrinus[3]
Cambiar los datos en Wikidata

Coordenaes: Sky map 22h 57m 39.04s, -29° 37′ 20″

Fomalhaut (Alfa Piscis Austrini / α PsA / 24 Piscis Austrini)[4] ye una estrella de magnitú aparente +1,16, la más brillosa de la constelación Piscis Austrinus («El Pexe Austral») y Catálogu d'estrelles una de les estrelles más brilloses nel cielu nocherniegu.

Historia

[editar | editar la fonte]

El nome Fomalhaut procede del árabe فم الحوت, fum al-ħūt, y significa «boca de ballena (o del pexe)». A lo llargo de la historia esta estrella tuvo diverses variaciones del so nome, dende Fomahant —como figura nes Tables Alfonsíes— hasta Fomalhout. Yá foi identificada na prehistoria y hai evidencies arqueolóxiques de que formaba parte de rituales na antigua Persia, onde podría ser una de los cuatro «estrelles reales» perses, recibiendo'l nome de Hastorang.[5]

Na relixón de Streghería, Fomalhaut ye un ánxel cayíu y el cuartu guardián de la puerta del norte.

Carauterístiques físiques

[editar | editar la fonte]

Fomalhaut ye una estrella blanca de la secuencia principal de tipu espectral A4V que s'atopa a aproximao 25 años lluz —7,7 pársecs— de la Tierra. Piénsase que ye una estrella nueva, de solo unos 200 millones d'años d'edá. La so temperatura superficial ye de 8750 K. Comparada cola del Sol, la so masa ye de 2,3 mayor, y el so diámetru ye alredor de 1,7 vegaes más grande. Relluma con una lluminosidá 17,7 vegaes mayor que la lluminosidá solar.[6]

Fomalhaut forma parte de l'Asociación estelar de Cástor, un grupu d'estrelles que comparte un movimientu común al traviés del espaciu. Otros miembros d'esta asociación son Cástor (α Geminorum) y Vega (α Lyrae). La estrella variable acandilante TW Piscis Austrini, miembru d'esti grupu y distante solo 0,9 años lluz de Fomalhaut, podría tar amestada gravitacionalmente a ella.[7]

Discu circunestelar y sistema planetariu

[editar | editar la fonte]
Discu circunestelar de Fomalhaut y llocalización del planeta b.
Comparanza ente'l sistema solar y el sistema de Fomalhaut.

Fomalhaut ta arrodiada por un discu de polvu en forma de toroide con un cantu interior bien agudu a una distancia radial de 133 unidaes astronómiques (ua); el discu ta inclináu 24 graos con rellación al planu del cielu.[8][9] El polvu ta distribuyíu nuna aniellu de 25 ua d'anchu, y el centru xeométricu del discu ta movíu a unes 15 ua de Fomalhaut.[10] El discu tamién ye conocíu como'l “cinturón de Kuiper de Fomalhaut”.

Créese que'l discu qu'arrodia a Fomalhaut ye un discu protoplanetario qu'emite una considerable cantidá de radiación infrarroxa. Discos similares afayáronse en Vega, β Pictoris y Denébola (β Leonis).

El 13 de payares de 2008 anuncióse'l descubrimientu d'un planeta estrasolar, denomináu Dagon, en órbita na llende interior del aniellu circunestelar. Foi'l primer planeta estrasolar reparáu nel espectru visible, lo que se llevó a cabu col telescopiu espacial Hubble.[11][12] La esistencia del planeta fuera primeramente albidrada debíu en cantu interior agudu y elípticu del discu.[13]

Envalórase que la masa del planeta nun entepasa en tres veces la masa de Xúpiter, y ye siquier tan masivu como Neptunu. La separación media con al respective de la estrella ye de 115 ua —12 vegaes la distancia ente Saturnu y el Sol— pero la escentricidá de la órbita de Dagon implica una variación de la distancia ente 102 y 127 ua. El so periodu orbital ye d'aproximao 872 años.[14]

Esiste evidencia de que la órbita del planeta nun ta apsidalmente alliniada col discu de polvu, lo que puede indicar que planetes adicionales pueden ser responsables de l'actual estructura del discu.[15] Sicasí, imáxenes en banda M prindaes dende'l Observatoriu MMT acuten de forma importante la posible esistencia de xigantes gaseosos dientro de les 40 ua más cercanes a la estrella.[16]

N'ochobre de 2013 afayóse que la estrella LP 876-10 forma parte del sistema, polo que Formahault ye un sistema triple.[17]

Nome Masa Semiexe mayor Escentricidá Periodu orbital  Descubrimientu 
Dagon 0,054 - 3,0 MJ ~ 115 ua ~ 0,11 ~ 872 años 2008
Discu de polvu 133 - 158 ua 1983

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Afirmao en: SIMBAD.
  2. ↑ URL de la referencia: https://dx.doi.org/10.1007%2F978-3-642-11602-5.
  3. ↑ Afirmao en: VizieR. Llingua de la obra o nome: inglés.
  4. ↑ Fomalhaut (SIMBAD)
  5. ↑ Allen, R.H. (1889) Star Names: Their Lore and Meaning
  6. ↑ Di Folco, E.; Thévenin, F.; Kervella, P.; Domiciano de Souza, A.; Coudé du Foresto, V.; Ségransan, D.; Morel, P. (2004). «VLTI near-DIR interferometric observations of Vega-like stars». Astronomy and Astrophysics 426:  páxs. 601−617. doi:10.1051/0004-6361:20047189. 
  7. ↑ Barrado y Navascués, D. (1998). «The Castor Moving Group: The age of Fomalhaut and Vega». Astronomy and Astrophysics 339:  páxs. 831–839. http://arxiv.org/abs/astru-ph/9905243. Consultáu'l 17 de payares de 2008. 
  8. ↑ Kalas, Paul; Graham, James R.; Clampin, Mark (2005). «A planetary system as the origin of structure in Fomalhaut's dust belt». Nature 435 (7045):  páxs. 1067–1070. doi:10.1038/nature03601. astru-ph/0506574. 
  9. ↑ Holland, Wayne S.; et al. (1998). «Submillimetre images of dusty debris around nearby stars». Nature 392 (6678):  páxs. 788–791. doi:10.1038/33874. 
  10. ↑ «Fomalhaut's Kuiper Belt». Sky & Telescope. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2007.
  11. ↑ From afar, the first optical photos of an exoplanet. AFP. 13 de payares de 2008. Archivado del original el 2008-12-20. https://web.archive.org/web/20081220130945/https://afp.google.com/article/ALeqM5iA-PPiKC8oJh3qqkV2ZsF09HmmCA. Consultáu'l 2020-03-23. 
  12. ↑ Paul Kalas (13 de payares de 2008). «Direct Image Of Estrasolar Planet». Consultáu'l 14 de payares de 2008.
  13. ↑ Predictions for a planet just inside Fomalhaut's eccentric ring, Alice C. Quillen, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 372, #1 (ochobre 2006), pp. L14–L18, doi 10.1111/j.1745-3933.2006.00216.x, Bibcode: 2006MNRAS.372L..14Q.
  14. ↑ Fomalhaut (The Estrasolar Planets Encyclopaedia)
  15. ↑ Plantía:Cite arXiv
  16. ↑ Plantía:Cite arXiv
  17. ↑ http://axxon.com.ar/noticias/2013/10/investigadores-atopen-que-la-brillosa-estrella-doble-fomalhaut-en-realidá-ye-triple/

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Fomalhaut&oldid=4250622»