Przejdź do zawartości

IAI Searcher

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
IAI Searcher
Ilustracja
IAI Searcher w locie
Dane podstawowe
Państwo

 Izrael

Producent

Israel Aerospace Industries

Typ

UAV

Załoga

0

Historia
Data oblotu

1990

Dane techniczne
Napęd

Limbach L 550

Moc

47 KM

Wymiary
Rozpiętość

7,22 m

Długość

5,15 m

Wysokość

1,16 m

Masa
Własna

207 kg

Użyteczna

63 kg

Startowa

372 kg

Paliwa

102 kg

Osiągi
Prędkość maks.

198 km/h

Prędkość przelotowa

194 km/h

Pułap

4575 m

Zasięg

220 km

Długotrwałość lotu

12–14 h

Dane operacyjne
Użytkownicy
 Izrael  Rosja  Indie  Turcja  Ekwador  Azerbejdżan  Tajlandia  Singapur  Korea Południowa  Hiszpania

IAI Searcher (hebr. סרצ'ר) – rodzina izraelskich bezzałogowych statków powietrznych, opracowana przez koncern Israel Aerospace Industries, przeznaczonych do prowadzenia taktycznego rozpoznania, kierowania ogniem artylerii oraz wykonywania ataków za pomocą przenoszonej broni. Produkowana na licencji w Rosji pod nazwą Forpost (ros. Форпост).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki prac nad konstrukcją sięgają izraelskich doświadczeń z wojny libańskiej (1982–1985)[1]. Opracowana maszyna zastąpiła dotychczas wykorzystywane IAI Scout i Tadiran Mastiff[2]. Pierwsza publiczna prezentacja Searchera miała miejsce na wystawie Asian Aerospace w 1990 roku. Konstrukcja, po serii prób i testów, została w 1992 r. przyjęta na wyposażenie Sił Obronnych Izraela[3]. Na ich potrzeby zbudowano ok. 200 dronów. W późniejszych latach dron wzbudził zainteresowanie odbiorców zagranicznych, został eksportowany do wielu krajów. Jego użytkownikami są m.in. Azerbejdżan, Singapur, Turcja, Tajlandia, Rosja, Indie, Korea Południowa[4], Sri Lanka, Ekwador[5] oraz Hiszpania. Według nie do końca potwierdzonych informacji Iran otrzymał rosyjskie drony Fropost-R[6].

W 1998 r. została wprowadzona do użycia udoskonalona wersja nosząca oznaczanie Searcher II. Nowy dron ma wydłużony zasięg lotu do 250 km, do 18 godzin wzrosła długotrwałość lotu. Sterowaniem lotu Searchera zajmuje się trzyosobowy zespół, w skład którego wchodzi szef misji, obserwator i pilot. W 2021 r. cena czterech maszyn Searcher II wraz ze stacją kontrolną, mobilnym łączem i zdalnym terminalem wideo wynosiła ponad 14 milionów euro[7].

Drony BirdEye 400 i Searcher II zostały zakupione w kwietniu 2009 r. przez Rosję, wartość kontraktu wyniosła 54 miliony dolarów. Do kolejnego zakupu doszło jeszcze w tym samym roku, Rosja zakupiła 36 Searcherów za 100 milionów dolarów. W październiku 2010 r. podpisano trzecie porozumienie o wartości 400 milionów dolarów. Zgodnie z jego warunkami drony miały być montowane w Rosji od 2012 r., dostawy dla rosyjskiej armii planowano rozpocząć w 2014 r.[8] Produkcja licencyjna drona została uruchomiona początkowo w Kazańskim Zakładzie Śmigłowcowym, w lipcu 2012 r. ostała przeniesiona do Uralskich Zakładów Lotnictwa Cywilnego w Jekaterynburgu (spółki zależnej rosyjskiego koncernu państwowego Rostech), gdzie za 10 mln dolarów zbudowano zaplecze produkcyjne[9]. Drony montowane z oryginalnych części dostarczonych przez Izrael noszą oznaczenie Forpost, wyprodukowane w ramach licencji są oznaczone jako Forpost-R[10].

W grudniu 2009 r. Departament Zaopatrywania Sił Zbrojnych MON wyraził zainteresowanie zakupem wersji Searcher II lub III. Israel Aerospace Industries został zaproszony, jako jeden z trzech oferentów, do przetargu w ramach Pilnej Potrzeby Operacyjnej tzw. pakietu afgańskiego[11].

