Anhui
| Anhui Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 皖 (pinyin: Wǎn) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | 安 ān - Anqing 徽 huī - Huizhou (şimdi Huangshan) | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) |
Hefei | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Wang Jinshan 王金山 | |||||||||||||
| Vali | Wang Sanyun 王三运 | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 139.400 km² (22nci) | |||||||||||||
| Nüfusu (2020) - Nüfus yoğunluğu |
61,027,171 (8nci) 463 kişi/km² (9ncu) | |||||||||||||
| GSYİH (2020) - kişi başına |
CNY CNY 3.868 trilyon 560 milyar ABD doları (11.)[1] (11nci) CNY CNY 63.382 9.186 USD (15.) (15nci) | |||||||||||||
| İGE (2005) | 0,727 (orta) (25nci) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - 99% Hui - 0,6% | |||||||||||||
| İl düzeyi | 17 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 105 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 1845 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-34 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.ah.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Anhui (Çince: 安徽}; pinyin: Ānhuī) Çin'in bir eyaletidir. Gök Irmağı ile Huaihe Irmağı havzaları arasında Çin'in doğu bölgesinde yer alan eyaletin doğusunda Jiangsu, güneydoğusunda Zhejiang, güneyinde Jiangxi, güneybatısında Hubei, kuzeybatısında Henan ve kuzeyinde Şantung eyaletleri bulunur. Eyalet başkenti Hefei'dir. Ayrıca en küçük eyaletlerinden biridir.
"Anhui" adı, güney Anhui'de bulunan Anqing ve Huizhou (şimdi Huangshan) şehirlerinden gelir.[2] Anhui için kullanılan kısaltma Wan'dır.[3] Bu ismin kökeni tarihte aynı bölgede kurulmuş olan Wan devletine dayanmaktadır. Ayrıca Wan Dağı ve Wan Nehri'de eyalette yer alır.
63,65 milyon nüfusuyla Anhui, Çin'in en kalabalık 8. eyaletidir.[4]
Bölge bazında Çin'in en büyük 22. eyaleti ve 34 Çin eyalet bölgesinin en yoğun nüfuslu 12. bölgesidir. Anhui'nin nüfusu çoğunlukla Han Çinlileri'nden oluşur. Eyalette konuşulan diller şunlardır: Jianghuai Mandarin, Wu, Hui, Gan çincesi ve Zhongyuan Mandarin çincesinin küçük bir kısmı.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Anhui topografik olarak çeşitlidir. Kuzey, Kuzey Çin Ovası'nın parçasıdır, kuzey-orta bölgeler ise Huai Nehri havzasının parçasıdır. Her iki bölge de düz ve yoğun nüfusludur. Güneybatı Anhui'nin çoğunu işgal eden Dabie dağları ve aralarında Yangtze Nehri olan güneydoğu Anhui'yi kesen bir dizi tepe ve sıra ile arazi güneyde daha düzensiz hale gelir. Anhui'deki en yüksek zirve, güneydoğu Anhui'deki Huangshan'ın parçası Lotus Zirvesidir. Rakımı 1873 m'dir.
Başlıca nehirler kuzeyde Huai Nehri ve güneyde Yangtze'dir. En büyük göl, yaklaşık 800 km2 (310 sq mi) alanıyla, eyaletin merkezindeki Chao Gölü'dür. İlin Yangtze Nehri yakınlarındaki güneydoğu kesiminde de birçok göl vardır.
Topografyada olduğu gibi, eyaletin iklimi de kuzeyden güneye farklılık gösterir. Kuzey, daha belirgin mevsimlerle daha ılımandır. Ocak ayı sıcaklıkları, Huai Nehri'nin kuzeyinde yaklaşık -1 ila 2 °C ve Huai Nehri'nin güneyinde 0 ila 3 °C civarındadır; Temmuz ayında sıcaklıklar ortalama 27 °C veya üzerindedir. Erik yağmurları Haziran ve Temmuz aylarında yağar ve sele neden olabilir.
Anhui'nin 16 şehri var. Ekonomik olarak önemli ilk 3 şehir Hefei, Wuhu ve Anqing'dir.
