Wiktoryn Wierzbicki

Wiktoryn Wierzbicki
	; biskup Wiktoryn Wierzbicki
Data urodzenia	ok. 1520
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1588 ; Gródek
Miejsce pochówku	Bazylika kolegiacka Świętej Trójcy w Janowie Podlaskim
	Biskup żmudzki
Okres sprawowania	1565-1567
	Biskup łucki
Okres sprawowania	1567-1588
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	8 czerwca 1565
Sakra biskupia	1565
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wiktoryn Wierzbicki herbu Radwan^[1] (ur. ok. 1520, zm. 10 lutego 1588 w Gródku) – biskup żmudzki i łucki, pierwszy biskup łucki – senator w senacie Rzeczypospolitej.

Życiorys

Urodził się ok. roku 1520 w polskiej rodzinie rycerskiej herbu Radwan. Był synem Jerzego i bratankiem Wacława, sekretarza króla Zygmunta Starego i biskupa żmudzkiego. Studiował w Padwie, nie uzyskał tam jednak żadnego stopnia naukowego^[2]. Następnie był proboszczem i kanonikiem w Widuklach na Żmudzi oraz kanonikiem kateralnym wileńskim, gdzie w 1561 był prokuratorem^[3], później archidiakonem łuckim i żmudzkim.

Pod koniec 1564 otrzymał od króla Zygmunta II Augusta nominację na biskupstwo żmudzkie, a 8 czerwca 1565 prowizję apostolską od Piusa IV na ten urząd^[4]. Rządy w diecezji pełnił dwa lata, uchodząc za biskupa doskonale wykszałconego (nazwany przez nuncjusza apostolskiego Jana Commendone najuczeńszym na Litwie)^[2]^[5].

Na początku 1567 nominowany na biskupstwo łuckie, prowizję apostolską otrzymał 22 sierpnia 1567^[6]. W dokumencie, dotyczącym przeniesienia biskupa Wierzbickiego ze Żmudzi do Łucka, zaznaczono, że jego nowa stolica biskupia jest suffraganea metropolitanae ecclesiae Gnesnensi (sufragania metropolii gnieźnieńskiej), co świadczyło, że już wtedy uważano, że biskupstwo łuckie nie jest podległe metropolicie lwowskiemu. Był sygnatariuszem aktu unii lubelskiej 1569 roku^[7].

W roku 1580 przeprowadził synod diecezjalny. Brał udział w lubelskim sejmie w 1569 i był jednym z sygnatariuszy słynnej unii lubelskiej^[8]. Na podstawie uchwał o inkorporacji do Królestwa Polskiego ziem podlaskiej (5 marca 1569) i wołyńskiej (26 maja 1569), jak również księstwa kijowskiego (5 czerwca 1569), wchodzących wcześniej w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, tereny diecezji łuckiej znalazły się w obrębie Korony, a biskup łucki zasiadł w Radzie Koronnej jako senator Królestwa^[5].

Wiktoryn Wierzbicki zmarł 10 lutego 1587 w Gródku nad Bugiem^[9], pochowany został w podziemiach kolegiaty w Janowie Podlaskim.

Przypisy

↑ Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., t. I, Lipsk 1846, s. 53.
↑ ^a ^b WIKTORYN WIERZBICKI 1567 – 1587. Wołanie z Wołynia” nr 5 (90) z września-października 2009 r., s. 47-48.. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).
↑ Wioletta Pawlikowska: Prokuratorzy wileńskiej kapituły katedralnej w drugiej połowie XVI wieku. Wschodni Rocznik Humanistyczny, Tom VI, 2009. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).
↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. III, Monasteri 1923, s. 239. (łac.)
↑ ^a ^b Paweł Rudec’kyj: Kościół rzymsko-katolicki w Łucku w XVI – pierwszej połowie XVII wieku. Zamojsko – Wołyńskie Zeszyty Muzealne, Tom I, Zamość 2003. [dostęp 2017-02-17]. (pol.).
↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. III, Monasteri 1923, s. 229. (łac.)
↑ Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.
↑ Józef Geresz: Z Białym Orłem na chorągwi. Echo Podlasia. Z dziejów Podlasia (odc. 22). [dostęp 2012-02-23]. (pol.).
↑ Dariusz Kosieradzki: Gródek nad Bugiem. Tropami Tajemnic Ziemi Sokołowskiej. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).

Bibliografia

Krzysztof Rafał Prokop: Sylwetki biskupów łuckich. Biały Dunajec: Ostróg, 2001. ISBN 83-911918-7-7.
Wiktoryn Wierzbicki [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-02-23] (ang.).

[Niesiecki-1] Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., t. I, Lipsk 1846, s. 53.

[Wołanie-2] WIKTORYN WIERZBICKI 1567 – 1587. Wołanie z Wołynia” nr 5 (90) z września-października 2009 r., s. 47-48.. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).

[Pawlikowska-3] Wioletta Pawlikowska: Prokuratorzy wileńskiej kapituły katedralnej w drugiej połowie XVI wieku. Wschodni Rocznik Humanistyczny, Tom VI, 2009. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).

[Hier1-4] Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. III, Monasteri 1923, s. 239. (łac.)

[Zamojskie-5] Paweł Rudec’kyj: Kościół rzymsko-katolicki w Łucku w XVI – pierwszej połowie XVII wieku. Zamojsko – Wołyńskie Zeszyty Muzealne, Tom I, Zamość 2003. [dostęp 2017-02-17]. (pol.).

[Hier2-6] Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. III, Monasteri 1923, s. 229. (łac.)

[7] Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859. s. 87.

[Podlasie-8] Józef Geresz: Z Białym Orłem na chorągwi. Echo Podlasia. Z dziejów Podlasia (odc. 22). [dostęp 2012-02-23]. (pol.).

[Gródek-9] Dariusz Kosieradzki: Gródek nad Bugiem. Tropami Tajemnic Ziemi Sokołowskiej. [dostęp 2012-02-23]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]