هراري

هراري
هراري
	گاديء وارو شھر ء صوبو
	Harare
	کاٻي کان ساڄي، مٿي کان: هراري اسڪائي لائن، جوشيا چائنمانو ايونيو تي جاڪرانڊا (ببول) وڻن جو استر، پراڻو پارليامينٽ هائوس (سامهون) ۽ اينگليڪن ڪيٿڊرل (پوئتي)، شهر هراري (ڊا ئون ٹائون)، نئون ریزرو بئنڪ ٽاور، هيرو ايڪڙ يادگار.
; جھنڊو	; قومي نشان
	نعرو: Nongera GroopVanhu (Shona); "Forward with Service to the People";
	; زمبابوي م ھراري صوبی جی لوڪيشن
	جاگرافي بيهڪ: 17°49′45″S 31°3′8″E / 17.82917°S 31.05222°E
ملڪ	زمبابوي
صوبو	ھراري
Founded	12 September 1890
Incorporated (city)	1935ع
Renamed Harare	18 April 1982
حڪومت
• قسم	مئیر۔ڪائونسل
• مئیر	جیڪب مافیو (سي سی سی)
• ڪائونسل	ھراري سٽي ڪائونسل
پکيڙ
• گاديء وارو شھر ء صوبو	982.3 ڪ.م2 (379.3 ميل2)
بلندي	1,490 ميل (4,890 ft)
آبادي (2012ع جي آدمشماري)
• گاديء وارو شھر ء صوبو	2,123,132
	ڈائلنگ کوڈ: 242

هراري (Harare)، جيڪو اڳ ۾ سالسبري جي نالي سان مشهور هو،^[5] زمبابوي جي راڄڌاني ۽ سڀ کان وڏو شهر آهي. هن شهر جي ايراضي 982.3 چورس ڪلوميٽر (378.7 چورس ميل) آهي. سال 2022ع جي مردم شماري جي مطابق ان جي آبادي 18,49,600 آهي ۽ ان جي ميٽروپوليٽن صوبي ۾ اندازي مطابق 24,87,209 ماڻهو آهن.^[6] هي شهر زمبابوي جي اتر۔اوڀر ۾ ملڪ جي ماشونالينڊ علائقي ۾ واقع آهي. هراري هڪ ميٽروپوليٽن صوبو آهي جنهن ۾ چيٽونگويزا (Chitungwiza) ۽ اپ ورٿ (Epworth) جي ميونسپلٽيون پڻ شامل آهن.^[7] هي شهر سطح سمنڊ کان 1,483 ميٽر (4,865 فوٽ) جي اوچائي تي هڪ پليٽیو تي ويٺو آهي، ۽ ان جي آبهوا سب۔ٽراپیڪل هاءِلينڊ جي درجي ۾ اچي ٿي.

هن شهر جو بنياد سال 1890ع ۾ برطانوي سائوٿ آفريڪا ڪمپنيءَ جي هڪ ننڍڙي فوجي یونٹ ”پائنيئر ڪالم“ طرفان رکيو ويو ۽ برطانوي وزيراعظم لارڊ سالسبري جي نالي پٺيان فورٽ سالسبري جو نالو رکيو ويو. ڪمپني ايڊمنسٽريٽرن شهر جي حد بندي ڪئي ۽ ان کي هلايو جيستائين ڏاکڻي روڊيشيا سال 1923ع ۾ ذميوار حڪومت حاصل ڪري ورتي. سالسبري ان کان پوءِ ڏاکڻي روڊيشيا (بعد ۾ روڊيشيا) حڪومت جي سيٽ ۽ سال 1953ع کان 1963ع جي وچ ۾ سينٽرل آفريڪن فيڊريشن جي گاديءَ جو هنڌ رهيو. اهو سال 1982ع تائين سالسبري جو نالو برقرار رکيو، جڏهن ان کي برطانيه کان زمبابوي جي آزادي جي ٻئي سالگره تي هراري جو نالو ڏنو ويو. اپريل 2022ع ۾ زمبابوي جي نئين پارليامينٽ جي مڪمل ٿيڻ تي هراري مان پارلياماني ونگ کي هٽايو ويو. مطلب ته زمبابوي وٽ هن وقت ٻه گادي وارا شهر، مائونٽ هيمپڊن ۽ هراري آهن.^[8]

زمبابوي جي تجارتي راڄڌاني جي طور تي، هراري تازو معاشي بحران ڏٺو آهي. اهو واپار، حڪومت، فنانس، ريئل اسٽيٽ، پيداوار، صحت جي سار سنڀار، ڊيزائن، تعليم، فن، ثقافت، سياحت، زراعت، کان کني ۽ علائقائي معاملن جو هڪ اهم مرڪز رھیو آهي. ^[9] هراري وٽ ڏکڻ آفريڪا ۾ سفارتخانن جو ٻيو وڏو نمبر آهي ۽ ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن (WHO) جي آفريڪي هيڊڪوارٽر جي مقام جي طور ڪم ڪري ٿو، جيڪو برازاويل، جمهوريه ڪانگو سان حصيداري ڪري ٿو.^[10]