Na podstawie doświadczeń z użytkowania Forposta w Syrii i Donbasie w sierpniu 2019 r. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej przedstawiło zmodernizowany dron Forpost-RU (ros. Форпост-РУ). Nowa konstrukcja ma masę startową 500 kg oraz czas lotu 18 godzin na wysokości do 6000 metrów, została też wyposażona w rosyjski silnik APD-85 o mocy 85 KM napędzający dwułopatowe śmigło[12]. Forpost-RU otrzymał rosyjskie środki nawigacji, łączności i kontroli lotu. Rosjanie opracowali własne moduły obserwacyjne GOES-540 i GOES-4 stabilizowane żyroskopowo i wyposażone w kanał dzienny i nocny, a także dalmierz laserowy z funkcją podświetlenia celu. Na dwóch zawieszeniach podskrzydłowych dron może przenosić bomby kierowane KAB-20[13]. Cena jednego egzemplarza Forpost-RU jest szacowana na ok. 7,5 mln dolarów[14]. Użycie przenoszonej broni zostało zaprezentowane w udostępnionych materiałach z przebiegu ćwiczeń Zachód-2021, w których wzięły jednostki Sił Zbrojnych Rosji oraz sił zbrojnych Armenii i Białorusi[15].

W 2010 r. została opracowana kolejna wersja konstrukcji nosząca oznaczenie Searcher III. Wymiary samolotu, masa użyteczna i startowa oraz zasięg i długotrwałość lotu pozostały na poziomie poprzednika. Nowa wersja została wyposażona w system automatycznego startu i lądowania. Czterosuwowy silnik spalinowy nadał dronowi prędkość maksymalną 222 km/h a przelotową w przedziale 111–148 km/h. Searcher III zbudowany został z materiałów kompozytowych, które utrudniają wykrycie przez radary[16].

Wykorzystanie

[edytuj | edytuj kod]

W Izraelu Searcher został użyty w misjach rozpoznawczych i wywiadowczych nad terenem Libanu, w walce z palestyńskimi bojownikami oraz w walce z organizacją Hezbollah w II wojnie libańskiej, podczas której wykrywał wyrzutnie rakiet służących do ostrzeliwania osiedli w Izraelu. Wraz z wprowadzeniem do służby dronów IAI Heron został wycofany ze służby w Siłach Powietrznych Izraela[17].

Drony zakupione przez Indie w latach 2000–2003 (łącznie 40 zestawów) Indyjskie Siły Zbrojne wykorzystują do obserwacji i rozpoznania na granicy indyjsko-pakistańskiej. Searcher jest również używany w akcjach poszukiwawczych i ratowniczych[18].

Marynarka Wojenna Ekwadoru zakupiła kilka zestawów Searcher II, których użyto m.in. do walki z przemytem narkotyków drogą morską[5].

Siły Zbrojne Hiszpanii zakupiły w 2003 r. cztery systemy Searcher III, które zostały wykorzystane w działaniach oddziałów hiszpańskich uczestniczących w misji pokojowej NATO w Afganistanie[19].

W 2020 r. Siły Zbrojne Azerbejdżanu, podczas konfliktu z Armenią o Górski Karabach, zastosowały maszyny IAI Searcher do prowadzenia obserwacji i zwiadu[4].

Rosyjskie Forposty zostały wykorzystane przez armię rosyjską podczas interwencji w Syrii związanej z wojną domową w tym kraju. Jeden z dronów, po naruszeniu izraelskiej przestrzeni powietrznej, został zestrzelony pociskiem Patriot w rejonie Wzgórz Golan[8]. W czasie agresji Rosji na Ukrainę drony zostały wykorzystane do prowadzenia rozpoznania na rzecz armii rosyjskiej. W marcu 2022 r. jeden z nich został zestrzelony w pobliżu Żytomierza[20]. Również w marcu Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej podało informację, że Forpost-RU skutecznie poraził, za pomocą przenoszonej broni, w okolicy Kijowa ukraiński radar systemu przeciwlotniczego S-300. Strona ukraińska zgłosiła 27 lipca 2022 r. zestrzelenie drona Forpost w obwodzie mikołajewskim[14].

Katastrofy i wypadki

[edytuj | edytuj kod]

20 kwietnia 2022 r. Searcher ekwadorskiej marynarki wojennej z nieznanych przyczyn wodował na Oceanie Spokojnym 4 mile morskie od Manty. Dron wracał do bazy po operacji przeciwko przemytnikom narkotyków, dzięki jego udziałowi w akcji ekwadorskie służby 127 mil od Manty przechwyciły motorówkę użytą do przewozu tony narkotyków[21].

