bez
Wygląd
bez (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) bot. roślina krzewiasta z rodzaju Sambucus[1]; zob. też bez w Wikipedii
- (1.2) bot. pot. lilak, ozdobna roślina krzewiasta z rodzaju Syringa[2], w szczególności jej kwiaty; zob. też lilak pospolity w Wikipedii
- (1.3) środ. uczn. ktoś, kto przyjmuje sterydy anaboliczne[3]
przyimek
- (2.1) …służący do tworzenia konstrukcji, w których czynność została wykonana pomimo braku czegoś, co opisuje wyrażenie za przyimkiem
- (2.2) …wchodzący do wielu związków frazeologicznych
- (2.3) gw. (Poznań i Górny Śląsk)[4][5] przez (o przyczynie)
- (2.4) gw. (Bukowina, Górny Śląsk i Białystok)[6][7] przez (o przestrzeni)
rzeczownik, rodzaj żeński, forma fleksyjna
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik bez bzy dopełniacz bzu bzów celownik bzowi bzom biernik bez bzy narzędnik bzem bzami miejscownik bzie bzach wołacz bzie bzy - (2.1-4) nieodm. (patrz uwagi)
- przykłady:
- (1.1) Lecznicze właściwości owoców czarnego bzu docenia coraz więcej osób.
- (1.2) Kiedy znów zakwitną białe bzy…
- (1.3) Zobacz, chodzi na siłkę od pół roku, a przypakowany – ten koleś to bez.
- (2.1) Nie wolno prowadzić samochodu bez prawa jazdy.
- (2.3) Andzia, jo zaś się bez ciebie spóźnia na szychta.
- (2.4) Żulik bez plac pognał za psiukiem.
- (3.1) Kupiłem sześć bez i osiem ptifurek.
- kolokacje:
- (1.1) czarny bez • bez koralowy • dziki bez • kwitnący bez • zapach / woń bzu • krzak / kępa bzu • rwać bez • białe bzy • bukiet bzów • pachnieć bzem • dom w bzach
- (1.2) krzak / kępa bzu • herbata / sok / wino z bzu
- (2.1) Dzień Bez Samochodu • Dzień Bez Tytoniu • Dzień Bez Imigrantów • szkoła bez przemocy • żyć bez celu • działać bez zahamowań • cena bez VAT-u • więzienie bez wyroku • nic o nas bez nas • czwórka bez sternika
- synonimy:
- (1.2) st.pol. biez[8]
- (1.3) sterydziarz
- (2.1) pozbawiony, odrębny, osobny, oddzielny
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- (1.1-2)
- rzecz. bzowate nmos lm, bzówka ż
- przym. bzowy, bzowaty
- (1.3) (2.1)
- przyim. beze, przedr. bez-
- związki frazeologiczne:
- bez atu • bez ceregieli • bez ceremonii • bez czci i wiary • bez czucia • bez dwóch zdań • bez dżemu • bez głowy • bez granic • bez grosza przy duszy • bez happy endu • bez jaj • bez jednego wystrzału • bez kija nie podchodź • bez kitu • bez końca • bez krępacji • bez liku • bez ładu i składu • bez mała • bez mrugnięcia okiem • bez nerwów • bez nikakich • bez obawy • bez odwołania • bez ogródek • bez opamiętania • bez oporów • bez owijania w bawełnę • bez pamięci • bez pardonu • bez pokrycia • bez porównania • bez pośpiechu • bez potrzeby • bez prądu • bez przesady • bez przyszłości • bez pudła • bez reszty • bez rozgłosu • bez serca • bez sensu • bez ściemy • bez śladu • bez tchu • bez trudu • bez uszczerbku • bez wysiłku • bez zarzutu • bez zmazy • bez znieczulenia • bez żenady • łaski bez / bez łaski • nie bez kozery
- etymologia:
- uwagi:
- (2) przed zaimkiem mnie stosuje się formę „beze”: „beze mnie”
- (2.3-4) zobacz też: Porada „Na zarnach sie mełło bez wojne” w: Poradnia językowa PWN.