ھراري ڪيترن ئي بين الاقوامي ڪانفرنسن ۽ موقعن جي ميزباني ڪئي آهي، جن ۾ سال 1995ع جو آل آفريڪا گيمز ۽ سال 2003ع جو عالمی ڪرڪيٽ ورلڊ ڪپ شامل آهن. سال 2018ع ۾، هراري کي گاما ورلڊ سٽي جي طور تي درج ڪيو ويو. شهر جو مارڪي فيسٽيول هراري انٽرنيشنل فيسٽيول آف دي آرٽس آهي، جيڪو ايڊنبرگ فيسٽيول جی طرز تي ٺهيل آهي ۽ ڏکڻ اڌ گول ۾ سڀ کان وڏو آرٽس فيسٽيول آهي.^[11] اهو پڻ فٽبال ڪلب، ڊائناموس ایف سی (Dynamos FC)، زمبابوي فٽبال ۾ سڀ کان وڌيڪ ٹائٹل سان گڏ ڪلب، جو گهر آهي.

ملڪ ۾ اعلي تعليم جو سڀ کان وڏو ۽ سڀ کان وڌيڪ جامع ادارو، زمبابوي يونيورسٽي هتي واقع آهي. هي تمباکو، مڪئي، ڪپهه ۽ کٽي (Citrus) ميون جو هڪ اهم واپاري مرڪز آهي. هتي ٽيڪسٽائيل، اسٽيل ۽ ڪيميڪل جا ڪارخانا آهن، جڏهن ته سون (Gold) جي مائننگ پڻ اهم صنعت آهي.

حوالا

↑ Zimstat. "2012 Population Census National Report" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.
↑ Zimstat. "2019 Labour Force Report" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.
↑ Zimstat. "2012 Population Report: Harare" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.
↑ "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. حاصل ڪيل 20 September 2020.
↑ "Names (Alteration) Act Chapter 10:14" (PDF). وقت 3 December 2013 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "2022 national census shows Zim rapidly urbanising". The Herald. حاصل ڪيل 2023-08-27.
↑ Harare Provincial Profile (PDF) (Report). Parliament Research Department. وقت 3 July 2013 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 November 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Zimbabwe Celebrates Finish of New Parliament, Built by China". www.voanews.com. حاصل ڪيل 2023-09-26.
↑ Abu Hassan Abu Bakar, Arman Abd Razak, Shardy Abdullah and Aidah Awang. "PROJECT MANAGEMENT SUCCESS FACTORS FOR SUSTAINABLE HOUSING: A FRAMEWORK" (PDF). School of Housing, Building and Planning, Universiti Sains Malaysia, Pulau Pinang, Malaysia. حاصل ڪيل 3 March 2022.
↑ "Who we are". www.who.int. حاصل ڪيل 21 June 2021.
↑ "Harare International Festival of the Arts (HIFA)". www.kadmusarts.com. وقت 21 June 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 21 June 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[auto1-1] Zimstat. "2012 Population Census National Report" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.

[auto2-2] Zimstat. "2019 Labour Force Report" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.

[3] Zimstat. "2012 Population Report: Harare" (PDF). حاصل ڪيل 20 September 2020.

[GlobalDataLab-4] "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. حاصل ڪيل 20 September 2020.

[5] "Names (Alteration) Act Chapter 10:14" (PDF). وقت 3 December 2013 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[auto212-6] "2022 national census shows Zim rapidly urbanising". The Herald. حاصل ڪيل 2023-08-27.

[7] Harare Provincial Profile (PDF) (Report). Parliament Research Department. وقت 3 July 2013 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 November 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[8] "Zimbabwe Celebrates Finish of New Parliament, Built by China". www.voanews.com. حاصل ڪيل 2023-09-26.

[9] Abu Hassan Abu Bakar, Arman Abd Razak, Shardy Abdullah and Aidah Awang. "PROJECT MANAGEMENT SUCCESS FACTORS FOR SUSTAINABLE HOUSING: A FRAMEWORK" (PDF). School of Housing, Building and Planning, Universiti Sains Malaysia, Pulau Pinang, Malaysia. حاصل ڪيل 3 March 2022.

[10] "Who we are". www.who.int. حاصل ڪيل 21 June 2021.

[11] "Harare International Festival of the Arts (HIFA)". www.kadmusarts.com. وقت 21 June 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 21 June 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]