Zeus
Zeus (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
- (1.1) mit. gr. bóg pogodnego i pochmurnego nieba oraz piorunów i błyskawic, pan Olimpu, utożsamiany z rzymskim Jowiszem, najwyższe bóstwo greckiego panteonu; zob. też Zeus w Wikipedii
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy, nazwa własna
- (2.1) astr. planetoida o numerze katalogowym 5731; zob. też (5731) Zeus w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Zeus Zeusowie / Zeusi[1] dopełniacz Zeusa Zeusów celownik Zeusowi Zeusom biernik Zeusa Zeusów narzędnik Zeusem Zeusami miejscownik Zeusie Zeusach wołacz Zeusie Zeusowie / Zeusi depr. M. i W. lm: (te) Zeusy[1] - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Zeus Zeusy dopełniacz Zeusa Zeusów celownik Zeusowi Zeusom biernik Zeusa[2] Zeusy narzędnik Zeusem Zeusami miejscownik Zeusie Zeusach wołacz Zeusie Zeusy
- przykłady:
- (1.1) Zeus bezlitośnie karał zbrodniarzy, a zwłaszcza krzywoprzysięzców i świętokradców, jak Syzyfa, Tantala lub Iksjona[3].
- (1.1) Spartakus był rozgniewany jak Zeus, gdy ciska piorunami[4].
- (1.1) Atrybutami Zeusa były: pioruny, berło, egida, dąb i orzeł, a głównymi miejscami kultu – Olimpia i Dodona.
- (1.1) Pierwszą z małżonek Zeusa była Metis, córka Okeanosa[5].
- (1.1) Uwieńczano także posągi bogów, zwykle roślinami, jakie były im poświęcone, np. wawrzyn Apollinowi, dąb Zeusowi, mirt Afrodycie, winorośl albo platan Dionizosowi, kłosy zboża Demeter, oliwka Atenie[6].
- (2.1) Zeus porusza się po orbicie, która ma peryhelium położone bliżej Słońca niż Ziemia.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) bóg Zeus • Zeus gromowładca / gromowładny / olimpijski • boski / dostojny / groźny Zeus • atrybut / hymn do / kult / ofiara dla / posąg / potomstwo / przydomek / świątynia / wyobrażenie / wyrocznia Zeusa • czcić Zeusa • poświęcić Zeusowi • mit o Zeusie
- (2.1) asteroida / planetka / planetoida Zeus • Zeus krąży / porusza się
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- (1.1) Apemios, Chtonios, Herkejos, Efestios, Kronion, Kronida, Ksenios, Ktesios, Meilichios, Soter
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- zob. też Zeus (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- (1.1) por. Dzeus • Jowisz • Jupiter; zobacz też: Afrodyta • Apollo • Ares • Artemida • Atena • Demeter • Dionizos • Hefajstos • Hera • Hermes • Hestia • Posejdon • Indeks:Polski - Mitologia grecka
- (2.1) zobacz też: Indeks:Polski - Astronomia • Indeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Zeus; (2.1) Zeus
- arabski: (1.1) زيوس
- bułgarski: (1.1) Зевс m
- czeski: (1.1) Zeus m
- esperanto: (1.1) Zeŭso
- francuski: (1.1) Zeus m
- hiszpański: (1.1) Zeus m
- łaciński: (1.1) Zeus m, Iuppiter m
- niemiecki: (1.1) Zeus m; (2.1) Zeus m
- nowogrecki: (1.1) Δίας m
- rosyjski: (1.1) Зевс m; (2.1) Зевс m
- słowacki: (1.1) Zeus m
- starogrecki: (1.1) Ζεύς m
- włoski: (1.1) Zeus m
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1
Hasło „Zeus” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Porada „nazwy planet” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Michał Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1979, s. 31.
- ↑ Uczniowie Spartakusa, Halina Rudnicka, 1996 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „Zeus” w: Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, Wrocław 2008, ISBN 978-83-04-04673-3.
- ↑ Hasło „Wieniec” w: Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990, ISBN 83-214-0746-3.
- ↑ Hasło „Zeus” w: Encyklopedia PWN Online, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „Zeus” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
Zeus (język angielski)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, nazwa własna
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
Zeus (język czeski)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski żywotny, nazwa własna
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik Zeus dopełniacz Dia celownik Diovi biernik Dia wołacz Die miejscownik Diovi narzędnik Diem
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
Zeus (język hiszpański)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
Zeus (język niemiecki)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski, nazwa własna
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
Zeus (język słowacki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski żywotny, nazwa własna
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik Zeus dopełniacz Dia
pot. Zeusacelownik Diovi
pot. Zeusovibiernik Dia
pot. Zeusamiejscownik Diovi
pot. Zeusovinarzędnik Diom
pot. Zeusom
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Hasło „Zeus” w: Pravidlá slovenského pravopisu, red. M. Považaj, Veda, Bratysława 2013 (wydanie IV), ISBN 978-80-224-1331-2.
- ↑ Hasło „Zeus” w: Slovník slovenského jazyka (1959–1968).