- tłumaczenia:
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: lilak
- albański: (2.1) pa
- angielski: (1.1) sambucus, elder, elderberry; (2.1) without
- arabski: (2.1) بدون, دون, بلا, algier. arab. بلا ما
- baskijski: (1.1) intsusa; (2.1) gabe, barik
- białoruski: (1.2) бэз m; (2.1) без
- bułgarski: (2.1) без
- chiński standardowy: (2.1) 没有 (méiyǒu)
- chorwacki: (2.1) bez
- dacki: (1.1) seba
- dolnołużycki: (2.1) bźez, bźeze, mimo
- duński: (1.1) hyld w; (2.1) uden
- esperanto: (1.1) sambuko; (1.2) siringo; (2.1) sen
- estoński: (2.1) ilma
- fiński: (2.1) ilman
- francuski: (1.1) sureau m; (2.1) sans
- górnołużycki: (2.1) bjez
- hebrajski: (2.1) בלי (bli)
- hiszpański: (2.1) sin
- islandzki: (1.1) yllir m; (2.1) án
- jaćwieski: (1.1) sjałe
- kaszubski: (2.1) bez
- łaciński: (1.1) sambucus; (2.1) sine
- macedoński: (1.1) бозел m; (2.1) без
- maltański: (2.1) mingħajr
- niderlandzki: (2.1) zonder
- niemiecki: (1.1) Holunder ż; (2.1) ohne
- nowogrecki: (1.1) σαμπούκος m; (1.2) πασχαλιά ż; (2.1) χωρίς, δίχως, άνευ
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- połabski: (1.1) båz m
- rosyjski: (1.1) бузина ż; (1.2) бузина ż; (2.1) без; (2.2) без
- rumuński: (2.1) fără
- słowacki: (2.1) bez
- słoweński: (2.1) brez
- szwedzki: (1.1) fläder; (2.1) utan
- turecki: (1.1) leylak
- ukraiński: (1.1) бузина ż; (1.2) бузок m; (2.1) без; (2.2) без
- węgierski: (1.1) bodza; (2.1) nélkül
- wilamowski: (1.1) hȫłunder m; (2.1) un, una, uny, ȫne, ona
- włoski: (1.1) sambuco m; (2.1) senza
- źródła:
- ↑ Hasło „Sambucus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Hasło „Syringa” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ hasło bez w: Słownik Encyklopedyczny. Gwara uczniowska, red. Halina Zgółkowa, Wydawnictwo Europa, ISBN 83-88962-71-X
- ↑ Hasło „bez” w: Słownik gwary miejskiej Poznania, red. Monika Gruchmanowa i Bogdan Walczak, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy, Słownik gwar śląskich, Wydawnictwo KOS, Katowice 2008, ISBN 978-83-60528-54-9, s. 36.
- ↑ Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 32; dostęp: 27 października 2018.
- ↑ Mały słownik gwary śląskiej, w: Marek Szołtysek, Górny Śląsk. Przewodnik po regionie, Bielsko-Biała 2005, s. 247-306, ISBN 83-7304-461-2.
- ↑ Stanisław Dobrzycki, Zdobycze językoznawstwa polskiego (ciąg dalszy), „Poradnik Językowy” nr 6–7/1904, s. 107.
bez (język czeski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik bez bezy dopełniacz bezu bezů celownik bezu bezům biernik bez bezy wołacz beze bezy miejscownik bezu bezech narzędnik bezem bezy
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
bez (język kaszubski)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
przyimek
- składnia:
- synonimy:
- (1.2) przez
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.
bez (język kurmandżi)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) szybkość
rzeczownik, rodzaj męski
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
bez (język łotewski)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
przyimek
- (1.1) bez (kogoś, czegoś)
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- без
- wymowa:
- znaczenia:
przyimek
- (1.1) bez
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
bez (język słowacki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
przyimek
- składnia:
- antonimy:
- (1.2) plus
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 29.
bez (język tatarski)
[edytuj]- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) szydło
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz tatarski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
bez (język turecki)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz turecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.