Alt bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Anhui Eyaleti 17 alt bölgeye ayrılır.
| Anhui Eyaleti'nin İdari Bölümleri | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu[5] | İsim | Çince Pinyin |
Alan (km2) |
Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)[6] |
Merkez | İlçe düzeyi bölümler[7] | ||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | ||||||
| 340000 | Anhui Eyaleti | 安徽省 Ānhuī Shěng |
140.139,85 | 61.027.171 | Hefei Şehri | 45 | 9 | 50 |
| — İl düzeyi şehirler — | ||||||||
| 340100 | Hefei Şehri | 合肥市 Héféi Shì |
11.445,06 | 9.369.881 | Shushan Semti | 4 | 1 | 4 |
| 340200 | Wuhu Şehri | 芜湖市 Wúhú Shì |
6.026,05 | 3.644.420 | Jiujiang Semti | 5 | 1 | 1 |
| 340300 | Bengbu Şehri | 蚌埠市 Bèngbù Shì |
5.950,72 | 3.296.408 | Longzihu Semti | 4 | 3 | |
| 340400 | Huainan Şehri | 淮南市 Huáinán Shì |
5.532,30 | 3.033.528 | Tianjia'an Semti | 5 | 2 | |
| 340500 | Ma'anshan Şehri | 马鞍山市 Mǎ'ānshān Shì |
4.049,13 | 2.159.930 | Yushan Semti | 3 | 3 | |
| 340600 | Huaibei Şehri | 淮北市 Huáiběi Shì |
2.741,39 | 1.970.265 | Xiangshan Semti | 3 | 1 | |
| 340700 | Tongling Şehri | 铜陵市 Tónglíng Shì |
2.922,60 | 1.311.726 | Tongguan Semti | 3 | 1 | |
| 340800 | Anqing Şehri | 安庆市 Ānqìng Shì |
13.537,96 | 4.165.284 | Yixiu Semti | 3 | 2 | 5 |
| 341000 | Huangshan Şehri | 黄山市 Huángshān Shì |
9.678,39 | 1.330.565 | Tunxi Semti | 3 | 4 | |
| 341100 | Chuzhou Şehri | 滁州市 Chúzhōu Shì |
13.515,99 | 3.987.054 | Langya Semti | 2 | 2 | 4 |
| 341200 | Fuyang Şehri | 阜阳市 Fǔyáng Shì |
10.118,17 | 8.200.264 | Yingzhou Semti | 3 | 1 | 4 |
| 341300 | Suzhou Şehri | 宿州市 Sùzhōu Shì |
9.938,77 | 5.324.476 | Yongqiao Semti | 1 | 4 | |
| 341500 | Lu'an Şehri | 六安市 Lù'ān Shì |
15.450,82 | 4.393.699 | Jin'an Semti | 3 | 4 | |
| 341600 | Bozhou Şehri | 亳州市 Bózhōu Shì |
8.521,23 | 4.996.844 | Qiaocheng Semti | 1 | 3 | |
| 341700 | Chizhou Şehri | 池州市 Chízhōu Shì |
8.398,72 | 1.342.764 | Guichi Semti | 1 | 3 | |
| 341800 | Xuancheng Şehri | 宣城市 Xuānchéng Shì |
12.312,55 | 2.500.063 | Xuanzhou Semti | 1 | 2 | 4 |
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Anhui'de tarım, iklim bölgelerine göre değişir. Huai Nehri'nin kuzeyinde buğday ve tatlı patatesler yetiştirilirken, güneyinde buğday yerine pirinç yetiştirilir.
Anhui'nin doğal kaynakları arasında Ma'anshan'da demir, Huainan'da kömür ve Tongling'de bakır yer alır. Bu doğal kaynaklarla ilgili endüstriler vardır (örneğin, Ma'anshan'da çelik endüstrisi). Anhui merkezli ünlü şirketlerden biri, Wuhu merkezli otomobil şirketi Chery'dir.
