Çin'in eyaletleri
Çin'in idari bölümleri |
---|
Çin'in eyaletleri (Çince: 省; pinyin: Shěng), Çin'in en üst düzey idari bölümleridir. Toplam 34 adet eyalet düzeyi bölüm bulunmakta olup bunlardan 23'ü eyalet, dördü doğrudan yönetilen şehir, beşi özerk bölge ve ikisi özel idarî bölgedir.
Eyalet düzeyi idari bölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyaletler
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyaletler (省 shěng), genellikle her eyalet hükûmetinin başı olan bir sekreter başkanlığındaki eyalet komiteleridir. Komite sekreterleri eyaletlerin başı olup valiler ise ikinci düzey yöneticilerdir.
Çin Halk Cumhuriyeti, Çin Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen Tayvan eyaleti ile Kinmen ve Matsu Adaları'nı hak iddia etmektedir.
Doğrudan yönetilen şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğrudan yönetilen şehirler (直辖市 zhíxiáshì), doğrudan merkezi hükûmete bağlı üst düzey şehirlerdir.
Özerk bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Özerk bölgeler (自治区 zìzhìqū), daha yüksek bir nüfusa sahip belirli bir etnik azınlığın kendi yerel yönetimine sahip olduğu bölgelerdir. Özerk bölgelerin valileri genellikle ilgili etnik gruptan atanmaktadır.
Özel idarî bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel idarî bölgeler (特别行政区 tèbié xíngzhèngqū), yüksek derecede özerkliğe sahip ve kendi kendini yöneten bölgelerdir. Bölgeler temel kanunlara göre savunma ve dış politika haricinde bağımsızdırlar.
Eyalet düzeyi idari bölümler listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Adı | Hanzi | Pinyin | Başkent | Türü | Kısaltma | Bölge | Nüfus¹ | Yoğunluk² | Yüzölçümü³ | ISO |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anhui | 安徽省 | Ānhuī | Hefei | Eyalet | 皖 wǎn | Doğu | 59,500,510 | 425.91 | 139,700 | CN-34 |
Çinghay | 青海省 | Qīnghǎi | Xining | Eyalet | 青 qīng | Kuzeybatı | 5,626,722 | 7.80 | 721,200 | CN-63 |
Çongçing | 重庆市 | Chóngqìng | — | Belediye | 渝 yú | Güneybatı | 28,846,170 | 350.50 | 82,300 | CN-50 |
Fujian | 福建省 | Fújiàn | Fuzhou | Eyalet | 闽 mǐn | Doğu | 36,894,216 | 304.15 | 121,300 | CN-35 |
Guangdong | 广东省 | Guǎngdōng | Guangzhou | Eyalet | 粤 yuè | Güney Merkez | 104,303,132 | 579.46 | 180,000 | CN-44 |
Guangşi | 广西壮族自治区 | Guǎngxī | Nanning | Özerk bölge | 桂 Guì | Güney Merkez | 46,026,629 | 195.02 | 236,000 | CN-45 |
Guizhou | 贵州省 | Gùizhōu | Guiyang | Eyalet | 黔 qián ya da 贵 gùi | Güneybatı | 34,746,468 | 197.42 | 176,000 | CN-52 |
Hainan | 海南省 | Hǎinán | Haikou | Eyalet | 琼 qióng | Güney Merkez | 8,671,518 | 255.04 | 34,000 | CN-46 |
Hebei | 河北省 | Héběi | Shijiazhuang | Eyalet | 冀 jì | Kuzey | 71,854,202 | 382.81 | 187,700 | CN-13 |
Heilongjiang | 黑龙江省 | Hēilóngjiāng | Harbin | Eyalet | 黑 hēi | Kuzeydoğu | 38,312,224 | 84.38 | 454,000 | CN-23 |
Henan | 河南省 | Hénán | Zhengzhou | Eyalet | 豫 yù | Güney Merkez | 94,023,567 | 563.01 | 167,000 | CN-41 |
Hong Kong | 香港特别行政区 | Xiānggǎng | — | Özel idari bölge | 港 gǎng | Güney Merkez | 7,061,200 | 6,396.01 | 1,104 | CN-91 |