Rosyjski Forpost rozbił się 4 lipca 2022 r. w Taganrogu, a w wyniku katastrofy spłonął dom[22]. 11 stycznia 2023 r. w rejonie wsi Siewierny w obwodzie biełgorodzkim dron Forpost uzbrojony w bomby KAB-20S zderzył się z przewodami linii energetycznej[23].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Dron Searcher II jest zbudowany w układzie górnopłatu. Kadłub o przekroju prostokątnym, zakończony silnikiem napędzającym trójłopatowe śmigło pchające. W przedniej części kadłuba znajduje się wyposażenie elektroniczne i komputer centralny służący do kierowania lotem. W komorze ładunkowej przenoszone jest wyposażenie niezbędne przy aktualnie wykonywanej misji: kamery telewizyjne, sprzęt fotograficzny, sprzęt walki elektronicznej czy też laserowy wskaźnik celów[18].

Do skrzydeł zamontowane są dwie belki kadłubowe zakończone usterzeniem z dwoma statecznikami pionowymi. Podwozie stałe, trójpunktowe z kółkiem przednim[4].

Dane techniczne

[edytuj | edytuj kod]
Searcher I Searcher II Searcher III Forpost-R
Rozpiętość 7,22 m 8,55 m 8,55 m 9,1 m
Długość 5,15 m 5,85 m 5,85 m 6 m
Wysokość 1,16 m 1,25 m 1,25 m 1,22 m
Masa własna 207 kg
Masa użyteczna 63 kg 120 kg 120 kg 100 kg
Masa paliwa 102 kg 110 kg
Masa startowa 372 kg 450 kg 450 kg 500 kg
Prędkość maksymalna 198 km/h 201 km/h 222 km/h 200 km/h
Prędkość przelotowa 194 km/h 110–150 km/h 111–148 km/h 150 km/h
Pułap 4575 m 6100 m 7000 m 6000 m
Zasięg 220 km 250 km 250 km 250 km
Długotrwałość lotu 12–14 h 20 h 20 h 18 h

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Drony na wojnie w Ukrainie – przegląd konstrukcji. Świat dronów. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-03)]. (pol.).
  2. Nowa Technika Wojskowa i 3'1993 ↓, s. 18.
  3. Searcher. israeli-weapons.com. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-06)]. (ang.).
  4. a b c IAI Searcher. Military Factory. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-06)]. (ang.).
  5. a b Ecuadorian Navy loses IAI Searcher UAV. Janes. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-30)]. (ang.).
  6. Russia Reverse Engineered IAI Searcher II Drone, Exported Drone to Iran. Global Defense Corp. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-01)]. (ang.).
  7. IAI SEARCHER II. Weapons Parade. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-19)]. (ang.).
  8. a b Israeli interceptor missile shot down Russian unmanned air vehicle. The Defence Blog. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-18)]. (ang.).
  9. Уральский завод начал собирать израильские беспилотники. IzRus LTD. [dostęp 2023-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-29)]. (ros.).
  10. Разведывательный БПЛА "Форпост". LiveJournal. [dostęp 2023-05-24]. (ros.).
  11. Nowa Technika Wojskowa i 1'2010 ↓, s. 74.
  12. Модернизированный беспилотник "Форпост-Р" совершил первый полет. Редакция «Российской газеты». [dostęp 2023-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-29)]. (ros.).
  13. Чужая платформа и свои компоненты. Разведывательно-ударный БПЛА «Форпост-Р». Военное обозрение. [dostęp 2023-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-22)]. (ros.).
  14. a b ВСУ успешно сбивают российские дроны "Форпост" за $7,5 млн: что о них известно (видео). Фокус. [dostęp 2023-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-22)]. (ros.).
  15. Лучше прототипа и с бомбами. Как израильский «Искатель» стал российскими «Форпостом-Р». АО «Газета.Ру». [dostęp 2023-05-23]. (ros.).
  16. Searcher Mk III. IAI. [dostęp 2023-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-22)]. (ang.).
  17. Searcher. Уголок неба. [dostęp 2023-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-23)]. (ros.).
  18. a b IAI SEARCHER II. avia-pro.net. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-16)]. (ang.).
  19. תע"א תספק מל"טים ב-21 מ' דולר לצבא ספרד. calcalist.co.il. [dostęp 2023-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-21)]. (hebr.).
  20. Russian Forpost-R UAV, Based on IAI’s Searcher 2, Shot Down Near Zhytomyr, Ukraine. The Jewish Press. [dostęp 2023-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-30)]. (ang.).
  21. В Эквадоре ВМС потеряли беспилотник IAI Searcher. ИА Красная Весна. [dostęp 2023-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-23)]. (ros.).
  22. В российском Таганроге выгорел частный дом после падения беспилотника (фото, видео). UNIAN.NET. [dostęp 2023-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-02)]. (ros.).
  23. Что за беспилотник упал на провода ЛЭП под Белгородом?. Бел.Ру. [dostęp 2023-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-24)]. (ros.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]