Doğudaki daha müreffeh komşuları Zhejiang and Jiangsu ile karşılaştırıldığında Anhui, ekonomik kalkınmada belirgin şekilde geride kaldı. 2010'da Anhui'nin GSYİH'si, bu iki vilayetin kişi başına düşen GSYİH'sinin 1/3'ünden, 2017'de bu iki vilayetin kişi başına düşen GSYİH'sinin yaklaşık yarısına kadar arttı. Ancak ilde kişi başına düşen GSYİH, ilde kayıtlı nüfusa (yani yerel Hukou ile) dayanır ama orada ikamet zorunlu değildir. Zenginliğin çoğunun Yangtze Nehri, Hefei, Wuhu ve Ma'anshan gibi sanayi bölgelerinde yoğunlaştığı önemli bir bölgesel eşitsizlik vardır.
Anhui'nin 2016 için nominal GSYİH'si, 2016 yılında yaklaşık 2,4 trilyon yuan (365,8 milyar ABD Doları) idi. Ekonomik çıktı açısından orta ölçekli bir ekonomi olarak kabul edilir. İlde, Haier, Hisense, Whirlpool, Gree, Royalstar ve Meling gibi büyük beyaz eşya imalatı kümesi vardır.
Önemli ekonomik ve teknolojik gelişme bölgeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hefei Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hefei Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi, Hefei'nin güneybatısında yer alır ve 1993 yılında kurulmuştur. Hefei Luogang Uluslararası Havaalanı'na yakın bir konumdadır.[8]
Hefei Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme Bölgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hefei Hi-Tech Sanayi Geliştirme Bölgesi, Ekim 1990'da kuruldu ve Mart 1991'de Devlet Konseyince eyalet düzeyinde Geliştirme Bölgesi olarak onaylandı. 1997'de Geliştirme Bölgesi, APEC ve AB üyelerine özel açık politikalarla APEC Bilim ve Teknoloji Endüstri Parkı olarak onaylandı. Hefei High Tech Park, 2000 yılında Ulusal Yüksek Teknoloji İhracat Üssü olarak da onaylandı ve 2003 yılında Meşale Programı kapsamında Gelişmiş Yüksek Teknoloji Bölgesi ödülünü aldı. Şimdiye kadar, 100'den fazla yüksek teknoloji işletmesi bölgeye girdi. Bölgede teşvik edilen sektörler arasında kimyasal üretim ve işleme, elektronik montaj ve imalat, aletler ve endüstriyel ekipman, tıbbi Ekipman ve telekomünikasyon vardır.[9]
Wuhu Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1993 yılında kurulan Wuhu Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi, Wuhu'daki Yangtse Deltası'nın ulaşım avantajını kullanan Anhui'deki merkezi hükûmet tarafından onaylanan ilk devlet düzeyindeki kalkınma bölgesiydi.[10]
Wuhu İhracat İşleme Bölgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Wuhu İhracat İşleme Bölgesi, toplam planlanan 295 km2 (114 sq mi) alanla ulusal düzeyde bir ihracat işleme bölgesi olarak onaylandı.[11]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Anhui ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ GDP-2020 is a preliminary data "Home - Regional - Quarterly by Province" (Basın açıklaması). China NBS. 1 Mart 2021. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ Çin eyaletlerinin adlarının kökeni 27 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., People's Daily Online. (Çince)
- ^ Çince: 皖, pinyin:Wǎn
- ^ "All counties in east China's Anhui out of poverty -- China's Poverty Reduction Online". p.china.org.cn. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ "安徽省第七次全国人口普查公报（第二号）". 安徽省统计局. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
- ^ "Hefei Economic and Technological Development Zone". RightSite.asia. 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2013.
- ^ "Hefei Hi-Tech Industrial Development Zone". RightSite.asia. 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2013.
- ^ "RightSite.asia | Wuhu Economic & Technological Development Zone". 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
- ^ "Wuhu Export Processing Zone". RightSite.asia. 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anhui Eyaleti resmî web sitesi(Çince)
- Anhui Eyaleti resmî web sitesi25 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Anhui'nin idari bölümleri | ||
|---|---|---|
| İl düzeyi şehirler | | |
| Eyaletler |  | |
|---|---|---|
| Özerk bölgeler | ||
| Doğrudan yönetilen şehirler | ||
| Özel idari bölgeler | ||
* Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir. | ||