Hubei | 湖北省 | Húběi | Vuhan | Eyalet | 鄂 è | Güney Merkez | 57,237,740 | 307.89 | 185,900 | CN-42 |
Hunan | 湖南省 | Húnán | Çangşa | Eyalet | 湘 xiāng | Güney Merkez | 94,023,567 | 563.01 | 167,000 | CN-43 |
İç Moğolistan | 內蒙古自治区 | Nèi Měnggǔ | Hohhot | Özerk bölge | 内蒙 Nèiměng | Kuzey | 24,706,321 | 20.88 | 1,183,000 | CN-15 |
Jiangsu | 江苏省 | Jiāngsū | Nankin | Eyalet | 苏 sū | Doğu | 78,659,903 | 766.66 | 102,600 | CN-32 |
Jiangxi | 江西省 | Jiāngxī | Nanchang | Eyalet | 赣 gàn | Doğu | 44,567,475 | 266.87 | 167,000 | CN-36 |
Jilin | 吉林省 | Jílín | Changchun | Eyalet | 吉 jí | Kuzeydoğu | 27,462,297 | 146.54 | 187,400 | CN-22 |
Kansu | 甘肃省 | Gānsù | Lanzhou | Eyalet | 甘 gān ya da 陇 lǒng | Kuzeybatı | 25,575,254 | 56.29 | 454,300 | CN-62 |
Liaoning | 辽宁省 | Liáoníng | Shenyang | Eyalet | 辽 liáo | Kuzeydoğu | 43,746,323 | 299.83 | 145,900 | CN-21 |
Makao | 澳门特别行政区 | Àomén | — | Özel idari bölge | 澳 ào | Güney Merkez | 552,300 | 19,044.82 | 29 | CN-92 |
Ningşia | 宁夏回族自治区 | Níngxià | Yinchuan | Özerk bölge | 宁 níng | Kuzeybatı | 6,301,350 | 94.89 | 66,400 | CN-64 |
Pekin | 北京市 | Běijīng | — | Belediye | 京 jīng | Kuzey | 19,612,368 | 1,167.40 | 16,800 | CN-11 |
Siçuan | 四川省 | Sìchuān | Çengdu | Eyalet | 川 chuān ya da 蜀 shǔ | Güneybatı | 80,418,200 | 165.81 | 485,000 | CN-51 |
Sincan | 新疆维吾尔自治区 | Xīnjiāng | Urumçi | Özerk bölge | 新 xīn | Kuzeybatı | 21,813,334 | 13.13 | 1,660,400 | CN-65 |
Şanghay | 上海市 | Shànghǎi | — | Belediye | 沪 hù | Doğu | 23,019,148 | 3,630.20 | 6,341 | CN-31 |
Şansi | 山西省 | Shānxī | Taiyuan | Eyalet | 晋 jìn | Kuzey | 35,712,111 | 228.48 | 156,300 | CN-14 |
Şantung | 山东省 | Shāndōng | Jinan | Eyalet | 鲁 lǔ | Doğu | 95,793,065 | 622.84 | 153,800 | CN-37 |
Şensi | 陕西省 | Shǎnxī | Xi'an | Eyalet | 陕 shǎn ya da 秦 qín | Kuzeybatı | 37,327,378 | 181.55 | 205,600 | CN-61 |
Tayvan[DN 1] | 台湾省 | Táiwān | Taipei | Eyalet (iddia) | 台 tái | Doğu | — | — | 35,581 | CN-71 |
Tibet | 西藏自治区 | Xīzàng | Lhasa | Özerk bölge | 藏 zàng | Güneybatı | 3,002,166 | 2.44 | 1,228,400 | CN-54 |
Tientsin | 天津市 | Tiānjīn | — | Belediye | 津 jīn | Kuzey | 12,938,224 | 1,144.46 | 11,305 | CN-12 |
Yünnan | 云南省 | Yúnnán | Kunming | Eyalet | 滇 diān ya da 云 yún | Güneybatı | 45,966,239 | 116.66 | 394,000 | CN-53 |
Zhejiang | 浙江省 | Zhèjiāng | Hangzhou | Eyalet | 浙 zhè | Doğu | 54,426,891 | 533.59 | 102,000 | CN-33 |
Notlar: ¹ 2010 yılı itibarı ile;[1] ² km²; ³ /km²
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 1949'da kurulduğundan beri Çin Tayvan'ı 23. eyaleti olarak görmüştür. Ancak ÇHC hiçbir zaman Tayvan'ı kontrolü altına alamamıştır. Tayvan Adası ve Pescadores Adaları'ndan oluşan Tayvan eyaletini Çin Cumhuriyeti yönetmektedir. Çin Cumhuriyeti aynı zamanda Fujian eyaletinin Kinmen ilçesini ve Lienchiang ilçesinin bir kısmını da yönetmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census (No. 2)". National Bureau of Statistics of China. 29 Nisan 2011. 14 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Interactive Dbresearch.com: WebMap6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — with economic indicators for all Chinese Provinces.