Thomas Pelham-Holles, 1. vojvoda od Newcastlea
| Njegova milost Vojvoda od Newcastlea KG PC FRS | |
|---|---|
 A portrait of the Duke painted around 1750 | |
| premijer Velike Britanije | |
| Na položaju 29. jun 1757 – 26. maj 1762 | |
| Monarh | George II George III |
| Prethodi | Vojvoda od Devonshirea |
| Slijedi | Earl od Butea |
| Na položaju 16. mart 1754 – 11. novembar 1756 | |
| Monarh | George II |
| Prethodi | Henry Pelham |
| Slijedi | Vojvoda od Devonshirea |
| Lični detalji | |
| Rođenje | 21. 7. 1693. London, Kraljevina Engleska |
| Smrt | 17. 11. 1768. (dob: 75) Lincoln's Inn Fields, Middlesex, Engleska, Kraljevina Velika Britanija |
| Počivalište | All Saints Churchyard, Laughton, East Sussex |
| Politička stranka | Vigovska stranka |
| Supružnik/ci | Lady Harriet Godolphin (1717–Greška izraza: Neočekivani < operator) |
| Roditelji | Thomas Pelham, 1st Baron Pelham Lady Grace Holles |
| Alma mater | Clare College, Cambridge |
| Potpis |  |
Thomas Pelham-Holles, 1. vojvoda od Newcastle upon Tynea i 1. vojvoda od Newcastle-under-Lymea, KG PC FRS (21. jul 1693 – 17. novembar 1768) je bio britanski vigovski političar i državnik, koji je u dva navrata - od 1754. do 1756. te od 1757. do 1762. godine - služio kao premijer Velike Britanije.
Rođen u porodici sitnih vigovskih plemića, Thomas Pelham-Holles je kao mladić naslijedio ogromna imanja u Sussexu, koja je brzo počeo koristiti kako bi stvorio šiorku mrežu političkih klijenata, koja će mu kasnije izuzetno koristiti u karijeri. Kada je nakon smrti kraljice Anne izbila sukcesijska kriza, Pelham-Holles se iskazao svojim organizacijskim sposobnostima, vodeći vigovce u uspješnoj borbi protiv jakobita i omogućivši da George I iz dinastije Hanover postane novi britanski kralj. Nakon toga je postao bliski suradnik premijera Roberta Walpolea, kao i mlađeg brata Henryja Pelhama u čijim je vladama služio kao ministar, često imajući snažan upliv na vanjsku politiku, što je posebno došlo do izražaja u bratovom mandatu prilikom koga je okončan Rat za austrijsko nasljedstvo.
Brata je na mjestu premijera naslijedio nakon njegove smrti 1754. godine. Prvi mandat je obilježila diplomatska kriza, dijelom uzrokovana kolonijalnim sukobom sa Francuskom u Sjevernoj Americi, a dijelom tzv. Diplomatska revolucija kojom su Francuska i Austrija postale saveznice, ostavivši Britaniju jedino sa Pruskom kao saveznikom na evropskom kontinentu. Nedugo nakon izbijanja Sedmogodišnjog rata je Pelham-Holles zbog tih neuspjeha prisiljen na ostavku na mjesto premijera.
Pelham-Holles je na mjesto premijera imenovan sljedeće godine, sa time da je za šefa diplomacije imao svoga dugogodišnjeg suparnika Williama Pitta Starijeg. Iako su se on i Pitt značajno razlikovali po pitanju strategije (Pelham-Holles je preferirao rat na evropskom koninentu, a Pitt u kolonijama), sa vremenom su se pomirili, a njihova strategija je urodila plodom nizom odlučujućih pobjeda nad Francuzima u tzv. Čudesnoj 1759. godini. Pelham-Holles, međutim, nije uspio dovršiti rat kao premijer, jer je u međuvremenu na prijestolje bio došao mladi kralj George III koji je prema njemu, za razliku od oca Georgea II gajio duboku antipatiju. Pod njegovim pritiskom je Pelham-Holles morao odstupiti, te se smatra posljednjim britanskim premijerom koji je položaj izgubio zbog volje monarha. Nakon toga je išao u opoziciju, prije nego što je godine 1765. nakratko imenovan u Tajni savjet.
- More about Thomas Pelham-Holles, Duke of Newcastle on the Downing Street website
- Biography of Thomas Pelham-Holles, Duke of Newcastle, with links to online catalogues, from Manuscripts and Special Collections at The University of Nottingham
- Ancestors of Thomas Pelham-Holles, 1st Duke of Newcastle
