Natuurkundige konstante

In die wetenskap is ’n natuurkundige konstante ’n fisiese grootheid waarvan die waarde nooit verander nie, byvoorbeeld ligsnelheid in ’n vakuum. Dit verskil van ander fisiese groothede soos temperatuur, druk en elektriese veldsterkte, wat in tyd en plek kan verskil. Met die hersieining van die SI-stelsel, is vyf van hierdie konstante vasgestel. Vanuit hul waarde is vyf van die maateenhede van SI-stelsel gedefinieëer.

Vaste Konstantes

Gedurende die negentiende en twintigste eeu is verskillende natuurkundige konstante gemeet en gekatalogiseer. Wetenskaplikes wat die golflengte van liggolwe bestudeer het, besef het dat die definisies van die meter vir hul doeleindes onvoldoende was, dus het hulle die ångström-eenheid (wat nominaal 10^-10 meter was) bekendgestel het. In 1960 is die meter sodanig deur die Algemene Konferensie vir Mate en Gewigte (GCPM) herdefinieer dat die ångström presies 10^-10 meter was en in 1983 het die CGPM die meter weer herdefineer deur die meter te definieer as die afstand waarvoor die snelheid van die lig presies 299 792 458 ms⁻¹ was.

In 2018 besluit die CGPM om die kilogram, ampere, kelvin en die mol op 'n soortgelyke manier te herdefinieer deur die waardes van die konstante van Planck, die Elementêre lading, die konstante van Boltzmann en die Konstante van Avogadro met die CODATA 2018 waardes vas te stel.

Naam van konstante	Simbool	Waarde	Eenheid definisie	Bron (2018CODATA)
Ligsnelheid in ’n vakuum	c0	299 792 458 ms−1	meter	[1] Apr 2020
Konstante van Planck	$h$	6,626 070 15 × 10−34 J s	kilogram	[2] Apr 2020
Elementêre lading	e	1,602 176 634 × 10−19 C	ampere	[3] Apr 2020
Konstante van Boltzmann	k	1,380 6504 × 10−23 JK−1	kelvin	[4] Apr 2020
Konstante van Avogadro	L, NA	6,022 140 76 × 1023 mol−1	mol	[5] Apr 2020

Aangesien dat die verhouding tussen elektronvolts en joules 'n konstant is (1 eV = 1.602 176 634×10^-19 J) en ook dat π 'n konstant is, kry die volgende natuurkundige konstante ook vasgestelde waardes:

Naam van konstante	Simbool	Waarde	Bron (2018CODATA)
Konstante van Planck	$h$	4,135 667 33 × 10−15 eV s	[6] Apr 2020
Konstante van Dirac (of verlaagde konstante van Planck}	$h/2\pi$	1,047 576 865... × 10−34 J s	[7] Apr 2020
Konstante van Boltzmann	k	8,617 333 262... × 10−5 eV K−1	[8] Apr 2020
Konstante van Stefan-Boltzmann	$\sigma ={\frac {\pi ^{2}k_{\rm {B}}^{4}}{60\hbar ^{3}c^{2}}}$	5.670 374 419... x 10−8 Js−1m−2K−4	[9] Apr 2020
Eerste stralingskonstante	$c_{1}=2\pi hc^{2}$	3.741 771 852... × 10−16 Wm2	[10] Apr 2020
Tweede stralingskonstante	$c_{2}={\frac {hc}{k}}$	1.438 776 877... x 10−2 mK	[11] Apr 2020

Konstantes

In die onderstaande tabel word die waardes van ander konstantes wat onlangs aanvaar is, gegee. Hierdie waardes is deur verskillende laboratoriums regoor die aarde gerapporteer en is deur CODATA (Komitee vir Data vir Wetenskap en Tegnologie) versamel. Die onsekerheid geassosieer met konstantes van die natuur waarvan die presiese waarde nie bekend is nie is in hakkies gegee. Byvoorbeeld, die waarde "1,234 56(78) beteken "1,234 56 ± 0,000 78".

Naam van konstante	Simbool	Waarde en Onsekerheid	Bron (2018CODATA)
Magnetiese veldkonstante	μ0	1,256 637 062 12(19) × 10−6 Hm−1	[12] Apr 2020
Elektrieseveld-konstante	ε0 = 1/μ0c02	8,854 187 8128(13) × 10−12 Fm−1	[13] Apr 2020
Rusmassa van die elektron	me	9,109 383 7015(28) × 10−31 kg	[14] Apr 2020
Rusmassa van die proton	mp	1,672 621 923 69(51) × 10−27 kg	[15] Apr 2020
Rusmassa van die neutron	mn	1,674 927 498 04(95) x 10−27 kg	[16] Apr 2020
Atoommassa-eenheid	mu = 1 Da	1,660 539 066 60(50) x 10−27 kg	[17] Apr 2020
Konstante van Faraday	$F=N_{A}e$	96 485,332 12... Cmol−1	[18] Apr 2020
Gaskonstante	$R=N_{A}k$	8,314 462 618... JK−1mol−1	[19] Apr 2020
Absolute nulpunt		−273,15 °C = 0 K (per definisie van °C)	Apr 2020
Fynstruktuurkonstante	α = μ0e2c0/2h	7,297 352 5693(11) x 10−3	[20] Apr 2020
	α−1	137,035 999 084(21)	[21] Apr 2020
Bohrstraal	a0	5,291 772 109 03(80) x 10−11 m	[22] Apr 2020
Hartree-energie	Eh	4,359 744 722 2071(85) x 10−18 J	[23] Apr 2020
Konstante van Rydberg	R∞	10 973 731,568 160(21) m−1	[24] Apr 2020
Bohrmagneton	μB	9,274 010 0783(28) x 10−24 JT−1	[25] Apr 2020
Magnetese moment van die elektron	μe	-9,284 764 7043(28) x 10−24 JT−1	[26] Apr 2020
g-faktor van Landé vir vrye elektrone	ge	-2,002 319 304 362 56(35)	[27] Apr 2020
Nukleêre magneton	μN	5,050 783 7461(15) x 10−27 JT−1	[28] Apr 2020
Magnetiese moment van die proton	μp	1,410 606 797 36(60) x 10−26 JT−1	[29] Apr 2020
Magnetogiroskopiese verhouding van die proton	γp	2,675 221 8744(11) x 108 s−1T−1	[30] Apr 2020
Swaartekragkonstante	G	6,674 30(15) x 10−11 m3kg−1s−2	[31] Apr 2020

Notas

NB: Die datum in die kolom "Bron" verwys na die laaste datum van kontrole.

Eksterne skakels

• Oorsig, 2005
• NIST-konstantes
• Hierdie artikel is oorsponklik vertaal uit die Nederlandse Wikipedia